سەنىڭ اكەڭ قانداي؟
توسىننان قويىلعان وسى سۇراققا ادەتتە جاسى ۇلكەن ادامدار اكەسىنىڭ جاقسى قاسيەتتەرىن سانامالاپ، قۇلشىنا جاۋاپ بەرسە، بالالار جاعى ءمۇدىرىپ قالادى ەكەن. نەگە؟ ازدى-كوپتى عۇمىرىندا تىرشىلىكتىڭ جاقسى دا، جامان دا جاقتارىن كورىپ، وي تۇيگەن، وزدەرى دە تالاي قاتەلەسىپ، وزگەنىڭ دە قاتەلىكتەرىنە كەشىرىممەن قاراي الاتىن جاسقا جەتكەن جاندار بوگدە ادامنىڭ الدىندا ءوز ءومىرىنىڭ كولەڭكەلى جاقتارىن كورسەتپەۋگە ۇمتىلاتىنى حاق. ال جاندارى نازىك، جۇيكە-جۇيەسى ءالى شىڭدالماعان ءبۇلدىرشىن، ءجاسوسپىرىم، ءتىپتى كامەلەتكە تولعان ۇل-قىزدارىمىزدىڭ ءبىرازىنا بۇل سۇراق جايسىز تيەتىنى جاسىرىن ەمەس.
«وتىرىك ايتۋعا بولمايدى» دەپ ۇيرەتەتىن ءوزىمىز. سول تاربيەنى بويىنا سىڭىرگەن سوڭ، شىن-دىقتى بۇرمالاعىسى كەلمەيدى. نامىستانادى. قينالادى. وكپەسى دە بار. اقىل مەن سەزىم تايتالاسىپ، كىبىرتىكتەيتىنى، قينالاتىنى، تۋرا جاۋاپتان جالتاراتىنى سودان. ونىڭ سىرىن ءبىلۋ ءۇشىن رەسمي دەرەكتەرگە ۇڭىلسەك، ءبىراز جايعا قانىق بولامىز. قازاقستان رەسپۋبليكاسى ستاتيستيكا اگەنتتىگىنىڭ سوڭعى حالىق ساناعىنان كەيىن شىعارعان قورىتىندى دەرەكتەرىنە جۇگىنسەك، ەلىمىزدە 452730 وتباسىندا 719248 بالا اكەسىز ءوسىپ كەلەدى ەكەن. ارينە، بۇلاردىڭ اراسىندا اكەسىنەن ونىڭ قازاسىنا بايلانىستى ايىرىلعان، ياعني اكەسىنىڭ بەينەسىن ساعىنا ءسۇيىپ جۇرگەن بالالار دا بار. دەگەنمەن وسى تسيفرلاردىڭ ىشىندە جوعارىداعىداي ساۋالعا اكەگە دەگەن وكپەدەن، رەنىشتەن جاۋاپ بەرە الماي، ءمۇدىرىپ قالاتىنداردىڭ سانى باسىم ەكەندىگىن جانە جوققا شىعارا المايمىز.
توسىننان قويىلعان وسى سۇراققا ادەتتە جاسى ۇلكەن ادامدار اكەسىنىڭ جاقسى قاسيەتتەرىن سانامالاپ، قۇلشىنا جاۋاپ بەرسە، بالالار جاعى ءمۇدىرىپ قالادى ەكەن. نەگە؟ ازدى-كوپتى عۇمىرىندا تىرشىلىكتىڭ جاقسى دا، جامان دا جاقتارىن كورىپ، وي تۇيگەن، وزدەرى دە تالاي قاتەلەسىپ، وزگەنىڭ دە قاتەلىكتەرىنە كەشىرىممەن قاراي الاتىن جاسقا جەتكەن جاندار بوگدە ادامنىڭ الدىندا ءوز ءومىرىنىڭ كولەڭكەلى جاقتارىن كورسەتپەۋگە ۇمتىلاتىنى حاق. ال جاندارى نازىك، جۇيكە-جۇيەسى ءالى شىڭدالماعان ءبۇلدىرشىن، ءجاسوسپىرىم، ءتىپتى كامەلەتكە تولعان ۇل-قىزدارىمىزدىڭ ءبىرازىنا بۇل سۇراق جايسىز تيەتىنى جاسىرىن ەمەس.
«وتىرىك ايتۋعا بولمايدى» دەپ ۇيرەتەتىن ءوزىمىز. سول تاربيەنى بويىنا سىڭىرگەن سوڭ، شىن-دىقتى بۇرمالاعىسى كەلمەيدى. نامىستانادى. قينالادى. وكپەسى دە بار. اقىل مەن سەزىم تايتالاسىپ، كىبىرتىكتەيتىنى، قينالاتىنى، تۋرا جاۋاپتان جالتاراتىنى سودان. ونىڭ سىرىن ءبىلۋ ءۇشىن رەسمي دەرەكتەرگە ۇڭىلسەك، ءبىراز جايعا قانىق بولامىز. قازاقستان رەسپۋبليكاسى ستاتيستيكا اگەنتتىگىنىڭ سوڭعى حالىق ساناعىنان كەيىن شىعارعان قورىتىندى دەرەكتەرىنە جۇگىنسەك، ەلىمىزدە 452730 وتباسىندا 719248 بالا اكەسىز ءوسىپ كەلەدى ەكەن. ارينە، بۇلاردىڭ اراسىندا اكەسىنەن ونىڭ قازاسىنا بايلانىستى ايىرىلعان، ياعني اكەسىنىڭ بەينەسىن ساعىنا ءسۇيىپ جۇرگەن بالالار دا بار. دەگەنمەن وسى تسيفرلاردىڭ ىشىندە جوعارىداعىداي ساۋالعا اكەگە دەگەن وكپەدەن، رەنىشتەن جاۋاپ بەرە الماي، ءمۇدىرىپ قالاتىنداردىڭ سانى باسىم ەكەندىگىن جانە جوققا شىعارا المايمىز.
«اكە-شەشە بولۋ دا - سىناق قاتال» دەپ جازادى «بالا» دەگەن ولەڭىندە اقىن فاريزا وڭعارسىنوۆا. جوعارىداعى دەرەكتەن اكەسىز ءوسىپ كەلە جاتقان بالالار سانىن كورگەندە وتاۋ تىگىپ، وتباسىن قۇرۋعا ۇمتىلعان جىگىتتەرىمىز الدارىندا وسى ولەڭدە ايتىلاتىن سىناقتىڭ بار ەكەنىن بىلەدى مە ەكەن دەگەن وي كەلەدى. سۇيگەن جاندارىنىڭ كوڭىلىنەن شىعۋ ءۇشىن الدەنەشىنشى قاباتتا تۇراتىن قىزدىڭ تەرەزەسىنەن گۇل ۇسىناتىن، اسفالت جولعا مىڭ سان گۇلدەن «سۇيەمىن» دەپ جازىپ، ول ءسوزىن تەلەفونمەن مىڭ قايتالايتىن، ايتىپ-ايتپاي نە كەرەك، كوڭىلى قالاعان ارۋىنىڭ جۇرەگىنە جول تابۋ ءۇشىن نەبىر قاۋىپ-قاتەرگە دە باس تىگەتىن جىگىتتەر اكە بولۋ سىناعىنا قانشالىقتى توتەپ بەرە الادى؟ ءومىر تاجىريبەسىنە سۇيەنسەك، جوعارىداعى دەرەكتەر الدىمىزدان شىعادى...
وعان قوسا، قىلمىس جاساپ، تەمىر تورعا تۇسكەندەردىڭ، بوساپ شىققان سوڭ بارار جەر، باسار تاۋى بولماي، تاعى دا جاعىمسىز ورتاعا تاپ بولاتىنداردىڭ باسىم كوپشىلىگى وتباسى جىلۋىن، اتا-انا مەيىرىمىن سەزىنبەي وسكەن-دەر، - دەيدى زەرتتەۋشىلەر. جالپى، الەۋمەتتىك، پسيحولوگيالىق سەبەپتەر جيىلا كەلگەندە، نەگىزگى سەبەپ ءبارىبىر وتباسىنا كەلىپ تىرەلەدى. اكە-شەشە مەيىرىمىنە شومىلىپ وسپەگەن جانداردى اكە-شەشە بولۋدىڭ تەرەڭ جاۋاپ-كەرشىلىگىن تۇسىنبەدى دەپ كىنالاۋ قانشالىقتى ورىندى؟
بىردە ۇزاق جىلدار بويى قىلمىسكەرلەر كونتينگەنتىمەن جۇمىس ىستەگەن پسيحولوگ ما-ماننىڭ شالىس باسىپ، جاس ءومىرىن اباقتىدا وتكىزەتىن ادامداردىڭ پسيحولوگيالىق از-عىنداۋى تۋرالى سۇحباتىن تىڭداۋدىڭ ءساتى ءتۇستى. وكىنىشتىسى سول، جاسى جەتپەي قىلمىستى بولىپ، توبەلەسىپ، سۋىق قارۋ پايدالانىپ، مىلتىق اتىپ ءىستى بولعان جىگىتتەردىڭ كوپشىلىگى وزدەرىنىڭ ەركەك ەكەندىگىن دالەلدەۋ ءۇشىن سونداي قادامدار جاسايدى ەكەن. ولارعا جاستايىنان ءوز ومىرىمەن ونەگە بولىپ، ەركەك بولۋ - بىرەۋگە قىساستىق جاساۋمەن، قورلىق كورسەتۋمەن، باسىنۋمەن، قورقىتىپ-ۇركىتۋمەن ولشەنبەيتىنىن تۇسىندىرەتىن اكە بولماۋىنىڭ سالدارى وسىعان كەلىپ تىرەلەدى دەدى.
بۇل جەردە «اكە بولماۋى» دەگەن ۇعىمدى ولاردىڭ قايتىس بولعانى دەپ تۇسىنبەۋىمىز كەرەك. اكە بولا تۇرىپ، اكەلىك جاۋاپكەرشىلىگىن تۇسىنبەگەندەر دە سول ساناتقا جاتادى. جانە ولاردىڭ الەمنىڭ قاي بۇرىشىندا دا كەزدەسەتىنى وكىنىشتى. تاياۋدا «The Daily Mail» اگەنتتىگى اكەلەردىڭ ۇلدارىنا كۇندەلىكتى قانشا ۋاقىت بولەتىندىگىن انىقتاۋ ءۇشىن جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋ قورىتىندىسىن جاريالادى. ماماندار بىرگە ويناۋ، سپورتپەن شۇعىلدانۋ، بىرگە كينوعا بارۋ جانە كىتاپ وقۋ اكە مەن ۇل بالانىڭ اراسىندا تىعىز بايلانىس ورنىعۋعا اسەر ەتەدى دەگەن ولشەمدەر نەگىزدە ساۋالناما جۇرگىزگەن. مىنا قىزىقتى قاراڭىز: ساۋالناماعا قاتىسقان اكەلەردىڭ 18 پايىزىنىڭ ۇلىنا كۇنىنە 15 مينۋت قانا ۋاقىت بولۋگە مۇرشاسى بار ەكەن، سونىڭ ىشىندە 44 پايىزى بۇعان سەبەپ رەتىندە جۇمىسباستىلىعىن اتاپتى. ۇشتەن ءبىرى ءوزارا قاتىناستارىن تەلەفون ارقىلى رەتتەيتىنىن، ال 20 پايىزى «sms» جازىپ وتىراتىنىن ايتقان. بۇل اكەلەر دە ۇلىن تاربيەلەۋگە كوڭىل بولە الماۋىنا جۇمىس بابىنداعى قيىنشىلىقتار نەمەسە قارجىلىق مۇقتاجدىقتارى سەبەپ بولدى دەگەندى جەلەۋ ەتەدى.
«جۇمىستان شارشاپ كەلدىم» دەپ سىلتاۋ ايتاتىن اعايىننىڭ بىزدە دە جەتىپ-ارتىلاتىنىن كىم جوققا شىعارا الادى؟ «جۇمىستان شارشاعانىن» سىلتاۋ ەتىپ، اتا-انالار جينالىسىنا (نە بالاسىمەن بىرگە اعاش وتىرعىزۋعا، قار تازالاۋعا، جورىققا...) بارعاننان گورى، تەلەديداردىڭ الدىندا دەمالعاندى جاقسى كورەتىن باۋىرلارىمىز ەسكە تۇسەدى. ولاردى كورىپ وسكەن ۇلدارىنىڭ ەركەك بولۋدىڭ ءجونى وسى ەكەن دەپ، ۇلگى رەتىندە قابىلدايتىنىن نەگە ويلامايمىز؟ وعان مىسالدار اتتاپ باسقان سايىن كەزدەسەدى ەمەس پە؟
ويدى وي تۋعىزادى. «اكەسىزدىك» تاقىرىبىن ىندەتە قازىپ ءجۇرىپ، اكە بولۋ سىناعىنان ءوت-پەگەندەردى وزىمىزشە توپتادىق.
بۇگىنگى تاڭدا اكەلەرى بالا تاربيەسىنە «باستارىن قاتىرماسا» ولاردى تەك وتباسىن تاستاپ كەتكەن دەپ ءتۇسىندىرۋ جاعدايدى ءدال سيپاتتامايدى. ولاردىڭ قاتارىنا ۇيىندە جۇرسە دە ىشىمدىكتەن باسقانى بىلمەيتىندەردى، نە جۇمىس جوق، نە ءۇي تىرلىگىنە پايداسى جوق «تە-لەديدار الدىنىڭ تۇراقتى تۇرعىندارىن»، ءتىپتى ەرتەدەن ءتۇن جارىمىنا دەيىن «جۇمىس ىستەيتىندىكتەن» بالالارىن ۇيىقتاپ جاتقاندا عانا كورەتىن اكەلەردى دە قوسۋعا بولادى. العاشقى ءۇش ساناتقا جاتاتىنداردى: جاۋاپكەرشىلىكتى سەزىنبەيتىن، ەرىك-جىگەرى جوق، ماسىل دەپ سيپاتتاپ، كوپ ايتىلىپ، كوپ جازىلدى. ال سوڭعى تيپ - قازىرگى زاماننىڭ جەمىسى. بىراق بۇلار الدىڭعىلاردان ەش ارتىق ەمەس. سەبەبى ولاردىڭ اراسىندا بالا تاربيەسىنە «باسىن قاتىرماۋ» ءۇشىن، ال الدەقانداي جاعداي بولا قالسا «مەن ماتەريالدىق تۇرعىدان قامتاماسىز ەتتىم، سەن نە ءبىتىردىڭ؟» دەپ، جاۋاپكەرشىلىكتى ايەلىنىڭ موينىنا ىلە سالۋ ءۇشىن سانالى تۇردە «جۇمىسباستى» بولىپ جۇرەتىن اكەلەر دە كەزدەسەدى ەكەن.
ءيا، سولاي. اكەلەرى اس تا توك تاماقپەن، كيىممەن قامتاماسىز ەتىپ وتىرسا دا، ءتىپتى استىنا قىمبات كولىك مىنگىزىپ قويسا دا، ونداي ەر بالانىڭ ءبىزدىڭ ۇعىمىمىزداعى وتباسىنىڭ قامقورشىسى، ارقا سۇيەرى، ۇل-قىزى ونەگە تۇتار ادام، ءبىر سوزبەن ايتقاندا، ناعىز ەركەك بولىپ قالىپتاسۋى نەعايبىل. تاياۋدا عانا قىلمىستىق حرونيكادا بەرىلگەن حابار ءبىزدىڭ وسى ويىمىزدى نىقتاي تۇسەدى. الماتىنىڭ ەڭ بەدەلدى جوعارى وقۋ ورنىندا وقيتىن ستۋ-دەنتتەردىڭ تومەنگى كۋرستا وقيتىن ستۋدەنتتەن اقشا بوپسالاپ، «سالىقتى» الۋعا شەتەلدىك قىمبات كولىكتەرمەن كەلگەنى جانە ارالارىندا اتى تانىمال كىسىلەردىڭ بالالارى بولعانى - ول اكەلەردىڭ تاربيە بەرۋگە «باس قاتىرمايتىنىنىڭ» ءبىر دالەلى ەمەس پە؟!
تاربيە وتباسىنان باستالادى. بۇل دا - دالەلدەۋدى قاجەت ەتپەيتىن اكسيوما. كۇنى كەشە عانا، ناۋرىز ايىنىڭ باسىندا ايەلدەر وكىلدەرىمەن بولعان كەزدەسۋىندە ەلباسىمىزدىڭ «اناعا تاعزىم كۇنى» مەرەكەسىمەن قاتار، «مەرەيلى وتباسى» دەگەن اتاق بەلگىلەۋ تۋرالى ۇسىنىسىندا ەلىمىزدە اكەدەن - ۇلاعات، شەشەدەن - قاسيەت داريتىن وتباسىلاردى كوبەيتۋ نيەتى جاتىر. وسى رەتتە قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ جانىنداعى ايەلدەر ىستەرى جانە وتباسىلىق-دەموگرافيالىق ساياسات جونىندەگى ۇلتتىق كوميسسيانىڭ مەكتەپ وقۋشىلارى مەن ستۋدەنت جاستاردىڭ بويىندا وتانشىلدىق، رۋحاني-يماندىلىق قاسيەتتەردى تاربيەلەۋ باعىتىندا جوسپارلى تۇردە جۇرگىزىپ وتىرعان جۇمىسى تۋرالى ايتۋ پارىز. ۇلتتىق كوميسسيا جۇمىسىندا وتباسىلىق قۇندىلىقتارىمىزدى جاڭعىرتۋدى كوزدەيتىن، سونىڭ ىشىندە اكە بەدەلىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان ءىس-شارالاردىڭ ورنى بولەك. وبلىستىق كوميسسيالاردىڭ قولداۋىمەن 2010 جىلى وتباسىنداعى اكەنىڭ ورنىن، بالا تاربيەلەۋدەگى اكە ءرولىنىڭ ماڭىزىن اشىپ كورسەتۋ ماقساتىندا ەلىمىز وڭىرلەرىندە العاش رەت اكەلەر سلەتتەرى وتكىزىلە باستادى. جەر-جەرلەردە «ۇلگىلى اكە»، «ونەگەلى وتباسى»، «اكەلەر سايىسى» سياقتى بايقاۋلار وتكىزىلىپ، ماقتاۋلى اكەلەر بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى ارقىلى كەڭىنەن ناسيحاتتالدى. سىي-قۇرمەتكە بولەنىپ، ءتۇرلى ماراپاتتارعا يە بولدى.
ءىس-شارالاردى وتكىزۋدە ءار ءوڭىر وزىندىك ەرەكشەلىگىن پاش ەتۋگە تىرىستى. سولاردىڭ ءبىرى - قىزىلوردا وبلىسىندا وسى باعىتتا جۇرگىزىلىپ وتىرعان يگى جۇمىستارعا ءوزىمىز كۋا بولدىق. ەلدىڭ دەموگرافيالىق وسىمىنە وبلىستىڭ ەلەۋلى ۇلەس قوسىپ وتىرعاندىعىن ەسكەرسەك، وتباسى بەرەكەسى ساقتالىپ، اكە ۇلاعاتى مەن انا قاسيەتىنىڭ ۇرپاق بويىنا سىڭۋىنە وبلىس اكىمى جانىنداعى ايەلدەر ىستەرى، وتباسىلىق-دەموگرافيالىق ساياسات جونىندەگى كوميسسيانىڭ ء(تورايىمى - ر.احمەتوۆا) ءسىڭىرىپ وتىرعان ەڭبەگى اۋىز تولتىرىپ ايتار-لىقتاي ەكەن. «شاڭىراق» كلۋبى، كوپبالالى انالار وداعى سياقتى قوعامدىق بىرلەستىك-تەردىڭ ىشىندە ءبىزدى ەلەڭ ەتكىزگەنى وبلىستىق اكەلەر كەڭەسى، سونىڭ ىشىندە «جالعىزباستى اكەلەر وداعى» بولدى.
ارقا سۇيەر ازاماتتارمەن تانىستىرىپ، كىم-كىم دە ماقتانا الاتىن ءىس-شارالارىن كورسەتە ءجۇرىپ راحيما احمەتوۆا ەڭ اسەرلى ءىس-شارانى كەزدەسۋ سوڭىنا قالدىرىپتى. «جالعىزباستى اكەلەر وداعى» وبلىستىق بالالار قۇقىقتارىن قورعاۋ دەپارتامەنتى (ديرەكتورى - ا.قارجاۋباەۆ) اياسىندا قۇرىلىپتى. جاس تا بولسا، ارمان مولدابايۇلىنىڭ ءوزى وبلىستىق اكەلەر كەڭەسىنىڭ توراعاسى ەكەن.
جاسىراتىنى جوق، قازاقشىلىقتىڭ قايماعى بۇزىلماعان، ياعني اتوم عاسىرىندا دا مەنتاليتەتى ءجۇز جىل بۇرىنعىداي ساقتالعان وڭىردە مۇنداي اتاۋمەن وداق قۇرۋدىڭ ءوزى كوزسىز ەرلىكتەي كورىندى. كەزدەسۋگە بارۋعا اسىقتىق.
كەزدەسۋدىڭ ءبىرىنشى بولىگى دەپارتامەنتتىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن قالا مەكتەپ وقۋشىلارى اراسىندا وتكىزىلگەن «مەنىڭ اكەم - كەرەمەت!» بالالار سۋرەتى كورمەسىن تاماشالاۋدان باس-تالدى. مىنە، قۇرىلىسشى كاسكاسىن كيگەن اكەنىڭ سۋرەتى. مىنە، ۇستەل باسىندا وتىرعان اكە. تاعى ءبىر اكە پوليتسيانىڭ الا تاياقشاسىن كوتەرىپ تۇر. ەندى بىرەۋى ادەمى كولىك ءمىنىپ كەتىپ بارادى. ءبىر بالا اكەسىنىڭ اسكەري بورىشىن وتەپ جۇرگەن كەزدەگى پورترەتىن سالىپتى. قانشا سۋرەت - سونشا بەينە. ەڭ قۋانىشتىسى، بارىندە دە «مەنىڭ اكەم - كەرەمەت!» دەگەن جازۋ تۇر.
بايقاۋ جەڭىمپازدارىن ماراپاتتاۋ كەزىندە ءبىر وي قىلاڭ بەردى: ونسىز دا بىرەن-ساران وزگە ۇلت وكىلدەرىنىڭ بالالارىن اكەلەرى الىپ كەلىپتى. وزدەرىنىڭ بەينەلەرىن كورىپ، ءماز بولىپ كۇلىپ، بالالارىن قۇشاقتاپ، ءسۇيىپ جاتتى. ءبىزدىڭ باۋىرلار اتا-انالار جينالىسىنا بارمايتىنى سياقتى، مۇندا دا توبە كورسەتپەدى. سوندىقتان اكە بەينەسىن سومداعان كورمەنى دە قىزىقتاعان جوق، اكە اتىن اسقاقتاتقان ءان مەن كۇيدى دە ەستىگەن جوق، ارينە. سول جاندار، بالاسىنىڭ ماقتاۋ ەستىپ، ماراپات العانىن كوزبەن كورۋگە ۋاقىت تاپپاعان اكەلەر، كوپ نارسەدەن قۇر قالعانىن، بالا مەن اكە اراسىندا ورنىعاتىن ەرەكشە قارىم-قاتىناستىڭ ماڭىزدى بۋىنىن وتكىزىپ العاندارىن سەزبەگەن دە بولار...
«جالعىزباستى اكەلەر وداعىنىڭ» بەلسەندى مۇشەلەرىمەن كەزدەسۋ كوپ جايدى اڭعارتتى. مۇندا پاترونات اكە دە، بالالارىن تالاي جىلدان بەرى ءبىر ءوزى تاربيەلەپ كەلە جاتقان اكە دە، جالعىزباستىلىقتىڭ اششى ءدامىن ەندى تاتقان اكەلەر دە بار ەكەن. ءبارى دە سالماقتى، سوزدەرى ورنىقتى، ايتىپ وتىرسا، ۇيلەرىندەگى شارۋالارى دا ناقپا-ناق. پاترونات اكەنىڭ ءجونى بولەك - ءوز بالالارىنا قوسا، وزگەنىڭ بالالارىنا جۇرەك جىلۋىن توگىپ وتىرعان اكە جارقىلداپ سويلەپ، ۇل-قىزىنىڭ جەتىستىكتەرىن جەلپىنە ايتتى.
«بالا - باۋىر ەتىڭ» دەپ بەكەر ايتپاعان عوي، بالالاردىڭ جەتىستىكتەرى تۋرالى تاقىرىپ اكەلەردىڭ ءوڭىن بىردەن وزگەرتتى. بىرەۋى قىزى قالالىق ۆولەيبول كومانداسىندا وينايتىنىن، ەكىنشىسى ۇلىنىڭ قاراعاندىدا وتكەن اسكەري جەكپە-جەك سايىسىنان ورالعانىن، ءۇشىنشىسى تاياۋدا عانا ونەرپاز بالالارىن تەلەديداردان كورسەتكەنىن ايتىپ جاتىر.
تاعدىر سوققىسى قانشا قاتتى تيسە دە، قۇلاتا الماعان جانداردىڭ كۇن قاققان جۇزدەرىنە بالالارىنىڭ كىشكەنتاي جەڭىستەرى كۇلكى ءۇيىرىلتىپ، اشىلا سويلەستى. كەيدە كورگەن قيىندىقتارىن ايتىپ، ءبىر-بىرىنە ءجون سىلتەپ قويادى. «كوممۋنالدىق قىزمەتتەر ءۇشىن اقى تولەۋگە بارسام وڭكەي ايەلدەر، شۋ-شۋ ەتىپ، «ەركەك باسىڭمەن مۇندا نەعىپ ءجۇرسىڭ؟» دەپ، ءارى يتەرىپ، بەرى يتەرىپ، ەسىمدى شىعارىپ جىبەردى» دەيدى بىرەۋى كۇلە سويلەپ. «بىلمەيدى ەكەنبىز عوي، مي اشىتىپ جىبەرەتىن ۇساق-تۇيەك شارۋا كوپ ەكەن» دەيدى ەكىنشىسى باس شايقاپ. «قولدا باردا التىننىڭ قادىرى جوق دەگەن وسى» دەپ وي تۇيەدى ءۇشىنشىسى. ەڭ باستىسى، اكەلەر جىلانىپ، الاقان جايىپ، ەشتەڭە سۇرامادى. ءبارىن ءبىر جاي - بالالارىنىڭ ءبىلىم الۋى، ءبىر كاسىپتى مەڭگەرۋى تولعانتاتىنى كورىنىپ تۇر. ۋاقىتشا جۇمىستارمەن كۇن كورۋ قيىندىعىن، مۇمكىن بولسا، تۇراقتى جۇمىسقا تۇرۋعا كومەكتەسۋدى وتىنگەن اكەگە ر.احمەتوۆا كومەكتەسۋگە ۋادە بەردى.
كەزدەسۋ كوپ جايدى اڭعارتتى جانە ۇلتتىق كوميسسيانىڭ اكە بەدەلىن، وتباسى مارتەبەسىن ارتتىرۋدى جۇمىسىنا ماقسات ەتۋى، سول بويىنشا وتكىزىلىپ جاتقان ءىس-شارالاردىڭ قاجەت-تىلىگىنە كوز جەتكىزدى. ويتكەنى بالانى جالعىز تاربيەلەۋ - وسى وتىرعان اكەلەردىڭ باسىنداعى عانا جاي ەمەس. ەلىمىزدە تاعى دا 68256 جالعىزباستى اكەنىڭ بار ەكەندىگى، ولاردىڭ باۋىرىندا 121939 بالا ءوسىپ كەلە جاتقاندىعى تۋرالى رەسمي دەرەك بار. ول اكەلەردىڭ دە ءبىز قاتىسقان «مەيىرىمدى اكە» دوڭگەلەك ۇستەلىنە كەلگەن ازاماتتارداي ەڭسەسىن تىك ۇستاپ ءجۇرۋى ورتالارىنا، جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارعا، بىزگە بايلانىستى. سوندىقتان ونەگەلى اكەلەردى ەلگە تانىتۋ، ولاردى كوپكە ۇلگى ەتۋ پارىز. ەلباسىنىڭ «مەرەيلى وتباسى» اتاعىن بەرۋ تۋرالى جاريا ەتۋىمەن، وسى ونەگەنى تاراتىپ، بالالارىنىڭ تاربيەسىن بارىنەن بيىك قوياتىن اكەلەر قاتارىن كوبەيتەتىن جۇمىس باستالىپ تا كەتتى دەپ ساناۋعا بولادى.
ءتۇبى، «سەنىڭ اكەڭ قانداي؟» دەگەن سۇراققا بالالار «مەنىڭ اكەم - كەرەمەت!» دەپ ماقتانا جاۋاپ بەرسە، ءبىزدىڭ ماقساتىمىزدىڭ ورىندالعانى.
ك.الپەيىسوۆا،
قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ جانىنداعى ايەلدەر ىستەرى جانە وتباسىلىق-دەموگرافيالىق ساياسات جونىندەگى ۇلتتىق كوميسسيا كونسۋلتانتى، قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى
"ايقىن" گازەتى
