كوك تۋ استىنداعى "قىزىل پاسپورت"
قازاقستاندا ءالى كۇنگە دەيىن كسرو كەزەڭىنىڭ تولقۇجاتىمەن جۇرگەندەر بار. كوك تۋدىڭ جەلبىرەگەنىنە وتىز جىل بولسا دا قىزىل پاسپورتپەن جۇرگەندەر جەتەرلىك ەكەن. ەستىپ، ءبىلىپ جاعامىزدى ۇستادىق.
1797 ادام بۇگىنگە دەيىن كسرو-نىڭ قىزىل پاسپورتىمەن جۇرگەن. بۇل تۋرالى قر ءىىم كوشى-قون كوميتەتى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى سابىرجان سەيتجانوۆ ايتتى.
"ناتيجەسىندە قازاننان باستاپ قۇجاتى جوق 4686 ادام انىقتالدى. ولاردىڭ كوبى الماتى قالاسى، قاراعاندى، تۇركىستان، اقمولا جانە جامبىل وبلىستارىندا تىركەلدى. ونىڭ ىشىندە 3408 ادامعا جەكە باسىن كۋالاندىراتىن قۇجات بەرىلدى، قالعان 1278 ادامدى قۇجاتتاندىرۋ ماسەلەسى اياقتالىپ جاتىر. ناقتىراق ايتساق، 1797 ادام كسرو-نىڭ قىزىل پاسپورتىمەن جۇرگەن. قازىر بۇل ناۋقان جالعاسىپ جاتىر", - دەدى سەيتجانوۆ.
سۇمدىق. كسرو-نىڭ قۇجاتىن ۇستاپ جۇرگەندەردىڭ بارلىعى دەرلىك ەگدە جاستاعى ازاماتتار. ولاردىڭ قۇجاتتارىنىڭ اۋىسپاۋىنا ءبىر جاعىنان مەملەكەتتىك جۇيە دە كىنالى. باقىلاۋ از، تەكسەرۋ جوق. ءتىپتى كەي اۋىلدا قۇجاتتى قالاي اۋىستىرۋ كەرەكتىگىن بىلمەيتىن جاندار دا بارشىلىق. ەكى مارتە وتكەن حالىق ساناعى كەزەڭىندە بۇل جايتتار قالاي انىقتالماعانى دا ەرەكشە نازار اۋدارۋدى قاجەت ەتەتىن فاكتىلەردىڭ ءبىرى.
قىزىل پاسپورت بوداندىقتىڭ، حالىقتار تۇرمەسىنىڭ بەلگىسى، قىزىل قانمەن جازىلعان جەتپىس جىلدىق قاسىرەتتى جىلداردىڭ ءسيمۆولى. ول يدەولوگيالىق سوققى جاساسا دا، مەملەكەتكە ايتارلىقتاي قاۋىپ توندىرە قويماس. قورقىنىشتىسى، سەكەم الاتىن تاعى ءبىر پاسپورت بار. ول رەسەي پاسپورتى. ەلىمىزدە قوس ازاماتتىققا تىيىم سالىنىپ، قاۋىپ دەپ تانىلعان. جۇرەگىڭ مەن پاسپورتىڭ قازاقستان دەپ سوعۋى ءتيىس. وزگە ەلدىڭ پاسپورتىن ارقالاعاندار قازاقستان ازاماتتىعىنان ايىرىلادى. قازاقستاندا وكىنىشكە وراي قوس ازاماتتىقپەن جۇرگەن جاندار جەتەرلىك. جىل سايىن مىڭداعان ادام انىقتالىپ، ولاردى زاڭ جۇزىندە جازالاۋ ىسكە اسۋدا. ءتىپتى جوعارى شەنەۋنىكتەر اراسىندا دا قوس ازاماتتىقپەن جۇرگەندەر بار. شىمكەنتتەگى شۋ ەستەرىڭىزدە بولار. بىلدەي ءبىر باسقارمانىڭ تىزگىنىن ەكى پاسپورتى بار جان باسقارىپ وتىرعان. ونداي فاكتىلەر جەتەرلىك.
ۋكراينا شىعىسىنا رەسەي پاسپورتىن تاراتىپ، ارتىنشا ورىس الەمىن قورعاپ جاتىرمىز دەپ سوعىس اشقان ماسكەۋدەن ءبارىن دە كۇتۋگە بولادى. كسرونىڭ قىزىل پاسپورتىن ۇستاعاندار رەسەيدىڭ ءۇش جولاق تۋىن قۋانا قابىل الارى دا انىق دۇنيە.
Abai.kz