ءاربىر ءۇشىنشى قازاق شەتەلدە عۇمىر كەشۋدە. ونىڭ كوبى اتاجۇرتتا تۇرۋدا: رەسەيدەگى، قىتايداعى، موڭعولياداعى، وزبەكستانداعى ءبىرشاما قازاقتار تۋرالى سولاي دەيمىز. الايدا، ءار قازاق ءۇشىن بۇگىنگى وتان - قازاقستان عانا. ءار قازاقتىڭ جالعىزى دا - قازاقستان.

تاۋەلسىزدىك قارساڭىندا ونداعان سوۆحوزدىڭ ديرەكتورلارى ۋلاپ-شۋلاپ، موڭعوليانى «باسىپ العانى» بار. ماقسات - اۋىل شارۋاشىلىعىندا تاپشىلىق سەزىلە باستاعان مامانداردى جەلەۋ ەتىپ، قازاقتىڭ سانىن كوبەيتۋ بولاتىن. ول كەزدە قازاقتىڭ سانى ەلىمىزدە 40 پايىزعا جەتپەيتىن. سول كەزدەگى قازاق باسشىلار تاۋەلسىزدىكتىڭ ءيىسىن سەزىپ، ۇلتتىڭ سانى ەسەبىنەن تاقتا امان قالۋ جاعىن ويلاعاندارى دا جاسىرىن ەمەس.

ودان بەرتىن، تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى جىلدارى تەگەۋرىنى قاتتىراق بولعان ۇلتشىل «ازات» سەكىلدى قوزعالىستار كۇن تارتىبىنە شەتەلدەگى قازاقتاردى كەلتىرۋدى قويعان كەزدە، جاس مەملەكەتتىڭ باسىم ساياساتى دا سول بولىپ قالدى. سول كەزدە بىرقاتار اكىم ىسقاق سەكىلدى ۇلتشىلدار «ورالمان» تەرمينىن ەنگىزىپ، شەتەل قازاقتارىن ەلگە الدىرۋعا العاش رەت قازاقتىلدى زاڭ جوباسىن جاسادى. سول زاڭ قازاقستان تاريحىنداعى ازىرلەنگەن ەڭ العاشقى ءارى كوپكە دەيىن سوڭعى قازاق تىلىندەگى زاڭ بولىپ قالدى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، سىرتقى قازاقتارعا بايلانىستى ىشكى قازاقتاردىڭ تاعدىرى دا قازاقتانا باستاپ ەدى.

ءاربىر ءۇشىنشى قازاق شەتەلدە عۇمىر كەشۋدە. ونىڭ كوبى اتاجۇرتتا تۇرۋدا: رەسەيدەگى، قىتايداعى، موڭعولياداعى، وزبەكستانداعى ءبىرشاما قازاقتار تۋرالى سولاي دەيمىز. الايدا، ءار قازاق ءۇشىن بۇگىنگى وتان - قازاقستان عانا. ءار قازاقتىڭ جالعىزى دا - قازاقستان.

تاۋەلسىزدىك قارساڭىندا ونداعان سوۆحوزدىڭ ديرەكتورلارى ۋلاپ-شۋلاپ، موڭعوليانى «باسىپ العانى» بار. ماقسات - اۋىل شارۋاشىلىعىندا تاپشىلىق سەزىلە باستاعان مامانداردى جەلەۋ ەتىپ، قازاقتىڭ سانىن كوبەيتۋ بولاتىن. ول كەزدە قازاقتىڭ سانى ەلىمىزدە 40 پايىزعا جەتپەيتىن. سول كەزدەگى قازاق باسشىلار تاۋەلسىزدىكتىڭ ءيىسىن سەزىپ، ۇلتتىڭ سانى ەسەبىنەن تاقتا امان قالۋ جاعىن ويلاعاندارى دا جاسىرىن ەمەس.

ودان بەرتىن، تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى جىلدارى تەگەۋرىنى قاتتىراق بولعان ۇلتشىل «ازات» سەكىلدى قوزعالىستار كۇن تارتىبىنە شەتەلدەگى قازاقتاردى كەلتىرۋدى قويعان كەزدە، جاس مەملەكەتتىڭ باسىم ساياساتى دا سول بولىپ قالدى. سول كەزدە بىرقاتار اكىم ىسقاق سەكىلدى ۇلتشىلدار «ورالمان» تەرمينىن ەنگىزىپ، شەتەل قازاقتارىن ەلگە الدىرۋعا العاش رەت قازاقتىلدى زاڭ جوباسىن جاسادى. سول زاڭ قازاقستان تاريحىنداعى ازىرلەنگەن ەڭ العاشقى ءارى كوپكە دەيىن سوڭعى قازاق تىلىندەگى زاڭ بولىپ قالدى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، سىرتقى قازاقتارعا بايلانىستى ىشكى قازاقتاردىڭ تاعدىرى دا قازاقتانا باستاپ ەدى.

بەرتىن كەلە «كۆوتانى» ويلاپ تاۋىپ، قازاقتى كەلتىرۋدى بەلگىلى ءبىر رەتپەن شەكتەۋدىڭ قيتۇرقى ءتاسىلى ويلاپ تابىلدى. سەبەبى، كۆوتامەن كەز كەلگەن قازاق كەلە المايتىنى ءارى بولىنگەن قارجىنىڭ ورالعان قازاقتىڭ جىرتىعىن جامامايتىنى و باستان تۇسىنىكتى ەدى. شىن مانىندە، ەلگە ورالعان ءبىر ميللونداي قازاقتىڭ جارتىسى عانا سول كۆوتادان اۋىز ءتيدى. قالعانى شۇبىرىندى رەتىندە جەتتى.

قازاق حالقىنىڭ كوبەيۋىنە، ونىڭ ىشىندە شەتتەگى بوستان سانالى قازاقتىڭ قازاقستاندا مولايۋىنا كىم قارسى؟ ارينە، قوعامعا ءوز گەگەموندىعىن ورناتىپ، ەندى سودان ايىرىلعىسى جوق قازاق بيلىگى عانا. وعان ەشبىر ءماسىمنىڭ دە، سۆويكتىڭ دا قاتىسى جوق. ارينە، رەسەيدىڭ ساياساتى قازاقستاندا قازاق ىقپالىنىڭ كۇشەيۋىنە بىرجاقتى قارسىلىق ەتەدى، سونشالىقتى قازاقستاندىق ورىس شوۆينيستەرى دە سول پىيعىلدا. اينالىپ كەلگەندە، العاشىندا اتالعان شەت قازاقتاردى كەلتىرۋگە قارسى ساياسات رەسەيلىك سىرتقى ساياسات پەن قازاقستاندىق شوۆينيستەردىڭ ىقپالىنان عانا تۋىنداپ كەلسە، سوڭعى 7-8 جىل كولەمىندە ول كوزقاراس قازاق بيلىگىنىڭ جەكە نيەتىن قامتىعان ساياساتقا اينالدى. بۇعان جەتىم قىزدىڭ تويىنداي بولىپ وتكەن دۇنيەجۇزىلىك قازاقتاردىڭ سوڭعى قۇرىلتايى دا كۋا.

سەبەبى، شەتكى قازاقتار ەلدى قازاقتاندىرۋعا ىقپالدى بىردەن ءبىر الەۋمەتتىك توپ. ال، قازاق بيلىگى دەگەن اتى بولماسا، ەلدى بيلەۋشىلەر ءدۇبارا توپ ەكەنى بەسەنەدەن بەلگىلى. ونىڭ ۇستىنە، شەتەلدىك قازاقتار رەسەيلىك بوداندا بولىپ مىجىلعاندار ەمەس، ەركىن دە، ىرىققا كونە قوياتىندار ساناتىنا جاتپايدى. وسى سىيپاتتاما جاڭاوزەن وقيعاسى كەزىندە دە بيلىك تاراپىنان تاراتىلعان اقپاراتتىڭ ارقاۋىنا اينالىپ، وقيعاعا بىردەن ءبىر كىنالى رەتىندە شوكەەۆتىڭ اۋىزىمەن ورالماندار اتالدى.

ەسىمىزگە سوڭعى 2009 جىلعى حالىق ساناعىنىڭ ناتيجەسى دە ەرىكسىز تۇسەدى. ساناقتىڭ شىنايى ناتيجەسى بويىنشا، قازاقتىڭ ەلدەگى ساندىق ۇلەسى 70 پايىزعا تاقاپ قالعان ەدى. ونداي قيساپقا ەل بيلىگى دە، ءتىپتى، سىرتتان بيلەپ وتىرعان رەسەي دە ءازىر بولماي شىقتى. ساسقاننان ساندى كۇزەۋگە كىرىسكەنى سوندىقتان بولاتىن. ەگەر دە شىنايى ساناقتى مويىنداعاندا، ەلدىڭ ىشكى جانە سىرتقى ساياساتىن سوعان سايكەستەندىرۋگە تۋرا كەلەدى، ال وعان بيلىك سۋبەكتىسى دايىن بولمادى جانە ءالى دە ءازىر ەمەس. قىسقاسى، قازاقستان قازاق ۇلتىنىڭ ساياسي وبەكتىسى ەكەندىگىن مويىندايتىن ساياسي كۇش پايدا بولعاندا عانا  ەلدەگى قازاقتاردىڭ سانى مەن ساپاسىنىڭ ارتۋى ساياسي قۇندىلىققا اينالادى. ال، ازىرگە ونى بولدىرماۋدىڭ 99 قيتۇرقىسى قولعا الىنا بەرەدى.

«اباي-اقپارات»