ءنان جيىلىس ءوتتى، استانادا. ارنايى ۇكى تاعىلىپ: «استانانىڭ ەكونوميكالىق ءسامميتى» دەپ اتالىپتى. العاشىندا قاتارداعى «ەلدىڭ ءيميدجى» دەيتىن قويىرتپاقتىڭ قاتارىنداعى تىرلىك شىعار، دەپ توپشالاعانبىز...

كەنەت، ءبىر قوناقتىڭ ءسوزى نايزاعايدىڭ جاسىنىنداي اسەر ەتتى. امەريكاندىق بەلگىلى ەكونوميست ەدۆارد پرەسكوتت مىنبەردەن بىلاي دەدى: «سىزدەرگە مەنشىك يەلەرىنىڭ مەيلىنشە كەڭەيتىلگەن بازاسىن جاساۋ كەرەك. مىسالى، سىزدەر ءاربىر قازاقستاندىقتىڭ جەكە ەسەپ-شوتىن اشىپ، سونىڭ دەپوزيتىنە مۇنايدان تۇسكەن قاراجاتتىڭ ءبىر بولىگىن قۇيىپ وتىرساڭىزدار، وندا ءسىزدىڭ حالىق بۇل كاپيتالىن ينۆەستيتسياعا اينالدىرا الادى. سوندا عانا ءسىزدىڭ ەل دامىعان ەلدەردىڭ قاتارىنا قوسىلادى...»

ءسىرا، بۇل سوزدەن كەيىن «مادەنيەت باۋى» جالتىراعان ءبىراز شەنەۋنىكتىڭ جۇرەكتەرى قاتتى شانشىپ، قان قىسىمدارى ويناقتاعان شىعار-اۋ؟!.

بۇل يدەيا - ءبىز ءۇشىن جاڭالىق ەمەس. قازاقتىڭ قامىن، ۇلتتىڭ مۇددەسىن شىنايى ويلاعان ادال ازاماتتار (مىسالى، ەرمۇرات باپي) بۇل پىكىردى جيىرما جىلدىڭ شاماسىندا توقتاۋسىز ايتىپ كەلەدى. جاڭالىق بولاتىنى سول - ەندى بۇل ۇسىنىس شەتەلدىك عالىمنىڭ اۋىزىمەن حالىقارالىق جيىندا، ەلدىڭ استاناسىندا اشىق ايتىلدى.

ءبىز ءۇشىن مۇنىڭ ءوزى جاقسىلىقتىڭ نىشانى. حالىقتىڭ بايلىعى - ءوز يەسىنە، ياعني، حالىققا قايتارىلۋى كەرەك. ادىلدىكتىڭ ورناۋى دا، يماننىڭ جولى دا وسى. ءبىر جاعىنان، قارا قىلدى قاق جارىپ، تۋراسىن ايتقان ەدۆارد پرەسكوتت مىرزانى ءتاڭىر جارىلقاسىن!

ءنان جيىلىس ءوتتى، استانادا. ارنايى ۇكى تاعىلىپ: «استانانىڭ ەكونوميكالىق ءسامميتى» دەپ اتالىپتى. العاشىندا قاتارداعى «ەلدىڭ ءيميدجى» دەيتىن قويىرتپاقتىڭ قاتارىنداعى تىرلىك شىعار، دەپ توپشالاعانبىز...

كەنەت، ءبىر قوناقتىڭ ءسوزى نايزاعايدىڭ جاسىنىنداي اسەر ەتتى. امەريكاندىق بەلگىلى ەكونوميست ەدۆارد پرەسكوتت مىنبەردەن بىلاي دەدى: «سىزدەرگە مەنشىك يەلەرىنىڭ مەيلىنشە كەڭەيتىلگەن بازاسىن جاساۋ كەرەك. مىسالى، سىزدەر ءاربىر قازاقستاندىقتىڭ جەكە ەسەپ-شوتىن اشىپ، سونىڭ دەپوزيتىنە مۇنايدان تۇسكەن قاراجاتتىڭ ءبىر بولىگىن قۇيىپ وتىرساڭىزدار، وندا ءسىزدىڭ حالىق بۇل كاپيتالىن ينۆەستيتسياعا اينالدىرا الادى. سوندا عانا ءسىزدىڭ ەل دامىعان ەلدەردىڭ قاتارىنا قوسىلادى...»

ءسىرا، بۇل سوزدەن كەيىن «مادەنيەت باۋى» جالتىراعان ءبىراز شەنەۋنىكتىڭ جۇرەكتەرى قاتتى شانشىپ، قان قىسىمدارى ويناقتاعان شىعار-اۋ؟!.

بۇل يدەيا - ءبىز ءۇشىن جاڭالىق ەمەس. قازاقتىڭ قامىن، ۇلتتىڭ مۇددەسىن شىنايى ويلاعان ادال ازاماتتار (مىسالى، ەرمۇرات باپي) بۇل پىكىردى جيىرما جىلدىڭ شاماسىندا توقتاۋسىز ايتىپ كەلەدى. جاڭالىق بولاتىنى سول - ەندى بۇل ۇسىنىس شەتەلدىك عالىمنىڭ اۋىزىمەن حالىقارالىق جيىندا، ەلدىڭ استاناسىندا اشىق ايتىلدى.

ءبىز ءۇشىن مۇنىڭ ءوزى جاقسىلىقتىڭ نىشانى. حالىقتىڭ بايلىعى - ءوز يەسىنە، ياعني، حالىققا قايتارىلۋى كەرەك. ادىلدىكتىڭ ورناۋى دا، يماننىڭ جولى دا وسى. ءبىر جاعىنان، قارا قىلدى قاق جارىپ، تۋراسىن ايتقان ەدۆارد پرەسكوتت مىرزانى ءتاڭىر جارىلقاسىن!

بىراق، تەرەڭدەگى ءبىر تۇيسىگىم بۇل ايتىستىڭ ارتىندا ءبىر جۇمباقتىڭ، بۇل «ادىلدىكتىڭ» اقىرىندا ءبىر تۇيىتكىلدىڭ جاتقاندىعىنان حابار بەرەتىندەي. ءبارى دۇرىس: امەريكاندىق ەكونوميست شىندىقتى ايتىپ، ادىلدىگىن تارازىلاپ جاتقان سياقتى كورىنگەنىمەن، شىنتۋايتىنا كەلگەندە، ەدۆارد پرەسكوتتتىڭ قازاققا قايدان جانى اشىسىن، ونىڭ كوكەيىن تەسكەن قازاقتىڭ بايلىعى عوي...

قازاقتىڭ ماڭگى دوستارى جوق، قازاقتىڭ ماڭگىلىك مۇددەسى عانا بار. «اڭقاۋ ەلگە - ارامزا مولداداي»، بىزگە شەتەلدىڭ عالىم بولىپ كەلگەنى - زالىم بولادى; ءانشى بولىپ جەتكەنى - تىڭشى بولىپ جاتادى. بۇل ايتىستىڭ شىنايى ءماتىن-ءمانى: «ەي، قازاقتار، تىنىشتالماڭدار، اينالانى تاس-تالقان ەتىڭدەر! ءبىز عانا سەندەردىڭ جاعدايلارىڭدى ويلايمىز!» - دەگەندەيىن حارام ەمەۋرىن سەكىلدى. توز-توز جۇرتتى جاۋى جىلدام جەڭىپ، ناپاقاسىن تارتىپ جەيدى... قاراڭىزشى: مۇنداي اسا جاۋاپتى شارۋاعا اناۋ-مىناۋ قاراپايىم ادامدى ەمەس، نوبەل سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتىن اتتاندىرىپتى...

«جاۋ جوق دەمە، جار استىندا» دەيدى اتالارىمىز، شەكەمىز قىزىپ، دوربامىز تولىپ تۇرعانىمىز شامالى، بىراق، بىزگە الىستان كەلگەن جاتتىڭ جانى اشىمايتىندىعى ايدان انىق. ءوز اربامىزدى - ءوزىمىز سۇيرەپ داعدىلانعان ەلمىز. قولتىعىمىزعا سۋ بۇركىگەننەن دە، كوپشىك قويىپ، كولگىرسىگەننەن دە ساق بولۋعا ءتيىسپىز...

امەريكالىق نوبەل سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتتارى مىقتى بولسا، الدىمەن، دەفولتتىڭ تابالدىرىعىندا تۇرعان امەريكاسىن جارىلقاپ السىن؟!.

ەرتە مە، كەش پە، قازاقتىڭ قازىرگى باي-ماناپتارى: «ولە جەگەنشە، بولە جە!» - دەگەنگە، امالسىز تابان تىرەيتىن بولادى. قاراپايىم قازاقتىڭ سالماعى مەن سابىرى، اقىلى مەن ادىمى المايتىن اسۋ جوق!..

«اباي-اقپارات»