وليمپتەن قۇلادىق: سپورت ءمينيسترى بولۋعا كىم لايىقتى؟
"توكيو-2020" وليمپياداسى اياقتالدى. بۇل وليمپيادا ءبىز ءۇشىن دە، الەم ءۇشىن دە ەرەكشە بولدى. پاندەميا سالدارىنان اراعا 1 جىل ۋاقىت سالىپ سپورتتىڭ ءدۇبىرلى سايىسى دۇركىرەپ ءوتتى. وليمپيادانىڭ ءبىر ەرەكشەلىگى وسى جولى رەسەي تۋسىز ءھام ءانۇرانسىز ونەر كورسەتتى. ويتكەنى بۇعان دەيىن ماسكەۋ سپورت تۇرعىسىنان ەرەجەلەردى ورەسكەل بۇزىپ، دوپينگ قولدانۋدى توقتاتپاعان ەدى. قازاقستان قۇراماسى ءۇشىن بۇل وليمپيادا ەڭ ءساتسىز بولدى دەۋگە تولىق نەگىز بار. ءبىزدىڭ قۇرامامىز 8 قولانى قورجىعا سالىپ، 83-ورىندى يەمدەندىك. جازدىق وليمپيادا ىشىندەگى ەڭ ءساتسىزى وسى بولدى.
جازعى وليمپيادا ويىندارىنداعى كورسەتكىشىمىز بىلاي بولعان ەدى:
اتلانتا وليمپياداسى — 24-ورىن ( 3 التىن، 4 كۇمىس، 4 قولا)
سيدنەي وليمپياداسى — 22-ورىن ( 3 التىن، 4 كۇمىس)
افينا وليمپياداسى — 40-ورىن ( 1التىن، 4 كۇمىس، 3 قولا)
بەيجىڭ وليمپياداسى — 29-ورىن ( 2 التىن، 4 كۇمىس، 7 قولا)
لوندون وليمپياداسى — 24-ورىن ( 3 التىن، 1 كۇمىس، 6 قولا)
ريو وليمپياداسى — 22-ورىن ( 3 التىن، 5 كۇمىس، 10 قولا)
توكيو وليمپياداسى — 83-ورىن ( 8 قولا)
وسىلايشا قازاقستان قۇراماسى التىنسىز، كۇمىسسىز قالعان العاشقى وليمپيادا وسى بولىپ وتىر. ورتالىق ازيا ەلدەرى ىشىندە دە كوش سوڭىندا قالدىق. بۇعان دەيىن قازاقستان ايماق بويىنشا بىرىنشىلىكتى بەرگەن ەمەس. توكيودا قازاقستان 83-ورىن، وزبەكستان 32-ورىن، تۇركىمەنستان 77-ورىن، قىرعىزستان 70-ورىن يەمدەندى. تاجىك سپورتشىلارى جۇلدە المادى. وسىلايشا ايماقتاعى بەس ەلدىڭ ىشىندە ءبىز ءتورتىنشى ورىندى قاناعات تۇتتىق.
كەز كەلگەن ساتسىزدىككە جاۋاپ بەرەتىن جاندار بولادى. سوعىستا سارباز قىرىلىپ، ۇرىس جەڭىلىسپەن اياقتالسا وعان قولباسشىلار مەن قورعانىس ءمينيسترى جاۋاپ بەرۋى ءتيىس. پاندەميادا دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى، مال قىرىلسا اۋىل شارۋاشىلىق ءمينيسترى سەبەبىن ءتۇسىندىرىپ بەرۋى قاجەت. ال سپورتتاعى ساتسىزدىككە ارينە جاتتىقتىرۋشىلارمەن قاتار، سپورت ءمينيسترى دە جاۋاپ بەرۋى لوگيكاعا ساي بولماق. مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى اقتوتى رايىمقۇلوۆا بۇل ساتسىزدىككە قاتىستى ءالى جاۋاپ بەرمەدى. اقتالۋ دا بولمادى. كوپشىلىك اقتوتى رايىمقۇلوۆا ءوز ورنىنان كەتۋى ءتيىس دەپ ەسەپتەيدى. قوعام قايراتكەرلى دە ءدال سونداي پىكىردى ايتىپ جاتىر. ال جەلىدەگى ەل پىكىرى وليمپيادانى ء"ولىمپيادا" دەپ اتاۋمەن جالعاسىن تابۋدا.
كوپشىلىك "مادەنيەت پەن سپورت ەكى بولەك سالا، سوندىقتان ونى ءبولۋ قاجەت", دەگەن ويدا. سپورتتى سپورتتىڭ جىلىگىن شاعىپ، مايىن ىشكەن مايتالماندار ۇستاسىن، جاتتىعۋ زالىنىڭ ءيىسىن بىلەتىن سپورتشىلار تىزگىندەسىن دەيدى. ارينە، ادىلەتتى پىكىر. ەگەر اقتوتى رايىمقۇلوۆا ورنىنان كەتسە، سپورت سالاسىن ۇستاۋعا كىمدەر لايىقتى؟ قوعامنىڭ پىكىرىنە قاراپ، "كانديداتتاردى" جيناقتاپ كوردىك.
داۋلەت تۇرلىحانوۆ اتالمىش ورىنعا لايىقتى دەگەندەر سانى جەتەرلىك. ول گرەك-ريم كۇرەسىنەن قازاقستاندىق جانە بۇرىنعى كەڭەس وداعىنىڭ پالۋانى. كسرو جانە قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن سپورت شەبەرى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى. قازاقستاننىڭ جانە قىرعىزستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن جاتتىقتىرۋشىسى. وليمپيادانىڭ كۇمىس جۇلدەگەر. سپورت سالاسىندا تاجىريبەسى مول تۇلعا. تۋريزم جانە سپورت اگەنتتىگىنىڭ توراعاسى قىزمەتىن اتقارعان.
ەل اراسىندا ەسىمى سوڭعى ۋاقىتتا ءجيى ايتىلىپ جۇرگەن ەرماحان يبرايموۆتى دا سپورت سالاسىنىڭ بيىگىنەن كورگىسى كەلەتىندەر بار. بۇگىندە ماسليحات دەپۋتاتى بولىپ وتىرعان ول، ەكى وليمپيادانىڭ جۇلدەسىن قانجىعاسىنا بايلاعان بىلىكتى سپورتشى. "بوكستان قولا جانە التىن جۇلدە يەمدەنگەن ەرماحان، قازىرگى بوكس سالاسىنداعى بىلىقتى رەتتەي الاتىن جالعىز تۇلعا" دەيدى جەلى قولدانۋشىلارى.
سەرىك جۇمانعاليۇلى ساپيەۆتى دە سپورت تىزگىنىن ۇستاسا دەيتىندەر كوپ ەكەن. سەرىك ساپيەۆ بوكسشى، وليمپيادا چەمپيونى، حالىقارالىق سپورت شەبەرى، قازاقستاننىڭ بوكس بويىنشا ەڭبەك سىڭىرگەن سپورت شەبەرى، پاراسات وردەنىنىڭ كاۆالەرى (2008 جىل), وتان وردەنىنىڭ يەگەرى (2012), سپورت بويىنشا يۋنەسكو چەمپيونى اتانعان الەمدەگى 13-ءشى سپورتشى. ول Astana Arlans كومانداسىنىڭ باس ديرەكتورى قىزمەتىن دە اتقارعان.
سەرىك قوناقباەۆتى بۇل ورىنعا لايىق دەيتىندەر دە جەتەرلىك. سەرىك بوكسشى، ماسكەۋ وليمپياداسىنىڭ كۇمىس جۇلدەگەرى (1980), كسرو ەڭبەك سىڭىرگەن سپورت شەبەرى (1981), الەم چەمپيوناتىنىڭ كۇمىس جۇلدەگەرى (1982), ەكى دۇركىن ەۋروپا چەمپيوناتىنىڭ جەڭىمپازى (1979, 1981), كەڭەس وداعىنىڭ 2 دۇركىن چەمپيونى. حالىقارالىق اۋەسقوي بوكس اسسوتسياتسياسى (AIBA) اتقارۋشى كوميەتەتىنىڭ مۇشەسى (2010-2014), قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ II جانە IV شاقىرىلىمدارىنىڭ دەپۋتاتى (1999 - 2011) قىزمەتىن اتقارعان تۇلعا.
مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى بولىنسە، جوعارىدا اتالعان تۇلعالاردان باسقا كىمدەردى "سپورت ءمينيسترى" بولۋعا لايىقتى دەپ سانايسىز؟
اسحات قاسەنعالي
Abai.kz