بۇگىن اقوردا رەزيدەنتسياسىندا پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ توراعالىعىمەن بەينەبايلانىس فورماتىندا قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى كەڭەسىنىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسى ءوتتى. جيىنعا پارلامەنت دەپۋتاتتارى، مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ وكىلدەرى، رەسپۋبليكالىق ەتنومادەني بىرلەستىكتەردىڭ جەتەكشىلەرى، سونداي-اق بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ وكىلدەرى قاتىستى.

مەملەكەت باسشىسى ەلىمىزدەگى ۇلتارالىق تاتۋلىقتى ساقتاۋدىڭ قاجەتتىلىگىن اتاپ ءوتىپ، مەملەكەتتىك تۇراقتىلىقتىڭ ماڭىزىنا توقتالدى. جالپى اسسامبلەيانىڭ تىزگىنىن پرەزيدەنت توقاەۆ 2021 جىلى الدى. توقاەۆ جيىن بارىسىندا اسسامبلەياعا بەرىلگەن باعانىڭ ءبىر جاقتى ەكەنىن دە اتاپ ءوتتى.

اسسامبلەياعا بەرىلگەن باعا ءبىر جاقتى

«كەيىنگى ۋاقىتتا قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ جۇمىسى ءارتۇرلى ەتنيكالىق توپتاردى قورعاۋعا جانە ولاردىڭ مۇددەلەرىن ىلگەرىلەتۋگە باعىتتالعان دەگەن پىكىرلەر ءجيى ايتىلادى. بىراق بۇل – ەلىمىزدەگى ونىڭ ءمانى زور ەكەنىنە بەرىلگەن بىرجاقتى تۇسىنىك. شىن مانىندە، اسسامبلەيا ۇلت بىرلىگىن نىعايتۋدىڭ ناقتى قۇرالىنا اينالدى جانە بارلىق ازاماتتى ورتاق مەملەكەتتىلىك يدەياسىنىڭ توڭىرەگىنە جۇمىلدىرا الدى. اسسامبلەيانى قۇرۋدىڭ ارقاسىندا وتە كۇردەلى پروبلەمانىڭ – ەتنيكالىق ماسەلەنى ساياسيلاندىرۋدىڭ الدىن الۋ تەتىكتەرى پايدا بولدى», – دەدى مەملەكەت باسشىسى.

«يت ۇرەدى، كەرۋەن كوشەدى»

مەملەكەت باسشىسى جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ باسىم مىندەتى رەتىندە الەۋمەتتىك، قىلمىستىق، تۇرمىستىق جانجالداردىڭ الدىن الۋدى اتادى. پرەزيدەنتتىڭ پايىمداۋىنشا، ەتنيكالىق استامشىلىقتىڭ بارلىق كورىنىسى، قانداي دا ءبىر كەمسىتۋشىلىككە، قوعامدىق ءتارتىپتى بۇزۋعا جول بەرمەي، ىشكى تۇراقتىلىقتى زاڭعا سايكەس قامتاماسىز ەتۋى كەرەك.

«ءبىزدىڭ بىرلىگىمىزگە زيان كەلتىرۋدى كوزدەيتىن سىرتتاعى جانە ىشكى تەرىس پيعىلدى ادامداردىڭ، ءتۇرلى اۆانتيۋريستەردىڭ، جاۋاپسىز ءارى قابىلەتسىز ساياساتكەرلەر مەن ساراپشىلاردىڭ جەتەگىندە كەتپەۋ ماڭىزدى. «يت ۇرەدى، كەرۋەن كوشەدى» دەگەن ءسوز بار. ءبىرتۇتاس قوعام رەتىندە ءبىزدىڭ ۇستانىمىمىزدىڭ دۇرىس ەكەنىنە سەنىمدىمىز. الايدا بۇل ارەكەت ەتپەي وتىر دەگەندى بىلدىرمەيدى. ءبىزدىڭ قوعامعا جانە مەملەكەتىمىزگە قارسى ارانداتۋشىلىقتىڭ بارلىق تۇرىنە قۇقىقتىق ءارى اقپاراتتىق قۇرالدار ارقىلى تويتارىس بەرۋ كەرەك», – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.

پرەزيدەنت، ەڭ الدىمەن، مۇمكىندىكتەردىڭ تەڭ بولۋ قاعيداتىنا نەگىزدەلگەن ايماقتىق دامۋدى قامتاماسىز ەتۋدىڭ ماڭىزدىلىعىنا نازار اۋداردى. سونىڭ ىشىندە ەتنيكالىق انكلاۆتاردىڭ تۋىنداۋىنا، مادەني جانە تىلدىك كەدەرگىلەرگە، ەتنوسارالىق شيەلەنىستەر مەن قاقتىعىستارعا اكەلىپ سوعاتىن الەۋمەتتىك-مادەني وقشاۋلانۋعا قاتىستى قاتەرلەرگە توقتالدى.

مەملەكەت باسشىسى مۇنداي قاتەرلەردىڭ الدىن الۋ ءۇشىن ەلىمىزدەگى قالالار مەن اۋىلداردا، وقشاۋلانعان ەتنيكالىق اۋداندار مەن كۆارتالداردىڭ قالىپتاسۋى سياقتى جاعىمسىز تەندەنتسيانى ەڭسەرۋگە باعىتتالعان جۇيەلى شارالار ازىرلەۋ قاجەتتىگىن ايتتى. سونىمەن قاتار، بىرقاتار ايماقتا ەتنيكالىق توپتاردىڭ قازاقستاندىق شىنايى ومىردەن الىستاۋىنا بايلانىستى "ىشكى ەميگراتسيا" ءۇردىسى بايقالىپ وتىرعانىنا نازار اۋداردى.

ارانداتۋشىلارمەن كۇرەسەمىز جانە ولارعا اياۋشىلىق بولمايدى

«بۇل ءۇردىس ەتنيكالىق توپتاردىڭ قازاقستان قوعامىنا تولىق ينتەگراتسيالانۋىنا كەدەرگى كەلتىرۋى مۇمكىن. مۇنداي كۇردەلى ءارى پروبلەمالى جاعدايلار تۋرالى اشىق ايتىلۋى كەرەك دەپ ويلايمىن. بۇل پروبلەمالارعا كوز جۇمۋعا بولمايدى. ايتپەسە، بۇل كەلەڭسىزدىككە اكەپ سوقتىرۋى مۇمكىن جانە تۋىنداعان ماسەلەلەرگە شىنايى باعا بەرە المايمىز. مەملەكەت ەتنيكالىق توپتاردىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق ينتەگراتسيالانۋ ساياساتىن جۇرگىزىپ، وسى نەگىزدە كەز كەلگەن شيەلەنىستىڭ جانجالعا ۇلاسپاۋى ءۇشىن الدىن الاتىنىن ەرەكشە اتاپ وتكىم كەلەدى. مۇنداي جانجالداردىڭ ءبارى تەرىس پيعىلدى ارانداتۋشىلاردىڭ ءىسى ەكەنىن جاقسى بىلەمىز. ونداي ارانداتۋشىلارمەن كۇرەسەمىز جانە ولارعا اياۋشىلىق بولمايدى», – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.

ەلىمىزدە قحا جۇمىسىنا كوڭىل تولماۋشىلىق سوڭعى ۋاقىتتا ارتتى. ول 2020 جىلعى جامبىل وبلىسىنداعى قاقتىعىستان كەيىن كۇشەيە ءتۇستى. ەل حالقى قىرۋار قارجى بولىنەتىن اتالمىش ۇيىمنىڭ ساياسي باسىمدىعى مول دەپ سانايدى.

Abai.kz