قۇنانبايدىڭ سەرتى

بۇل اڭگىمەنى ۇزاق جىلدار ءبورىلى مۇراجايىنىڭ مەڭگەرۋشىسى بولعان شەجىرەشى بەكەن اعانىڭ (بەكەن يساباەۆ) اۋزىنان كوپ ەستىپ ەدىم. بەكەن اعا مۇحتار اۋەزوۆتى كورگەن. «اباي جولى» رومان-ەپوپەياسىنا قازاقتىڭ ۇلت رۋحانياتىنا لايىق كەيبىر تاريحي دەرەكتەردىڭ ەنگىزىلمەي قالعانىن دا ايتىپ وتىراتىن... سونداي ءبىر اڭگىمەنىڭ ءبىرى – قۇنانبايدىڭ سەڭگىربايمەن كۇش سىناسۋى.

قۇنانبايدىڭ ءوزى دە ايتقان: «ەلىمنىڭ مەندە وتەلمەس قارىزى بار. مەنى ەكى ءولىم اجالىنان، ەكى ايداۋدان الىپ قالعان ەلىمنىڭ تىلەۋى»، - دەگەن ءسوزى بار.

قۇنانباي دا 15 جاسىنان باستاپ كۇرەسكە ءتۇسىپ، ەل اراسىنداعى ءوزى قۇرلى بالۋان دەگەندەردى جىعىپ، بالۋان اتانعان. 18 جاس شاماسىندا قۇنانباي جاۋىرىنى جەرگە تيمەگەن كوتىباق رۋىنان شىققان 15 جاسىنان ايگىلى بوپ، اتاعى جايىلعان سەڭگىرباي بالۋانمەن كۇرەسۋ ويىندا بولادى. سەڭگىربايدىڭ قۇنانبايدان جاسى ۇلكەن، ءارى تۋىسى جاقىن. سەڭگىربايعا كەلىپ:

- قايسىمىز جىققانىمىزدى ەشكىمگە ايتپالىق، جىقسام دا جىعىلسام دا ات شاپان ايىپ بەرەيىن، سىزبەن وڭاشا كۇرەسەيىن دەپ ەدىم، - دەيدى.

ءسويتىپ شىڭعىستاۋدىڭ قازىرگى جارقىمباي بيىگى دەگەن سايىندا ەكەۋى كەزدەسىپ كۇرەسەدى. بىراق قايسىسى جىققانىن ەشكىم بىلمەيدى. ولار دا سەرتتى بۇزباعان.

ات پەن شاپاندى سەڭگىرباي الادى. ۋادەگە بەرىك ادامدار سىرلارىن ىشكە ساقتاپ ەشكىمگە ءتىس جارمادى. سەڭگىرباي ولگەن سوڭ:

- قايسىڭىز جىقتىڭىزدار؟- دەگەن زامانداستارىنا قۇنانباي:

- سەكەڭ ءولدى دەپ ۋادەنى بۇزعانىم لايىق ەمەس، - دەپ جاۋاپ بەرگەن ەكەن.

«ۋادە – قۇداي ءسوزى»، «ەردىڭ ەكى سويلەگەنى – ولگەنى»، «ەر ەكى سويلەمەيدى» ت.ب. دەگەن ءتامسىلدىڭ ءتۇيىنى وسى. ۋادەگە بەرىكتىك دەگەن وسىلاي بولسا كەرەك.

كازىرگى زاماندا ءبىزدىڭ جوعالتىپ العان ەڭ قىمبات قۇندىلىعىمىز – ۋادە، انت، جاۋاپكەرشىلىك. وسىلار جوعالعاننان كەيىن سەنىم جوعالدى. ادامنىڭ ادامگەرشىلىك دەڭگەيى سەرت پەن سەنىمنەن تۇرادى. سەرت جوق جەردە سەنىم جوق. سەنىم جوق جەردە مەيىرىم، ماحاببات، قۇرمەت جوق. ءتىپتى ءبىر ۇيدە تۇرعانداردىڭ اراسىندا سەنىم قالماي بارادى...

ءبىز جاۋاپكەرشىلىكتى وسىلاي جوعالتتىق!

الماحان مۇحامەتقاليقىزى

«اباي حيكاياتتارى» جيناعىنان

Abai.kz