دۋلات يسابەكوۆ، جازۋشى:

– پرەزيدەنت جولداۋى سىزگە قانداي ءۇمىت سىيلادى؟

– الدەبىر وزگەرىستى كۇتكەندىكتەن بە، الدە كۇنى كەشە وتكەن قاڭتار وقيعاسىنا باعا بەرىلىپ، «جاڭا قازاقستان» دەگەن ساياسي-ەكونوميكالىق بەتبۇرىستاردى سارىلا كۇتكەندىكتەن بە، بۇل جولعى جولداۋدى اسىعا كۇتىپ ەدىك. بۇل جولى دا جايداق ءسوز، جايىلما ۋادە بولسا ومىرىمىزدە وڭ وزگەرىس ەمەس، توقىراۋ ءۇردىسى جالعاسا بەرەر مە ەكەن دەگەن ءارى ءۇمىت، ءارى كۇدىكپەن جولداۋدى باستان-اياق تىڭداپ شىقتىم.

بۇل جولداۋ – باسقا جولداۋلاردىڭ بىرىنە دە ۇقسامايتىن جولداۋ بوپ شىقتى. ەگەر جولداۋدا ايتىلعانداردىڭ ءبارى جۇزەگە اساتىن بولسا، ءبىزدى شىن مانىندە «جاڭا قازاقستان» كۇتىپ تۇر.
جۇرتتىڭ كوكەيىندەگى «ەرتەڭ نە بولادى؟» دەگەن ساۋالعا بۇل جولداۋ ساۋلە شاشىپ، ەلدىڭ ەرتەڭگە دەگەن سەنىمى مەن ەڭسەسىن كوتەرىپ تاستادى.

مەن ەرتەڭگى كۇنگە سەنىممەن قاراي باستاعان سياقتىمىن. ىشكى الاساپىران مەن الاڭداۋشىلىق ۋايىمىنىڭ بەتى قايتىپ، جاڭا شىعارما جازۋدىڭ جوسپارىن ويلاپ باستادىم.
جازۋدى دا بالىقشى سياقتى عوي. كول بەتى تۋلاپ جاتقاندا بالىقشى كولگە قارماق سالمايدى.

– جولداۋدا پرەزيدەنت ەشقانداي پارتياعا مۇشە بولمايتىنى، جاقىن تۋىستارى ساياسي قىزمەتكە تاعايىندالمايتىنى تۋرالى ايتىلدى. بۇل ساياسي ومىرىمىزگە قانداي اسەر بەرەدى؟ جانە ورىندالارىنا سەنەسىز بە؟

– ماعان ۇناعانى – «امانات» پارتياسىنىڭ اتى. «امانات» دەگەن ءسوز ماعان قاتتى ۇناپ تۇر. قاسىم-جومارت توقاەۆ: «پرەزيدەنت ەشقانداي پارتياعا مۇشە بولمايدى، بارلىق پارتيانىڭ قۇقىعى بىردەي بولادى»، – دەدى. ايتپەسە بۇرىن كوردىڭدەر عوي، «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ ءار وبلىستاردا فيليالدارى بار، بۇرىنعى وبكومنىڭ ءبىرىنشى حاتشىلارى وتىراتىنداي عيماراتتارى بار. شتاتتارى بار قانشا، قانشاما قارجى كەتتى. مەملەكەتتىڭ ىسىنە كەدەرگى كەلتىرگەننەن باسقا ەشتەڭە ىستەگەن جوق. ەندى پارتيالاردىڭ ءبارىنىڭ قۇقىعى بىردەي بولادى. توقاەۆ ءوزى پارتياعا باسشى بولۋدان باس تارتامىن دەدى.

پرەزيدەنتتىڭ تۋعان-تۋىستارنىڭ مەملەكەتتىڭ قىزمەتكە جاقىندامايتىنىن زاڭمەن بەكىتۋ كەرەك دەگەنى وتە جاقسى بولدى. پارلامەنتتى كۇشەيتەمىز دەدى. وسىنىڭ ءبارى جاڭا قازاقستانداعى ساياسي ءومىردى ءتىرىلتىپ، ەل ومىردەگى ماڭىزدى شەشىمدەردى قابىلداۋعا ىقپال ەتەدى.

– جاڭا پارتيا قۇرىلا ما پرەزيدەنتتى قولدايتىن؟

– قۇرىلسا قۇرىلاتىن شىعار. بىراق وعان پرەزيدەنتتىڭ مۇشە بولماۋى باستى نارسە دەپ ويلايمىن. وزگەرىستەردى ەڭگىزىپ، مەملەكەتتىڭ گۇلدەنۋىنە وڭ قادام جاساعان پرەزيدەنتتى قازىر قولداۋ كەرەك دەپ ويلايمىن. پرەزيدەنت مۇشە بولماسا، قانداي پارتيا قۇرىلسا دا، وندا ساياسي باستامالارعا ءوز پىكىرىن ايتا الاتىن ادامدار بولادى دەپ ويلايمىن.

– قاسىم-جومارت توقاەۆ قاڭتار وقيعاسىن قوعامنىڭ العا جىلجىماي، تۇرىپ قالۋىنان بولعانىن ايتتى. تەرگەۋ كەزىندە قاتەلىكتەر بولدى دەدى. ەندى قانداي وزگەرىس بولادى؟

– پرەزيدەنت قاڭتار وقيعاسىنا كوپ توقتالدى. ونىڭ ايتقان سوزدەرىنىڭ استارىنان كوپ نارسە اڭعارۋعا بولادى. ول وقيعانى كىمدەر ۇيىمداستىرعانىن اشىپ ايتپاسا دا، كىمدەر ەكەنى بەلگىلى بولىپ وتىردى. جانە ولاردىڭ كوبى قازىر ۋاقىتشا تەرگەۋ يزولياتورىندا جاتىر. سول تەكسەرۋدىڭ باسى كارىم ماسىموۆتەن باستالىپ، قايرات ساتىبالدىمەن جالعاستى. سامات ءابىشتىڭ دە جاۋاپقا تارتىلۋى مۇمكىن. قاڭتار وقيعاسىن ۇيىمداستىرعان سولار دەگەندەي ءسوز ايتتى. ول وقيعانىڭ مەملەكەتتىڭ كونستيتۋتسيالىق قۇرىلىمىن وزگەرتۋ، توقاەۆتى بيلىك باسىنان كەتىرۋ ماقساتىندا ۇيىمداستىرىلعانىن ايتتى. بيلىكتى كۇشپەن باسىپ الماق بولعاندىقتان، امالسىزدان ودكب-عا حابارلاسىپ، سولارعا نەگىزگى نىسانداردىڭ ءبارىن كۇزەتۋدى تاپسىرعانىن ايتتى. اتىسقا ولاردىڭ قاتىسى بولعان جوق دەدى. مەن بۇل سوزگە يلانىپ وىترمىن. ەندى توقاەۆ باستاعان ءىستى اياعىنا دەيىن جەتكىزەدى دەپ ويلايمىن. ءبارىن بىردەن توڭكەرىپ تاستاۋ توقاەۆقا دا وڭايعا سوقپايىن دەپ تۇر. بىراق بەل شەشە كىرىسكەنى كورىنىپ تۇر. ءبىزوسى جولى شەشىمتال، بەلىن بەكەم بۋعان توقاەۆتى كوردىك. ونى قولداپ وتىرمىز.

– جاڭا وبلىستاردىڭ قۇرىلۋى اكىمشىلىك باسقارۋ جۇمىسىن جاقسارتا ما؟

– ءسوزسىز جاقسارتادى. قارجىلىق ماقساتتارمەن بۇرىن قوسىلدى. سەمەي وبلىسىندا بۇرىن ءوندىرىس جوق، وسكەمەن ءوندىرىس وشاعى دەپ قوسقان بولاتىن. ءوزىن ءوزى باسقارۋعا مۇمكىندىك جوق دەگەن. ارقاداعى وبلىستار دا سولاي قوسىلعان. كەيىن حالىق تاراپ، توزىپ كەتتى. ەندى حالىق ەسىن جيعانداي، ءۇش وبلىستى قايتا قۇرىپ وتىر. جەتىسۋ، الماتى وبلىستارىن قۇرعانى جاقسى بولدى. تالعاردا وتىرىپ، ءبىر انىقتاما ءۇشىن تالدىقورعانعا بارۋ دەگەن قيىن عوي. سولاردىڭ ءبارىن توقتاتۋ كەرەك دەدى. بۇل – قۇپتارلىق ءىس. بۇرىنعى توزىپ بارا جاتقان قالالار قالپىنا كەلەدى. جەزقازعان، سەمەي جاڭعىراتىن بولدى. قارجىلىق مۇمكىندىك بولعاننان كەيىن وسى شەشىمگە بارىپ وتىرعانى تۇسىنىكتى. بۇرىنعى جولداۋدىڭ ءبارى ءسوز بوپ كەلدى، ەندى ءىس بولادى دەدى.

– ورتالىعى سەمەي قالاسى بولاتىن وبلىستىڭ اباي اتىمەن اتالۋىنا قالاي قارايسىز؟

– اباي اتىمەن اتالۋىن قۇپتايمىن. جامبىل وبلىسى بار عوي. ابايدىڭ ەلى، ابايدىڭ وتانى. اباي اتىمەن اتالسا، ەش سوكەتتىگى جوق.

– بۇرىن ءوندىرىسى جوق سەمەي وبلىسىنىڭ قازىر دە ءوندىرىسى جوق. قيىندىق بولماي ما؟

– ونى مەن قيىندىق بولادى، بولمايدى دەپ ايتا المايمىن. قيىن بولادى، ارينە، نەگە بولماسىن. قارجىلىق توقىراۋدىڭ كەزىندە قيىندىق بولماي تۇرمايدى. توقاەۆ مۇمكىندىگى بولماسا، ول ءسوزدى ايتپاس ەدى. دەمەك ءبىر نارسەگە سەنىپ وتىر. تەڭگە ءوز الدىنا دەربەس بانكنوت بولىپ، رۋبلمەن بايلانىستى ۇزەدى دەدى. وسىنىڭ ءبارى ورىندالاما ما، جوق پا الدىنان ەشكىم شىققان جوق. بىراق ءبىزدىڭ كوپ كۇتكەنىمىز وسى ەدى. بۇل جەردەگى ەڭ باستىسى تەرريتوريالىق تۇتاستىعىمىزدى ساقتاپ، وعان ەشكىمنىڭ كوز تىكپەۋىن قامتاماسىز ەتۋ دەدى. بۇل ءسوزدىڭ ءوزى كوڭىلگە قونعان دۇرىس ءسوز بولدى.

سۇحباتتاسقان – باعاشار تۇرسىنبايۇلى

Abai.kz