وسى اپتادا ماسكەۋدە ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك شارتى ۇيىمىنىڭ (ۇقشۇ) مەرەيتويلىق ءسامميتى ءوتتى.

ءبىر قاراساڭىز، وركەنيەتتىك قيسىنعا سالساق، سوۆەت وداعىنىڭ شينەلىنەن شىققان ەلدەردى بىرىكتىرەتىن ۇيىمدار بىرتىندەپ كەلمەسكە كەتۋى كەرەك ەدى عوي. جانە دە ول پروتسەستى رەسەيدىڭ اننەكسيالىق قۇبىجىق ساياساتى جەدەلدەتىپ جىبەرگەنى دە ءمالىم.

بىراق ۇقشۇ نەگە ءالى ءتىرى؟ نەلىكتەن ونىڭ قۇرىلتايشىلارى ودان باس تارتقىسى كەلمەيدى؟

سونى ساراپتاپ كورەيىك.

ۇقشۇ، ەڭ الدىمەن، رەسەيگە كەرەك.

«ەجەلگى ورىس جەرلەرىن جيناقتاۋشى» ءرولىن ءوز موينىنا العان ءپۋتيننىڭ نەويمپەريالىق، باسقىنشىلىق ساياساتىنا بۇل ۇيىم ءدوپ كەلەدى. كۇشتىنىڭ ءدۇمى ديىرمەن تارتادى، كەشەگى مەتروپوليانىڭ ۇيىم قۇرامىنداعى باسقا ەلدەرگە ءسوزى ءوتىپ-اق تۇر! ءبارى فورمالدى تۇردە تەرەزەسى تەڭ، تاۋەلسىز مەملەكەت بولسا دا، كرەملدىڭ مىسى باسىپ تۇراتىنى انىق سەزىلەدى. جانە دە ول ءبارىن وزىنە ءجىپسىز بايلاپ قويعانداي. ءارتۇرلى تاۋەلدىلىكتەرىمەن – مۇناي مەن گاز، ەلەكتر قۋاتى، قارجىلاي كومەك، اسكەري قارۋ-جاراق پەن تەحنيكا، «ورىس الەمى» فاكتورى – ءوز ۋىسىندا ۇستاپ وتىر.

ەكونوميكاسى مەن اسكەري سالاسىنا، سونىڭ ىشىندە ازىربايجانمەن تاۋسىلماس تاريحي تارتىسىندا قول ءۇشىن بەرىپ جاتقانى ءۇشىن وعان ارمەنيانىڭ العىسى الابوتەن.

وتكەندەگى سايلاۋ كەزىندە حالقى باس كوتەرگەن كەزدە، بيلىگىن ساقتاپ قالۋعا كومەكتەسكەنى ءۇشىن لۋكاشەنكو وعان «ءلابباي، تاقسىر!» دەۋدەن تانباي كەلەدى.

ىشكى جانە سىرتقى تىرلىگىنىڭ مىقتى دەمەۋشىسى بوپ وتىرعانى ءۇشىن وعان قىرعىز اعايىن قاتتى ريزا.

سىرتقى قاۋپى تورتكۇل دۇنيەنىڭ تىنىشىن العان تالىبتەرمەن شەكاراسىن كۇزەتىپ جاتقانى ءۇشىن تاجىكستان وعان تاعزىم ەتۋگە دايىن.

جەتى جارىم مىڭ شاقىرىم ورتاق شەكاراسى، ەكى ەلدە ءوز دياسپورالارى بار، ورىس سەپاراتيزمى قاۋپىنىڭ بۇلتى سەيىلە قويماعان، ەكونوميكالارى بىتە قايناسىپ كەتكەن قازاقستاننىڭ دا تاڭداۋى شەكتەۋلى.

تاعى ءبىر فاكت – ازىرشە بۇل ەلدەردىڭ ساياسي باسقارۋشى ەليتالارىنىڭ دا شىققان تەگى ءبىر (سىنىقتان باسقانىڭ ءبارى جۇعادى، حالىقتىق رەۆوليۋتسيانىڭ ارقاسىندا بيلىككە كەلگەن كوتەرىلىسشى پاشينياننىڭ ءوزى بىرتىندەپ اۆتوريتاريگە اينالىپ بارا جاتقانى دا راس). تولستويشالاساق، بارلىق اۆتوريتارلىق بيلەۋشى بىردەي باقىتتى دا، ءاربىر بيلەۋشى - وزىنشە باقىتسىز. باقساق، ولاردىڭ ءوزارا تابىساتىنى ءتىلى دە، دەموكراتياعا قارسى ءدىلى دە ۇقساس. سوندىقتان دا ولار ءبىر-ءبىرىن ىزدەيدى، ءبىر-بىرىمەن ۇجىمداسۋعا قۇشتار.

ەڭ باستىسى – ۇقشۇ-عا مۇشە ەلدەردىڭ اۆتوريتارلىق باسشىلارى ەرتەڭگى كۇنى ءوز باستارىنا كۇن تۋعاندا ءدال وسى ۇيىم تاراپىنان اسكەري كومەك كەلەتىنىن بىلەدى. ءبىر قايىقتاعى التاۋدىڭ تاعدىرى دا، بولاشاعى دا بىردەي بولىپ تۇر.

سول تۇرعىدان العاندا، بازبىرەۋلەر ءسۇيىنشى سۇراپ، «ۇقشۇ تەز ارادا تارايدى!» دەپ، بوركىن اسپانعا لاقتىرۋى ءالى دە ەرتەرەك سياقتى.

ول ءۇشىن وسى ۇيىمعا مۇشە ەلدەردىڭ ىشكى احۋالى، ونداعى بيلىكتەردىڭ تۇرپاتى وزگەرۋى شارت!

PS. كەيبىر اقپارات كوزدەرىنە سەنسەك، وسى جولعى كەزدەسۋىندە ءبىزدىڭ پرەزيدەنت پۋتينگە رەسەيلىك ساياساتكەرلەردىڭ قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگى مەن جەر تۇتاستىعىنا قارسى شاۋىلدەپ، ارانداتۋىن توقتاتۋ قاجەتتىگى تۋرالى ايتسا كەرەك.

ول دا دۇرىس بولعان ەكەن. ونى دا جاقسىلىققا بالايىق. بالكىم، ەلىمىزدىڭ پوستسوۆەتتىك شارتتىلىقتاردان ءبىرجولاتا قۇتىلىپ، شىنايى تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزۋدەگى العاشقى قادامى وسى بولار...

PS 2. ءوز باسىم سىرتقى ساياساتتاعى اسىعىستىق پەن راديكاليزمگە قارسىمىن. سوندىقتان دا قازاقستاننىڭ ءوز كورشىلەرىمەن، سونىڭ ىشىندە، رەسەيمەن دوستىق قارىم-قاتىناستا بولۋ قاجەتتىگىن تۇسىنەمىن. بىراق ونداي بايلانىستار تەڭ دارەجەلى بولىپ، ەشبىر تاۋەلدىلىكتەرگە اكەپ سوقتىرماۋى ءتيىس!

ءامىرجان قوسان

Abai.kz