ۇيعىر اۋدانىنىڭ ازاماتتارى پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆقا «ۇيعىر اۋدانىنىڭ اتىن قازاقشالاندىرۋ كەرەك» دەگەن ۇندەۋىن جاريالادى.

«قاسىم-جومارت كەمەلۇلى، ءبىز، ۇيعىر اۋدانى اتىنىڭ اۋىسۋىن زاڭدى تۇردە بيلىكتەن تالاپ ەتەمىز. ءبىزدىڭ ماقساتىمىز ۇلتارالىق قاقتىعىس تۋعىزۋ، ەكى ۇلتتىڭ ورتاسىنا وت سالۋ ەمەس، ءبىز تەك وسى ۋاقىتقا دەيىنگى اماندىق باتالوۆ سياقتى اكىمدەردىڭ اۋدان اتىن اۋىستىرامىز دەپ بەرگەن ۋادەسىنىڭ ورىندالعانىن قالايمىز. قازاق قوناقجاي حالىق، قوناعىمىزدى تورگە شىعارعانىمىزبەن باسىمىزعا شىعارماعان حالىقپىز.

ەگەر ۇيعىر ۇلتى قازاقستاندى ءوز وتانى ساناسا، سۋ ىشكەن قۇدىعىنا تۇكىرمەيتىنى راس بولسا، وسى اۋدان اتاۋىنىڭ قازاقشالانۋىنا بىرگە ۇلەس قوسسىن. ماسانشىدا دۇنگەن-قازاق قاقتىعىسى بولعان سياقتى اۋدانىمىزدا قازاق-ۇيعىر قىرقىسقانىن قالامايمىز.

اۋداندا، شىنى كەرەك، بارلىق باسشىلىق ورىنداردا ۇيعىر ۇلتىنىڭ وكىلدەرى وتىر. اتاپ ايتساق، اۋدان اكىمى، ءبىلىم ءبولىمى، ىشكى ىستەر باسقارماسى، مەديتسينالىق ۇيىمدار.

ول قىزمەت ورىندارىنا لايىقتى قازاق ازاماتتارى بار ەكەنى بارىمىزگە بەلگىلى. قازاقتا دا اتقا قوناتىن، ەلىم-جەرىم دەگەن ازاماتتار بار.

بارلىق سالادا تەڭدىك بولۋى كەرەك. قازاق ءوز جەرىندە كەمسىتىلمەۋى كەرەك. ەگەر بيلىك تاراپىنان ەشقانداي قولداۋ كورسەتىلمەسە، ونىڭ ءتۇبى اۋىر سالدارعا اكەلەدى. حالىق اۋدان اتىنىڭ قازاقشالانۋىن قولدايدى. ۇيعىر اۋدانىنان بولەك، بىرقاتار جەر اتاۋلارىن دا قازاقشالاندىرۋ كەرەك. وسى تۇستا اۋدان اكىمى شۇحرات نۇراحىنوۆتىڭ وسى ماسەلەگە قولداۋ كورسەتۋىن سۇرايمىز. كوسميسسيا قۇرىلسىن، وسى باعىتتا جۇمىس ىستەلسىن. ءبىر ايدىڭ ىشىندە بىزگە ءتيىستى جاۋابىن بەرسىن.

ەگەر جابۋلى قازان كۇيىندە قالاتىن بولسا، زاڭدى تۇردە قۇزىرلى ورگانداردىڭ رۇقساتىن الىپ، اۋدان اتى اۋىسقانشا قارسىلىق اكتسيالارىن وتكىزەمىز. حالىقتىڭ مۇڭ-مۇقتاجىن جوعارىعا جەتكىزىپ جۇرگەن جۋرناليستەرگە جۇگىنىپ، وسى ءىسىمىزدىڭ اياعىنا دەيىن جەتۋىنە كۇش سالامىز. ۇندەۋىمىزدى ەل پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆقا جولدايمىز»، - دەدى باستاماشى توپ.

ۇندەۋ جولداۋشى توپتىڭ 2014 جىلدان 2021 جىلعا دەيىن الماتى وبلىسىن باسقارعان اماندىق باتالوۆتىڭ «بەرگەن ۋادەسى» تۋرالى بەرگەن اقپاراتى راس. 2020 جىلعى ماۋسىمدا شونجىدا قازاق-ۇيعىر كولىك جۇرگىزۋشىلەرى اراسىندا توبەلەس بولىپ، 5 ادام پىشاق جاراقاتىن العان.

وقيعادان سوڭ باتالوۆ جەرگىلىكتى حالىقپەن جينالىس وتكىزدى. جيىندا اۋىل اقساقالدارى مەن جاستاردىڭ كوتەرگەن ماسەلەسى – ۇيعىر اۋدانىنىڭ اتىن وزگەرتۋ ماسەلەسى بولدى. وسىدان كەيىن، باتالوۆ ۇيعىر اۋدانىنىڭ اتىن وزگەرتۋ ماسەلەسىن شەشۋگە ءسوز بەرگەن.

«ماسەلەنى استاناعا جەتكىزەمىن، ايتامىن. جاعداي بولعاندا مەملەكەت باسشىسىنا كىرىپ، سىزدەردىڭ سوزدەرىڭىزدى جەتكىزەمىن دەپ ۋادە بەرەمىن»، - دەگەن ەدى ەكس-اكىم.

سودان بەرى ەكى جىل وتسە بۇل ماسەلەنىڭ نۇكتەسى قويىلمادى.

ۇيعىر اۋدانى وزگە ۇلت وكىلى اتىمەن اتالاتىن قازاقستانداعى جالعىز اۋدان. 1934 جىلى قۇرىلعان. الماتى وبلىسىنىڭ وڭتۇستىك-شىعىسىندا ورنالاسقان. جەر اۋماعى 8,73 كم2. اۋدانداعى 26 ەلدى مەكەن 14 اۋداندىق اكىمشىلىك وكرۋگتەرگە بىرىكتىرىلگەن. اۋدان ورتالىعى — شونجى اۋىلى. وبلىس ورتالىعى — تالدىقورعان قالاسىنان شونجىعا دەيىنگى قاشىقتىق 355 كم، الماتىدان شونجىعا دەيىن 214 كم. سوڭعى دەرەكتەر بويىنشا اۋدان حالقىنىڭ 49 پايىزىن – ۇيعىر، 44 پايىزىن – قازاق، قالعانىن وزگە ۇلتتار قۇرايدى.

ۇيعىر اۋدانى اتىن وزگەرتۋ تۋرالى ۇسىنىستار ەلىمىزدە ەكى-ءۇش جىل سايىن، قوعام تاراپىنان كوتەرىلىپ تۇرادى. بىراق ءتۇيىن جوق. حالىقتىڭ وسى ءبىر تىلەگىنە بيلىك قۇلاق اسۋعا قۇلىقسىز.

بيىل «ۇيعىر اۋدانىنىڭ اتاۋى شارىن نەمەسە قارادالا اۋدانى دەپ وزگەرتىلسىن!»، دەگەن تالاپپەن پەتيتسيا جاريالانعان. 11 ساۋىردە alash.online سايتىنا ورنالاستىرىلعان پەتيتسياعا بۇگىندە 216 969 ادام قولداپ داۋىس بەرگەن، 7997 ادام قارسى داۋىس بەرگەن.

«ءبىز، قازاقستان حالقى ۇيعىر اۋدانىنىڭ اتاۋى شارىن نەمەسە قارادالا اۋدانى دەپ وزگەرتىلسىن دەپ تالاپ ەتەمىز!" دەلىنگەن پەتيتسيا ماتىنىندە.

Abai.kz