رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين "ۆالداي" كلۋبىندا ءسوز سويلەدى. پەسكوۆتىڭ ويىنشا بۇل باياندامانى حالىقارالىق ساياساتتا ءالى سان مارتە تىڭداپ، زەرتتەيتىن بولادى-مىس. پۋتين ادەتتەگىدەي باتىستى ايىپتاپ، رەسەيدى اقتاپ الۋعا تىرىستى. "ولار كىنالى" پوزيتسياسىن كۇشەيتە سويلەدى. 

بيىلعى فورۋمنىڭ تاقىرىبى "گەگەمونيادان كەيىنگى الەم: بارشاعا ورتاق ادىلەتتىلىك پەن قاۋىپسىزدىك". ءتورت كۇنگە سوزىلاتىن فورۋمعا الەم ەلدەرىنەن 111 ساراپشى، ەكونوميست، ديپلوماتتار كەلگەن. 40-تان استام ەل وكىلدەرى قاتىسۋدا، ولاردىڭ ىشىندە اۋعانستان، برازيليا، گەرمانيا، ەگيپەت، قىتاي، ءۇندىستان، يندرنەزيا مەن يران، قازاقستان، وزبەكستان، اقش، تۇركيا، فرانتسيا جانە ت.ب وكىلدەرى بار.

بۇل فورۋمدا "پۋتين نە ايتار ەكەن" دەگەن سۇراق قانا كوپشىلىكتى قىزىقتىردى دەسەك بولادى. ۆلاديمير جارىتىپ ەشتەڭە ايتپادى، سول ەسكى جىر، سول باياعى "شىرىگەن باتىس پەن ادىلەتتىلىك جولىندا ارپالىسىپ جاتقان ايبىندى رەسەي" دەگەننىڭ توڭىرەگىندە ساعاتقا جۋىق ءسوز سويلەدى.

ايتقاندارىنان بوياماسىز، قوسپاسىز تەزيستەر كەلتىرسەك.

"باتىس لاس، جيىركەنىشتى ويىندى جۇرگىزۋدە. ۋكراينادا قاقتىعىس جاسادى، تايۋاندى ۋشىقتىرۋدا. ولار الەمگە ءامىر جۇرگىزبەك. الداۋ، قورقىتۋ ءادىسىن تاڭدادى. ال مەن ساۋ اقىل مەن سەرگەك ساناعا سەنەتىن جانمىن", - دەپ باستادى پۋتين. وسى ءسوزى ارقىلى ونىڭ ءبىر ساعات بويى نە ايتاتىنى ايقىندالعان ەدى.

ارتىنشا ءار سويلەمدە باتىستى توقپاقتاۋدى توقتاتپادى. "باتىس الەم ەلدەرىندە بىلگەنىن ىستەۋدە. يراننىڭ گەنەرالى سۇلەيمانيدى ءولتىرىپ تاستادى. ونى اشىق مويىندادى دا. ۇيات جوق. بۇل ماسقارا عوي", - دەدى رەسەي باسشىسى. ءتىلى، ءدىنى، ءدىلى ۇقساس كورشىسىنە سەبەپسىز سوعىس اشىپ، قالالارىن قيراتىپ، بالالارىن قىرىپ سالىپ، جەرىن بولشەكتەپ جاتقانىن ءتىپتى ەسىنە دە الماعانداي...

"باتىستا مۇلدە تۇراقتىلىق جوق. ءبىر قۇجاتقا قول قويادى، ەرتەڭ ونى ورىندامايدى. انانى ايتادى، مىنانى ايتادى. تۇراقسىز. ولارمەن قالاي كەلىسۋگە بولادى", - دەدى پۋتين. بۇل ەندى رەسەي باسشىسىنىڭ ۇلكەن قاتەلىگى. قۇجاتتى ورىنداماۋ جاعىنان رەسەيدىڭ الدىنا تۇسەر ەل جوق. ۋكراينانىڭ اۋماقتىق تۇتاستىعىنا كەپىلدىك بەرگەن قۇجاتقا  قول قويىپ، كەيىن ول كەپىلدىكتى ءوزى جويعان رەسەي، قانداي سەنىم مەن كەلىسىم جايلى ايتۋى مۇمكىن؟! رەسەيمەن جاسالعان كەلىسىمنىڭ قۇنى، سول كەلىسىم جاسالعان قاعازدىڭ قۇنىن دا اقتامايتىنىن كوپشىلىك جاقسى بىلەدى. ال ۋكراينا سوعىسىنان كەيىن ءتىپتى ءدۇيىم جۇرت ۇقتى.

"ەۋروپا مەن ۆاشينگتون وزگەنىڭ ىشكى ساياساتىنا ارالاسۋدى توقتاتپاي وتىر. ءبىز بىرەۋدىڭ ىسىنە ارالاسپايمىز. مۇلدە ەكى الەمبىز", - دەپ قالدى رەسەي باسشىسى. كۇلكىلى. وزگەنىڭ قانداي تىلدە وقىتىپ، قانداي تاريحتى دارىپتەيتىنىن نۇسقاۋدى جانى سۇيەتىن كرەمل باسشىسى وسىلاي دەيدى. ءپۋتيننىڭ ايتقانى راس بولسا، رەسەي "رۋسسكي مير" دەگەن يدەولوگيالىق جوبادان تولىق باس تارتۋى كەرەك ەمەس پە؟!

"اقش-قا قارسى پىكىر ايتاتىندار كەزىندە از ەدى. قازىر كوپ. ءبارى ودان جالىقتى. ۆاشينگتون بارلىعىن باسقارعىسى كەلەدى، بىراق ونىڭ قولىنان كەلمەيدى. قاتە باعىتتا كەتىپ بارادى، مۇلدە قاتە", - دەپ ۆاشينگتوندى تۇيرەپ العىسى كەلدى. الايدا اقش-تى جاقتاۋشىلاردى از-كەمدىگىن بۇۇ-داعى داۋىس بەرۋدەن-اق كورە الامىز. ساندار كەشەگى ساندىراققا قارسى سويلەپ تۇر.

پۋتين اقش-تى الەمدە ءتۇرلى رەجيمدەردى توڭكەرىس ارقىلى اۋىستىرۋ تەحنولوگياسىن ىسكە اسىرۋدا دەپ ايىپتادى. ۋكرايناداعى سوعىسقا تىكەلەي سول تەحنولوگيا اسەر ەتتى دەيدى، ال "ۋكراينا ەگەمەندىگىنىڭ كەپىلدىگى تەك قانا رەسەي بولا الادى، سەبەبى تاريحي تۇرعىدان ۋكراينانى قۇرعان رەسەي" دەدى. "ۋكراين جانە ورىس حالقى ءبىر، ال رەسەي باتىسقا جاۋ ەمەس" دەيدى ۆلاديمير. ول ءداستۇرلى قۇندىلىقتار، ءسوز بوستاندىعى، باتىستاعى ديكتاتۋرا، دىنگە قىسىم جايلى دا سويلەدى. الدىن-الا دايىندالعان سۇراقتارعا سارت-سارت ەتىپ جاۋاپ بەردى. 2018 جىلى "ۆالداي" كلۋبىنىڭ وتىرىسىندا پۋتين يادرولىق سوعىس بولسا رەسەي حالقى جۇماققا باراتىنىن، ال قارسىلاستارى جاي عانا قىرىلىپ قالاتىنىن ايتقان بولاتىن. كەشەگى وتىرىستا ول جۇرگىزۋشىنىڭ ء"بىز جۇماققا اسىقپايمىز عوي" دەگەن سۇراعىنا ءۇنسىز قالىپ، ازىلدەمەك بولدى. ول كلۋب وتىرىسىندا ۋكراينا جەرىندە يادرولىق قارۋ قولدانۋ ساياسي نە اسكەري مىندەتتى شەشە المايتىنىن ايتتى.

ءپۋتيننىڭ كەشەگى بايانداماسىن باتىس الەمى قاتتى تالقىعا سالمادى. سوڭعى سەگىز جىلدا ايتىلىپ كەلە جاتقان كەزەكتى ساندىراق دەيدى ولار.

كا مىرزا

Abai.kz