وتكەن اپتانىڭ سوڭعى كۇندەرi استانادا بiرنەشە قوعامدىق قوزعالىستىڭ جە­تەك­شiلi­گi­مەن دوڭگەلەك ۇستەل، نارازىلىق شاراسى، ءباسپاسوز ءماسليحاتى ۇيىمداستىرىلدى. وندا جەر داۋى، باسپانا ماسە­لەسi, زاڭدى قۇقىعى تاپتالعان ازاماتتاردىڭ ارىز-شاعىمدارى قىزۋ تالقىعا ءتۇستi.

بيلIك قاسيەتتI جەردI تاۋارعا اينالدىردى

بەيسەنبi كۇنi "الماتى" iسكەرلەر ۇيiندە "جەر تاعدىرى - ەل تاعدىرى" اتتى دوڭگەلەك ۇستەل ءوتتi. وندا جەر داۋى مەن كەزiندە "شاڭىراق", "ايگە­رiم", "باقاي", "ۇلجان" ىقشاماۋداندارىنداعى قان­دى قىرعىندا قازاقتىڭ قۇقىعىن قورعاعان ارون اتابەكتiڭ قوعامداعى ورنى اڭگiمەگە ارقاۋ بولدى.

"قازاقستان پارلامەنتاريزمدi دامىتۋ قورى" قوعامدىق قوزعالىسىنىڭ ءتورايىمى زاۋرەش باتالوۆانىڭ ايتۋىنشا، ارون اتابەك قازاقتىڭ جەرiن، ەلiنiڭ قۇقىعىن قورعاعانى ۇشiن تۇرمەگە توعىتىلدى.

قازاقستاندا بۇگiنگi كۇنگە دەيiن جەر داۋى ءوت­كiر ءارi وزەكتi ماسەلە كۇيiندە قالىپ تۇر. اتا زاڭ بويىنشا جەر - حالىقتىڭ مۇلiگi. دەگەنمەن، بۇگiندە بيلiك قاسيەتتi جەردi تاۋارعا اينالدىردى، - دەيدi زاۋرەش باتالوۆا.

وتكەن اپتانىڭ سوڭعى كۇندەرi استانادا بiرنەشە قوعامدىق قوزعالىستىڭ جە­تەك­شiلi­گi­مەن دوڭگەلەك ۇستەل، نارازىلىق شاراسى، ءباسپاسوز ءماسليحاتى ۇيىمداستىرىلدى. وندا جەر داۋى، باسپانا ماسە­لەسi, زاڭدى قۇقىعى تاپتالعان ازاماتتاردىڭ ارىز-شاعىمدارى قىزۋ تالقىعا ءتۇستi.

بيلIك قاسيەتتI جەردI تاۋارعا اينالدىردى

بەيسەنبi كۇنi "الماتى" iسكەرلەر ۇيiندە "جەر تاعدىرى - ەل تاعدىرى" اتتى دوڭگەلەك ۇستەل ءوتتi. وندا جەر داۋى مەن كەزiندە "شاڭىراق", "ايگە­رiم", "باقاي", "ۇلجان" ىقشاماۋداندارىنداعى قان­دى قىرعىندا قازاقتىڭ قۇقىعىن قورعاعان ارون اتابەكتiڭ قوعامداعى ورنى اڭگiمەگە ارقاۋ بولدى.

"قازاقستان پارلامەنتاريزمدi دامىتۋ قورى" قوعامدىق قوزعالىسىنىڭ ءتورايىمى زاۋرەش باتالوۆانىڭ ايتۋىنشا، ارون اتابەك قازاقتىڭ جەرiن، ەلiنiڭ قۇقىعىن قورعاعانى ۇشiن تۇرمەگە توعىتىلدى.

قازاقستاندا بۇگiنگi كۇنگە دەيiن جەر داۋى ءوت­كiر ءارi وزەكتi ماسەلە كۇيiندە قالىپ تۇر. اتا زاڭ بويىنشا جەر - حالىقتىڭ مۇلiگi. دەگەنمەن، بۇگiندە بيلiك قاسيەتتi جەردi تاۋارعا اينالدىردى، - دەيدi زاۋرەش باتالوۆا.

شوقانتانۋشى نازاربەك قانافين مارقۇم زامانبەك نۇرقادiلوۆ اكiم بولىپ تۇرعان كەزدە الماتىنىڭ توڭiرەگiنە قازاقتاردى شوعىرلاندىرىپ، "شاڭىراقتى" قۇرىپ، جەر تەلiمدەرiن حالىققا تەڭ ءبولiپ زاڭداستىرعانىن، ءار ايماقتان كەلگەن قازاقتىڭ ءۇي تۇرعىزۋىنا قولعابىس بولعانىن جەتكiز­دi. "بiراق الماتى قالاسىنىڭ سول كەزدەگi اكiمi يمانعالي تاسماعامبەتوۆ بۇل ۇيلەردi بۇزۋعا تاپسىرما بەردi. شاڭىراعى شايقالعان قانشاما ادامنىڭ كوز جاسى توگiلدi, قانشاما ادامنىڭ زارلاعان ءۇنi ەستiلدi? سوندا دا بيلiكتiڭ قىلى قيسايمادى، حالقىنا جانى اشىمادى..."

حالىق ءوز شاڭىراعىن قورعادى

دوڭگەلەك ۇستەلدە ءسوز العان "حالىقتىق جەمقورلىققا قارسى كوميتەتi" قو­عامدىق قورىنىڭ باسشىسى مۇساعالي دۋامبەكوۆ سوڭعى بiر عاسىردىڭ iشiندە قازاق ەلi مونعوليانىڭ اۋماعىنداي جەرiنەن ايىرىلىپ قالعانىن اشىنا ايتتى. "جەر داۋى - قازاق ءۇشiن ومiردەگi ەڭ ۇلكەن داۋ. اتا-بابالارىمىز حIح عاسىرعا دەيiن 4,2 ميلليون شارشى كيلومەتر جەردi كوزiنiڭ قاراشىعىنداي ساقتاعان. ال قازiر سول جەردiڭ 2,75 ميلليون شارشى كيلومەترi عانا قولىمىزدا. سوندا قازاق نەبارi بiر عاسىردىڭ iشiندە دەرلiك 1,5 ميلليون شارشى كيلومەتر جەردەن ايىرىلدى", - دەيدi ول.

ەكونوميكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور "تۇران" بiلiم بەرۋ كورپوراتسياسىنىڭ ۆيتسە-پرەزيدەنتi وراق اليەۆ ورتاعا «ادiلەت­سiزدiكتiڭ قاينار كوزi جەردە جاتىر» دەگەن وي تاستادى. سونىمەن بiرگە جەردi ۇلتتىق مەنشiككە، حالىقتىڭ مەن­شiگiنە قايتارۋ كەرەكتiگiن العا تارتتى. ول ءۇشiن كونس­تيتۋتسيانى قايتا قاراۋ كەرەك ەكەنiن ەسكەرتتi.

ءسوز جوق، "شاڭىراقتاعى" قاندى قىرعىن بيلiككە ساباق بولدى. سول تۇستا ۇلتتىق سانانىڭ ويانۋىنا ۇيىتقى بول­عانى ءۇشiن ارون اتابەكتi 18 جىلعا سوتتادى. ويتكەنi بيلiك ۇلتتىڭ ويانۋىنان سەسكەندi. حالىق ءوز جەرiن، ءوز ۇياسىن، قارا شاڭىراعىن قىزعىشتاي قورعادى. وسىلاي دەپ ءسوز باستاعان "دەموكراتيا جانە ادام قۇ­قىعى" قوعامدىق بiرلەس­تiگiنiڭ توراعاسى بولاتبەك ءبiلالوۆ ارون اتابەكتiڭ 60 جاسقا تولۋىنا وراي ساياسي تۇتقىنداردى بوساتۋ كومي­تەتiن قۇرۋدى، ولاردىڭ وتباسىنا كومەكتەسۋ ماقساتىندا قوعامدىق قور اشۋدى ۇسىندى. ەگەر بيلiكتiڭ مۇنداي زورلىق-زومبىلىعىنا قوعام ءۇنسiز قالىپ، جاۋاپ قاتپاسا، اتابەك، جاقيانوۆ، اتاباەۆ سىندى ساياسي تۇتقىندار كوبەيە بەرەتiنiن دە ءسوز ەتتi. بولاتبەك ءبiلالوۆتiڭ بۇل ۇسىنىسىنا دوڭگەلەك ۇستەلگە قاتىسقاندار بiر اۋىزدان ءۇن قوسىپ، كەلiستi.

پرەزيدەنتتIڭ جەكە قابىلداۋىنا سۇراندى

سونداي-اق، جۇما كۇنi "حالىقتىق جەمقورلىققا قارسى كوميتەتi" قوعامدىق قورىنىڭ ۇيىتقى بولۋىمەن ءباسپاسوز ءماسليحاتى ءوتتi. وندا قۇقىققورعاۋشىلارمەن بiرگە ءار ايماقتان ادiلەت iزدەپ كەلگەن ادامدار ءسوز الدى. ولار وزدەرiنiڭ قۇقىعى كوپە-كورنەۋ تاپتالعانىن، قۇزىرلى ورىندار ولاردى قورعاۋعا قۇلىقسىز ەكەنiن ايت­تى. سونداي-اق، ولاردىڭ باسىنا ۇيiرiلگەن بۇلتتان قازاقستانداعى بiردە-بiر قۇزىرلى ورگان ارىلتا المايتىنىن، ارىلتادى دەي­مiز-اۋ، ولار شي دە سىندىرمايتىنىن ءسوز ەتتi. سوندىقتان پرەزيدەنت ن.نازار­باەۆ­تىڭ جەكە قابىلداۋىنا سۇراندى.

ايتپاقشى، ءدال وسى ءباسپاسوز ءماسليحاتىنا قۇزىرلى ورگانداردىڭ وكiلدەرi, ءما­سەلەن، پرەزيدەنت اكiم­شiلiگiنiڭ، ۇقك-نiڭ، باس پروكۋراتۋرانىڭ قىزمەتكەرلەرi شاقىرىلعانىمەن، ولاردىڭ بiردە-بiرi اياق باسپادى.

ديلارا يسا،

استانا

«جاس الاش» گازەتى