سەنبى, 23 قاراشا 2024
جاڭالىقتار 2779 0 پىكىر 4 ناۋرىز, 2013 ساعات 11:24

لاتىننان باسقا تاڭداۋ بار ما؟

انىقتاما
سۇلتان ىبىراي 1966 جىلى تۋعان.
الماتى بايلانىس جانە ەنەرگەتيكا ينستيتۋتىن راديوتەحنيكا ماماندىعى بويىنشا 1991 جىلى بىتىرگەن.
ءپاريجدىڭ نەس بيزنەس مەكتەبى مەن حبم-ءنىڭ بىرلەسكەن باعدارلاماسىنىڭ كاسىبي باسقارۋ ماگيستراتۋراسىن (Master of Advanced Management) تامامداعان.
1995 جىلى ۇلىبريتانيادا جاپوندىق «Sony» كومپانياسىنىڭ ەۋروپالىق شتاب-پاتەرىندە بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋدىڭ 6 ايلىق تاعىلىمداماسىنان وتكەن.
كاسىبي ماماندىعى بويىنشا گەرمانيادا، گوللانديادا، فرانتسيادا جانە ليۋكسەمبۋرگتە ءىس-تاجىريبەدەن وتكەن.

رەداكتسيادان: قازىر قوعامدا ەڭ كوپ تالقىلانىپ جاتقان تاقىرىپتىڭ ءبىرى - لاتىن قارپىنە كوشۋ ماسەلەسى. ءبىر تاراپ تەز ارادا وسى قارىپكە كوشەيىك دەسە، ەندى بىرەۋلەر بۇل ءبىز ءۇشىن ءالى ەرتە دەگەن ءۋاج تاستايدى. تومەندەگى سۇحبات تا سونداي الۋان كوزقاراستىڭ ءبىر پاراسى. كەيىپكەردىڭ ۇلتتىق قارىپ جايىنداعى پىكىرلەرى رەداكتسيانىڭ كوزقاراسىن بىلدىرمەيدى.

- جاقىندا ەلىمىزگە تانىمال باق.كز پورتالىنداعى بلوگىڭىزدان «تاعى دا لاتىن ءالىپبيى تۋرالى» اتتى جازباڭىزدى وقىدىق. وندا ءسىز سوڭعى ۋاقىتتا قازاق قوعامىندا كەڭىنەن تالقىلانىپ جاتقان لاتىن ءالىپبيىنىڭ ورنىنا الەمنىڭ ەشبىر ەلىندە جوق، تەك وزىمىزدە عانا بار سىنا جازۋىن مەملەكەتىمىزدىڭ رەسمي ءالىپبيى ەتىپ قابىلداۋ قاجەتتىلىگىن ايتىپسىز. سۇحباتىمىزدى وسى ماسەلەدەن باستاساق...

انىقتاما
سۇلتان ىبىراي 1966 جىلى تۋعان.
الماتى بايلانىس جانە ەنەرگەتيكا ينستيتۋتىن راديوتەحنيكا ماماندىعى بويىنشا 1991 جىلى بىتىرگەن.
ءپاريجدىڭ نەس بيزنەس مەكتەبى مەن حبم-ءنىڭ بىرلەسكەن باعدارلاماسىنىڭ كاسىبي باسقارۋ ماگيستراتۋراسىن (Master of Advanced Management) تامامداعان.
1995 جىلى ۇلىبريتانيادا جاپوندىق «Sony» كومپانياسىنىڭ ەۋروپالىق شتاب-پاتەرىندە بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋدىڭ 6 ايلىق تاعىلىمداماسىنان وتكەن.
كاسىبي ماماندىعى بويىنشا گەرمانيادا، گوللانديادا، فرانتسيادا جانە ليۋكسەمبۋرگتە ءىس-تاجىريبەدەن وتكەن.

رەداكتسيادان: قازىر قوعامدا ەڭ كوپ تالقىلانىپ جاتقان تاقىرىپتىڭ ءبىرى - لاتىن قارپىنە كوشۋ ماسەلەسى. ءبىر تاراپ تەز ارادا وسى قارىپكە كوشەيىك دەسە، ەندى بىرەۋلەر بۇل ءبىز ءۇشىن ءالى ەرتە دەگەن ءۋاج تاستايدى. تومەندەگى سۇحبات تا سونداي الۋان كوزقاراستىڭ ءبىر پاراسى. كەيىپكەردىڭ ۇلتتىق قارىپ جايىنداعى پىكىرلەرى رەداكتسيانىڭ كوزقاراسىن بىلدىرمەيدى.

- جاقىندا ەلىمىزگە تانىمال باق.كز پورتالىنداعى بلوگىڭىزدان «تاعى دا لاتىن ءالىپبيى تۋرالى» اتتى جازباڭىزدى وقىدىق. وندا ءسىز سوڭعى ۋاقىتتا قازاق قوعامىندا كەڭىنەن تالقىلانىپ جاتقان لاتىن ءالىپبيىنىڭ ورنىنا الەمنىڭ ەشبىر ەلىندە جوق، تەك وزىمىزدە عانا بار سىنا جازۋىن مەملەكەتىمىزدىڭ رەسمي ءالىپبيى ەتىپ قابىلداۋ قاجەتتىلىگىن ايتىپسىز. سۇحباتىمىزدى وسى ماسەلەدەن باستاساق...
- اباي اتامىز ەڭ الدىمەن بالاعا «تۇركىتانىرلىق ءبىلىم كەرەك» دەدى. ياعني اراب، پارسى، شىعىستى، ورىس پەن باتىستى مەڭگەرمەس بۇرىن، ۇلتتىق باستاۋدان سۋسىنداۋ كەرەكتىگىن، ايتپەسە تامىردان اجىراپ، ماڭگۇرتتىككە بوي ۇرۋ قاۋپىن قاتاڭ ەسكەرتتى. قۇدايعا شۇكىر، تالاي تار جول، تايعاق كەشۋدەن وتكەنىمەن بابام ءتىلى شالاجانسار بولسا دا ءتىرى. باياۋ بولسا دا، قازاق ءتىلىن كەڭىنەن قولدانۋ ءۇردىسى اۋىلدان قالاعا كوشە باستادى. بىراق ءتىلىمىز ساقتالعانىمەن، ءالىپبيىمىز ءتول جازۋىمىزدان كەيىن ءۇش رەت وزگەردى. ياعني بۇل ۇلتتىق سانامىزدى ءۇش رەت وشىردىك دەگەن ءسوز. ەندى وسى وشكەندى جاندىرىپ، تۇپتامىرىمىزعا قايتا ورالىپ، وعان مىقتاپ بايلانۋىمىز كەرەك.
قازاق - ءيسى تۇركىنىڭ قارا شاڭىراعىندا وتىرعان ەل. ەر تۇرىكتىڭ سىنا جازۋى بار، ونىڭ ىشىندە قازاققا جانە بارشا تۇرىككە كەرەكتى دىبىستاردىڭ بارلىعى دەرلىك قامتىلعان. ءارى بىرەۋدىكى ەمەس، ءوز باباڭدىكى.
ال كونە تۇركى جازۋىن قالپىنا كەلتىرىپ، بۇقارالىق سيپاتقا كوتەرۋ ءۇشىن تاسقا، مەتالدارعا، اعاشتارعا، كەيىن قاعازدارعا جازىلعان ەجەلگى ءداۋىر جادىگەرلەرى نەگىز بولا الاتىن ەدى. بۇل جازۋلاردى ءاربىر تۇركى تانيدى، وقىپ ۇيرەنە الادى. سەبەبى، بۇل ولاردىڭ تەگىندە، قانىندا بار. ءارى مۇنداي قادام تۇركىلەردىڭ شىنايى بىرلىگىنە داڭعىل جول سالار ەدى. الىسقا بارماي-اق، ەۆرەيلەردى مىسالعا كەلتىرەيىك. ولار 2000 جىل بۇرىن ولگەن ءتىلىن قايتا ءتىرىلتتى. بۇل تۇرعىدا تاۋراتتاعى ءجويتتىڭ الىپبيىمەن جازىلعان ەجەلگى جازبالار ءتىلدى قالپىنا كەلتىرۋگە تىكەلەي اسەر ەتتى. ال ءتىلدىڭ قاسىندا جازۋ ءتىرىلتۋ الدەقايدا وڭاي ەمەس پە؟!

- قازىر، تۇركيا، وزبەكستان سياقتى باسقا دا تۇرىك ەلدەرى لاتىن ءالىپبيىن ۇلتتىق جازۋى قىلىپ الدى عوي. ءبىر جاعىنان، ءبىزدىڭ دە لاتىنعا كوشكەنىمىز - باۋىرلاس تۇرىك ەلدەرىنىڭ بىرىگۋىن جەدەلدەتە تۇسەر ەدى دەگەن وي دا قىلاڭ بەرەدى. ءسىز بۇعان قالاي قارايسىز؟
- لاتىنعا ءبىرىنشى بولىپ مۇستافا كەمال اتاتۇرىك باسقارعان كەزەڭىندە وسمان تۇرىكتەرى كوشتى. بىراق ول كەزدە اتاتۇرىك اتاقتى دات عالىمى ۆيلگەلم تومسەن اشقان ورحون-ەنيسەي جازبالارىن بىلگەن جوق دەپ توپشىلاۋىمىزعا تولىق نەگىز بار. ويتكەنى وعان جاڭا تۇرىك ءالىپبيىن جاساۋدى ۇسىنعان ادام - اتاتۇرىكتىڭ كەڭەسشىسى قىزمەتىن اتقارعان ارميان لينگۆيسى، ءوز زامانىندا «ديلاچار» ء(تىلاشار) دەگەن لاقاپ اتقا يە بولعان اكوپ مارتايان ەدى. بۇل عالىم 1932 جىلعا دەيىن بەيرۋت پەن سوفيادا تازا ارميان ءتىلىن دارىپتەۋمەن اينالىسقان بولاتىن. ەگەر اتاتۇرىك كونە تۇرىك جازۋى بار ەكەنىن بىلگەن بولسا، سوعان كوشۋى ابدەن مۇمكىن ەدى. سەبەبى ونىڭ جاڭا الىپبيگە كوشۋدەگى باستى ماقساتى - وسمان يمپەرياسىنىڭ ءتىلىن باسقا جات سوزدەردەن، اسىرەسە سول كەزدەگى ىقپالى كۇشتى بولعان ارابيزمنەن تازارتۋ مەن عىلىم-ءبىلىمى وزىق ەۋروپامەن جاقىنداسۋ بولاتىن. سول كەزدە قالىڭ تۇرىك ءبىر مۇمكىندىگىنەن ايرىلعان ەدى، ەندى تۇرىكتىڭ قارا شاڭىراعىندا وتىرعان ءبىز ەكىنشى مۇمكىندىكتەن ايرىلىپ قالساق، ءجون بولماس.ءۇشىنشى مۇمكىندىك جوق. بۇل جەردە تۇرىك ءسوزى مەن تۇركى ءسوزىنىڭ ءبىر ماعىنادا قولدانىلعانى دۇرىس. تۇركى دەگەن جاساندى، قولدان جاسالعان تەرمين ەكەنىن ەستەن شىعارماعانىمىز ابزال. الىپپەمىزدى لاتىنعا كوشىرۋ بۇگىن عانا پايدا بولعان ماسەلە ەمەس. ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ الدىندا قولدانعانىمىز بەلگىلى. ستۋدەنت كەزىمدە جۋرناليست بولعان اكەم ماعان جولداعان حاتىنىڭ باسىن قازاقشا لاتىن ارىپتەرىمەن جازىپ، ارتىنان كيريلشەگە اۋىساتىن. مەكتەپتە نەمىسشە وقىعان ماعان ول حاتتى ءتۇسىنۋ قيىن بولمايتىن. مىسالى، «ى» ورنىنا «»، «ڭ» ورنىنا «قۇيرىعى»  بار «n» جۇرەدى.
ەگەر استانادان الماتىعا پويىزبەن بارساڭىز، جولدا اقادىر دەگەن ۇلكەن بەكەتتەن وتەسىز. ۆوكزال ماڭدايشاسىنا كوز سالساڭىز، «Aqadr» دەگەن سول زاماننان قالعان بەلگىنى كورەسىز.
ەلىمىز تاۋەلسىزدىك العان سوڭ لاتىن الىپپەسىنە كوشۋ قايتا ماڭىزدىلىققا يە بولدى. ول بىرىنشىدەن، ساياسي-ەكونوميكالىق تاۋەلسىزدىكتەن كەيىن، تۇتاس ۇلتتىڭ سانا تاۋەلسىزدىگىنە جەتىپ ءوزىن-ءوزى تانۋى، وزىندىك يدەنتيفيكاتسياسى ءۇشىن، بىرەۋدىڭ بولشەگى ەمەس، ءوزىنىڭ ۋنيكۋم ەكەندىگىن ءتۇسىنۋ ءۇشىن كەرەك بولىپ تۇر، ەكىنشىدەن، عاسىرىمىزداعى ينفو-كوممۋنيكاتسيالىق قۇرىلىمداردىڭ ەسەلەپ دامۋىنان، جالپى ادامزاتتىڭ كوشىنەن قالماس ءۇشىن، ەسەپتەۋىش تەحنيكانىڭ، كومپيۋتەردىڭ پروگراممالاۋ ءتىلى اعىلشىن تىلىنە نەگىزدەلگەندىكتەن، سول اعىلشىن ءتىلى لاتىن الىپپەسىن قولدانعاندىقتان جانە شەكسپيردىڭ ءتىلى دۇنيەدەگى ەڭ تارالعان حالىقارالىق تىلگە اينالعاندىقتان كەرەككە سايادى. وعان مەنىڭ توقسانىنشى جىلداردىڭ ورتاسىندا شەت ەلدەرگە شىققاندا كيريلليتسا تۇرماق «ۆەليكي ي موگۋچي رۋسسكيدىڭ» ءوزى سۇرانىستا جوق ەكەندىگىنە كوزىم جەتكەن.
تۇركى تىلدەس حالىقتاردىڭ بىرلىگى دەگەن وتە جاقسى، بىراق باعى جانباي كەلە جاتقان يدەيا. ارينە، مادەني، رۋحاني جانە تۋىستىق بايلانىستار ەكونوميكالىق ەرىكتى وداقتاستىققا اكەلسە، ءبارىمىزدىڭ ۇتاتىنىمىز ايقىن. دەگەنمەن ورتاق تەرمينولوگيا جاساۋ، الىپپە تاڭبالارىنىڭ دىبىستالۋىن بىرىزدەندىرۋ (ۋنيفيكاتسيالاۋ) ءالى الدىعا جىلجىعان جوق.
بىراق مۇنىڭ ءوزى ەرتەڭ سونداي ناتيجەگە جەتكىزەدى دەگەن ويدىڭ ءوزى ەكىۇشتى. مىسال كەرەك پە؟ ءبارىن قوسقاندا 400 ميلليوننان اساتىن حالىقتى قۇرايتىن 22 اراب مەملەكەتى بار. ولاردىڭ جازۋى دا، ءتىلى دە، ءدىنى دە ءبىر. بىراق ءالى كۇنگە دەيىن ارالارىندا اۋىزبىرشىلىك جوق. دامىعان ەلدەردىڭ جەمى بولىپ وتىر. ال ءار ءتۇرلى ۇلتتى بىرىكتىرگەن ەۋرووداق ەلدەرى ءبىر تۋدىڭ استىنا جينالدى. بۇلاردىڭ تۇسىنگەندەرى ءبىر نارسە: «بولىنگەندى ءبورى جەيدى». 

- بۇگىنگى تاڭدا ءحىح عاسىر - عالامداسۋ، جاھاندانۋ ءداۋىرى دەگەندى ءجيى ايتامىز. وسىنداي الماعايىپ زاماندا اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىكتىڭ بولۋى ۇلتىمىز ءۇشىن قانشالىقتى ماڭىزدى؟
- قازاق ءالىپبيىن لاتىنعا كوشىرۋدەگى نەگىزگى سەبەپ - اقپاراتتاندىرۋ ءۇردىسىنىڭ ۇدەسىنەن شىعۋ. كەلەسى سەبەپ - اشىعىن ايتۋ كەرەك، رەسەي ىقپالىنان قۇتىلىپ، تۇركى تىلدەس حالىقتار مەن مەملەكەتتەردىڭ بىرىگۋىنە ىقپال ەتەدى دەگەن يدەيا.
قۇراندا اللا تاعالا "ادامداردى ءوزارا ءبىرىن ءبىرى تانۋ ءۇشىن ءارتۇرلى قىلىپ جاراتتىق" دەيدى. ونسىز دا ەلىكتەگىش حالىقپىز. باسقا جاعىن قويىپ، جازۋ-سىزۋعا دەيىن ينتەگراتسيالانۋدىڭ سوڭى جويىلۋعا اكەلەدى. وزبەك، تۇركىمەن، تۇرىك سياقتى ۇلتتىق وزەگى مىزعىماعان ەلمىز دەپ ايتا المايمىز. قاسقىر ءيتتى، وۆچاركانى، تۇقىمى بۇزىلا باستاسا قاسقىرعا تاعى ءبىر قوسىپ الادى. سوندىقتان تەرەڭ تامىرىمىزعا قايتا جارماسىپ، ۇلت رەتىندە كۇش-قۋات جيناعانىمىز ابزال. جاھاندانۋدا جۇتىلىپ كەتپەس ءۇشىن يممۋنيتەت، "تۇپنۇسقالىلىق" (اۋتەنتيچنوست) كەرەك. ونى قۇرايتىن: ءتول ونەر مەن مادەنيەت، ءدىن، ءتىل جانە سول ءتىلدىڭ ماڭىزدى قۇرامداس بولىگى - ۇلتتىق جازۋ.
ماسەلەن، تاۋەلسىز ەل بولساق تا ءوزىمىزدىڭ كلاسسيكالىق ءانىمىز بەن كۇيىمىزدىڭ توردەن تومەنگە ءتۇسىپ قالعانىن كورىپ وتىرمىز. ولاردان ەۋروپالىق بالەت پەن وپەرا جوعارى تۇر. ال داڭعازا، ايقاي-ۇيقاي، جىلاڭقى ەسترادانىڭ قايدا تۇرعاعىن ءوزىڭىز بىلەسىز. بۇل دا ينتەگراتسيانىڭ بىزگە بايقالا بەرمەيتىن ءبىر ۇشى. ارىدەگى عاريفوللا، جۇسىپبەكتەردى ايپاي-اق قويالىق، ال بۇگىنگى زاماننىڭ ناعىز ونەر مايتالمانى قايرات بايبوسىنوۆتىمۇلدە تانىمايتىن، ءتىپتى ەستىمەگەن جاستاردىڭ كوپ ەكەنى جاسىرىن ەمەس.
قاي ەلدىڭ جازۋىن قابىلداساڭىز، سول ەلدىڭ تەرمينولوگيالىق وتارىنا اينالاسىز. لاتىندى قابىلداساڭىز، اعىلشىن، فرانتسۋز، يسپان ت.ب. قاپتاعان ەۋروپالىق تىلدەردەگى سوزدەر بىزگە وزگەرىسسىز ەنىپ، ءتىل شۇبارلاۋدىڭ كوكەسىن سوندا كورەسىز. مىسالى، كيريلليتسادان كەيىن ءبىز ورىسشا تەرميندەردى وزگەرىسسىز الدىق. تس، ف، ۆ، چ سياقتى دىبىستار بىزگە تابيعي بولىپ ءسىڭىپ العالى قاشان. بۇل دىبىستاردىڭ انا تىلىمىزگە مۇلدە جات ەكەنى ايدان انىق قوي. ال ولاردى ايتا الماعان بالا بۇگىندە مازاققا قالادى.

- ءسىز اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردىڭ مايىن ىشكەن مايتالمان مامانسىز. وسى باعىتتاعى جاڭالىقتاردى، جاڭاشىلدىقتى ۇنەمى قاداعالاپ، سارالاپ وتىراسىز. جالپى قانداي دا ءبىر ءالىپبيدى، ارىپتەردى كومپيۋتەر تىلىنە قوندىرۋ قالاي جۇزەگە اسادى؟ سىنا جازۋىن كومپيۋتەرگە لايىقتاۋ، بەيىمدەۋ ىسىنە دە توقتالساڭىز.
- ادام كومپيۋتەرگە قىزمەت ەتپەيدى، كومپيۋتەر ادامعا، حالىققا، ۇلتقا قىزمەت ەتۋى ءتيىس. وسىلاي جەر بايلىعىنا مالدانىپ سانامىزدى سەرگىتپەي جۇرە بەرسەك، باسىڭىزدان باقايشاعىڭىزعا دەيىن «لاتىنداپ» قويسا دا ىلگەرى جىلجي المايمىز. "ۇلتقا قىزمەت ەتۋ بiلiمنەن ەمەس مiنەزدەن"- دەگەن ءاليحان بوكەيحان. وسى عاسىر قىتاي عاسىرى ەكەنى ايدان انىق، تەحنولوگيالىق، يندۋستريالىق جەتىستىكتەن كەيىن قىتاي مادەنيەتىن، ونەر-ءبىلىمىن، ءتىلىن جان-جاعىنا تاڭا باستايدى، بۇل ءۇردىس كورشى قازاقتى دا اينالىپ وتپەسى بەلگىلى. سوندا بىرەۋىمىز  شىعامىز «قىتاي يەروگليفىنە كوشۋ زامان تالابى» دەپ. كەزىندە جاپون، كارىس، قىتاي دا بۇل «اۋرۋدى» باستان وتكەرگەن، ولار دا ءبىز سياقتى لاتىنعا كوشپەكشى بولعان، بىراق اقىرى كوشپەدى، ەسەسىنە قازىر ەشكىمنەن كەم ەمەس، كەرىسىنشە الەم ۇلگى تۇتۋعا داعدىلانعان ەۋروپا مەن اقش-تان وزىپ تۇر. وزىندە باردى باعالاماي، وزگەدەن ىزدەگەن - بالالىق اۋرۋ. افريكانىڭ سولتۇستىگىنەن باسقا بارلىق ەلدەرى لاتىن قارپىن قولدانادى. ۆەتنام، لاوس، كامبودجا ەلدەرى دە. لاتىن امەريكاسى تۇتاسىمەن. بىراق ىلگەرى جىلجۋ جوقتىڭ قاسى.
كونە تۇرىك جازۋىن كومپيۋتەرگە ەنگىزۋ وڭاي، ال قارجىلىق شىعىنداردىڭ كولەمى لاتىنعا كوشسەڭىز دە ءبارىبىر سونداي بولادى. رۋنيكانىڭ باسپا ءتۇرى عانا بار دەرسىز. «تۇرفاندىق» دەگەن جازبا ءتۇرى بار. قازىرگى زامانعا لايىق جازبا ءتۇرىن جاساۋ عالىمدارىمىزعا قيىنعا سوقپاس. قايتالاپ ايتامىن، ۇلتتىڭ باستى اتريبۋتىنىڭ ءبىرى - جازۋ. باسقا ۇلتتى ءوزىمىز جازۋىنان تانيمىز، كىم ەكەنىن اڭعارامىز. قاشانعا سىلتاۋراتىپ قاعىمىزدان جەري بەرەمىز. ءاليحان اتامىز ايتقانداي مىنەز كورسەتىپ، ءتول جازۋىمىزعا كوشۋىمىز كەرەك. مىسالى، بىرنەشە مىڭ جىل سويلەپ كەلە جاتقان بابامىزدىڭ ءتىلىن تىڭ ولكەسىن يگەرۋ كەزىندە، ءبىر-اق ۇرپاق اۋىسقاندا جوعالتىپ الدىق. كەلەشەكتە كومپيۋتەر ويلانباي-اق كەز كەلگەن تىلدە سايراي بەرەدى، ال پەرنەتاقتا ماسەلەسى ءتىپتى قازىر شەشىلىپ تۇر دەسە دە بولعانداي، ول كنوپكا (باتىرما) ەمەس، تەپ-تەگىس قالاعان كنوپكاعا قاجەتتى قارپىڭىزدى قويىپ الاسىز. كەز كەلگەن وپەراتسيالىق جۇيەدە Windows, Linux, Mac, Android ت.ب. قازاق پەرنەتاقتاسىنىڭ ۆيرتۋالدى ءتۇرى بولسا جەتىپ جاتىر. قازىرگى سمارتفوندار مەن پلانشەتكە كلاۆياتۋرا مۇلدە كەرەك ەمەس قوي. سەنسورلى ديسپلەي (تاچسكرين) باسقا تۇرماق ءشۇرشىت-تابعاشتىڭ سان مىڭداعان ءارپىن دە جازا بەرەدى. تەحنولوگيالار ەكپىندەپ دامۋدا. كەيىنگى كومپيۋتەرلەر ءسىزدىڭ سويلەگەن ءسوزىڭىزدى ماتىنگە بىردەن اينالدىرا بەرەدى، ياعني پەرنەتاقتاعا دەگەن ۋاقىتشا مۇقتاجدىق جاقىن ارادا مۇلدە جويىلادى. ال ەندى، وسى ماسەلەنى ىسكە اسىرۋدا جاسالعان جۇمىستار بار ما دەرسىز؟! البەتتە بارشىلىق! جانە تىڭعىلىقتى، ويلاستىرىلىپ جاسالعان. قازاق عالىمدارى جانى اۋىرا جۇمىس ىستەگەنى كورىنىپ تۇر. قانداي ۇلكەن جۇمىس تىندىرىلعان. كونە تۇرىك قازاق سوزدىگى، كونە تۇرىكشە جازىپ ۇيرەنۋ، تاريحي جازبا ەسكەرتكىش جادىگەرلەر. ءتىپتى يۋنيكودقا دا تىركەپ قويعان. بۇلاردى http://irq.kaznpu.kz/ سايتىنان كورە الاسىز.
سۇحباتتاسقان - ەرنات قاشقىنوۆ

"حالىق ءسوزى" گازەتى

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1466
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3240
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5381