عىلىمي جوبامىزدىڭ كۇنتىزبەلىك جوسپارى بويىنشا 2023 جىلدىڭ 23-30 ءساۋىرى كۇندەرى ارالىعىندا وزبەكستان رەسپۋبليكاسىندا ءىس-ساپاردا بولدىق.

سونداي كۇندەردىڭ بىرىندە تاشكەنت قالاسىنداعى وزبەكستانداعى قازاق ۇلتتىق مادەنيەت ورتالىعىندا جەرگىلىكتى عالىمدار جانە قوعام قايراتكەرلەرىمەن كەزدەسۋگە ت.ع.د.، پروفەسسور ءنابيجان مۇقامەتحانۇلى ەكەۋىمىز قوناق ءۇي الدىنا كەلىپ توقتاعان تاكسيگە وتىردىق. ورتالىقتىڭ قىزمەتكەرى ديلفۋزا قاليەۆامەن تەلەفون ارقىلى سويلەسكەن تاكسيست جىگىت ءبىزدى دىتتەگەن جەرىمىزگە جەتكىزدى. كەزىندە قازاقستاننىڭ وزبەكستانداعى ەلشىلىگى بولعان عيمارات قازىر ەسكىرىپ قالىپتى. الايدا، ەسىك الدىنان ءبىزدى كۇتىپ العان اعايىنداردىڭ جارقىن پەيىلى جۇپىنى ءارى سالقىن بولمە ءىشىن جىلىلىققا تولتىرىپ جىبەرگەندەي بولدى. ەسەن-ساۋلىق سۇراسقاننان سوڭ، قول جايىپ اللادان بەيبىتشىلىك جانە اماندىق  تىلەپ  ءجۇز سيپاستىق.

وزبەكستانداعى قازاق ۇلتتىق مادەنيەت ورتالىعىنىڭ توراعاسى سەرىكباي نازارۇلى ۇسەنوۆ مىرزامەن بۇرىن تەلەفون ارقىلى سويلەسىپ جۇرسەم دە، جۇزدەسىپ وتىرعانىم وسى. سەرىكباي نازارۇلى ەڭبەك ارداگەرى، وزبەكستاننىڭ «مەحنات-شۋحرات» وردەنىنىڭ يەگەرى. ءوزى سوزگە مىعىم، قيمىلى شيراق، ىسكە شوگەل ازامات ەكەنى كورىنىپ تۇر. ول بىزگە جينالعان اعايىنداردى ءبىر-بىردەن تانىستىرىپ شىقتى. الدىمەن توردە وتىرعان  اق شاشىن ارتىنا قايىرا تاراعان، زيالى ازاماتتى نۇسقاپ، بۇل كىسى قالدىبەك سەيدانوۆ، تاش­كەنت­تەگى نيزامي اتىنداعى مەم­لەكەتتىك پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتتىڭ پروفەسسورى، ادەبيەت زەرتتەۋشىسى، سىن­شى، اۋدارماشى، جازۋشى ءارى پەداگوگ عالىم،  وزبەكستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن مادەنيەت قايراتكەرى. وزبەك­ستانداعى 370 قازاق مەكتەپتەرىنىڭ  5, 7, 9, 10, 11-سىنىپتارىندا وقىتىلاتىن «قازاق ادەبيەتى» وقۋلىقتارىنىڭ جانە جوعارى وقۋ ورىندارىنا ارنالعان «مۇحتار اۋەزوۆ جانە تۋىسقان حالىقتار ادەبيەتى»، «شىڭعىس ايتماتوۆ جانە ءوز­بەك ادەبيەتى»، «اۋە­زوۆ جانە ورتا ازيا ادەبيەتى»، «قازاق ادەبيەتىنىڭ تاريحى» ات­تى وقۋ قۇرالدارىنىڭ اۆتورى. كوپتەگەن قازاق كلاسسيكتەرىنىڭ پروزاسى مەن پوەزياسىن وزبەكشە سويلەتكەن مايتالمان اۋدارماشى.  ول 1999 جىلى ورتا ازيا مەن قازاقستان ادەبيەتى، مادەنيەت جانە ونەر قايراتكەرلەرىنىڭ استانا قۇرىلتايىندا «استانا» مە­دالىمەن ماراپاتتالسا، 2020  جىلى ءوز­بەكستان رەسپۋب­ليكاسىنىڭ پرە­زيدەنتى شاۆكات ميرزيوەۆ تاراپىنان  «دوستىق» وردەنىمەن ماراپاتتالعان دەپ ءبىر توقتالىپ ءوتتى دە، ودان تومەن وتىرعان اقسارى ءجۇزدى اعامىزدى نۇسقاپ، بۇل كىسى - يسكەندىر الاشباەۆ، 70 پايىز قازاقتار تۇراتىن، جوعارى شىرشىق اۋدانىنىڭ قازاق مادەني ورتالىعىنىڭ توراعاسى. ءومىر بويى ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا ەڭبەك ەتكەن. اۋداننىڭ ءبىلىم ءبولىمىنىڭ باسشىسىنىڭ ورىنباسارى قىزمەتىن اتقارعان.  وزبەكستانداعى بەس ءىرى پارتيانىڭ ءبىرى «ادولات» سوتسيال-دەموكراتيالىق پارتياسىنىڭ جوعارى شىرشىق اۋدانى بويىنشا كەڭەسىنىڭ توراعاسى دەدى. ەندى كەزەك ول كىسىدەن تومەن وتىرعان تولىقشا ازاماتقا كەلدى. سەرىكباي نازارۇلى ول كىسىنى ءدامىر قالدىباەۆ، تاشكەنت وبلىسىنىڭ قازاق مادەني ورتالىعىنىڭ توراعاسى، «نۇرلى جول» گازەتىنىڭ جاناشىرى. ءوسى كىسىنىڭ ارقاسىندا گازەتتىڭ جازىلىمى 7 مىڭعا جەتكەن دەپ توقتالىپ ءوتتى دە، قوناقتارعا شاي قۇيىپ جۇرگەن ورتا بويلى، قياق مۇرتتى، قارا تورى جىگىت اعاسىن نۇسقاپ، بۇل جىگىتتىڭ ەسىمى قۇرال سۇيەروۆ،  دامىر قالدىباەۆتىڭ ورىنباسارى دەپ قىسقاشا تانىستىرىپ شىقتى.

تانىستىقتان سوڭ، شاي ىشە وتىرىپ، اڭگىمە دۇكەن قۇردىق. ءسوزدىڭ تىزگىنىن سەرىكباي نازارۇلى ۇستاپ وتىردى. ول كىسى وزبەكستانداعى قازاقتاردىڭ جاعدايىن، مەكتەپ، ءبىلىم بەرۋ سالاسىن، قازاقستانمەن قارىم-قاتىناسىن جانە تاعى باسقا ماسەلەلەر تۋرالى ءبىراز سويلەدى. مەن سول كىسىنىڭ سوزىنەن وقىرمان جۇرتقا رۋحاني جانە عىلىمي تۇرعى دا ازىق بولار - اۋ دەگەن ويمەن ىقشامداپ  قاعاز بەتىنە ءتۇسىرىپ، وقىرمان قاۋىمىنا ۇسىنىپ وتىرمىن.

تومەندە سەكەڭنىڭ (سەرىكباي نازارۇلى) اڭگىمەسى: وزبەكستاندا 9309 اۋىلدى ەلدى-مەكەن بار،  سونىڭ باسىم كوپشىلىگىندە قازاقتار قونىستانعان. ۇزىن ىرعاسى 3,5 ملن قازاق ءومىر سۇرەدى. بىراق بۇدان دا كوپ بولۋى ابدەن مۇمكىن. ءبىز وسى 2023 جىلدىڭ سوڭىنا قاراي،  ستاتيستيكالىق ساناق جۇرگىزىپ، ناقتى قانشا قازاقتاردىڭ تۇراتىنىن انىقتاماقشىمىز. بىرنەشە جىل ىلگەرى وزبەكستانداعى كورەي حالىقتارىنىڭ مادەنيەت ورتالىعى وسىنداي ءادىستى قولدانىپ، وزبەكستاندا قانشا كورەي ازاماتى تۇراتىنىن انىقتاعان بولاتىن. ءبىز دە وسى ءتاسىلدى قولدانىپ، ءاربىر اۋىلدى-مەكەندەرگە حات جولداپ قازاقتاردىڭ سانىنا قاتىستى اقپارات الۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. قازاقتار شوعىرلى قونىستانعان، قايماعى بۇزىلماعان اۋىلدار بار. ول جەرلەردە جەتى جوو بار، ولاردا قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى فاكۋلتەتى بار. ناۋاي وبلىسى پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىندا 7 فاكۋلتەت بار. نيزامي اتىنداعى تاشكەنت مەملەكەتتىك پەاداگوگيكا ۋنيۆەرسيتەتىندە دە تاريح، ماتەماتيكا فاكۋلتەتتەرىن اشۋعا ارەكەت جاساپ جاتىرمىز. ويتكەنى، قازاق مەكتەپتەرىندە ساباق بەرەتىن قازاق ءتىلدى وقىتۋشىلار جەتىسپەيدى. سونىڭ ناتيجەسىندە قازاق مەكتەپتەرىنىڭ سانى ازايىپ بارادى. كەيبىر قازاق مەكتەپتەرىنىڭ ديرەكتورى نەمەسە وقىتۋشىلارى تاجىك، وزبەك ازاماتتارى، بىراق قازاق ءتىلىن جاقسى مەڭگەرگەن، ءتىپتى مەنەن جاقسى سويلەيدى. سىرداريا وبلىسىندا، تاشكەنت وبلىسىنىڭ  شىرشىق قالاسىنداعى پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتتە دا  سىرتتاي وقۋ بولىمدەرى جوق ەدى، قازاق ادەبيەتى بويىنشا اشتىردىق. سوڭعى كەزدەردە قازاقستاننىڭ جوو-نىڭ 2-3 فيليالدارى اشىلىپ جاتىر. ونىڭ ءبىرى م.اۋەزوۆ اتىنداعى وڭتۇستىك قازاقستان ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ، ەكىنشىسى -استاناداعى ەۋرازيا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيليالدارى. بۇلار اقتاۋ جاقتان اشىپ جاتىر. سەبەبى حورەزمدە 16 مىڭ قازاق، قاراقالپاقستاندا 350 مىڭ قازاق بار. ول جاقپەن بارىس-كەلىس جاساۋعا اۋە جولدارى اشىلىپ، قاتىناسۋ جاقسى بولىپ قالدى. بىزدە قازىر 10 ۋنيۆەرسيتەت جەكە مەنشىككە وتكىزىلىپ جاتىر،  ستۋدەنتتەردىڭ سانى دا ارتىپ كەلەدى. مىسالى، ءبىر عانا شىرشىق قالاسىنداعى پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىڭ وزىندە 23 مىڭ ستۋدەنت وقىپ جاتىر. وندا، تاجىك، قازاق، ورىس تىلدەرى بويىنشا فاكۋلتەتتەر بار. قازىر ەلىمىزدە وقيمىن دەۋشىلەرگە بارلىق مۇمكىندىكتەر بار. مەكتەپ ءبىتىرۋشى تۇلەكتەر ءبىر دوكۋمەنتتى 5 ۋنيۆەرسيتەتكە تاپسىرا الادى جانە بارلىعىندا قازاق تىلىندە ءبىلىم الۋىنا بولادى. بىرىنە تۇسە الماسا، ەكىنشىسىنە نەمەسە باسقاسىنا تۇسۋىنە مۇمكىندىگى بار. مەملەكەتتىڭ قارجىسىمەن وقۋمەن بىرگە جەكە ءوز اقشاسىمەن دە وقۋعا مۇمكىندىك بار. مىسالى، 1 گرۋپپاعا 20 بالا الىنسا جارتىسى مەملەكەت بيۋدجەتىنە، ال ەكىنشى جارتىسى اقىلى، ياعني جىلىنا 12 ملن سوم تولەپ ءبىلىم الۋعا مۇمكىندىك الادى (قازىرگى كۋرس بويىنشا ءبىر قازاق تەڭگەسى 25 وزبەك سومىنا تەڭ).

سەرىكباي نازارۇلى شايىنان ۇرتتاپ وتىرىپ، اڭگىمەسىن ساباقتاي ءتۇستى. بۇرىن ينستيتۋتقا كىرۋ ءۇشىن ورىسشا نە وزبەكشە تەست تاپسىراتىن بولساق، قازىر پرەزيدەنتىمىزدىڭ ارقاسىندا، قازاقشا دا تاپسىرۋعا بولادى. بۇدان سىرت، قازاق بالالارىنا تومەندەتىلگەن شەك بار. بۇل نەگىزىنەن مالشىنىڭ نەمەسە شارت-جاعدايى ناشار جەرلەردەگى جاستارعا باعىتتالعان. ماسەلەن، ناۋاي وبىلسىنىڭ تامدى، كەنەمەح جانە ۇشقۇدىق اۋداندارىندا 68 باللمەن وقۋعا تۇسۋىنە بولادى. ال ەڭ جوعارى بالل سانالاتىن مەديتسينالىق وقۋ ورىندارىنا 200 باللمەن تۇسە الادى. بۇل دا مەملەكەتتىڭ بەرىپ وتىرعان جەڭىلدىگى. پرەزيدەنتتىمىز قازاقستانمەن بىرلىكتە كوبىرەك ينستيتۋت اشۋ نيەتىندە. قازىر 3 ينستيتۋت حوز راسچەتكە ءوتتى. ول دەگەنىمىز اقىلى نەگىزدە وقۋ، سۇقباتتاسۋ ارقىلى ەمتيحانسىز وقۋعا ءتۇسىپ ءبىلىم الاسىڭ. بۇل ۋنيۆەرسيتتەردە ەكونوميكا، مەنەدجمەنت فاكۋلتەتتەرى بار.

سەكەڭنىڭ اڭگىمەسى قىزعان سايىن، ناكەڭ ء(نابيجان مۇقامەتحانۇلى) ەكەۋىمىز كەزەك-كەزەك سۇراق قويىپ، ىنتىعا تىڭداپ وتىرمىز. ىشتەي ءوزىمىزدىڭ قازاقستاندىق وقۋ ورىندارىمەن سالىستىرىپ تا قويامىز. سەرىكباي نازارۇلى اڭگىمەسىن سالماقتى داۋىسىمەن ساباقتاي بەردى: وزبەك جاستارى كوبىنەسە مەديتسيناعا قىزىعادى. سوندىقتان ءبىز قاراعاندىعا بارىپ، ونداعى مەديتسينالىق ۋنيۆەرسيتەتكە جاستاردى وقۋعا تۇسىردىك. وقۋ اقىسى جىلىنا 2000 دوللار بولدى. ەڭ العاشىندا 1300 قازاق بالاسى وقۋعا تۇسكەن. ولار 7 جىل وقۋىن ءبىتىرىپ ەلگە ورالدى. كەيىن قازاقتاردان باسقا وزگە ۇلت ازاماتتارى دا بارىپ ءبىلىم الىپ جاتىر. سىرتتاي وقۋ ءبولىمى قازاقستاندا جابىلعانىمەن، وزبەكستاندا اشىلىپ جاتىر. سونىڭ ارقاسىندا قازاق ستۋدەنتتەر ءبىتىرىپ، جۇمىسقا تۇرىپ جاتىر. بۇدان باسقا قازاقستاندىق دوكتورانتتار بىزگە كەلىپ، ءوز جۇمىستارىنا قاتىستى ادەبيەتتەردى الۋ، قولجازبالار قورىنا كىرۋ ءۇشىن بىزدەن كومەك سۇرايدى. ءبىز كىتاپحانالارعا تانىستىرۋ ۇسىنىس حاتىن جازىپ بەرەمىز. سول ارقىلى ولار كىتاپحانالارعا كىرىپ، ادەبيەتتەردى پايدالانۋدا.

اڭگىمە ارناسى وسى ارحيۆ تاقىرىبىنا كەلگەندە سەكەڭ از-كەم ءۇنسىز قالدى دا اڭگىمەنىڭ اۋانىن مۇلدە باسقا، تىڭ ارناعا بۇرىپ جىبەردى. ال بۇل تاقىرىپ ءبىز ءۇشىن ەڭ قىزىقتى تاقىرىپ بولارىن ءبىز اۋەلدە سەزبەدىك. سەكەڭ بۇل اڭگىمەنى بارىنشا ىجداعاتتىقپەن ايتتى: وزبەكستاننىڭ ۇقك ارحيۆىندە ۇزاق جىل قىزمەت ىستەگەن شىرىنبەك ورازىمبەتوۆ دەگەن ازامات بولعان. ول كىسى الدىنا كەلگەن قازاققا قاتىستى مالىمەتتەردى ساقتاپ وتىرعان. سەبەبى ادەتتە ارحيۆ ماتەريالدارى 75 جىل ساقتالادى دا، سودان سوڭ ورتەپ جىبەرىلىپ وتىراتىن بولعان. شىرىنبەك اعا وسىلايشا وتە كوپ ماتەريالداردى ورتەنىپ كەتۋدەن ساقتاپ قالدى.  ول كىسىنىڭ ساقتاعان قۇجاتىنىڭ كوپتىگى سونداي تۇتاس ءبىر ۇلكەن بولمەنى الىپ وتىر. جاسى 97 گە كەلگەندە، ومىردەن وزدى. قاستەرلەپ، اتا-بابا قورىنا جەرلەدىك. 1918 وزبەكستانداعى ەڭ العاش ۋنيۆەرسيتەت «ورتالىق ازيا ۋنيۆەرسيتەتىن» قۇرىلعان. ول ۋنيۆەرسيتەتتىڭ نەگىزىن قالاعان 7 قازاق 6 وزبەك ازاماتى بولعان. ول كىسى وسى وقۋ ورنىنىڭ تۇلەگى، تاريحشى ەدى. 2018 جىلى «ورتالىق ازيا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ 100 جىلدىعى» اتتى كىتاپ جازدى.  بۇل كىسىنىڭ جيناعان مۇراسى قازىر ۇرپاقتارىنىڭ قولىندا. مەن قازاقستاننىڭ وزبەكستانداعى تۇراقتى جانە وكىلەتتى ەلشىسىنە وسى مول مۇرانى ساتىپ الىپ، ەلشىحانانىڭ ىشىنەن ورىن بەرىپ، ونى «شىرىنبەك ورازىمبەتوۆتىڭ مۇراعاتى» دەپ اتاۋدى ۇسىنىپ وتىرمىن. ەلشى مىرزا وعان قارسى ەمەس. تەك الدىمەن وسى ءبىز وتىرعان ءۇيدىڭ ەسكىرۋىنە بايلانىستى جاڭادان قازاق مىدەني ورتالىعىنىڭ عيماراتىن جوندەيىك، سوسىن، ارحيۆ ءىسىن قاراستىرامىز دەپ ايتتى.

اڭگىمەمىزدىڭ شارىقتاۋ شەگىنە دە جەتىپ قالدىق. بولمە ءىشى سالقىن، شاينەكتەگى ىستىق شاي كەسەگە قۇيىلعان سوڭ كوپ وتپەي دەمىن الىپ  قالا بەرەدى. بىراق، اڭگىمە، اسىرەسە، ۇلتتىق مۇددە ايتىلىپ جاتقان جەردە ءبىز دە، ءۇي يەلەرى دە ورنىمىزدان تاپجىلماستان، بار ىنتامىزبەن سۇقباتىمىزدى جالعاستىرا بەردىك. مارقۇم شىرىنبەك ورازىمبەتوۆتىڭ جيناعان ءارحيۆىنىڭ پايداسى زور بولدى دەپ اڭگىمەسىن ساباقتاي بەردى سەكەڭ. مەن ءبىر عانا مىسال ايتايىن: وسىدان ءبىراز جىلدار بۇرىن استانادان ءبىر ادام حابارلاسىپ، ءوزىنىڭ باباسىنىڭ سۇيەگىنىڭ قايدا جاتقانىن سۇراستىرادى. شىرىنبەك اعاي ءبىر كۇن ىشىندە ول ادام تۋرالى تاڭقالارلىق دەرەك ۇسىنادى. زايىرىندا، بەريا ول كىسىنى اتۋ جازاسىنا ۇكىم ەتكەن ەكەن. الايدا ءۇش كۇننەن سوڭ، ستالين بۇيرىق شىعارىپ، ول ۇكىمنىڭ كۇشىن جويعان. وسىلايشا، قازاقتىڭ ءبىر ازاماتى ولىمنەن امان قالىپ، كەيىن تۋبەركۋلەزدەن قايتىس بولعان ەكەن. شىرىنبەك اعاي ءتىپتى ول كىسىنىڭ قابىرىنىڭ قاي جەردە ەكەندىگىن دە ايتىپ بەرگەن. كوزى تىرىسىندە ول كىسىنىڭ ءۇيى تاشكەنتتەگى تۇركىمەن بازارىنىڭ قاسىندا بولعاندىعى تۋرالى دا ۇرپاقتارىنا ايتىپ بەرگەن جانە ول كىسىدەن ءبىر قىزدىڭ الماتىدا تۇراتىندىعى، اتى-ءجونى مەن جاس شاماسىندا ايتىپ بەرگەن.  

سەرىكباي نازارۇلىنىڭ ايتۋىنشا، بۇل ارحيۆ تۋرالى قازاقستاندىق ىزدەنۋشىلەردىڭ دە حابارى بار. ولاردىڭ كەيبىرەۋى، ماتەريال ىزدەۋ ماقساتىندا  شىرىنبەك اعايعا كەلىپ، جولىعىپ، ول كىسىدەن قاجەتتى اقپارتتاردى العان سوڭ، قازاقستانداعى گازەت-جۋرنالدارعا ماقالا ۇسىنادى. الايدا، بىردە-بىرەۋى شىرىنبەك اعايدىڭ ەڭبەگىن ەسكەرىپ، ماقالالارىندا ول كىسىنىڭ ارحيۆىنەن الىنعانى تۋرالى ءبىر اۋىز ءسوز جازباعان. شىرىنبەك اعاي دا ادام بالاسى بولعاندىقتان، بۇل ىستەردى ەستىگەن سوڭ رەنجىپ، كوڭىلى قالعان. سوسىن ماعان: «سەرىك، بۇدان سوڭ ماعان ادامداردى ەرتىپ كەلمەشى»،-دەپ ءوتىنىش ەتكەن.   شىرىنبەك اعاي وتە ۇقىپتى ادام بولعان. ارناۋلى جۋرنال ۇستاپ، ءاربىر پولكادا قانداي ارحيۆتەردىڭ تۇرعاندىعى تۋرالى ەستەلىك جازىپ وتىرعان. ول كىسنىڭ كوزى تىرىسىندە قازاقستان تەلەارناسىنان جۋرناليستەر جانە ءبىر جاۋاپتى باسشىسى (ورىس ازاماتى) كەلگەن. شىرىنبەك اعايدىڭ وتباسى ول كىسىلەردى قوناق ەتىپ كۇتىپ الىپ، كوپتەگەن سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرىپ، پايدالى اقپاراتتارىمەن بولىسكەن. ول كىسىلەر اتتاناردا: «كۇتىڭىز، ءبىز سىزگە گونورار تولەيمىز»،-دەپ كەتكەن. ال ول كىسى بۇل «گونوراردى» 3 جىل كۇتكەن. قازاقستان تەلەارناسىندا ارحيۆ تۋرالى جينالعان ماتەريالدار كورسەتىلگەن، الايدا، باياعىداي شىرىنبەك اعايدىڭ اتى اۋىزعا الىنباعان. بۇل ىستەر ول كىسىنىڭ كوڭىلىنە قاتتى كەلگەن ەكەن.

شىرىنبەك ورازىمبەتۇلىنان باسقا جىززاق وبلىسىندا تاعى ءبىر قازاقتىڭ ماڭدايىنا بىتكەن، ۇلتىن سۇيگەن ازاماتتىڭ ءبىرى - سارسەنباي ەسين. ول 95 پايىز تاجىكتەر تۇراتىن اۋدانعا اكىم بولعان. 97 جاسىندا 2022 جىلى ومىردەن وزعان. ول كىسى دە قازاقتار قايدا كەلىپ، قايدا قونىستانعان، قانداي ۇلى تۇلعالارى بولعان، ولاردىڭ اتى-ءجونى تۋرالى اقپارات مول جيناعان. ول كىسىنىڭ اۋىلى قىزىلقۇم جاقتا بولىپ، جىلقى تۇيە ۇستاعان.  تۋعان كۇنى 9 مامىر كۇنى 300 شاقىرىم جول باسىپ، امانداسىپ، بارۋشى ەدىك. سوندا ول كىسى: «قىمىز-قىمىران ىشىڭدەر، ءومىر-جاستارىڭ ۇزاق بولادى»،-دەپ ايتىپ وتىرۋشى ەدى. وتە قوناقجاي ادام ەدى، كەلگەن قوناعىنا قوي سويماي اتتاندىرمايتىن ەدى.....

سەرىكباي نازارۇلى، ومىردەن وزدەرى وزسا دا، سوزدەرى وزباعان، ءالى كۇنگە ۇلتىنا ەڭبەك ەتىپ كەلە جاتقان وسىناۋ اعالارىن ساعىنا ەسكە العانداي ءۇنسىز قالدى. قوناق يەلەرى دە، ءبىز دە ءبىر ءتۇرلى قۇرمەت پەن ماقتانىش الدە ساعىنىش بيلەگەن كوڭىل كۇيمەن بىرازعا ءۇنسىز قالدىق. قازاق حالقىنىڭ داناسى اباي اتامىز: «ءوزىڭ ءۇشىن ەڭبەك قىلساڭ، ءوزى ءۇشىن وتتاعان حايۋاننىڭ ءبىرى بولاسىڭ. ادامشىلىقتىڭ قارىزى ءۇشىن ەڭبەك قىلساڭ، اللانىڭ سۇيگەن قۇلى بولاسىڭ»,- دەگەن جوق پا؟ مىنە ناعىز قۇدايدىڭ سۇيگەن قۇلدارى وسى كىسىلەر ەمەس پە؟ وسى 10 كۇنگە جۋىق وزبەكستانداعى عىلىمي ءىس-ساپارىم ماعان كوپ وي جۇكتەدى. ولاردىڭ ءبارى دە رەت-رەتىمەن جازىلار. باستىسى ءتۇبى ءبىر، تۋىسقان ەكى مەملەكەتاراسىنداعى دوستىق بايلانىس باياندى بولسىن. ەكى ەلدىڭ ارا-قاتىناسىنا ارقاۋ بولىپ وتىرعان وزبەكستانداعى اق ەدىل، اشىق-جارقىن باۋىرلارىمىز ەسەن بولسىن اللدان تىلەرىمىز وسى. قايماعى بۇزىلماعان قازاقى اۋىلدار دا تاريحتىڭ سان-قاتپار قىرىنان سىر شەرتەتىن دۇنيەلەر ءبىزدى كۇتىپ جاتقانداي سەزىلە بەردى. 30 ءساۋىر رەفەرەندۋم وتۋىنە وراي، شاش ەتەكتەن جۇمىستارى بولسا دا، ءبىزدى كۇتىپ الىپ، تاماشا سىر-سۇقبات ۇيىمداستىرعان  وزبەكستانداعى قازاق ۇلتتىق مادەنيەت ورتالىعىنىڭ باسشىسى سەرىكباي نازارۇلىنا، حاتشى ديلفۋزا قاليەۆا حانىمعا جانە بىزبەن بىرگە سۇقباتتا بولعان اعالارىمىزدىڭ بارىنە شىنايى العىسىمىزدى ايتىپ، ءبىز ۇزاي بەردىك. اللا ءساتىن سالسا، ءالى تالاي كەلەرمىز...

سارقىتقان قاستەر

گ.ع.ك.، پروفەسسور، قر جۋرناليستەر وداعى مۇشەسى

Abai.kz