قازاننىڭ جەتىسىنەن بەرى الەم جۇرتشىلىعىنىڭ نازارى ۋكراينادان ورتا شىعىسقا اۋدى.

ەۆرەيلەر مەن پالەستينا جۇرتىنىڭ باستان كەشىپ جاتقان قاندى كەشىرمەسى ەشكىمدى دە بەيجاي قالدىرماۋدا. دەسە دە قاراپايىم قاۋىمنىڭ ەكى جاق بولىپ ايتىسىپ-تارتىسىپ، باس جارىپ، كوز شىعارعانى ەشتەڭە شەشپەيتىنى بەلگىلى. الەمنىڭ تىنىشتىعى گەوساياسي ءىرى ويىنشىلاردىڭ جىمىسقى جۇرىسىنە بايلانىستى بولماق. ورتا شىعىستاعى كەزەكتى قاندى قاقتىعىستىڭ بەتالىسىن دا سولار شەشپەك.

يزرايل مەن حاماس سوعىسىنان كەيىن «جالعىز ۋكراينامەن ەمەس، كۇللى باتىسپەن سوعىسىپ وتىرمىز» دەۋدەن تانباي كەلە جاتقان ورىس بيلىگى بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ وتىرىسىن وتكىزۋدى تالاپ ەتىپ، ءوزىنىڭ بەيبىتشىلىك كەلىسىمىن ۇسىندى.

«حاماستى تىكەلەي ايىپتامادى» دەگەن اقش تارابىنىڭ قارسىلىعىمەن ول ۇسىنىستارى قابىلدانباي قالدى. رەسەيدىڭ ۋكرايناعا باسىپ كىرگەنىنىڭ ءبىر جىلدىعى قارساڭىندا قىتايدىڭ دا ەكى تاراپتى بەيبىت كەلسىمگە شاقىرعان قۇجات دايىنداعىنى بەلگىلى. ەكەۋى دە حاماستىڭ ارەكەتىن رەسمي تۇردە ايىپتامادى.

ورتا شىعىستاعى كەزەكتى سوعىستىڭ تاعدىرى بۇۇ دەڭگەيىندە شەشىم تاپپايتىنى ءمالىم بولدى. اق ءۇي باسشىسى يزرايلگە، كرەمل قوجايىنى قىتايعا بارىپ قايتتى.

بەيجىڭدە قىتاي باسشىسىمەن ءۇش ساعات جەكە كەزدەسىپ، ەكونوميكالىق قوماقتى كەلىسىمدەرگە قول جەتكىزىپ، شىعىس كورشىمىزدەن كوڭىلى توق ورالعان پۋتين مىرزا كەلە سالا، رەسەيدىڭ دىبىستان جىلدام ۇشاتىن زىمىراندار تيەگەن ەكى جويعىش ۇشاعىنىڭ قارا تەڭىزدە ۇشىپ جۇرگەنىن، ونىڭ شابۋىل اۋماعىنا جەر ورتا تەڭىزىندەگى امەريكانىڭ تەڭىز فلوتى دا كىرەتىنىن ايتىپ، «بۇل قۇقاي ەمەس» دەپ ناقتىلادى. ەگيپەت ۇكىمەت باسشىسىمەن كەزدەسكەن قىتاي باسشىسى دا ەكى تاراپتى سوعىستى توقتاتۋعا ۇندەدى.

تەل-اۆيۆتە ءسوز سويلەگەن بايدەن مىرزا حاماستىڭ شابۋىلىن «11-قىركۇيەك وقيعاسىنا» ۇقساتتى. «اقش-قا قاراعاندا ءيزرايلدىڭ كىشى ەكەنىن ەسكەرگەندە اتالمىش وقيعادان 20-30 ەسە اۋىر»، - دەدى. ونىڭ ارتىنان كەلگەن انگليا ءۋازىرى سۋناكتا ءيزرايلدىڭ ءوزىن قورعاۋعا، جاۋلارىن قۋىپ ءجۇرىپ جويۋعا قۇقىلى ەكەنىن جەتكىزدى.

ەلىنە ورالعان اق ءۇي باسشىسى كۇللى امەريكالىقتارعا جولداۋ جولداپ: «امەريكانىڭ الەمدەگى دەموكراتيا مۇناراسى» ەكەنىن تاعى دا قايتالاپ، ۋكراينا مەن يزرايلعا اسكەري كومەكتى ايامايتىنىن جەتكىزدى. ءارى ەل تۇرعىندارىنا شەتەلگە ساپاردى كەيىنگە قالدىرۋعا كەڭەس بەردى.

يزرايل تارابى دا تۇركيا، ەگيپەت، ماراككو، يوردانيا قاتارلى مۇسىلمان ەلدەرىنەن ەلشىلىكتەرىن ءبىر جولاتا كوشىرىپ اكەتتى. يزرايل ۇكىمەت باسشىسى نەتانياحۋ زەلەنسكيگە ۇقساپ، جاسىل جەلەت كيىپ، گازا قاقپاسىندا تۇرعان اسكەريلەردىڭ ورتاسىنا باردى. الەم جۇرتشىلىعىنىڭ الدىنعىدان دا قيانكەسكى ۇرىسقا كۋا بولاتىنى ءمالىم بولدى.

قازاقستان ۇكىمەتىنىڭ حاماستىڭ شابۋىلىن رەسمي تۇردە ايىپتاعانى بەلگىلى. رەسەي ۋكرايناعا اتالمىش «ارناۋلى وپەراتسياسىن» باستاعاندا قازاق قوعامىنىڭ پىكىرى ەكىگە جارىلعان ەدى. بۇل جولى دا سولاي بولدى. ەۆرەيلەردى ايىپتاپ، مۇسىلماندارعا تىلەۋلەستىك بىلدىرگەندەردىڭ قاتارى كوپ بولدى. ول زاڭدى دا.

امەريكانىڭ ەكس-پرەزيدەنتى ترامپ تا حاماستىقتاردى «وتە سۇڭعىلا ەكەن» دەپ ريزا بولعانداي كەيىپ تانىتقان. ارتىنان سىن استىنا قالعان سوڭ، ايىپتاۋعا ءماجبۇر بولدى.

اراب الەمىنىڭ ءوز ىشىنەن دە ۇقساماعان پىكىرلەر ەستىلە باستادى. ساۋد ارابياسىنىڭ اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىك مەكەمەسىن 22 جىل باسقارعان، پاتشا اۋلەتى سانالاتىن تۇركي فەيسال حانزادا دا سوڭعى سۇقباتىندا يزرايل مەن باتىستى ايىپتاۋمەن بىرگە، حاماستىڭ دا ارەكەتى، قاندى شابۋىلى يسلام دىنىنە قايشى، شاريعاتقا قەرەعار ەكەنىن، اسىل دىنىمىزدە كۇناسىز ادامداردى بالالاردى، ايەلدەردى، قارتتاردى ولتىرۋگە قاتاڭ تيىم سالىنعانىن اتاپ ءوتتى.

ەسبول ۇسەنۇلى

Abai.kz