ەستەرىڭىزدە بولار استانداعى 9 قاراشاداعى مەملەكەت باسشىسىنىڭ پۋتينمەن كەزدەسۋىنە دەيىن پرەزيدەنت توقاەۆ حاماس سوعىس اشقان 7 قازان كۇنى ماسكەۋ تورىندە بولىپ كەلگەن ەدى. قاراشادا ءپۋتيننىڭ استاناعا كەلەتىنى ءمالىم بولدى. بۇعان بيلىك تە، قاراشا دا قۇلىقتى بولىپ وتىرعان جوق.

ءپۋتيننىڭ ورتا ازياعا ساپارىن الەمدىك باق سان قۇبىلتىپ، ءتۇرلى بولجام مەن جورامال جاساسا، ءبىزدىڭ ۆيتسە-پرەمەر سەرىك جۇمانعارين: «تۋ، ءتايىر-اي، قايداعى ساياسات؟» دەپ جۇگىرتپە جاۋاپ قاتتى.

ورتالىق ازيانىڭ «التىن قاقپاسى» - قازاقستاننىڭ پۋتيندىك رەسەي ءۇشىن ورنى بولەك. قازىر وسى جارتىلاي جابىق قاقپانىڭ كىلتىنە تۇركيا، قىتاي جانە اقش پەن باتىس تا يەلىك ەتە باستادى. بۇرىن «سولتۇستىك قازاقستان ورىستىكى» دەپ ءدوڭايبات كورسەتەتىن رەسەي جۇرىسىنەن جاڭىلىپ، قازاقتىڭ قاباعىنا قاراۋعا كوشتى. وسى العاشقى قاباققا قاراۋدى ءپۋتيننىڭ ءوزى باستاپ، بۇرىنعى ءۇرىپ كەلگەن يمپەرياشىل يتەرىنىڭ اۋزىن جاپقىزدى.

ەندى «بۇرىن مەملەكەتى بولماعان، ونى قازاققا لەنين سىيلاعان» دەيتىندەردىڭ كۇنى الاشقا تۇسەتىنىن ۇعا باستادى. ورتالىق ازيا كوكپار الاڭىنا اينالدى. بۇرىن قىتاي عانا باقتالاسىم دەيتىن رەسەي، بۇدان بىلاي تۇركيا دا، ۇجىمدىق باتىس تا، اقش-تا گەوساياسي كوپارعا بىلەك سىبانا كىرىسكەنىنەن شوشي باستادى. وسى شوشۋ ءپۋتيندى ءىشىپ-جەگەنىن بويىنا سىڭگىزبەي، دەرەۋ اتقا قونعىزدى.

سونىمەن، قازىر قاراشادا استاناعا «شىن پۋتين كەلە مە، الدە ونىڭ ەگىز قوزىسى كەلە مە؟» دەپ جۇرت توبەگە قاراپ بال اشىپ جاتقاندا سەكەڭ ۇكىمەتتىڭ بريفينگىسىندە: «بۇل مەملەكەتپەن ءبىز ىشەك-قارىنداي ارالاسىپ كەتكەنبىز. ونىڭ ىشىندە ساۋدا-ەكونوميكالىق قاتىناسىمىز ماعان وسى سوزدەردى ايتقىزادى. ءبىزدىڭ فورۋمعا بيىل 19 جىل. ءبىز ءتاجتاجال كەزىندە وتكىزە المادىق. سول سەبەپتى ءبىز ءوز ەلىمىزدىڭ تۇرعىندارى مەن بيزنەسىمىزگە قاجەتتى وزەكتى پروبلەمالاردى ءوزارا تالقىعا سالامىز.  بۇگىنگى فورۋمداعى ەڭ باستى تاقىرىپ ول – اۋىلشارۋاشىلىعى، ول – اۋىلدىق شارۋاشىلىقتى تسيفرلاندىرۋ جانە تاعىسىن تاعىلار. بۇل جەردە قالايشا ساياساتتىڭ ءيسى اڭقىماق؟ بۇل جەردە تەك قانا ساۋدا-ەكونوميكالىق قاتىناس توبە كورسەتەدى»، - دەدى.

ودان ءارى ءبىزدىڭ ۆيتسە-پرەمەر ەكى ەل اراسىنداعى ساۋدا-ساتتىق وتكەن جىلعى $9 ملرد بولعانىن، بيىلعى جىلى ونى ءۇش وراپ، $27 ملرد جەتىپ وتىرعانىن كوسىلە ءسوز ەتتى. فورۋمعا ايماق باسشىلارى كەلىپ، ايماقارالىق كەلىسىمشارتتارعا قول قويىلماقشى، بۇل ەڭ الدىمەن ساۋدا-ەكونوميكالىق قاتىناس دەپ ءبىر جەلپىنتىپ ءوتتى.

ازىرگە وسى...

Abai.kz