گۇلەن تۇرتكەن...
رەداكتسيامىزعا جانار توققوجاقىزى ەسىمدى وقىرمانىمىزدان تومەندەگىدەي حات كەلىپ ءتۇستى.
«قۇرمەتتى «abai.kz» سايتىنىڭ رەداكتسياسى!
جۋىردا تۇرىكتىڭ ءدىن عۇلاماسى سانالاتىن فەتحۋللاھ گۇلەننىڭ «عالامداعى تىلسىم كۇشتەر» دەپ اتالاتىن كىتابىن وقىپ شىققان ەدىم.
كىتاپتا بۇعان دەيىن ءوزىم ەستىگەن ءدىني اقپاراتتارعا قايشى سەكىلدى كورىنگەن كوپتەگەن كۇماندى ويلارعا تاپ بولدىم. ءوزىمدى مازالاعان سۇراقتار بويىنشا الماتى ورتالىق مەشىتى مەن استاناداعى حازىرەت سۇلتان مەشىتىنىڭ سايتتارىنا (azan.kz جانە muslim.kz) سۇراعىمدى جولداعان ەدىم. الايدا، تولىققاندى جاۋاپ بولماعاسىن، وزدەرىڭىزگە جۇگىنىپ وتىرمىن.
تومەندە سول كىتاپتان ۇزىندىلەر كەلتىرىپ وتىرمىن. وسىنى مەنىڭ بۇعان دەيىن مەشىت مولدالارىنىڭ ايتۋىمەن بىلەتىنىمنىڭ، نە مىنا كىتاپتاعى جايلاردىڭ قايسى دۇرىس، قايسى دۇرىس ەمەس ەكەنىن، اق-قاراسىن اجىراتىپ، تالداپ ايتىپ بەرەتىن ءدىني ساۋاتتى ادامدارعا جەتكىزىپ، ءبىر جاۋابىن بەرسەڭىزدەر ەكەن».
ءبىز حاتتى جاريالاي وتىرىپ، ءدىنتانۋشىلاردان حاتقا جاۋاپ جازىپ، جاناردى ءارى-ءسارى كۇيگە تۇسىرگەن فەتحۋللاھ گۇلەننىڭ كىتابىنداعى دۇنيەلەرگە جاۋاپ بەرۋىن سۇرايمىز!
Abai.kz
رەداكتسيامىزعا جانار توققوجاقىزى ەسىمدى وقىرمانىمىزدان تومەندەگىدەي حات كەلىپ ءتۇستى.
«قۇرمەتتى «abai.kz» سايتىنىڭ رەداكتسياسى!
جۋىردا تۇرىكتىڭ ءدىن عۇلاماسى سانالاتىن فەتحۋللاھ گۇلەننىڭ «عالامداعى تىلسىم كۇشتەر» دەپ اتالاتىن كىتابىن وقىپ شىققان ەدىم.
كىتاپتا بۇعان دەيىن ءوزىم ەستىگەن ءدىني اقپاراتتارعا قايشى سەكىلدى كورىنگەن كوپتەگەن كۇماندى ويلارعا تاپ بولدىم. ءوزىمدى مازالاعان سۇراقتار بويىنشا الماتى ورتالىق مەشىتى مەن استاناداعى حازىرەت سۇلتان مەشىتىنىڭ سايتتارىنا (azan.kz جانە muslim.kz) سۇراعىمدى جولداعان ەدىم. الايدا، تولىققاندى جاۋاپ بولماعاسىن، وزدەرىڭىزگە جۇگىنىپ وتىرمىن.
تومەندە سول كىتاپتان ۇزىندىلەر كەلتىرىپ وتىرمىن. وسىنى مەنىڭ بۇعان دەيىن مەشىت مولدالارىنىڭ ايتۋىمەن بىلەتىنىمنىڭ، نە مىنا كىتاپتاعى جايلاردىڭ قايسى دۇرىس، قايسى دۇرىس ەمەس ەكەنىن، اق-قاراسىن اجىراتىپ، تالداپ ايتىپ بەرەتىن ءدىني ساۋاتتى ادامدارعا جەتكىزىپ، ءبىر جاۋابىن بەرسەڭىزدەر ەكەن».
ءبىز حاتتى جاريالاي وتىرىپ، ءدىنتانۋشىلاردان حاتقا جاۋاپ جازىپ، جاناردى ءارى-ءسارى كۇيگە تۇسىرگەن فەتحۋللاھ گۇلەننىڭ كىتابىنداعى دۇنيەلەرگە جاۋاپ بەرۋىن سۇرايمىز!
Abai.kz
كىتاپتىڭ «رۋحتىڭ بار ەكەنىن ايعاقتايتىن ناقتى وقيعالار» دەپ اتالاتىن ءبولىمىنىڭ «ءولىم الدىنداعى رۋحتا بايقالعان جايلار» تارماعىندا بىلاي دەلىنەدى:
«مادام فلورانتس مارريانت بىلاي باياندايدى: دوستارىمنىڭ اراسىندا ەليتالىق قاۋىمنان شىققان، كورىپكەلدىك قابىلەتى وتە كۇشتى جاس ايەل بار ەدى... ەديس (كورىپكەل ايەلدىڭ اتى) ءسىڭىلىسى ءولىم اۋزىندا جاتقاندا تاپجىلماستان جانىندا بولادى. سول كەزدە ول عايىپتى تاماشالاۋ ءحالىن باستان كەشكەنىن، ياعني رۋحتىڭ تاننەن باياۋ عانا ءبولىنىپ جاتقانىنا كۋا بولعانىن اڭگىمەلەيدى...
...اجال ءساتى جاقىنداعاندا، الگى ەلەس قوزعالا باستايدى. جەڭىل كۇيدە قالىقتاپ تولقىندانا تۇسەدى. ەديس اڭتارىلىپ وتىرعاندا، بولمە ىشىنەن تاعى جارقىراعان ەكى بەينە كورىنەدى. ەديس بۇلارعا قاراپ اتاسى مەن اجەسىن انىق تانيدى. ولار دا ەرتەرەكتە وسى ۇيدە جان ءتاسىلىم ەتكەن ەدى. ەكەۋى ناۋقاستىڭ تانىنەن بولەك تۇرعان ەلەس دەنەسىنە جاقىندايدى. ونى ۇلكەن مەيىرىممەن قۇشاقتارىنا باسادى. استرالدى دەنە اتاسىنىڭ ومىراۋىنا باسىن قويىپ، قۇشاعىنا كىرىپ كەتەدى. ولار ناۋقاستىڭ دەمى ۇزىلگەنشە، وسىلاي تۇرا بەردى. سونان سوڭ الگى ەلەس ءوزىن ناۋقاستىڭ دەنەسىنە بايلاپ ۇستاپ تۇرعان دانەكەرلەردىڭ بارلىعىن ءۇزىپ، كەلگەن ارۋاقتاردىڭ قۇشاعىندا، ءبارى بىردەي تەرەزەدەن ۇشىپ كەتتى». /عالامداعى تىلسىم كۇشتەر، 29-31-ب./
1. وسى ءبىر ۇزىندىدەن «ادام ولگەن سوڭ بارزاق الەمىندە ياكي لاززاتقا، ياكي ازاپقا دۋشار بولماي، ءوزى قايتىس بولعان ءۇيدىڭ ماڭىندا ۇشىپ ءجۇرىپ، تۋىسى حال ۇستىندە جاتسا، سونىڭ رۋحىن الىپ كەتۋمەن اينالىسادى ەكەن عوي» دەگەن وي ەرىكسىز تۋىندايدى. بۇعان دەيىنگى وقىعان ازدى-كوپتى شاريعي اڭگىمەلەردە جاندى ءولىم پەرىشتەسىنىڭ كەلىپ الاتىنى، ونىڭ جان تاپسىراتىن ادامنىڭ وزىنە عانا كورىنەتىنى ايتىلاتىن ەدى. اۆتور شاريعاتقا جالعان مىسال كەلتىرىپ وتىر ما؟
ەندى كەلەسى ءۇزىندى.
«...عايىپتى ءبىلۋشى – اللاھ. ونىڭ سىرىن ەشكىمگە اشپايدى، بىراق رازى بولعان ەلشىلەرىنە بىلدىرەدى، ويتكەنى اللاھ ءوزىنىڭ ەلشىسىنىڭ الدى-ارتىنا كۇزەتشى قويادى» («جىن» سۇرەسى، 26-25-اياتتار) – دەلىنگەن. بۇلايشا الدىن-الا بولاشاقتى ءبىلۋ – پايعامباردىڭ اللاھ اتىنان ءسوز سويلەگەنىنىڭ دالەلى جانە پايعامباردىڭ مۇعجيزاسى بولىپ سانالادى.
كەيدە اللاھ تاعالا ءوزىنىڭ اۋليە قۇلدارىنىڭ كوكىرەك كوزىن اشىپ، ولارعا وزگەلەر كورە المايتىن تىلسىمدى كورسەتەدى. كەيبىر ادامداردىڭ تابيعاتى وسىنداي سەزىمدەرگە جانە قابىلەتكە اشىق كەلەدى. ءتىپتى كەيبىر كورىپكەلدەردىڭ وزىندە وسىنداي قاسيەت بولادى. مۇندايلار تابيعاتىن شىڭداپ، تالماي ەڭبەكتەنۋ ارقىلى حاق تاعالا بويىنا دارىتقان قابىلەتتى جارىققا شىعارىپ، بولاشاققا قاتىستى جايلاردى الدىن-الا سەزۋى مۇمكىن...» /عالامداعى تىلسىم كۇشتەر، 61-بەت/
2. اۆتور اۋەلى عايىپتى اللا ەلشىلەرىنە عانا بىلدىرەتىنى تۋرالى اياتتى كەلتىرەدى دە، ارتىنان قاراپايىم ادامدار دا ونى ءبىلۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتادى. سوندا بۇرىن مەشىت يمامدارى ايتاتىن «كورىپكەلگە بارۋعا بولمايدى، ول اللاعا شاك كەلتىرگەن بولادى» دەگەن تىيىمداردىڭ دۇرىس بولماعانى ما؟ اۆتور ايتقانداي كورىپكەلدەرگە عايىپتى اللانىڭ ءوزى بىلدىرسە، ولارعا نەگە بارۋعا بولمايدى؟ كورىپكەل، باقسى-بالگەرلەر – جىنداردىڭ سىبايلاستارى، جىن قاۋىمىنىڭ ىشىندە كۇناھارلارى ولارعا وزدەرى بىلەتىن اقپاراتتى جەتكىزىپ وتىرادى دەگەن اڭگىمەلەر تۋرالى كەڭىرەك ايتىپ بەرسەڭىزدەر.
«پيحوكينەزيا» دەپ اتالاتىن 11-ءبولىمنىڭ «باتىستاعى ادامداردىڭ كۇيزەلىسكە ءتۇسۋىنىڭ سەبەپتەرى» دەگەن تارماعى بىلاي باستالادى:
«جامان رۋحتار مەن ارۋاقتار ادامدار ءۇشىن جاقسىلىق اكەلگەن ەمەس. ادامنىڭ وسال تۇسىن بايقاعان ساتىندە شابۋىلعا باستايدى...» /عالامداعى تىلسىم كۇشتەر، 73-بەت/
كىتاپتا جامان رۋحتار، ارۋاقتار دەگەن سوزدەرگە انىقتاما بەرىلمەگەن. ارۋاق – ءبىزدىڭ ۇعىمدا ولگەن ادامنىڭ جانى. مىنا كىتاپتى وقىعان ادامدا جاقسى ادامنىڭ ارۋاعى ادامدارعا جاقسىلىق ىستەپ جۇرەدى، جامان ادامنىڭ ارۋاعى جاماندىق جاساپ جۇرەدى دەگەن ۇعىم قالىپتاسارى ءسوزسىز.
«تازا رۋحتار مەن جامان رۋحتار» دەگەن تارماقتا:
«تازا رۋحتار ادامدار اراسىندا رۋحانياتتى قورعاۋ مىندەتىن اتقارسا، ازعىنداعان جامان رۋحتار ادامدارعا زيانىن تيگىزۋ ءۇشىن بار كۇشىن سالادى. زادىندا، رۋح شاقىرۋ سەانستارىنا ءۇيىر كەلەتىن جانداردىڭ شاقىراتىن رۋحتارى دا كوبىنە وسىنداي جامان رۋحتار ياكي جىندار بولىپ تابىلادى. ال ەندى پاك ءارى تازا رۋحتاردىڭ مۇنداي سەانستارعا كەلۋى مۇمكىن ەمەس».
فاحرەددين ءرازيدىڭ وسىعان قاتىستى «جامان رۋحتار شاقىرۋلارعا دايىن تۇرادى، ال تازا، پاك رۋحتار شاقىرعانعا كەلە سالمايدى» دەگەنى بەلگىلى». /عالامداعى تىلسىم كۇشتەر، 77-بەت/
3. سوندا جالپى ارۋاقتاردى شاقىرۋ، ولاردى كەلتىرۋ مۇمكىن بولعانى ما؟ بۇل ۇزىندىدە جامان رۋحتار مەن جىندار بولەك ايتىلعان. سوندا جامان رۋحتار كىمدەر؟ تاعى ءبىر تۋىندايتىن ساۋال. بىزدەر كەزىندە مولا ارالاعىش اقجولشى، اققۋ، سۇڭقارلاردىڭ: «ۇيىمىزگە دومالاق انا كەلدى، قوبىلاندى باتىردىڭ رۋحى كەلدى» دەگەن سوزدەرىن كۇلكى ەتۋشى ەك. ال مىناۋ نە؟
«...ارداقتى پايعامبارىمىز بەن وزگە دە پايعامبارلاردىڭ رۋحتارى مۇنداي شاقىرۋلارعا ءىلتيپات جاساپ كەلۋى مۇمكىن ەمەس. يمام رابباني، ابدۋلقادىر گەيلاني، مۇحيددين يبن ارابي سىندى الىپ عۇلامالاردىڭ رۋحتارىن دا مۇنداي تاسىلدەرمەن شاقىرۋ مۇمكىن ەمەس. ال جامان ارۋاقتار كەز-كەلگەن شاقىرۋعا جان ۇشىرىپ جەتىپ كەلەدى». /عالامداعى تىلسىم كۇشتەر، 77-بەت/
4. بىرىنشىدەن، ول قانداي شاقىرتۋلار؟ ەكىنشىدەن، الىپ عۇلامالاردىڭ رۋحتارى مۇنداي شاقىرتۋلارعا كەلمەسە، دەمەك، باسقالاي شاقىرتۋلارعا كەلۋى مۇمكىن بە؟ پايعامبارلار مەن الىپ عۇلامالاردى عانا كەلتىرە المايدى ەكەنبىز، سوندا ءوزىمىزدىڭ اتالارىمىزدىڭ، تانىستارىمىزدىڭ رۋحتارىنا شاقىرتۋ جاساۋعا بولا ما؟ ولار بارزاق الەمىنەن مىنا دۇنيەگە شىعا الا ما؟
«قولدىڭ كيەسى» دەگەن تارماقتا مىناداي وقيعالار ايتىلادى:
«فرانتسياداعى ارل وكرۋگىنىڭ پونتدە-كران ەلدى مەكەنىندە تۇراتىن مادام مانسوننىڭ قولىنىڭ كيەسى بار ەدى. بۇل ايەلدىڭ ادامدار مەن جان-جانۋارلاردىڭ اۋىرىپ تۇرعان جەرىنە الاقانىن باسىپ، كەسەلىنەن قۇلان-تازا ايىقتىرۋمەن قوسا، جانۋارلاردى، بالىقتاردى جانە كوكونىستەردى الاقانىنىڭ استىندا ۇستاپ تۇرىپ، مۋمياعا اينالدىرىپ جىبەرەتىن قاسيەتى بولاتىن...
نيمەس قالاسىنان ءبىر كىسى مادام مانسونعا كەلىپ، ءسىڭىلىسىنىڭ بىرنەشە ساعاتتان بەرى ەسسىز جاتقاندىعىن، كەلە الماۋىنا بايلانىستى سۋرەتىن الىپ كەلگەنىن ايتادى. مادام مانسون سۋرەتتى قولىنا الىپ، ءبىراز ۋاقىت تەسىلە قارايدى دا، قايتارىپ بەرىپ: «ۇيىڭىزگە بارعانشا ءسىڭىلىڭىز اۋرۋىنان ايىعىپ ەس جيادى»،– دەيدى. راسىندا دا، الگى ايەل ۇيىنە بارعاندا، ءسىڭىلىسىنىڭ سىرقاتىنان قۇلان-تازا ايىعىپ كەتكەنىن كورەدى». /عالامداعى تىلسىم كۇشتەر، 77-بەت/
5. وسىنداي ناقتىلىعى بەلگىسىز قاۋەسەتتەرگە سەنگەن دۇرىس پا؟ جوعارىداعى وقيعا يسلام سەنىمى تۇرعىسىنان قالاي باعالانادى؟ بۇل سيقىرعا، جىندار الەمىمەن بايلانىسقا جاتپاي ما؟
اتالمىش كىتاپ مەن عانا ەمەس، مەن سەكىلدى كوپتەگەن وقىرمانداردىڭ قولىنا تۇسكەنى جانە كوبىنە ءدۇدامال وي سالعانى انىق. كىتاپ «كوكجيەك» باسپاسىندا قازاقشاعا اۋدارىلىپ، 7 مىڭ دانا تارالىممەن باسىلعان. قمدب-نىڭ ساراپتاۋ كوميسسياسى ماقۇلداعان. مەشىتتەردە، كىتاپ دۇكەندەرىندە ساتىلىمدا تۇر. ەڭ ماڭىزدى سۇراعىم – نەگە بۇلاي؟
جانارتوققوجاقىزى
الماتى وبلىسى
Abai.kz
