جاڭا سالىق كودەكسى: مينيستر بايبازاروۆتىڭ سۇحباتى
Primeminister.kz رەداكتسياسى ەلىمىزدىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋى جانە مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرمالارىن ورىنداۋ بويىنشا سۇحباتتار توپتاماسىن جالعاستىرادى.
بۇگىنگى سپيكەر — پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى – ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى نۇرلان بايبازاروۆ.
سۇحبات بارىسىندا ينۆەستيتسيا تارتۋ، ەكونوميكانىڭ ءتۇرلى سالالارىندا جاڭا دامۋ باعدارلامالارىن ىسكە قوسۋ، تۇرعىن ءۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق سالاسىن جاڭعىرتۋ، ۇلتتىق ينفراقۇرىلىمدىق جوسپاردى قالىپتاستىرۋ، جاڭا سالىق كودەكسىن ازىرلەۋ جانە ت. ب. ماسەلەر تالقىلاندى. ءبىز اتالعان سۇحباتتى Abai.kz وقىرماندارىنىڭ تالقىسىنا ۇسىنعاندى ءجون سانادىق...
ۇكىمەت ەكونوميكانىڭ وسىمىنە سالىنعان ينۆەستيتسيا كولەمىن 9,6 ترلن تەڭگەگە باعالايدى!
پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى – ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى نۇرلان بايبازاروۆ ەكونوميكاداعى ءوسىمدى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن 9,6 ترلن تەڭگە ينۆەستيتسيالاۋ جوسپارلانىپ وتىرعانىن ايتتى. بۇل سوماعا بيۋدجەتتە قاراستىرىلعان بيۋدجەتتىك ينۆەستيتسيالار جانە بيۋدجەتتەن تىس ينۆەستيتسيا كوزدەرى كىرەدى.
«نەگىزگى بولىگىن 7 ترلن تەڭگە كولەمىندەگى بيۋدجەتتەن تىس ينۆەستيتسيا كوزدەرى الادى. بىرىنشىدەن، بۇل ءبىزدىڭ ۇلتتىق حولدينگتەرىمىزدىڭ قاراجاتى. "سامۇرىق-قازىنا" مەن "بايتەرەكتىڭ" بارلىق ەركىن وتىمدىلىگى وسى ءوسۋ باعدارلاماسىنا باعىتتالعان. ەكىنشى كوزى — ىشكى جانە سىرتقى كاپيتال نارىعى. ءبىز قازىر ىشكى رەسۋرستاردى بەلسەندى تۇردە تارتىپ جاتىرمىز. بۇل ەكىنشى دەڭگەيدەگى بانكتەر مەن باسقا دا ينستيتۋتسيونالدىق ىشكى ينۆەستورلاردىڭ قاراجاتى»، - دەپ اتاپ ءوتتى نۇرلان بايبازاروۆ.
حالىقارالىق قارجى ۇيىمدارىمەن دە ماڭىزدى جۇمىس جۇرگىزىلىپ جاتىر، جوبالارعا ۇزاق جەڭىلدىكتى قارجىلاندىرۋ كوزدەرى تارتىلۋدا. سونداي-اق وتاندىق جانە شەتەلدىك ينۆەستورلاردىڭ جەكە ينۆەستيتسيالارى ماڭىزدى ءرول اتقارادى.
ينجەنەرلىك جەلىلەر، گازداندىرۋ جانە جولدار: ۇكىمەت ينفراقۇرىلىمدىق جوبالارعا 2,6 ترلن تەڭگە بولەدى!
«بۇل – حالىققا ارنالعان تۇرعىن ۇيلەر مەن جولدار سالۋ، جاڭا جەڭىلدەتىلگەن يپوتەكالىق باعدارلامالاردى ىسكە قوسۋ، تۇرعىن ءۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىعىن جاڭعىرتۋ جانە گازداندىرۋ. 2,6 ترلن تەڭگە ينۆەستيتسيا بولەمىز. نەگىزىنەن، بۇل بيۋدجەتتەن تىس قارجىلاندىرۋ كوزدەرى. قازىرگى تاڭدا وڭىرلەردە وسى باعىتتاردىڭ بارلىعى بەلسەندى تۇردە جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر»، - دەپ اتاپ ءوتتى نۇرلان بايبازاروۆ.
195 ملرد تەڭگە كولەمىندەگى قاراجات ەسەبىنەن 300 مىڭنان استام ادام تۇراتىن 87 ەلدى مەكەندى گازداندىرۋ كوزدەلگەن. بيىل «وتباسى بانك» جەلىسى بويىنشا ينۆەستيتسيا كولەمى 450 ملرد تەڭگەنى قۇرايتىن «وتاۋ» جانە «ناۋرىز» جاڭا يپوتەكالىق باعدارلامالارى ىسكە قوسىلدى. سونداي-اق 12 مىڭ شاقىرىم جولدى جوندەۋ جانە سالۋ، 6,5 مىڭ كوممۋنالدىق جەلىنى جاڭعىرتۋ جانە 55 جىلۋ كوزىن رەتكە كەلتىرۋ قاجەت.
«شىلدەدەن باستاپ قازاقستاننىڭ دامۋ بانكى كوممۋنالدىق قىزمەتتەر مەن تابيعي مونوپوليالار سۋبەكتىلەرى ءۇشىن تەڭگەمەن قارجىلاندىرۋدى ۇسىنۋ جاڭا باعدارلاماسىن ىسكە قوسادى. بۇل وسى سالاداعى كۇردەلى شىعىنداردى قارجىلاندىرۋعا قاتىستى. ءبىز العاشقى 5 جىل ىشىندە كەمىندە 300 ملرد تەڭگە ءبولۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز»، - دەدى ۆيتسە-پرەمەر.
سۋ قويمالارى مەن سۋارۋ ارنالارىنىڭ قۇرىلىسى: ۇكىمەت سۋ سالاسىنداعى 16 نەگىزگى جوبانى انىقتادى!
پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى – ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى نۇرلان بايبازاروۆ ەلىمىزدىڭ سۋ شارۋاشىلىعى جۇيەسىن بەلسەندى قالپىنا كەلتىرۋدىڭ باستالعانىن حابارلادى.
«كوكتەمدە ورىن العان سۋ تاسقىنى ەلىمىزدىڭ سۋ شارۋاشىلىعى جۇيەسى ينفراقۇرىلىمىنىڭ دۇرىس دامىماعانىن كورسەتتى. ءبىز 500 ملرد تەڭگەدەن استام ينۆەستيتسيانى تالاپ ەتەتىن 16 جوبانى انىقتادىق»، - دەدى ۆيتسە-پرەمەر Primeminister.kz-كە بەرگەن ەكسكليۋزيۆتى سۇحباتىندا.
بۇل ينۆەستيتسيالاردىڭ قارجىلاندىرۋ كوزدەرى انىقتالعان. يسلام دامۋ بانكى تاراپىنان جەڭىلدەتىلگەن قارجى تارتىلعالى وتىر. قاراجات ۇزاق مەرزىمگە جانە وتە تومەن مولشەرلەمەمەن بەرىلەدى، بۇل اتالعان سالادا قوردالانعان ماسەلەلەردى شەشۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. سۋ شارۋاشىلىعى جۇيەسىن جاڭارتۋ سۋ قويمالارى مەن سۋارۋ ارنالارىن سالۋدى، سونداي-اق قىزمەتتەردىڭ تەحنيكالىق ينفراقۇرىلىمىن نىعايتۋدى قامتيتىن بولادى.
«ەڭ الدىمەن، مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا ءبىز توتەنشە جاعدايلار مينيسترلىگىنىڭ جۇيەسىندەگى تەحنيكالار مەن قۇرالداردى تولىق جاڭارتامىز. سۋ شارۋاشىلىعىندا «قازسۋشار» جۇيەسىن قاجەتتى تەحنيكامەن جابدىقتايمىز»، - دەپ اتاپ ءوتتى مينيستر.
سونداي-اق نۇرلان بايبازاروۆ «جاسىل دامۋ» قاراجاتى ورمان جانە سۋ شارۋاشىلىعى، توتەنشە جاعدايلار جۇيەسى سەكىلدى تەحنيكامەن جاساقتاۋدى جانە ولاردى جاڭارتۋدى قاجەت ەتەتىن سالالارعا بولىنگەنىن اتاپ ءوتتى. بۇل – 200 ملرد تەڭگەدەن استام قاراجات. جوبالار بۇگىندە جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر، تەحنيكانىڭ ءبىرىنشى پارتياسى بيىل جەتكىزىلەدى.
ۇكىمەت ۇلتتىق ينفراقۇرىلىم جوسپارىن ازىرلەدى!
پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى – ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى نۇرلان بايبازاروۆ ۇكىمەت 200-دەن استام جوبانى قامتيتىن ۇلتتىق ينفراقۇرىلىم جوسپارىن ازىرلەگەنىن مالىمدەدى.
«جۇمىس 2029 جىلعا دەيىن جالعاساتىن بولادى. سول ارالىقتا وسى 200-دەن استام جوباعا 40 ترلن تەڭگەدەن استام ينۆەستيتسيا جۇمسالادى»، - دەدى ۆيتسە-پرەمەر.
17 جوبا ىسكە اسىرىلىپ جاتىر. ول – ەنەرگەتيكا، كولىك، لوگيستيكا، سۋ شارۋاشىلىعى جانە تسيفرلىق ينفراقۇرىلىم سالاسىنداعى جوبالار. بيىلدىڭ وزىندە 770 ملرد تەڭگەگە جۋىق ينۆەستيتسيالار وسى جوبالارعا باعىتتالاتىن بولادى.
ەلىمىزدە تەمىر جول قۇرىلىسى جوبالارى جالعاسىپ جاتىر. بىلتىر «دوستىق – مويىنتى» جولى باستالدى، الماتىنى اينالىپ ءوتۋ جوباسى قولعا الىندى. سونىمەن قاتار بيىل جاڭادان «ماقتاارال – داربازا»، «اياگوز – باقتى» تەمىر جولدارى سالىنادى. بۇل جوبانىڭ ىسكە اسىرىلۋى ەلىمىزدىڭ كولىك-ترانزيت الەۋەتىن ارتتىرۋعا باعىتتالادى.
ترانزيتتىك الەۋەتتى دامىتۋ: ۆيتسە-پرەمەر نۇرلان بايبازاروۆ اۆتو جانە تەمىر جول قۇرىلىسى تۋرالى ايتتى!
پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى – ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى نۇرلان بايبازاروۆ بيىل بۇعان دەيىن باستالعان جولداردىڭ قۇرىلىسى اياقتالاتىنىن حابارلادى. ولاردىڭ قاتارىندا تالدىقورعان – وسكەمەن تراسساسى، استانا-الماتى جولىن رەكونسترۋكتسيالاۋ، بالقاش ماڭىنداعى جانە باتىس وڭىرىندەگى كەيبىر جولداردى قايتا جاڭارتۋ جانە سالۋ جوبالارى بار.
«دوستىق – مويىنتى»، الماتى قالاسىنىڭ اينالما جولى، داربازا – ماقتاارال، باقتى – اياگوز تەمىر جولدارىنىڭ قۇرىلىسى جالعاسۋدا. اتالعان جوبالار وتكەن جىلى باستالعان بولاتىن. بۇل جوبالاردىڭ بارلىعى ەلىمىزدىڭ ترانزيتتىك الەۋەتىن دامىتۋعا جانە قازاقستاننىڭ ورتالىق ازيا ايماعىنداعى نەگىزگى ترانزيتتىك حاب رەتىندەگى پوزيتسياسىن بەكىتۋگە باعىتتالعان. وسى جوبالاردىڭ بارلىعىن ىسكە اسىرۋ، ارينە، ورتا ءدالىزدى دامىتۋعا ىقپال ەتەدى»، - دەپ اتاپ ءوتتى نۇرلان بايبازاروۆ.
وسىعان بايلانىستى «قازاقستان تەمىر جولى» جۇيەسىندەگى نەگىزگى قۇرالدار بەلسەندى تۇردە جاڭارتىلىپ، جاڭا جۇك ۆاگوندارى ساتىپ الىنۋدا. بۇل جۇمىسقا وتاندىق ءوندىرىس قۋاتى تارتىلعان.
«ءبىز وسى سالاداعى زاۋىتتارىمىزعا تاپسىرىس بەرەمىز. مۇنىڭ بارلىعى كولىك-ترانزيت الەۋەتىن دامىتۋعا باعىتتالعان»، - دەپ اتاپ ءوتتى ۆيتسە-پرەمەر.
فەرمەرلەردى قولداۋ: جەڭىلدەتىلگەن نەسيەلەر جانە اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسىن جاڭارتۋ!
اگروونەركاسىپتىك كەشەن — ۇكىمەت جۇمىسىنداعى باسىم باعىتتاردىڭ ءبىرى. بيىل وسى سالاداعى ازىق-تۇلىكتى قايتا وڭدەۋگە عانا ەمەس، كوكتەمگى ەگىس جۇمىستارىن قارجىلاندىرۋعا دا كوپ كوڭىل ءبولىندى. بۇل تۋرالى پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى — ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى نۇرلان بايبازاروۆ مالىمدەدى.
«فەرمەرلەر تەڭگەمەن جىلدىق 5% جەڭىلدەتىلگەن قاراجاتقا قول جەتكىزدى. سونداي-اق تاياۋدا "بايتەرەك" حولدينگى اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسىن جاڭارتۋ بويىنشا ليزينگتىڭ جاڭا باعدارلاماسىن ىسكە قوستى، ول دا شارۋالار ءۇشىن 5% دەڭگەيىندە»، - دەپ اتاپ ءوتتى ول.
ءوز ونىمىنە تاپسىرىس الۋ ەسەبىنەن وتاندىق اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسىنىڭ ءوندىرىسى دە العا باسادى.
ۆيتسە-پرەمەر نۇرلان بايبازاروۆ: ۇلتتىق ينفراقۇرىلىم جوسپارىندا 40 ترلن تەڭگەنىڭ 200 جوباسى بار!
ازىرلەنگەن جانە قازىر ۇكىمەتتە بەكىتۋ ساتىسىندا تۇرعان 200-دەن استام جوبا ۇلتتىق ينفراقۇرىلىمدىق جوسپاردىڭ بولىگى بولىپ سانالادى.
«جالپى جوسپار بيىلدان باستاپ 2029 جىلعا دەيىنگى كەزەڭدە 200-دەن استام جوبانى ىسكە اسىرۋدى كوزدەيدى. ينۆەستيتسيا كولەمى 40 ترلن تەڭگەدەن اسادى. بۇل ايتارلىقتاي ەلەۋلى ينۆەستيتسيالار جانە ءبىز ولاردى تارتۋ بويىنشا ماڭىزدى مىندەت تۇرعانىن ءتۇسىنىپ وتىرمىز»، - دەپ اتاپ ءوتتى ۆيتسە-پرەمەر Primeminister.kz-كە بەرگەن ەكسكليۋزيۆتى سۇحباتىندا.
جوسپاردى قارجىلاندىرۋدا باستى نازار جەكە ينۆەستيتسيالار مەن سىرتقى تىكەلەي ينۆەستيتسيالاردى تارتۋعا اۋدارىلادى.
جاڭا سالىق كودەكسى بيزنەستى تەڭگەرىمدەۋدى جانە ىنتالاندىرۋدى قامتاماسىز ەتەدى!
پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى – ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى نۇرلان بايبازاروۆ بيۋدجەت كىرىستەرى مەن ەكونوميكاداعى ءوسىمدى ىنتالاندىرۋ اراسىنداعى تەڭگەرىمگە قول جەتكىزۋگە باعىتتالعان سالىق كودەكسىندەگى جوسپارلانعان وزگەرىستەر تۋرالى ايتتى.
قۇجاتتىڭ نەگىزگى مىندەتى — تەپە-تەڭدىك ءپرينتسيپى بولىپ سانالادى. سالىق كودەكسى، ءبىر جاعىنان، الەۋمەتتىك سالانىڭ جۇمىس ىستەۋى جانە باسقا دا مەملەكەتتىك مىندەتتەردى ورىنداۋ ءۇشىن بيۋدجەتتىڭ جەتكىلىكتى كىرىسىن قامتاماسىز ەتۋگە ءتيىس. ەكىنشى جاعىنان – بيزنەس پەن ينۆەستيتسيالاردى ىنتالاندىرۋ، ەكونوميكالىق ءوسىمدى جانە ءوندىرىستى ۇلعايتۋدى قامتاماسىز ەتۋ.
«نەگىزگى باعىتتاردىڭ ءبىرى ىنتالاندىرۋ جانە قولداۋ شارالارىن، سونداي-اق پروتسەستەردى تولىق تسيفرلاندىرۋدى قامتيتىن، سەرۆيستىك مودەلگە كوشۋمەن سالىقتىق اكىمشىلەندىرۋدى جەتىلدىرۋ بولادى. ءبىز بيزنەستى اشقاننان باستاپ سۇيەمەلدەۋ ءۇشىن جازالاۋ شارالارىنان كونسۋلتاتيۆتى جانە قولداۋ شارالارىنا كوشۋىمىز كەرەك»، - دەپ اتاپ ءوتتى ۆيتسە-پرەمەر.
سونداي-اق ول 1,3 ترلن تەڭگەدەن استام سوماعا سالىق جەڭىلدىكتەرىن قىسقارتۋ جانە سالىقتار مەن الىمداردى وڭتايلاندىرۋدى ۇسىنۋ جوسپارى تۋرالى حابارلادى.
«مەملەكەت باسشىسى سالىقتىق جەڭىلدىكتەردىڭ كەم دەگەندە 20%-عا قىسقارتۋ مىندەتىن قويدى. ءبىز جاعدايدى جالپى باعالاۋ بويىنشا جۇمىس جۇرگىزدىك جانە ەندى ناقتى شارالاردى ۇسىنامىز»، - دەپ ءتۇسىندىردى نۇرلان بايبازاروۆ.
ەكونوميكانى، ينۆەستيتسيالاردى جانە بيزنەستى ىنتالاندىرۋ ءۇشىن سالىق كودەكسىندە نەگىزگى ينۆەستيتسيالىق پرەفەرەنتسيالار ساقتالادى، سونداي-اق شەتەلدىك جانە ىشكى ينۆەستيتسيالاردى تارتۋدىڭ جاڭا شارالارى ۇسىنىلادى. تاۋ-كەن ونەركاسىبىن ودان ءارى دامىتۋ الەۋەتىن ءتۇسىنۋ ءۇشىن گەولوگيالىق بارلاۋ بەلسەندى تۇردە ىنتالاندىرىلاتىن بولادى. ءبىرىنشى كەزەكتە، شاعىن جانە ورتا بيزنەسكە قاتىستى سالىق بازاسىن كەڭەيتۋ جانە كولەڭكەلى ەكونوميكانى تومەندەتۋ قاجەت. ارنايى سالىق رەجيمدەرىن ءوزىن-ءوزى جۇمىسپەن قامتىعاندار، شاعىن بيزنەس جانە شارۋالار ءۇشىن جەڭىلدەتۋ ۇسىنىلادى. بيۋدجەت كىرىستەرىن ارتتىرۋ ءۇشىن كورپوراتيۆتىك تابىس سالىعى بويىنشا سارالانعان ءتاسىل ۇسىنىلدى.
«ءبىز جوعارى مارجينالدىق قارجى وپەراتسيالارى مەن ويىن بيزنەسىندە كتس ارتتىرۋدى، بىراق ناقتى سەكتور ءۇشىن قولدانىستاعى مولشەرلەمەنى ساقتاۋدى ۇسىنامىز. وڭدەۋ ونەركاسىبىندەگى جوعارى قايتا وڭدەۋگە ينۆەستيتسيالار سالۋ كەزىندە كتس ەكى ەسەگە – 10%-عا دەيىن قىسقارتىلادى»، - دەدى ۆيتسە-پرەمەر.
سونىمەن قاتار نۇرلان بايبازاروۆ ققس قايتارۋ پروتسەسىن اۆتوماتتاندىرۋ جوسپارى جانە زەينەتاقى تابىسىنا 10% مولشەرىندە جەكە تابىس سالىعىن سالۋدى الىپ تاستاۋ جونىندەگى ۇسىنىس تۋرالى ايتىپ بەردى. بىراق سوڭعى شەشىمدەردى پارلامەنت پەن مەملەكەت باسشىسى قابىلدايدى. بۇل شارالار قازاقستاندا ەكونوميكالىق وسىمگە جانە بيزنەستىڭ دامۋىنا ىقپال ەتەتىن نەعۇرلىم قولايلى سالىقتىق ورتانى قۇرۋعا باعىتتالعان.
Abai.kz