سەيسەنبى, 17 قىركۇيەك 2024
دابىل 1126 1 پىكىر 21 تامىز, 2024 ساعات 14:24

«مايمىل شەشەگى» الەمدى الەككە سالۋدا: تاعى دا پاندەميا جاريالانا ما؟

سۋرەت Pixabay.com سايتىنان الىندى

دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى افريكاداعى مايمىل شەشەگىنىڭ كوبەيۋىنە بايلانىستى دابىل قاعىپ، الەمدىك دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنە قاۋىپ تونگەنىن ايتتى.

«دەرتتىڭ تاراۋىن توقتاتىپ، ادامداردىڭ ءومىرىن قۇتقارۋ ءۇشىن ءسوزسىز بىزگە حالىقارالىق دەڭگەيدە بىرلەسە جۇمىس ىستەۋ قاجەت»، - دەيدى ددسۇ باسشىسى تەدروس گەبرەيەسۋس.

ال ددۇ ايماقتىق باس ساراپشىسى حانس كليۋگە: «مايمىل شەشەگى - Covid-19 سياقتى ماشتابى كەڭ پاندەمياعا اينالمايدى»، - دەپ مالىمدەدى. قىزبا مەن بورتپە تۋدىراتىن ۆيرۋس تەرىدەن تەرىگە تيۋ ارقىلى تارالادى. حانس كليۋگە جالپى حالىق ءۇشىن قاۋىپ تومەن ەكەنىن ايتتى.

«ءبىز ەۋروپا ايماعىنا كارانتين ەنگىزبەكشىمىز. بىراق بۇل ۆيرۋستىڭ Covid-19 ەمەس ەكەنى انىق»، - دەدى حانس كليۋگە بريفينگتە.

ول 2022-2023 جىلدارداعى سوڭعى mpox ىندەتى كەزىندە ونىڭ باقىلاۋعا الىنعانىن اتاپ ءوتتى. دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ وكىلىنىڭ ايتۋىنشا، قازىرگى ۋاقىتتا ەۋروپالىق ايماقتا اي سايىن مايمىل شەشەگىنىڭ 100-گە جۋىق جاڭا جاعدايى تىركەلەدى. افريكاعا ساياحاتتاعىسى كەلەتىندەرگە ەكپە الۋدى قاراستىرىلىپ جاتىر. بىراق ماسكانى قولدانۋ ۇسىنىلمايدى.
گەبرەيەسۋس ددسۇ قازىرگى تاڭدا mpox (مايمىل شەشەكتىڭ ءبىرى ءتۇرى) دەرتىنىڭ تاراۋىن توقتاتۋ ءۇشىن 1,5 ملن دوللار بولگەنىن ايتتى. الداعى كۇندەرى تاعى دا قوسىمشا قاراجاتتار بولىنەتىن بولادى. جالپى ىندەتتى جىلدام توقتاتۋ ءۇشىن كەمى 15 ملن دوللار قاجەت. ددسۇ ءتيىستى قارجىنى جيناۋ ءۇشىن دونورلارعا جۇگىنبەك.

«مpox شتاممىنىڭ كونگو دەموكراتيالىق رەسپۋبليكاسىندا جىلدام تاراۋى جانە كورشىلەس ەل اۋماعىندا انىقتالۋى الاڭداتارلىق جايت. قازىرگى ساتتە دەرت جىلدام تاراۋدا جانە جۇقتىرۋشىلار سانى ەسەلەپ ارتۋ ۇستىندە. ىندەتتىڭ تۇتاس افريكا قۇرلىعىنا، ارتىنشا الەمگە تاراۋ قاۋپى بار»، - دەيدى ددسۇ ءوزىنىڭ رەسمي مالىمدەمەسىندە.

كونگودا مايمىل شەشەكتىڭ جاڭا ءتيپى جاقىندا انىقتالدى. ارتىنشا جاڭا شتامم بۋرۋندي، كەنيا، رۋاندا مەن ۋگاندادان تابىلدى. افريكاداعى ىندەتتەردى باقىلاۋ جانە انىقتاۋ ورتالىعى (Africa CDC) ايماقتا توتەنشە جاعداي جاريالاۋعا ءماجبۇر بولۋدا.

مايمىل شەشەگى العاش رەت 1958 جىلى انىقتالدى. سودان بەرى بىرنەشە قاۋىپتى شتاممى پايدا بولدى. ىندەتتىڭ بەلگىلەرى رەتىندە جوعارى تەمپەراتۋرا، بۇلشىق ەتتىڭ اۋىرۋى، دەنەگە بورتپەنىڭ شىعۋى بايقالادى. كوبىنەسە بالالار مەن جۇكتى ايەلدەر ءۇشىن جانە يممۋنيتەتى تومەن ادامدار ءۇشىن قاۋىپتى. ىندەت جىنىستىق قارىم-قاتىناس ارقىلى، اۋرۋدى جۇقتىرعان اداممەن تىم جاقىن قاشىقتىقتا سويلەسۋ ساتىندە اۋا ارقىلى جۇعۋى مۇمكىن.

مpox دەرتى افريكا ءۇشىن جاڭا ىندەت ەمەس. الايدا 2022 جىلى الەمنىڭ 110 ەلىندە مايمىل شەشەكتى 87 مىڭ ادام جۇقتىردى. ولاردىڭ ىشىندە 112 ادام كوز جۇمدى.

قازىرگى تاڭدا افريكادا مايمىل شەشەكتىڭ جاڭا شتاممى تاراۋدا. عالىمداردىڭ پىكىرىنشە جاڭا شتاممدى جۇقتىرۋشىلار اراسىندا 10 ادامنىڭ بىرەۋى كوز جۇمادى. بۇگىندە كونگو دەموكراتيالىق رەسپۋبليكاسىندا جاڭا شتامم 13700 ادامنان انىقتالعان، ولاردىڭ 450-دەن استامى كوز جۇمعان.

Abai.kz

1 پىكىر