الماتىداعى پەدياتريا جانە بالالار حيرۋرگياسى عىلىمي  ورتالىعىنىڭ  ماماندارى 17-19 قىركۇيەك كۇندەرى ارالىعىندا «قان تاپسىرىپ، ءومىر سىيلا!» ناۋقانى اياسىندا رەسپۋبليكالىق قان ورتالىعىنا ەكى كۇندە 37 ليتر قان تاپسىردى. اكتسياعا ۇلەس قوسقان قىزمەتكەرلەر «ءبىزدىڭ باستى ماقساتىمىز - ناۋقاس جاندارعا كومەكتەسۋ»، دەيدى. ساۋاپتى شاراعا دارىگەرلەردەن باستاپ مەيىرگەرلەرگە دەيىن ۇلەس قوستى. سونىمەن قاتار، اكىمشىلىك قىزمەتكەرلەرى دە قاتىستى. بارلىعى 83 مامان ەرىكتى تۇردە قان تاپسىردى. قان تاپسىرماس بۇرىن، دونورلار الدىمەن مەديتسينالىق ساۋالناما تولتىردى. سونىڭ قورىتىندىسى بويىنشا عانا قان تاپسىرۋعا رۇقسات الدى. رەسپۋبليكالىق قان ورتالىعى تاپسىرىلعان قان كولەمى مەن ونىڭ ءمىنسىز ساپاسىنا باسا نازار اۋدارادى. پەدياتريا ورتالىعىنىڭ قىزمەتكەرلەرى دونور رەتىندە قان تاپسىرۋدى ادەتكە اينالدىرعان. ولار ءبىر ەمەس، جىلىنا ءۇش رەت قان تاپسىرىپ، قانشاما ناۋقاس جانداردىڭ ومىرلەرىنە اراشا تۇسۋدە.

سونىڭ ءبىرى، ترانسفۋزيولوگيا ءبولىمىنىڭ دارىگەرى دانيار الىپباەۆ. «تۇراقتى تۇردە قان تاپسىرىپ جۇرگەنىمە 5-6 جىل بولدى. قان تاپسىرۋداعى ماقساتىم - قاتەرلى دەرتكە شالدىققان كىشكەنتاي بۇلدىرشىندەرگە كومەكتەسۋ. ەڭ باستىسى - قان قۇيۋعا مۇقتاج جاندارعا كومەگىم تيسە بولعانى. وسىندا ءوزىمنىڭ ءبىر ادامعا بولسىن سەپتىگىمدى تيگىزۋگە كەلىپ وتىرمىن»، دەيدى دارىگەر د.الىپباەۆ. اكتسياعا قاتىسقان ءار قىزمەتكەر 350-450 ميلليليتردەن قان تاپسىردى. بۇل ءىستى يگى داستۇرگە اينالدىرعان اق حالاتتىلار كەزەكتى رەت ءبىر كىسىدەي اكتسياعا اتسالىسىپ، كوپكە ۇلگى بولۋدا. شارانىڭ تۇراقتى تۇردە ۇيىمداستىرۋشىسى، كلينيكالىق ترانسفۋزيولوگيا ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى قۋانىش ۇمبەتوۆتىڭ ايۋىنشا، پەدياتريا ورتالىعىندا جىلىنا 2-3 رەت قان وتكىزىپ تۇراتىن تۇراقتى 35-تەن استام دونورلار بار.

«ورتالىقتان جىلىنا شامامەن 130-160 ادام قان تاپسىرادى. مەديتسينالىق تەكسەرىستەن وتكەن ادامنان ستاندارت بويىنشا 450 ميلليليتر قان الىنادى. جىل سايىن دوناتسياعا قاتىسۋشى قىزمەتكەرلەر سانى ارتىپ كەلەدى. ءبىزدىڭ ورتالىقتا قان جانە ونىڭ كومپونەنتتەرى وسى ورتالىقتا ەم الىپ جاتقان ناۋقاس بالالارعا قولدانىلادى. وتا كەزىندە، سۇيەك كەمىگىنىڭ قاتەرلى ىسىكتەرىندە، وعان قوسا سۇيەكتىڭ كەمىك مايىن ترانسپلانتاتسيالاۋ كەزىندە جانە باسقا دا جاعدايلاردا دارىگەرلەردىڭ تاعايىنداۋىمەن قان جانە ونىڭ قۇرامداس بولىكتەرى قۇيىلادى. ناۋقاستارعا قولدانىلاتىن بارلىق مەديتسينالىق قۇرىلعىلار ءبىر رەتتىك. بۇل بۇيىمداردىڭ بارلىعى بالالاردىڭ اتا-انالارىنىڭ قاتىسۋىمەن اشىلادى. قان قۇيۋ بارلىق مەديتسينالىق تالاپقا ساي جۇرگىزىلەدى»، دەيدى ق.ۇمبەتوۆ. دارىگەردىڭ پىكىرىنشە، قان تاپسىرۋ اعزاعا پايدالى. «قان تاپسىرۋدىڭ پايداسى مەن زيانى قوعامدا كوپ تالقىلانادى. مەديتسينا مامانى رەتىندە قان تاپسىرۋدىڭ نەگىزگى پايدالارىن اتاپ وتكىم كەلەدى. بىرىنشىدەن، ەڭ باستىسى – قان تاپسىرعان ءار ادام 3 ادامنىڭ ءومىرىن ساقتاپ قالۋعا تىكەلەي كومەگىن تيگىزەدى. ەكىنشىدەن، اعزاڭىزدىڭ قان قۇرامى جاڭارادى، قان قۇرامىنىڭ جاڭارۋى تەرىگە وتە پايدالى. ۇشىنشىدەن، قان تاپسىرۋ ارقىلى ادام بويىنداعى قان قىسىمى رەتتەلەدى. تورتىنشىدەن، قان تاپسىرۋدىڭ سەمىزدىكتىڭ الدىن الۋعا سەپتىگى بار. بەسىنشىدەن، ادام ءومىرىن ۇزارتادى. سونىمەن قاتار ءسىز قان تاپسىرا وتىرا، اعزاڭىز تۋرالى اقپاراتتى الا الاسىز. قان تاپسىرۋدىڭ اعزاعا ەش زيانى جوق. ۇلكەن ادام اعزاسىندا شامامەن 4,5 - 5ليتردەي قان بولادى، قان تاپسىرۋ بارىسىندا ءار ادام 450 ميلليليتردەن اسپايتىن قان تاپسىرادى. بۇل اعزاعا زيانىن تيگىزبەيدى»، دەيدى ق.ۇمبەتوۆ.

ورتالىق قىزمەتكەرلەرى ىشىندە جۇيەلى تۇردە قان تاپسىرىپ وتىرۋدى ادەتكە اينالدىرا باستاعان بەلسەندى دونورلار دا بار. سولاردىڭ ءبىرى – IT مامانى،اقپاراتتىق تەحنولوگيا ءبولىمىنىڭ باسشىسى باقاش قايرات. «ءبىزدىڭ يگى ءىسىمىز كوپتەگەن ادامداردىڭ ءومىرىن قۇتقارۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى. ءبىر عانا قان تاپسىرعان ادام – ءبىر ادامعا ءومىر سىيلايدى. ۇلكەن الماتىنىڭ وزىندە سان مىڭداعان ادام قانعا مۇقتاج. وسى كومەگىمىز ارقىلى ءبىز بىرەۋدىڭ اناسىنىڭ، اكەسىنىڭ نەمەسە باۋىرىنىڭ ءومىرىن ساقتاپ قالساق، ودان اسقان ساۋاپتى ءىس بار ما؟! مەن قان تاپسىرۋدى ازاماتتىق مىندەتىم دەپ بىلەمىن جانە بارشا ازاماتتاردى قان تاپسىرىپ، ناۋقاس جاندارعا كومەك كورسەتۋگە شاقىرامىن»، دەيدى ق.باقاش.

«دونور» ءسوزىنىڭ لاتىن تىلىنەن اۋدارماسى «ءومىر سىيلاۋشى» دەگەن ماعىنانىبىلدىرەدى. كوپتەگەن ناۋقاس ءۇشىن بۇل ەكىنشى ءومىر سەكىلدى. دونور قانى – ءومىر ءنارى. شىنىمەن ەلىمىزدە سان مىڭداعان ادام قانعا مۇقتاج. كەز كەلگەن وقىس جاعدايدا، نەمەسە وتا كەزىندە ءومىر ءنارى اۋاداي قاجەت. ەلىمىزدە جاسى 18-دەن اسقان، مەديتسينالىق كورسەتكىشى ناتيجەلى كەز كەلگەن ازامات دونور بولا الادى. ەرلەر جىلىنا 6 رەت، ايەلدەر 4 رەت قان تاپسىرۋعا مۇمكىندىگى بار. اكتسياعا قاتىسقان ءاربىر دونور قان تاپسىرىپ، بىرەۋدىڭ ومىرىنە اراشا بولىپ قانا قويماي، ءوزىنىڭ دەنساۋلىعى تۋرالى دا كوپ اقپارات الا الدى.

«پەدياتريا جانە بالالار

حيرۋرگياسى عىلىمي ورتالىعى»

ءباسپاسوز قىزمەتى