ءسالي سادۋاقاسۇلى حاقىندا ۇزاق اڭگىمە ايتۋعا بولار ەدى. سەكسەننىڭ سەڭگىرىنە يەك ارتقان كورنەكتى اقىننىڭ، جاستارعا قامقور جامپوز اعانىڭ  ۇلت ادەبيەتىنىڭ وركەندەۋىنە، كەڭىستىگىنىڭ كەڭەيۋىنە قوسقان ۇلەسى، شىنىندا، مول!

ءبىز ساكەڭنىڭ كوز الدىندا وستىك. ولەڭگە العاش كەلگەندە وسى كىسىنىڭ اق باتاسىن الدىق. سول باتا دارىعان شىعار، بۇل كۇندە قازاق ولەڭىنەن ءوز داۋىسىمىزدى تاپتىق. بۇلاي دەيتىنىم، مەنىڭ العاشقى ولەڭدەرىمە سۇيىنشىلەپ اقجولتاي تىلەگىن ايتىپ، گازەتكە تۋرىلىقتاي ماقالا جازىپ، قادامىما شابىت بەرگەن دە وسى ءسالي سادۋاقاسۇلى بولاتىن!

ءيا،ساكەڭ قاناتتاندىرعان جازارمان مەن عانا ەمەسپىن عوي. ءبىزدىڭ زامانداس، قاتارلاس، ىنىلەس بۋىننىڭ ءبىر تالايىنا ساكەڭنىڭ نازارى اۋىپ، ءادىل باعاسىن، كەسىكتى سىنىن ايتقانى اقيقات.

مەن كەيدە ءمۇيىزى قاراعايداي «شوڭداردىڭ» قاسىندا تۇرىپ، ءوز توپىراعىمداعى اياۋلى اعالارىمدى ساعىنامىن. ەكى ەل، ەكى مەنتاليتەت، ەكى جۇيە. تۇسىنىكتى عىپ ايتقاندا ەكى ءتۇرلى تانىم، ۇعىم، قالىپ، مىنەز. ماعان جاقىنى دا ءسالي اعا زامانىنىڭ ادامي بولمىسى. سەبەبى، ولاردا اسا قۋاتتى مەيىرىم، ادالدىق تازالىق، جاۋاپكەرشىلىك بار بولاتىن. ءبىز مۇنى سەزىنگەن سايىن ارقامىزعا ارتىلار جۇكتىڭ اۋىر ەكەنىن دە اڭعارار ەدىك. ءبىز ءنار الىپ، مول سۋسىنداعان ادەبيەتتى، ىشىندە ساكەڭ دە بار، الدىنعى تولقىن اعالار جاسادى. ءبىزدىڭ ىرگەتاسىمىز وسى تۇلعالار ەكەنىن ەشۋاقىتتا جاسىرعان ەمەسپىن. كەرىسىنشە ءار ورتادا، ءار مىنبەدە ماقتانىشپەن ايتامىن!

كەشەگى داڭىقتى ماعاز، ومارعازى، ازىلبەك، قۇماربەك، زاداحان... بۇل ءتىزىم بۇگىنگى كوزى تىرىلىلەرمەن جالعاسا بەرەدى.

اتاقتى باۋىرجان مومىشۇلىنىڭ «دارۆين مايمىلدان تاراسا، مەن - قاسقىردان تارادىم» دەيتىن قياڭقى ءسوزى بار -تۇعىن. سول سياقتى باسقا زامانداستارىم كىمدى وقىپ، كىمنەن تاراعانىن وزدەرى ايتا جاتار، ءوز باسىم وسىلاردى وقىپ، وسىلاردى ۇستاز تۇتىپ ءوستىم. سونىڭ ىشىندە ءساليدىڭ ورنى ەرەكشە! ەرەكشە بولاتىنى، ول سوڭىنان ەرگەن ءبىر قاۋىم جاستىڭ شىعارماشىلىعىنا اسا قامقورلىقپەن جىلى قارادى. ءۇمىت كۇتكەن اقىنىنان القاۋىن ايامادى. كانىگى سىنشىداي جۇيرىكتەردى بوگەنايىنان تاني ءبىلدى. كەز كەلگەن تالاپتى جاستىڭ اسقار تاۋداي كورەتىن اعادان قولداۋ كۇتەتىنى، ءبىر اۋىز لەبىزىنە مارقايىپ، ارقالانىپ قالاتىنى بار عوي... ساكەڭ كەيدە سان جۇيرىكتى تايىنان باپتاپ، بايگىگە قوسىپ، كومبەدە تاقىمىن قىسىپ وتىراتىن اتبەگىگە ۇقسايدى. سودان بولار ءبىزدىڭ زاماننىڭ جاس جازارماندارىنىڭ ساكەڭە ىقىلاسى بولەك ەدى. بۇل دا ساكەڭنىڭ ادەبيەتتەگى ادامي بولمىسىنىڭ ءبىر قىرى.

ءسالي اعانىڭ ولەڭدە شىققان بيىگىن باسقادا قالامداس زامانداستارى باعالاي جاتار، ءبىزدىڭ سوزگە وزەك بولعانى - سەكسەن جاستىڭ تابالدىرىعىن اتتاعان ايبوز اقىننىڭ ۇلت ادەبيەتىنە دەگەن وراسان ماحابباتى.

ەندەشە، ءسالي اعا، سەكسەننىڭ سەڭگىرى قۇتتى بولسىن! ءسىز ءبىر ءداۋىردىڭ ادەبيەتىنە ءوز قولتاڭباڭىزدى قالدىردىڭىز. ول قولتاڭبا كەلەر ۇرپاققا ءسىزدىڭ بار بولمىسىڭىز بەن تەلەگەي تالانتىڭىزدى ايگىلەپ تۇرماق!

كەزىندە، بارلىقتىڭ باۋرايىندا وتكەن 60 جاستىق مەرەيتويىڭىزدا سىزگە ولەڭ ارناعانىمدى بىلەسىز. مىنە، اراعا جيىرما جىل سالىپ تاعى ءسىز تۋرالى قولعا قالام الىپ وتىرمىن. جيىرما جىل! بىلسەڭىز مەن سىزگە جيىرما جىل سايىن ودا جازادى ەكەم.

ايتپاعىم، جاراتقان عۇمىر بەرىپ، كەلەسى ارناۋىمدى تاعى ءبىر جيىرما جىل كۇتىڭىز. ول شاقتا ايتار ءسوز دە، توي دا وزگەشە بولماق!

ءبىر اقىن ءسالي دەگەن...

ءبىر اقىن مايلى جاقتا ءسالي دەگەن،
قىلاتىن قارتتى قارىق، ءسابيدى ەلەڭ.
ءوزى دە باسبايدايىن جومارت ادام،
«بازارلىق»  دەپ تاراتقان ءار ۇيگە ولەڭ.

ءبىر اقىن مايلى جاقتا ءسالي دەگەن،
ءور باسىن جالعاندىققا ول يمەگەن!
ايتادى بۇل عۇمىردىڭ مۇڭ-نالاسىن،
«دومبىرا – كۇيىندەي» عىپ زار يلەگەن.

ءبىر اقىن مايلى جاقتا ءسالي دەگەن،
ءار جىرى بەرەتۇعىن پانيگە دەم.
تىڭداسام اساۋ، ءورشىل «جۇرەك داۋسىن»
قانجارداي جىگەرىمدى جاني بەرەم.

ءبىر اقىن مايلى جاقتا ءسالي دەگەن،
ساز بولىپ، ءسوز وتىنا ەريدى اۋەن.
شالعىندى بەتكەيدە وسكەن «سارانادان»
دۋالى ساعىنىشتار داريدى ەرەن.

ءبىر اقىن مايلى جاقتا ءسالي دەگەن،
(ازىلدەپ الام ازداپ، ارينە، مەن)
بەتحوۆەن سەكىلدى ول دا ەستىمەيدى،
قىزىعى -  ەكەۋىن دە تانيدى الەم!

ءبىر اقىن ءسالي دەگەن تولى جاقتا،
قيمايدى قىمباتىنداي ەلى جاتقا.
ءبىر ءداۋىردىڭ قاعانى وسى كىسى،
ولەڭىنىڭ وشپەيتىن ءمورى حاتتا.

مۇرات شايماران، اقىن

Abai.kz