ءيزرايلدىڭ ليۆانعا شابۋىلى

30 قىركۇيەكتەن 1 قازانعا قاراعان ءتۇنى ءيزرايلدىڭ قورعانىس ارمياسى  ليۆاننىڭ وڭتۇستىگىندە «سولتۇستىك جەبە» اتتى قۇرلىقتىق وپەراتسياسىن باستادى. يزرايلدىك اسكەرلەردىڭ شەكارانىڭ بىرنەشە بولىگىندە العا جىلجىعانى حابارلاندى. كەيىنىرەك يزرايل ارمياسىنىڭ تانكتەرى رمەيش ەلدى مەكەنىنە كىردى. اقش يران تاراپىنان زىمىران شابۋىلىنىڭ مۇمكىندىگى تۋرالى يزرايلگە ەسكەرتۋ جاسادى. وپەراتسيا «حەزبوللا» پوزيتسيالارىن جاپپاي اتقىلاۋمەن باستالدى. بەيبىت تۇرعىندارعا الدىن الا ەۆاكۋاتسيالانۋ تۋرالى ەسكەرتۋ جاسالدى.

يران قالاي جاۋاپ قايتاردى؟

يران سەيسەنبى كەشىندە يزرايلگە جاپپاي زىمىران سوققىسىن جاسادى. تەگەران مۇنى «حەزبوللا» جانە حاماس توپتارىنىڭ جەتەكشىلەرىنىڭ قازاسىنا جاۋاپ رەتىندە جاساعانىن مالىمدەدى. يران يزرايلگە ماسسالىق زىمىران شابۋىلىن ۇيىمداستىردى. يزرايل اسكەرى ەلگە اتىلعان 180 زىمىراننىڭ باسىم بولىگىن قۇلاتتى. بىراق، زىمىراندىق شابۋىل ناتيجەسىندە يوردان وزەنىنىڭ باتىس جاعالاۋىندا ءبىر پالەستيندىك قازا تاپتى، ورتالىق يزرايلدە ءبىر مەكتەپ عيماراتى زارداپ شەكتى، ال تەل-اۆيۆتە مەيرامحاناعا زيان كەلتىرىلدى.

نەتانياحۋ نە دەدى؟

«يران بۇگىن كەشكە ۇلكەن قاتەلىك جاسادى – جانە ول ءۇشىن جاۋاپ بەرەدى. يرانداعى رەجيم ءبىزدى قورعاۋعا جانە جاۋلارىمىزدان كەك الۋعا دەگەن شەشىمىمىزدى تۇسىنبەيدى، – دەدى نەتانياحۋ ءوز ۇندەۋىندە. – ءبىز ورناتقان ەرەجەگە سايكەس ارەكەت ەتەمىز: كىم بىزگە شابۋىل جاساسا، ءبىز دە وعان شابۋىل جاسايمىز». مىنە، وسىلاي، قازىر تاياۋ شىعىستا جاعداي ءورشىپ تۇر.

قازاقستان قانداي شارالاردىڭ الدىن الۋدا؟

قازاقستاننىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىندە يران مەن يزرايل اراسىنداعى قاقتىعىس ايماعىنداعى قازاقستاندىقتارعا كومەك كورسەتۋ ماقساتىندا جەدەل شتاب قۇرىلدى، دەپ حابارلادى ەلدىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ رەسمي وكىلى ايبەك سمادياروۆ.

«سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىندە قازاقستاندىقتارعا قاجەتتى كومەكتى ۇيىمداستىرۋ بويىنشا بارلىق جۇمىستى جەدەل تۇردە ۇيلەستىرەتىن جەدەل شتاب قۇرىلدى. قازاقستاننىڭ يزرايلدەگى، يرانداعى جانە ليۆانداعى ەلشىلىكتەرى دە وسى ەلدەردىڭ ۋاكىلەتتى ورگاندارىمەن تۇراقتى بايلانىستا. قازىرگى ۋاقىتقا دەيىن قازاقستان ازاماتتارىنىڭ زارداپ شەككەنى نەمەسە قازا تاپقانى تۋرالى اقپارات تۇسكەن جوق»، - دەدى سمادياروۆ سارسەنبى كۇنگى بريفينگتە.

ول قازاقستان ازاماتتارىنىڭ شەتەلدە قۇقىقتارى مەن مۇددەلەرىن قورعاۋ سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ باستى باسىمدىعى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

«ءبىز وتانداستارىمىزدىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن قولدان كەلگەننىڭ ءبارىن جاساپ، كەز كەلگەن جاعدايدا قولداۋ كورسەتەمىز. سوڭعى بىرنەشە ايدا تاياۋ شىعىستاعى جاعداي شيەلەنىسىپ كەتتى. وسىعان بايلانىستى قازاقستاننىڭ يزرايلدەگى، يرانداعى جانە ليۆانداعى ديپلوماتتارى كۇشەيتىلگەن رەجيمدە جۇمىس ىستەۋدە. بۇل ەلدەردە جۇرگەن قازاقستان ازاماتتارىمەن بايلانىس ارنالارى قۇرىلدى. ولارعا جاعدايدىڭ وزگەرۋىنە قاراي ءتيىستى كەڭەستەر بەرىلىپ، تۇراقتى بايلانىس ساقتالۋدا. بىرنەشە رەت ەلشىلىكتەر اسكەري-ساياسي جاعدايدىڭ ۋشىعۋىنا بايلانىستى ەلدەن كەتۋ قاجەتتىلىگى تۋرالى ازاماتتارىمىزعا حابارلاما جاسادى.

كونسۋلدىق ەسەپتە تۇرعان ازاماتتاردىڭ ءتىزىمى ۇنەمى جاڭارتىلىپ وتىرادى. بۇگىنگى تاڭدا يزرايلدە 120, يراندا – 102, ليۆاندا – 139 قازاقستان ازاماتى، سونىڭ ىشىندە ديپلوماتتار مەن ولاردىڭ وتباسى مۇشەلەرى كونسۋلدىق ەسەپتە تۇر»، - دەپ ناقتىلادى سپيكەر.

سونداي-اق ول سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى رەفەرەندۋمنىڭ ورتالىق كوميسسياسىمەن بىرلەسىپ، اسكەري-ساياسي جاعدايدىڭ قيىنداۋىنا جانە قازاقستان ازاماتتارىنىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا يزرايل، يران جانە ليۆاندا رەفەرەندۋم ۋچاسكەلەرىنىڭ قىزمەتىن ۋاقىتشا توقتاتۋ تۋرالى شەشىم قابىلدانعانىن حابارلادى.

«مينيسترلىك ۋاكىلەتتى ورگاندارمەن بىرلەسىپ، رەپاترياتسيالىق رەيستەردى ۇيىمداستىرۋ مۇمكىندىگىن قاراستىرۋدى باقىلاۋدا ۇستاپ وتىر. ازىرگە ءيزرايلدىڭ حالىقارالىق اۋەجايى شتاتتىق رەجيمدە جۇمىس ىستەۋدە.

ال، يراندا 3 قازان تاڭىنا دەيىن بارلىق رەيستەر توقتاتىلدى.

1 قازانعا دەيىن ليۆانداعى 100-دەن استام شەتەلدىك ەلشىلىكتىڭ ەشقايسىسى ءوز ازاماتتارىن ەۆاكۋاتسيالاعان جوق. بۇل تۋرالى ليۆان بيلىگى دە ەشقانداي نۇسقاۋ بەرگەن جوق. سوندىقتان ءبىزدىڭ ازاماتتاردى ەۆاكۋاتسيالاۋ ماسەلەسى ءالى دە ەرەكشە باقىلاۋىدا تۇر. ءبىز وتانداستارىمىزدى قيىن جاعدايدا قالدىرمايمىز. شەتەلدەگى ءاربىر قازاقستان ازاماتىنىڭ قاۋىپسىزدىگى – سىرتقى ساياسات ۆەدومستۆوسىنىڭ باستى مىندەتى»، - دەپ اتاپ ءوتتى سمادياروۆ.

بارلىق ازاماتتاردىڭ كونسۋلدىق ەسەپكە تۇرمايتىنى سەبەپتى قازاقستان ازاماتتارىمەن بايلانىس ورناتۋ جانە تىزىمدەردى جاساۋ بەلگىلى ءبىر ۋاقىتتى قاجەت ەتەدى. سوندىقتان ءبىز بارلىق قازاقستان ازاماتتارىن بارعان ەلدەرىندە كونسۋلدىق ەسەپكە تۇرۋعا شاقىرامىز»، - دەدى سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ رەسمي وكىلى.

ونىڭ ايتۋىنشا، سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىندە جانە يزرايل، يران مەن ليۆانداعى شەتەلدەگى مەكەمەلەردە «جەدەل جەلىلەر» اشىلعان، ولاردىڭ مالىمەتتەرى بريفينگتەن كەيىن بىردەن سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ جانە ەلشىلىكتەردىڭ رەسمي رەسۋرستارى مەن الەۋمەتتىك جەلىلەرىندە جاريالانادى.

«قازاقستان رەسپۋبليكاسى سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى تاياۋ شىعىستا شيەلەنىستىڭ كۇشەيۋىنە بايلانىستى تەرەڭ الاڭداۋشىلىق بىلدىرەدى. ءبىز بارلىق قاتىسۋشى تاراپتاردى بەيبىت تۇرعىنداردىڭ قۇربان بولۋىنا جول بەرمەۋ جانە ايماقتاعى جاعدايدىڭ ودان ءارى ۋشىعۋىنا جول بەرمەۋ ءۇشىن كۇش قولدانۋدان باس تارتىپ، ۇستامدىلىق تانىتۋعا شاقىرامىز. وسىعان بايلانىستى بۇۇ جارعىسى مەن حالىقارالىق قۇقىق قاعيدالارى نەگىزىندە كەلىسپەۋشىلىكتەردى تەك ساياسي-ديپلوماتيالىق جولمەن شەشۋ ءۇشىن شۇعىل شارالار قابىلداۋ ماڭىزدى ەكەنىن اتاپ وتەمىز. قازاقستان حالىقارالىق قاۋىمداستىقتىڭ جاعدايدى تۇراقتاندىرۋعا جانە ايماقتىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعان باستامالارىن قولدايتىنىن راستايدى»، - دەدى سمادياروۆ.

قازاقستان پوليتسياسىنىڭ سيناگوگالاردى قورعاۋىنا الۋىنىڭ سەبەبى نەدە؟

قازاقستاندا پوليتسيا پاترۋلدەۋ مارشرۋتتارىن سيناگوگالار مەن ءيزرايلدىڭ ديپلوماتيالىق نىساندارىنا جاقىنداتقانىن انىقتادى، ‑ دەپ حابارلادى كازتاگ ءتىلشىسى.

«ەلشىلىكتەر ءاردايىم (يران مەن يزرايل اراسىنداعى قاقتىعىسقا قاراماستان – كازتاگ) پوليتسيانىڭ قورعاۋىندا بولادى. بارلىق ءدىني نىساندار دا ۇزاق ۋاقىتتان بەرى ءىىم (ىشكى ىستەر ورگاندارى) باقىلاۋىندا تۇر، پاترۋلدەۋ مارشرۋتتارىن وسى نىساندارعا جاقىنداتتىق، قوسىمشا وۇو (وپەراتيۆتى باسقارۋ ورتالىقتارى – كازتاگ) كامەرالارى ارقىلى ىرگەلەس اۋماقتىڭ بەينەمونيتورينگى جۇرگىزىلەدى»، - دەپ سارسەنبى كۇنى كازتاگ رەداكتسياسىنىڭ سۇراعىنا جاۋاپ بەرگەندە ءىىم اقپاراتتىق ساياسات دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى شىڭعىس الىكەشەۆ مالىمدەدى.

دەگەنمەن، بۇدان «مۇنىڭ استارىندا ەلىمىزدە ءدىني راديكاليزمنىڭ كۇشەيگەنىن بىلدىرەتىن سەبەپ‑سالدار جوق پا؟» دەگەن سۇراق تۋىندايدى. ويتكەنى، قازاقستان ءدال وسىنداي «قۇتقارۋ وپەراتسياسىن» سيرياعا ءدىني سوعىسقا اتتانعان قازاقستاندىقتارعا جاساعانى كۇنى كەشە عانا بولاتىن – ەستەن شىققان جوق. ەندەشە، تاياۋ شىعىستاعى ءدىني استارى بار شيەلەنىستىڭ قازاقستاندا ورىن الماۋىنىڭ الدىن الۋ شارالارىن جۇرگىزۋ ەلىمىزدىڭ قاۋىپسىزدىگى ءۇشىن اسا قاجەت دەپ بىلەمىز.

Abai.kz