ءبىر كۇنى كەشكىلىك ءبىزدىڭ ءۇيدىڭ قوڭىراۋىن بىرەۋ باستى، مەن بارىپ ەسىك اشتىم. ەسىك سىرتىندا وتە جۇپىنى كيىنگەن، ءوڭى ابىرجۋلى، جۇدەۋ ءوڭدى كىشكەنتاي بويلى شامامەن جاسى جيىرمالار ىشىندەگى قازاق قىزى تۇردى.

" اعا" دەدى وتە باسەڭ داۋىسپەن - "مەنىڭ ۇيدە اۋرۋ اعام بار، مەندە اۋىرامىن اعام اش جاتىر بىزدە تاماق جوق، سوعان كومەكتەسسەنىز ەكەن" دەگەندە نە دەرىمدى بىلمەي ساسىپ قالدىم.

سودان كەيىن

" قازىر، قازىر" دەپ اس بولمەگە جۇگىردىم. ايەلىمە

"تەز پرودۋكتى بەر، پاكەتكە تولتىر" دەدىم ول تۇسىنبەيدى،

مەن:

" كەلىپ تۇرعان ادامدى كورشى" دەپ ەسىكتى كورسەتتىم، ول دا قىزدى كورگەننەن كەيىن قولىنا تۇسكەن اقشاسىمەن پرودۋكتىسىن تىقپالادى. ەكەۋمىز قىزدى شىعارىپ سالدىق جايىن سۇرادىق، ول تۇراعىن ايتقىسى كەلمەدى.

ازەر ءجۇرىپ بارا جاتتى ول مەنىڭ كوزىمە اشتىقتان جۇرە الماي بارا جاتقانداي بولىپ كورىندى. كەيىن ول قىزدى سۋراستىرا باستادىم، كوبىنەسە قازاقتاردىڭ ۇيىنە بارادى ەكەن كوبىسى ونى بىلەتىن بولىپ شىقتى، بىراق ەشكىم ونىڭ مەكەن جايىن سۇراماعان.

سول قىز ويىمنان كەتپەي بايقوڭىرداعى قازاقستان وكىلدىگىندە ىستەيتىن قازاق جىگىتتەرگە باردىم. مەن كىرگەن كابينەتتەگى جاپ جاس قازاق جىگىتتەردى كورگەندە ءبىرتۇرلى ءىش تارتىپ قالدىم. مەنىڭ الدىمدا تۇرلەرىندە ەشقانداي سەزىمى جوق بەتتەرى جىلتىراعان روبوتتار وتىردى.

"جىگىتتەر" دەدىم ءبىرتۇرلى كوڭىلسىز داۋىسپەن - وسى قالادا ءۇي جاعالاپ قايىر سۇراپ ءبىر قازاقتىڭ اۋرۋ قىزى ءجۇر. اعاسى دا اش، اۋرۋ ەكەن. مىنا قالىڭ ورىس ورتاسىندا قازاقتىڭ قاراكوز قىزى قايىر سۇراعانى بىزگە ۇيات ەمەس پە.

مەن ادرەسىن بىلە المادىم، سىزدەر قازاقستان وكىلدىگىندە وتىرسىزدار عوي ونداي قازاققا كومەكتەرىڭىز بار ما" دەدىم. سوندا بىرەۋى:

"يا ءبىزدىڭ ۇيىمىزگە دە كەلگەن، بۇندايلار كوبەيىپ كەتتى عوي" دەدى سامارقاۋ. مەنىڭ قانىم باسىما شاپشىدى:

"وسى بايقوڭىرداعى قازاقستان وكىلدىگىنىڭ قىزمەتكەرلەرىنىڭ مىندەتىنە نەندەي ماسەلەلەر جاتادى" دەپ ىزالاندىم. سول كەزدە تاعى بىرەۋى:

"جاقسى اعا نازاردا بولادى قاراستىرامىز" دەدى. ورنىمنان تەز تۇردىم دا شىعىپ كەتتىم. ء"يا، تاۋىپ كومەكتەسەمىز" دەمەيدى. "قاراستىرامىز" دەيدى مەن ءبىر زاتتى ايتىپ تۇرعان سياقتىمىن. نەنى قاراستىراتىنىن ءوزى دە بىلمەيدى تەك جاتتاندى ءسوزدى ايتا سالدى. سويتپەي نەعىلسىن الدىنداعى كورگەنىن ىستەپ وتىر عوي.

وندا وزىندىك ادامشا ويلاۋ تۇيسىك جوق. ويتكەنى ول روبوت. مەنەن قۇتىلۋ ءۇشىن اشەيىن ايتا سالدى. "سوندا قازاقتىڭ كەلەشەك جاستارى وسىلار ما" دەگەن اۋىر وي ارقالاپ شىقتىم. بايقوڭىرداعى قازاقستان وكىلدىگىندە وسىندايلار وتىر. ولاردىڭ ول قىزدى ىزدەمەيتىنىن ىشكى تۇيسىكپەن سەزدىم.

ەسىمە تۇسكەندە سۇراستىرىپ قويامىن بىرەۋ بىردە مەشىتتىڭ بوساعاسىندا وتىرعانىن، بىرەۋ بىردە كوشەدە كورگەنىن ايتتى. سونىمەن ۇمىتىلا باستادى. ءبىزدىڭ ۇيگە قايتىپ سوقپادى.

ارادا بىرنەشە اي ءوتىپ كەتتى، بىردە مىنگەن تاكسيىم ورىس شىركەۋى تۇسىنان ءوتتى. سىرداريا وزەنى جاعاسىنا ورنالاسقان شىركەۋدىڭ اۋلاسى بيىك، بيىك ءتۇرلى تالدارمەن جايقالىپ تۇر. اۋلاسىنىڭ ادام جۇرەر جەرىنىڭ بارلىعى اسەم تاستارمەن كوركەمدەلگەن.

شىركەۋدىڭ ورىندىقتارىنىڭ جانىندا جايناعان گۇلدەر انادايدان كورىنىپ ەرىكسىز كوز تارتادى. اۋلاسىندا سول گۇلدەرگە سۋ شاشىپ ءبىر ورىس جىگىتى ءجۇر. ءبىر سوزبەن ايتقاندا ەڭسەلى التىنداي سارى كۇمبەزدى حرام تازالىقتى پاش ەتىپ تۇر.

ەرىكسىز تورەتامداعى قازاق مەشىتىنىڭ شولدەن قۋراپ ءار جەردە سويديعان تالدارى ەسىڭە ءتۇسىپ ىشتەي قىنجىلاسىڭ. سونىمەن تاكسي شىركەۋ تۇسىنا كەلگەندە اۋلا ىشىنەن شىققان ساقالدى ورىس جىگىتى تاكسيدى توقتاتتى دا جۇرگىزۋشىمەن بيازى امانداستى قاسىنداعى ەرە شىققان ورىس ايەلدىڭ جانىندا تۇرعان سىمباتتى قازاق قىزدى كورسەتىپ

"برات پوجالۋستا دوۆەزيتە ەيو دو دوما" دەدى دە تاكسيدىڭ اقشاسىن ءوزى تولەپ قولىنان دەمەپ ارتتا وتىرعان مەنىڭ قاسىما وتىرعىزدى دا: - " ۋليتسا ميرا 13 - دەپ قىزدىڭ ادرەسىن ايتىپ قالىپ قويدى. شاعىن دەنەلى قازاقتىڭ كوركەم قىزى ءساندى كيىنگەن، قولىنداعى ۇستاعان سۋمكاسى دا ورنەكتى ادەمى ەكەن. ۇستىنەن جاعىمدى حوش ءيىستى ءاتىر ءيسى سەزىلەدى.

مەن جايىمەن:

"قازاقشا بىلەمىسىڭ" دەپ سۇراپ ەدىم

"يا" دەپ كۇلىمسىرەي جاۋاپ قاتتى.

"ەندەشە قارىنداسىم مىنا شىركەۋدە نەعىپ ءجۇرسىز" دەپ ەدىم ول ءبىرتۇرلى رەنجىپ قاجىعان داۋىسپەن:

"اعا ءسىز وسى سۇراقتى ماعان قويماعانىڭىز دۇرىس ەدى. مەنىڭ جاعدايىمدا جالعان پاتريوتتىق نەگە كەرەك. ءسىز سۇرادىڭىز مەن ەندى مۇندا نەعىپ جۇرگەنىمدى ايتايىن. ءبىز اعامىز ەكەۋمىز اشتان ءولىپ بارا جاتقانىمىزدا قاي قازاق قولىن سوزدى.

ورىستىڭ ۇيىنە جولامايمىن دەپ وسىنداعى قازاق ۇيلەرىن جاعالاپ قايىر سۇرادىم، ءبىز اتا انادان ەرتە ايىرىلعان جەتىم ەدىك. سول كەزدە كەيبىر قازاق جىىتتەرى ماعان " كۆارتيراعا كىر" دەپ مازاق قىلاتىن ەدى.

قازاق باسشىلاردىڭ دا، مەشىتتىڭدە بوساعاسىنان سىعالادىم، ەشكىم ءبىزدى ادام دەمەدى. ءسويتىپ جىلاپ ءجۇرىپ ءبىر كۇنى كوشەدە ساندالىپ كەلە جاتىپ ءالىم ءبىتىپ ءبىر تالدىڭ كولەڭكەسىنە وتىرا قالدىم. ءبىر كەزدە قوس تىزەمە سۇيەگەن باسىمدى ءبىر جۇمساق قول جايىمەن كوتەردى. بۇلدىراعان كوزىمنىڭ الدىندا ساقالدى ورىس جىگىتى كۇلىمسىرەپ ماعان ەڭكەيىپ قاراپ تۇر ەكەن.

ء"جۇرىڭىز جەتكىزىپ سالايىن" دەپ قولىمنان دەمەپ قارا دجيپ ماشياسىنا وتىرعىزدى دا "قايدا باراسىز" دەپ سۇرادى. مەن بۇنداي قايىرىمدى جاندى كەزدەستىرمەگەنمىن كوزىمنەن جاسىمدا، دىبىسىمدا شىقپاي قالدى. ول ماشيناسىن توقتاتىپ تۇرىمە بارلاي قارادى دا مەنىڭ سويلەي الماي وتىرعانىمدى بايقاپ قايتا سۇراق قويماي شىركەۋگە الىپ كەلىپ ءبىر ايەلدى شاقىرىپ الىپ مەنى تاپسىردى.

ول ايەل استى، ۇستىمە ءتۇسىپ جۋىندىرىپ تاماق بەردى. سونىمەن مەنىڭ بار جاعدايىما قانىققان پوپ (مەنى اكەلگەن ساقالدى ورىس جىگىتى) بار جاعدايىمدى جاسادى. شىركەۋدىڭ تازالىعىنا قاراعانىم ءۇشىن تۇراقتى ايلىق تولەدى اعامدى گوسپيتالعا جاتقىزىپ ەمدەتتى. سول جىگىتپەن بىرگە بىزگە باق كەلگەندەي بولدى.

ءوزىمدى كيىندىرىپ دارىگەرگە كورسەتىپ، قالا باسشىسىمەن ءوزى سويلەسىپ جىلدار بويعى جينالعان كوممۋنالدىق قارىزىمنان قۇتقاردى. ماعان ارتىق جۇمىس ىستەتپەيدى. شىركەۋ قىزمەتكەرلەرى وتە ءىلتيپاتتى، جاڭاعى تاكسيگە مىنگىزگەن جىگىت پوپتىڭ ءوزى، قاسىنداعى ورىس ايەل ءبارىمىزدىڭ ۇستىمىزدەن قارايدى.

اعام جازىلىپ كەتكەسىن ورگانيزاتسيانىڭ باسشىلارىمەن سويلەسىپ جۇمىسقا تۇرعىزامىن دەدى. ولار كوپىرىپ كوپ سويلەمەيدى ولار ايتقانىن ورىندايدى.

ماعان نە كەرەك ەندى اراسىندا ء"سىزدى ءوزىمىز ۇيلەندىرىپ تويىڭدى جاسايمىز" دەپ قالجىڭدايدى. نەسى بار ەسىمدى جيدىم قازىر وعاندا دايىنمىن قازاق بولعانىمدا مەنى كىم ەلەدى" دەپ قازاق قىزى ءسوزىن اياقتادى.

بۇل كەزدە تاكسيست قازاق جىگىتىدە ماشيناسىن باياۋ جۇرگىزىپ ءبىزدىڭ اڭگىمەمىزدى تىڭداپ كەلە جاتتى، سويتكەنشە ادرەسكە كەلىپ جەتتىك جۇرگىزۋشى جىگىتتە كىشكەنە بولسادا جاقسىلىق جاساعىسى كەلدى مە، اقشاسىن قايتىپ بەرىپ پودەزگە دەيىن شىعارىپ سالدى.

بۇل باياعى قايىر سۇراپ كەلگەن كەيىن تابا الماي جۇرگەن مەن كورگەن قازاق قىزى ەدى. قايتىپ كەلە جاتىپ جۇرگىزۋشى:

" ءيا، اعا ءبىز كىم بولىپ بارا جاتىرمىز قازاق قۇر قىزىل سوزبەن كوپىرگەنى بولماسا وسىنداي قاراكوزدەرىمىز كوشەدە كانشاماسى قالىپ جاتىر" دەپ كۇرسىنىپ قويدى. مەن اۋىر ءزىل باسقانداي ۇندەمەي باسىمدى شايقاي بەردىم.

ء"بىز قايدا بارامىز،... ءبىز كىمبىز وسى" وسى وي ەڭسەمدى ەزگەندەي.........

ايدوس جولدىقوجاەۆ

Abai.kz