قر باس پروكۋرورى

بەرىك اسىلوۆ مىرزاعا

دەپۋتاتتىق ساۋال

جۋىقتا بىرقاتار ينتەرنەت رەسۋرستاردا (Ulysmedia.kz جانە «ۆرەميا سۆوبودى») بۇرىنعى ەكسپو-2017 ۇلتتىق كومپانياسى باسقارماسى توراعاسىنىڭ ەكس-ورىنباسارى مۇرات وماروۆتىڭ (فوتو - وڭ جاقتا) سۇحباتى جاريالاندى. ەسكە سالا كەتەيىن، بۇل ازامات كەزىندە ەلدىڭ قۇقىق ورگاندارى مەن قازاقستاندىق مەديا «جەر جارعان جەمقورلىق شىرعالاڭى» دەپ اتاعان «ەكسپو ءىسى» بويىنشا 14 جىلعا سوتتالعان باسقارما توراعاسى تالعات ەرمەگياەۆپەن (فوتو - سول جاقتا) بىرگە 4,5 جىلعا قامالىپ، شارتتى مەرزىممەن بوساپ شىققان ەدى.

تاعى دا دەپۋتات ارىپتەستەرىمنىڭ ەسىنە سالايىن، رەسمي دەرەكتەر بويىنشا، ەكسپو-نىڭ قۇرىلىسىنا مەملەكەتتەن 565 ملرد 100 ملن تەڭگە (سول كەزدەگى باعام بويىنشا 2,1 ملرد دوللار) بولىنگەن ەدى. «ەكسپو ءىسى» بويىنشا وسى قاراجاتتىڭ (جالپى جيىنى) 10 ميلليارد 200 ملن تەڭگەسى تالان-تاراجعا ءتۇستى دەگەن جەلەۋمەن 23 ادام جازاعا تارتىلعان-دى.

مىنە، بۇگىندە الەۋمەتتىك جەلىلەردى شارلاپ جۇرگەن، ينتەرنەت رەسۋرستاردىڭ قازاقستاندىق سەگمەنتىندە قوعام قىزۋ تالقىلاعان تاقىرىپتاردىڭ بىرىنە اينالعان وسى سۇحباتتا «ەكسپو جەمقورلىعىنا» قاتىستى جاڭا جاعداياتتار جاريا ەتىلگەن.

ەڭ باستىسى – سۇحبات سپيكەرى وماروۆ مىرزا بۇل جەمقورلىقتى «ساۋساقتان سورىلعان»، جالعان جانە جاساندى دەرەكتەر نەگىزىندە «قارا جىپپەن كوكتەلىپ» جۇرگىزىلگەن ءىس دەپ، باس پروكۋراتۋرا مەن كەزىندە قايرات قوجامجاروۆ باسقارعان «انتيكور» اگەنتتىگىن اشىق ايىپتايدى. «ءيا، ەكسپو-دا جەمقورلىق قىلمىس بولعان، بىراق ول جەمقورلىقتى ۇلتتىق كومپانيانىڭ باسقارماسى ەمەس، ەلدىڭ كەزىندەگى ساياسي باسشىلىعى تاعايىنداعان باسقارما باستىعىنىڭ كەڭەسشىسى جاساعان» دەيدى سۇحباتتىڭ سپيكەرى. سوتتالۋشىلار كەزىندە اشىق ايتۋدان قايمىققان ول كەڭەسشىنىڭ اتى-ءجونى – ايدوس ەسپولوۆ. ونى «انىقتالماعان تۇلعا» دەپ، قىلمىستىق ءىستىڭ فيگۋرانتتارى قاتارىنان الىپ تاستاۋعا ىقپال ەتكەن ەكس-پرەمەر-مينيستر كارىم ءماسىموۆ پەن «انتيكوردىڭ» ەكس-توراعاسى قايرات قوجامجاروۆ دەپ كورسەتەدى سۇحبات بەرۋشى.

مىنە، سۇحباتتا ايتىلعان باسقا ايىپتاۋلاردى ەسەپكە الماعاندا، قوعامعا كەڭىنەن تاراعان وسى جازعىرۋعا قاتىستى ءتيىستى ورگاندار تاراپىنان جاۋاپ بەرىلۋى ءتيىس ەدى. بىراق ءبىزدىڭ باس پروكۋراتۋرا مەن «انتيكوردىڭ» رەسمي وكىلدەرى اۋىز اشپادى.

مەملەكەتتىك كۇشتىك ورگانداردىڭ قىزمەتىنە كولەڭكە تۇسىرەتىن، ازاماتتارعا قاتىستى قۋدالاۋ فاكتىسى بار جەكەلەگەن قىلمىستىق ىستەر «قولدان جاسالادى» دەگەن ايىپتاۋدان كەيىن جانە وسى ىسكە بايلانىستى قوعام تاراپىنان ءتيىستى ورگانداردىڭ ءىس-قيمىلىنا كۇدىك تۋعان سوڭ، وسى سۇحباتتا اتالعان جاڭا دەرەكتەردى پىسىقتاۋ ماقساتىندا مەن سۇحبات بەرۋشى ازامات مۇرات وماروۆپەن، ونىڭ جانە تالعات ەرمەگياەۆتىڭ ادۆوكاتتارىمەن بىرنەشە كەزدەسۋ وتكىزدىم. جالپى جيىنى 500 تومنان تۇراتىن قىلمىستىق ءىس كوشىرمەسىنىڭ نەگىزگى مومەنتتەرىمەن تانىستىم.

وسىنىڭ ناتيجەسىندە مەن بۇل جاعداياتتى «جاڭادان جاريا بولعان جاعداي» (ۆنوۆ وتكرىۆشيەسيا وبستاياتەلستۆو) دەپ باعالاي وتىرىپ، سۇحباتتا ايتىلعان دەرەكتەر نەگىزىندە باس پروكۋراتۋرا تاراپىنان مىناداي سۇراقتار توڭىرەگىندە جاڭادان تەكسەرىس جۇرگىزىلۋىن سۇرايمىن (قۇرمەتتى باس پروكۋرور مىرزا، قوزعالىپ وتىرعان ماسەلەنىڭ ەگجەي-تەگجەيى جازىلعان دەپۋتاتتىق ساۋالدىڭ جازباشا نۇسقاسىن سىزگە قوسىمشا جولدايمىن):

1. سول كەزدەگى ەل باسشىلىعى باسقارما توراعاسىنا «كەڭەسشى» رەتىندە قوسىپ بەرگەن جانە سۇحباتتا ايتىلعانداي، «پارانى بىرنەشە رەت قىتايدىڭ الا سومەكەسىمەن العان» ادام كىم؟ ايىپتالۋشىلار تەرگەۋ بارىسىندا جانە سوت پروتسەسسى كەزىندە اتى-ءجونىن اتاپ، ودان جاۋاپ الۋ تالاپ ەتىلسە دە، «انىقتالماعان تۇلعا» رەتىندە ول ادام قىلمىستىق ىستەن نەگە الىنىپ تاستالدى؟

2. ايىپتاۋ قورىتىندىسى مەن سوت ىسىندە زاڭسىز سىياقى العان «انىقتالماعان تۇلعانىڭ» اتى-ءجونى ءوشىرىلىپ، ونىڭ ورىنىنا ەشقانداي دالەل-دايەكسىز تالعات ەرمەگياۆتىڭ سوتتالۋىنا بايلانىستى پروكۋرورلىق باعا بەرىلۋى ءتيىس دەپ ەسەپتەيمىن!

3. تەرگەۋدىڭ ناتيجەسىندە 23 بىردەي ازاماتتىڭ قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلۋىنا جەلەۋ بولعان پارا بەرۋشى «سەنىمدى وكىل» كىم؟ تەرگەۋ بارىسىندا جانە سوت كەزىندە پارا بەرۋشى ادامنىڭ انىقتالماعانى قالاي؟ پارانى الۋشى – بار، ال بەرۋشى كىم؟

4. باسقارما باسشىسىنا پارا بەرۋ فاكتىسىنە قاتىسى بار دەپ قىلمىستىق ىستە كورسەتىلگەن، بىراق پسيحيالىق اۋرۋ رەتىندە تىركەۋدە تۇرعان ادامنىڭ تەرگەۋ مەن سوتقا كۋاگەر رەتىندە تارتىلۋى زاڭدى ورەسكەل بۇزۋ فاكتىسى بولىپ تابىلادى. ء(بىر قىزىعى – جۇيكە اۋرۋىنا ۇشىراعان بۇل كۋاگەر سوتقا دەيىن اۋرۋلار تىزىمىنەن شىعارىلىپ، سوت بىتكەن سوڭ قايتادان ەسەپكە الىنعان).

5. ەكسپو قۇرىلىسىنىڭ تەحنيكالىق-ەكونوميكالىق نەگىزدەمەسىن جاساعان «رونا» سەرىكتەستىگىنىڭ (جشس) باسشىلىعى ەكسپو-دان تۇسكەن قاراجاتتى وفشورعا اۋدارىپ جاتقانى تەرگەۋ بارىسىندا جانە سوت بارىسىندا نەگە نازارعا الىنبادى؟

قۇرمەتتى بەرىك نوعايۇلى!

ادىلەت ەشقاشان جارتىكەش بولمايدى. «ادىلەتتى قازاقستان» يدەياسىن قالىپتاستىرۋ ءۇشىن اقيقاتتى انىقتايتىن كەز كەلدى. بۇل سياقتى «پارا بەرۋ» جانە «جەمقورلىق» جەلەۋىمەن قۋدالانعان، ال انىعىندا، كەزىندەگى جەكە دارا بيلىك «قولىنان جەتەكتەپ اپارىپ سوتتاتقان» تۇلعالاردىڭ قاتارىندا – ارعىسى اكەجان قاجىگەلدين مەن عالىمجان جاقيانوۆتان باستاپ، بەرگىسى – سەرىك احمەتوۆ پەن جاقسىلىق دوسقاليەۆقا دەيىن بىرقاتار قياناتتى ىستەر بار. باس پروكۋراتۋرا بۇلاردى دا تولىق رەابليتاتسيا جاساۋعا باستاما جاسايتىن ۋاقىت بولدى دەپ ەسەپتەيمىن!

ال «ەكسپو ىسىنە» قاتىستى اقيقات تولىعىمەن انىقتالىپ، ناقتى جازىقتىلار جاۋاپقا تارتىلىپ، بەيكۇنالار اقتالۋى ءتيىس! سوندىقتان وسى دەپۋتاتتىق ساۋالدا كوتەرىلگەن جانە سىزگە جولدانعان جازباشا نۇسقادا ەگجەي-تەگجەيى كورسەتىلگەن دەرەكتەر بويىنشا «ەكسپو ىسىنە» قايتادان ورالىپ، ەلدىڭ باس پروكۋرورى رەتىندە سوت ۇكىمىنە «پروتەست» بەرۋىڭىزدى سۇرايمىن!

دەپۋتات ەرمۇرات باپي

دەپۋتاتتىق ساۋالدى قولداعان دەپۋتاتتار:

نۇرتاي سابيليانوۆ
قازىبەك يسا
جاناربەك ءاشىمجان
امانجول ءالتاي
رينات زايىت
ەرلان ستامبەكوۆ
قازىبەك ابىشەۆ

Abai.kz