اۋعانستانداعى ەڭ ءىرى اسكەري نىسان سانالاتىن باگرام اۆيابازاسى قايتادان حالىقارالىق ساياساتتىڭ نازارىنا ىلىكتى. اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ بازانى قايتارۋدى تالاپ ەتسە، تاليبان ودان قاتاڭ تۇردە باس تارتتى.

ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، بۇل داۋ تەك اسكەري نىسان ەمەس، اقش پەن قىتاي اراسىنداعى گەوساياسي باسەكەنىڭ ايقىن كورىنىسى.

باگرامنىڭ ستراتەگيالىق ماڭىزى

باگرام اۋە بازاسى كابۋلدان 50 شاقىرىم جەردە ورنالاسقان. ول 20 جىل بويى اقش پەن ناتو كۇشتەرى ءۇشىن نەگىزگى ورتالىق بولدى. اسكەري وپەراتسيالار وسى جەردەن باسقارىلدى.

2021 جىلى اقش اسكەرى كەتكەن سوڭ بازا تاليباننىڭ باقىلاۋىنا ءوتتى. بۇل وقيعا تاۋەلسىزدىك سيمۆولىنا اينالدى.

ترامپتىڭ مالىمدەمەسى: قىتايدى تەجەۋ جوسپارى

دونالد ترامپ جۋىردا باگرامدى قايتارۋ جوسپارىن اشىق جاريالاپ:

ەگەر اۋعانستان بازانى قايتارماسا، سالدارى اۋىر بولادى، – دەدى.

ونىڭ ايتۋىنشا، بازا قىتايدىڭ يادرولىق نىساندارىنا جاقىن ورنالاسقاندىقتان، ۆاشينگتون ءۇشىن بۇل ايماق ەرەكشە ماڭىزدى.

تاليبان نە دەيدى؟

تاليبان اقش تالابىن بىردەن جوققا شىعاردى.

اۋعانستاننىڭ تاۋەلسىزدىگى مەن اۋماقتىق تۇتاستىعى – باستى قۇندىلىق. اقش كۇش قولدانباي، بۇرىنعى كەلىسىمدەردى ساقتاۋعا ءتيىس، – دەدى ولار تاراتقان رەسمي مالىمدەمە.

اۋعانستان ءسىم وكىلى زاكير دجالالي اۋعاندىقتاردىڭ شەتەلدىك اسكەرلەرگە توزبەيتىنىن جەتكىزدى.

اۋعان حالقى ەشقاشان ءوز جەرىندە شەتەلدىك اسكەردىڭ بولۋىنا توزگەن ەمەس، - دەدى ول.

گەوساياسي استار

ساراپشىلار باگرام داۋىن بىرنەشە فاكتورلارمەن بايلانىستىرادى. ولاردىڭ پىكىرىنشە:

• اقش مۇددەسى – قىتايعا قارسى ستراتەگيالىق ارتىقشىلىق.
• تاليبان ۇستانىمى – بيلىگىن زاڭداستىرۋ، ەگەمەندىكتى ساقتاۋ.
• قىتاي فاكتورى – بازانىڭ گەوگرافيالىق ورنالاسۋى پەكين ءۇشىن ماڭىزدى.
• ايماقتىق ساياسات – ورتالىق ازيا مەن تاياۋ شىعىستاعى تەپە-تەڭدىك.

باگرام اۆيابازاسى توڭىرەگىندەگى تارتىس – اسكەري نىساننان دا كەڭ تاقىرىپ. بۇل اقش پەن قىتايدىڭ گەوساياسي قاقتىعىسىنىڭ جاڭا كەزەڭى ءارى تاليبان بيلىگىنىڭ بەرىكتىگىن سىنايتىن جاعداي.

ەگەر تاليبان ءوز ۇستانىمىنان تايماسا، اقش جوسپارى جۇزەگە اسپايدى. بىراق ۆاشينگتون دا باگرامنان باس تارتپايدى. بۇل تاقىرىپ الداعى ايلاردا دا حالىقارالىق ساياساتتىڭ باستى كۇن تارتىبىندە قالا بەرمەك.

Abai.kz