قازىرگى ۋربانيزاتسيا داۋىرىندە قالا ەكولوگياسىن ساقتاۋ – بۇكىل قوعامنىڭ ورتاق ماقساتى. تۇرعىندار سانىنىڭ كوبەيۋى، كولىك قوزعالىسىنىڭ ارتۋى، وندىرىستىك ايماقتاردىڭ كەڭەيۋى مەن تۇرمىستىق قالدىقتاردىڭ كوبەيۋى قورشاعان ورتاعا ايتارلىقتاي اسەر ەتۋدە. وسىنداي جاعدايدا تابيعاتتى قورعاۋ تەك مەملەكەتتىك دەڭگەيدەگى شارالارعا عانا ەمەس، ءاربىر ازاماتتىڭ سانالى ارەكەتىنە تىكەلەي بايلانىستى.

ەكولوگيالىق مادەنيەت ەڭ الدىمەن ادامنىڭ تابيعاتقا دەگەن كوزقاراسىنان باستالادى. قالا تۇرعىندارىنىڭ تابيعاتتى قورعاۋ جونىندەگى تۇسىنىگى، جاۋاپكەرشىلىگى جانە ءوز ورتاسىنا ۇقىپتىلىقپەن قاراۋى – تازا ءارى قاۋىپسىز قالا قۇرۋدىڭ كەپىلى. قوعامدىق سانا قالىپتاسقان جەردە تۇرعىندار تابيعاتقا زيان كەلتىرمەۋ، قوقىستى سۇرىپتاۋ، كولىكتى از پايدالانۋ، جاسىل بەلدەۋلەردى قورعاۋ سياقتى ارەكەتتەردى وزدىگىنەن اتقارادى.

2025 جىل «تازا قازاقستان» جوباسى اياسىندا ەكولوگيالىق باستامالارىمەن ەستە قالدى. رەسپۋبليكالىق جوبا قورشاعان ورتانى قورعاۋعا بەي-جاي قارامايتىن مەملەكەتتىك ورگاندار، ەرىكتىلەر، ستۋدەنتتەر مەن وقۋشىلار، كاسىپكەرلەر جانە قالا تۇرعىندارىن بىرىكتىردى. ناۋرىز ايىنان بەرى الماتى قالاسىنىڭ بارلىق اۋداندارىندا 15 ءىس-شارا وتكىزىلدى دەپ حابارلادى ەكولوگيا دەپارتامەنتىنىڭ مەملەكەتتىك ەكولوگيالىق باقىلاۋ ءبولىمىنىڭ باس مامانى نۇرجان بولەكباەۆ.

جالپى، اكتسيالارعا قاتىسقان ادامدار سانى 115 665-تەن اسىپ، ولاردىڭ بىرلەسكەن ەڭبەگى ناتيجەسىندە 9363,25 توننا قوقىس جيناقتالىپ، 19 275 اعاش ەگىلدى. رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدە بارلىعى 26 ءىس-شارا ۇيىمداستىرىلىپ، ونىڭ 15-ءى الماتىدا ءوتتى. 2025 جىلى وتكىزىلگەن «TazaLike» سالتاناتتى شاراسى قارساڭىندا پرەمەر-ءمينيستردىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى رومان سكليار ەكولوگيالىق اكتسيالاردى وتكىزۋ جونىندەگى جول كارتاسىن بەكىتتى.

جاقىندا وتكەن «تازا قالا» اكتسياسى وسى ماۋسىمداعى باستى وقيعالاردىڭ ءبىرى بولدى. وعان دەپۋتاتتار، سپورتشىلار، ارتىستەر، جاستار ۇيىمدارى مەن كوممۋنالدىق قىزمەت وكىلدەرىن قوسا العاندا 25 600-دەن استام ادام قاتىستى. پاركتەر، اۋلالار، الاڭدار مەن قوعامدىق ورىندار 170 تەحنيكامەن تازارتىلدى. سونىمەن قاتار، الما، اكاتسيا، ۇيەڭكى سياقتى 5000-عا جۋىق اعاشتىڭ تۇقىمى ەگىلدى.

«تازا كاسىپ – تازا ايماق» اكتسياسىنا كاسىپكەرلەر قاتىسىپ، بارلىعى 1600 ادام بىرلەسىپ بيزنەس نىساندارىنا ىرگەلەس اۋماقتاردى تازالاپ، 2393,25 توننا قوقىس شىعاردى. اسىرەسە جەتىسۋ، مەدەۋ جانە المالى اۋداندارىنىڭ كاسىپكەرلەرى بەلسەندىلىك تانىتتى: ءوز نىساندارىن جانە كورشى اۋماقتاردى رەتكە كەلتىردى.

ەكولوگيالىق رەتتەۋ ءبولىمىنىڭ باسشىسىنىڭ مىندەتىن اتقاراتىن ديانا مەندۋللانىڭ ايتۋىنشا «تازا جاعالاۋ» اكتسياسى ءوتتى. مەدەۋ ورمان شارۋاشىلىعىنىڭ قىزمەتكەرلەرى مەن «ECO Almaty» جشس وكىلدەرى كەرەي-جانىبەك كوشەسى مەن ەسەنتاي وزەنىنىڭ جاعالاۋىندا سەنبىلىك ۇيىمداستىردى. اكتسياعا مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ وكىلدەرى، تۇرعىندار مەن ەرىكتىلەردەن باسقا 120-دان استام ادام قاتىستى جانە 5000 توننادان استام قوقىس جينالدى.

وقۋ ورىندارىندا ەكولوگيالىق ءبىلىمدى ارتتىرۋ ماقساتىندا «تابيعات ءبىزدىڭ كومەگىمىزگە مۇقتاج» اتتى ەكو-ساعاتتار وتكىزىلدى. وعان 35 جوعارى وقۋ ورنىنان 47 530 ستۋدەنت قاتىستى. وقۋشىلار دا بەلسەندىلىك تانىتىپ، «قازاقستاننىڭ ەكولوگياسىن قالاي جاقسارتۋعا بولادى» تاقىرىبىندا ولەڭ جارىسىنا قاتىسىپ، 22 مەكتەپتىڭ وقۋشىلارى ءوزارا جارىستى. ەڭ ۇزدىك يدەيالاردى ايتقاندارى 6 وقۋشى جەڭىمپاز اتاندى.

ساۋىردە مەكتەپ تۇلەكتەرى «تۇلەكتەردىڭ اعاش ەگۋى» ەكوچەللەندجىنە قاتىسىپ، 216 مەكتەپتەن 12 مىڭنان استام ادام 7285 كوشەت وتىرعىزدى. سونىمەن قاتار، PowerTech EXPO اياسىندا «قالدىقسىز بولاشاق» كورمەسى ءوتتى. كورمەدە قالدىقسىز ءوندىرىس پەن قايتا وڭدەۋگە ارنالعان 100 جوبا تانىستىرىلىپ، وعان 2000-نان استام ادام قاتىستى.

Abai.kz