تۇڭعىش رەت وتكەلى وتىرعان قازاق ءباسپاسوزى وكىلدەرىنىڭ حالىقارالىق فورۋمى تۋرالى قۇلاعدار بولعان سىرتتاعى ارىپتەس-اعايىن ورتاسى دا ەلەڭدەۋلى كورىنەدى. ولاردىڭ قايسىبىرى فورۋمعا قاتىسۋعا تىلەك ءبىلدىرىپ، ۇيىمداستىرۋ القاسىنا ءوتىنىش ايتىپ جاتسا، قايسىبىرى جيىن بارىسىندا مىنا ءبىر جايتتار نازارعا الىنسا ەكەن دەپ ۇسىنىس-پىكىرلەرىن جولداۋدا. ءبىز «شالقار -2» گازەتىندە جارىق كورگەن سونداي ءبىر پىكىرلەر جيىنتىعىن جاريا ەتۋدى ءجون كوردىك.

سمايىل كەسيجي، ۇلىبريتانيا قازاق مادەني ورتالىعىنىڭ توراعاسى:

تۇڭعىش رەت وتكەلى وتىرعان قازاق ءباسپاسوزى وكىلدەرىنىڭ حالىقارالىق فورۋمى تۋرالى قۇلاعدار بولعان سىرتتاعى ارىپتەس-اعايىن ورتاسى دا ەلەڭدەۋلى كورىنەدى. ولاردىڭ قايسىبىرى فورۋمعا قاتىسۋعا تىلەك ءبىلدىرىپ، ۇيىمداستىرۋ القاسىنا ءوتىنىش ايتىپ جاتسا، قايسىبىرى جيىن بارىسىندا مىنا ءبىر جايتتار نازارعا الىنسا ەكەن دەپ ۇسىنىس-پىكىرلەرىن جولداۋدا. ءبىز «شالقار -2» گازەتىندە جارىق كورگەن سونداي ءبىر پىكىرلەر جيىنتىعىن جاريا ەتۋدى ءجون كوردىك.

سمايىل كەسيجي، ۇلىبريتانيا قازاق مادەني ورتالىعىنىڭ توراعاسى:

- ەلدىڭ حابارىن كۇن سايىن ەستىپ، بىلگىمىز كەلەدى. اسىرەسە، بالالارىمىزدىڭ قۇلاعىنا قازاق ءتىلىن قۇيا بەرسەك دەيمىز. وكىنىشكە قاراي، ول مۇمكىندىك بىزدە وتە تاپشى. ادەتتە، ينتەرنەتتەن «قازاق گازەتتەرى» دەپ ىزدەگەندە، قازاق باسىلىمدارىنىڭ ءتىزىمى شىعۋى ءتيىس قوي. وسىلايشا ينتەرنەتتەن قازاق ءتىلدى باسىلىمداردى تاپپاي قينالاسىڭ. سوندا قالاي، قازاق ەلى تاۋەلسىزدىك العانىنا 20 جىل تولعالى وتىر. دۇنيە قازىر بارلىق حابار - وشاردى ۆەب سايتتاردان الادى. قازاق ۇكىمەتى بۇل ماسەلەگە نەگە ءمان بەرمەي وتىر ەكەن؟ ءبىزدى قينايتىنى وسى ماسەلە. لوندوندا ءۇش مىڭعا جۋىق قازاق تۇرامىز. كوپشىلىگى جاستار. وزگە جۇرتتار سەكىلدى ءوز انا تىلىمىزدە سويلەپ، انا تىلىمىزدە شىققان باسىلىمداردى وقىساق دەيمىز.ۇيڭىدە نەشە كومپيۋتەرىڭ بولعانىمەن، قازاقشاسى جوقتىقتان كوڭىلىڭدى قۇلازىتادى. بىزگە باسىلىمداردى جەتكىزۋ قيىنىراق، ينتەرنەتتەن وقىعانىمىز ىڭعايلى. سوندىقتان، قازاقستانداعى قازاق ءتىلدى باسىلىمداردىڭ ءبارى عالامتورعا ەنگىزىلىپ، ارنايى جۇيەلەنسە. ەۋروپادا ءار قازاقتىڭ ۇيىندە كومپيۋتەرى، عالامتورعا ەنۋ مۇمكىندىگى مول. «قازاق گازەتتەرى» دەپ ىزدەگەندە، قازاق گازەتتەرى الدىمىزعا كەلىپ، جىلدام وقي بەرەتىندەي مۇمكىندىككە قول جەتكىزسەك دەپ اراماندايمىز.

جاپارباي شادكام، تەگەرانداعى يران راديوسى قازاق باعدارلامالارىنىڭ جەتەكشىسى:

-  يران راديوسىنان كۇندەلىكتى ءبىر ساعات قازاق تىلىندە حابار بەرەمىز. ەڭ ماڭىزدى دەگەن جاڭالىقتار نازاردان تىس قالمايدى. تۋعان حالقىمىزدىڭ ءان-جىران دا تيىسىنشە ۋاقىت بولىنەدى. ءبىر قاراعاندا، بۇل جاقسىلىق. الايدا، يران قازاقتارى تىلىنەن اجىراپ بارادى. نە ەلگە كەلمەسەك، نە قازاق ۇكىمەتى بىزگە كومەك قولىن سوزباسا، ءبىراز جىلدان كەيىن ناعىز «ءتىلى كەسىلگەن» ۇرپاق ءبىز بولامىز. بىزدەگى قازاقتار اراب جازۋىندا وقيدى. قازاقستاندا اراب ارىپىمەن شىعاتىن «شالقار - 2» گازەتى بار. ونى جولاۋشىلار ارقىلى الىپ تۇرامىز. بۇرىن «ءبىزدىڭ وتان» - «شالقار» گازەتى بىزگە كەلىپ تۇرۋشى ەدى. قازىر كەلۋىن توقتاتتى. سول سەبەپتەن، يران قازاقتارىنا «شالقار - 2» گازەتىن جەتكىزۋدى ويلاستىرساڭىزدار دەگەن ءوتىنىش ايتقىم كەلەدى.

ءبىزدىڭ دە راديونىڭ سايتى جانە ءوزىمنىڭ جەكە سايتىم بار. مۇندا قازاقتىڭ سالت-داستۇرلەرى مەن ادەبيەتىنەن، مادەنيەتىنەن حابارلار ورنالاستىرامىن.

قازاقستاندا قازاق جۋرناليستەرىنىڭ باسقوسۋى وتكەلى جاتىر ەكەن، ارىپتەستەرىمدى قۇتتىقتايمىن. ەڭبەكتەرىڭىزگە جەمىس تىلەيمىز!

ورىنباسار قۋاندىقوۆ، ماسكەۋدەگى «قازاق ءتىلى» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى:

- رەسەي استاناسىندا 1990 جىلدان بەرى جۇمىس ىستەپ كەلگەن «قازاق ءتىلى» قوعامى قازىر ماسكەۋدەگى قازاق مادەني ورتالىعىنا اينالعان. بۇدان باسقا 20 جىلدان بەرى جۇمىس ىستەپ كەلە جاتقان «مۇراگەر» قازاق مادەني ورتالىعى بار.

قوعام سول ورتالىقپەن بىرلەسىپ، 2006 جىلدان باستاپ «قازاق ءتىلى» دەگەن ا-3 فورماتتى  8 بەتتىك گازەتتى ايىنا ءبىر رەت شىعارىپ كەلەدى. سونداي-اق،  www. Kazakh-tili.ru اتتى  ەكى تىلدە حابار تاراتاتىن ينتەرنەت پاراقشاسى بار.

رەسەيدىڭ 28 ايماعىنا 999 دانامەن تارايتىن گازەت ماتەريالدارىنىڭ 60%-ى ورىسشا، 40%-پايىزى قازاق تىلىندە.

سونداي-اق، ءبىزى قازاق ءتىلى تۇگىلى، ورىس تىلىندە قازاقستان تۋرالى اقپارتتاردى ساراڭ ەستيمىز. نە «قازاقستان»، نە «حابار» تەلەارنالارىن كورە المايمىز. قازاقشا تۇگىلى، ورىسشاسىن كورۋگە دە ءزارۋمىز. «Caspionet»  دەگەن سپۋتنيكتىك ارنا بارىن بىلەمىز. ال، ۇشىرعان سپۋتنيك اۋادا جارىلىپ كەتتى دەي مە، ايتەۋىر بىزگە ەشتەڭە جەتكەن جوق. سوندىقتان، قازاقستاندا وتەتىن حالىقارالىق قازاق جۋرناليستەرىنىڭ العاشقى باسقوسۋىندا قازاق ءباسپاسوزىن شەتەلدەردە تاراتۋ ماسەلەسى كوتەرىلسە دەيمىز.

قاليل توسىن، فرانتسياداعى «قازاق» ينتەرنەت سايتىنىڭ يەسى:

- فرانتسيادا سپۋتنيكتىك تەلەارنا كاسپيونەتتى عانا كورەمىز. ول كۇنىنە ءۇش ۋاقىت قانا قازاق تىلىندە حابار تاراتادى. دەمالىس كۇندەرى قازاقشا كونتسەرتتەر، ايتىستار بەرىپ جاتادى، بىراق بۇل جەتكىلىكسىز. ءبىزدىڭ تىلەگىمىز - شەتەل قازاقتارىنا ارناپ 24 ساعات بويىنا قازاق تىلىندە حابار تاراتاتىن ءبىر تەلارنا اشسا. بۇل بەلگىلى ءبىر دەڭگەيدە قازاق بالاردىڭ قازا ءتىلىن ۇيرەنۋىنە دە سەپتىگىن تيگىزەتىن بولادى.

قازاقستان ەلشىلىگى بىزگە كوپ كىتاپ اكەلىپ بەردى. الايدا، ول كىتاپتار كيريلشە جازىلعاننان كەيىن، وقي الماي جاتىرمىز. ءبىز لاتىن قارپىمەن ساۋات اشتىق قوي.

داستان بەيسەباەۆ، ومبىداعى «اتامەكەن» قازاق گازەتىنىڭ قۇرىلتايشىسى ءارى باس رەداكتورى:

- بىزدەگى جاستاردا ءتىل ماسەلەسى قيىنداپ بارادى. بۇل جاقتان قازا تىلىندە جازىلعان دىبىس تاسپالاردى اپارىپ تۇرامىز. تىلدىك ورتانىڭ جوقتىعى - ءبىزدى تۋعان جۇرتتان الىستاتا تۇسكەندەي. قايتكەن كۇندەدە قازاقتىڭ قازاقتىعىن ساقتاپ قالامىز دەپ جۇگىرىپ ءجۇرمىز. وتكەن جىلدان بەرى «اتامەكەن» اتتى قازاق گازەتىن شىعارا باستادىق. بۇگىندە رەسمي تىركەلگەن جالعىز گازەت - «اتامەكەن» عانا بولىپ وتىر.

الداعى ۋاقىتتا قازاقستاندىق قازاقتىلدى باسىلىمدارمەن تىعىز بايلانىس ورناتقىمىز كەلەدى.

«شالقار - 2» گازەتى، №43-44, قاراشا، 2009 جىل.