قۇرمەتتى احمەتجان سماعۇلۇلى!

بۇگىندە كوبىمىز جامانداپ جۇرگەن كەڭەس وكىمەتىندە كىمنەن بولسىن كەلگەن حاتقا ون كۇننەن كەشىكتىرمەي جاۋاپ قايتارۋ دەگەن ءتارتىپ-زاڭ بار ەدى. ەڭبەكشىلەردىڭ حاتتارىمەن جۇمىس ىستەۋ تالابىنا وراي قاتتى قاداعالانىپ وتىراتىن. قازىردە ول ءتارتىپ جوق. اۋىل اكىمىنەن باستاپ پرەزيدەنتكە دەيىن جولدانعان حاتتار جاۋاپسىز قالا بەرەدى. ءبىر ەمەس، بىرنەشە رەت جازسا دا. «ءوزىنىڭ قولىنا تيمەدى-اۋ...» دەپ تىنادى حات يەلەرى. سولاي بولۋى ابدەن مۇمكىن، مىسالى، ءسىز اكىمدىككە تەك حات وقىپ وتىرۋ ءۇشىن تاعايىندالعان جوقسىز، قالانىڭ بارشا ىشكى-سىرتقى شارۋاسىن جاراستىرۋعا جىبەرىلدىڭىز. ال سول جۇمىستاردىڭ قاي-قايسىسى دا قالا تۇرعىندارىمەن بايلانىس تىعىز بولعاندا، پىكىرلەسىپ وتىرۋ جۇيەلى جۇرگىزىلگەندە عانا وڭ شەشىمىن تابادى دەپ ويلايمىن. تۇرعىنداردىڭ باسشىلارعا تالاپ-تىلەگى نەگىزىنەن حات ارقىلى جەتەدى. ول حاتتاردا ءسىزدىڭ تىكەلەي ارالاسۋىڭىز قاجەت ماسەلەلەر بولاتىنى ءسوزسىز، دەمەك، ولار سىزگە مىندەتتى تۇردە جەتۋگە ءتيىس، كومەكشىلەرىڭىزدىڭ نەمەسە اكىمدىكتىڭ ءبولىم باستىقتارىنىڭ ءبىرى وقىپ، «اناۋ عوي، مىناۋ عويمەن» وزىنەن كەيىنگىلەرگە سىرعىتا سالماۋى كەرەك.

سىرعىتقىشتاردىڭ سىرىنا قانىق بولعان سوڭ، ءوز كەزىمىزدەگى «ون كۇننەن كەشىكتىرمەۋدى» مالدانىپ، سىزگە كوپشىلىك قۇرمەتتەيتىن «جاس قازاق ءۇنى» گازەتىمىز ارقىلى ءبىراز تىلەك ايتۋدى ءجون كوردىم.

قۇرمەتتى احمەتجان سماعۇلۇلى!

بۇگىندە كوبىمىز جامانداپ جۇرگەن كەڭەس وكىمەتىندە كىمنەن بولسىن كەلگەن حاتقا ون كۇننەن كەشىكتىرمەي جاۋاپ قايتارۋ دەگەن ءتارتىپ-زاڭ بار ەدى. ەڭبەكشىلەردىڭ حاتتارىمەن جۇمىس ىستەۋ تالابىنا وراي قاتتى قاداعالانىپ وتىراتىن. قازىردە ول ءتارتىپ جوق. اۋىل اكىمىنەن باستاپ پرەزيدەنتكە دەيىن جولدانعان حاتتار جاۋاپسىز قالا بەرەدى. ءبىر ەمەس، بىرنەشە رەت جازسا دا. «ءوزىنىڭ قولىنا تيمەدى-اۋ...» دەپ تىنادى حات يەلەرى. سولاي بولۋى ابدەن مۇمكىن، مىسالى، ءسىز اكىمدىككە تەك حات وقىپ وتىرۋ ءۇشىن تاعايىندالعان جوقسىز، قالانىڭ بارشا ىشكى-سىرتقى شارۋاسىن جاراستىرۋعا جىبەرىلدىڭىز. ال سول جۇمىستاردىڭ قاي-قايسىسى دا قالا تۇرعىندارىمەن بايلانىس تىعىز بولعاندا، پىكىرلەسىپ وتىرۋ جۇيەلى جۇرگىزىلگەندە عانا وڭ شەشىمىن تابادى دەپ ويلايمىن. تۇرعىنداردىڭ باسشىلارعا تالاپ-تىلەگى نەگىزىنەن حات ارقىلى جەتەدى. ول حاتتاردا ءسىزدىڭ تىكەلەي ارالاسۋىڭىز قاجەت ماسەلەلەر بولاتىنى ءسوزسىز، دەمەك، ولار سىزگە مىندەتتى تۇردە جەتۋگە ءتيىس، كومەكشىلەرىڭىزدىڭ نەمەسە اكىمدىكتىڭ ءبولىم باستىقتارىنىڭ ءبىرى وقىپ، «اناۋ عوي، مىناۋ عويمەن» وزىنەن كەيىنگىلەرگە سىرعىتا سالماۋى كەرەك.

سىرعىتقىشتاردىڭ سىرىنا قانىق بولعان سوڭ، ءوز كەزىمىزدەگى «ون كۇننەن كەشىكتىرمەۋدى» مالدانىپ، سىزگە كوپشىلىك قۇرمەتتەيتىن «جاس قازاق ءۇنى» گازەتىمىز ارقىلى ءبىراز تىلەك ايتۋدى ءجون كوردىم.

1.«شاڭىراق» ماسەلەسى. «لەنين دەسەك، پارتيا دەگەنىمىز...» دەپ جاتتاپ وسكەنىمىزدەي، «شاڭىراق» دەسەك، الماتىنىڭ اينالاسىن «زاڭسىز» قونىس ەتكەن قازاق اۋىلدارى كوز الدىمىزعا كەلە قالادى. ول اۋىلداردىڭ العاشقى وتاۋى قالاداعى جۇمىسشى جاستار جاتاقحانالارىنان ەنشى الىپ شىققان ەدى.

سول ەنشىنى ءبىرىنشى بولىپ بەرگەن ادامنىڭ - قالالىق كەڭەستىڭ اتقارۋ كوميتەتىنىڭ ءتورا¬عاسى زامانبەك قالابايۇلى نۇرقادىلەۆتىڭ: «مەن كەلگەندە، 1985-جىلى، الماتىدا تىركەلگەن تۇرعىنداردىڭ 12 پايىزى عانا قازاق ەكەن» دەگەنى ەسىمدە. ويدان شىعارعان جوق، رەسمي اقپاراتقا سۇيەنىپ ايتتى. قالايشا؟ 12 تسيفرى ءبىر ميلليوننان استام حالقى بار قالاداعى قازاقتاردىڭ جالپى سانىن كورسەتكەن پايىز ەمەس، زاڭدى تىركەۋدەن وتكىزىلىپ، تۇراقتى الماتىلىق بولۋى زاڭداستىرىلعان قازاقتاردىڭ ساندىق پايىزى ەدى. باسقا قازاقتار «ۋاقىتشا تۇرۋعا ءتيىس» بولدى. «مولشەرلى ۋاقىتىڭ بىتكەن سوڭ، قايدا كەتسەڭ - وندا كەت!». ءوزى تۋىپ-وسكەن جەردە، ءوز رەسپۋبليكاسىنىڭ استاناسى الماتىدا «ۋاقىتشا» عانا تۇرۋعا ءتيىس ول باسقا قازاقتار كىمدەر ەدى؟ ولار جوعارى وقۋ ورىندارىمىزعا اۋىلدارىمىزدان جىل سايىن جۇزدەپ، مىڭداپ كەلەتىن، بىراق كوبى ورىس ءتىلىنىڭ تەپەرىشىنە تاپ بولىپ، ىسىرىلىپ قالا بەرەتىن قاراكوزدەرىمىز ەدى. بىلىمگە قۇشتارلىعى كۇشتىلەر كەلەسى جىلى باعىن تاعى سىناۋعا بەل بايلاپ، اۋىلعا قايتپاي، استانانىڭ زاۋىت-فابريكتەرىنە، كومبيناتتارىنا ۋاقىتشا جۇمىسقا ورنالاسىپ، جاتاقحاناسىنا ۋاقىتشا تىركەلىپ، كەشكى بوس ۋاقىتتارىندا دايىندىق كۋرستارىندا وقىدى. توراعا تىزگىنىن قولىنا العان زامانبەك بۇل تىرلىكتى زەرتتەتكەن دە، جاستاردىڭ جۇمىستى الاڭسىز ىستەۋلەرىنە، ءومىر زاڭدىلىعىنا وراي تۇرمىس قۇرۋلارىنا جاعداي جاساۋ ءۇشىن جاتاقحانالارداعى «ۋاقىتشا تىركەۋ» زاڭسىزدىق دەپ، «تۇراقتا تىركەۋ» تۋرالى قاۋلى قابىلداعان جانە ول وزگەرىسىنىڭ دۇرىستىعىن تابانداپ دالەلدەگەن. سول ارەكەتىن اڭگىمەلەگەندە: «ءسويتىپ، زاڭسىزدىقتى زاڭسىزدىقپەن زاڭ¬دىلىققا اينالدىردىم» دەپ جى¬مياتىن. زامانبەكتىڭ سول «زاڭسىزدىعى» ناتيجەسىندە اينالاسى ءۇش-ءتورت جىلدا الماتىنى تۇراقتى مەكەن ەتۋگە قۇقى بار قازاق سانى 40 پايىز بولدى! حالىققا، ەرتەڭگى ۇرپاققا قامقورلىق وسىنداي بولسا كەرەك-ءتى!

جاتاقحانادا تۇرىپ ۇيلەنىپ، باسىنا باس قوسىلا باستاعان جاستاردىڭ دا جاعدايى زامانبەكتى قاتتى ويلانتقان. ءۇي بولعان جاستارعا اكە-شەشەلەرى، تۋىستارى كەلەدى، ال بارار، جاتار جەرى جوق، جاتاقحانادا ۇيلىعادى. ونى دا رەتتەۋ كەرەكتىگىن ويلاستىرعان توراعا قالانىڭ كۇنباتىس شەتىنەن ءبىراز جەر ءبولىپ، وتباسىلى جاس جۇمىسشىلاردىڭ جەكەمەنشىك ءۇي سالىپ الۋلارىن زاڭداستىرا شەشىم شىعارعان. سول وڭدى باستاما الماتىنىڭ كەيىنگى توراعا-اكىمدەرى، اسىرەسە ۆ. حراپۋنوۆتىڭ كەزىندە كوكپارعا اينالدى. «شاڭىراق»، «ايگەرىم»، «باقاي» اۋىلدارى تۇرعىندارىن اشىنتقان داۋ-دامايعا بايلانىستى تەكسەرۋلەردە قونىستانۋشىلارعا «ۋچاستوك ءبولۋ» جونىندە جالعان قۇجاتتار بەرىلگەنى اشىلدى (قالاي «بەرىلگەنىن» كىم ءبىلسىن!). بىراق ءتيىستى زاڭ ورىندارى ول پىسىقايلاردى ىزدەگەن جوق، الدانعان جۇرتتى باسسالدى. اقىرى نەمەن تىنعانىن، احمەتجان سماعۇلۇلى، ءوزىڭىز جاقسى بىلەسىز: كەت-كەتتىڭ استىندا قالعان اۋىلعا پوليتسەيلەر كۇندىز دە، تۇندە دە شابۋىل جاساپ، ساپ-ساۋ ۇيلەر بۋلدوزەرمەن بۇزىلىپ، ەڭكەيگەن كارى مەن ەڭبەكتەگەن ءسابي دالادا قالدى. كىسى ءولىمى بولدى. ول ولىمگە سەبەپشى بولعان ايتاقشىل شەنەۋنىكتەر جازالانبادى، اۋىلىن، وتباسىن قورعاۋعا ءماجبۇر بولعان جۇرت ايىپتالىپ، بۇرىن دا بيلىكتىڭ «ىشىنە جاقپاي» جۇرگەن ازۋلى اقىن ارون اتابەك باستاعان ازاماتتار، كىنالارى دالەلدەنبەسە دە، ۇزاق مەرزىمگە سوتتالىپ، تۇرمەگە قامالدى.

ءسىز كەلگەن بەتتە «زاڭسىز» ورناعان اۋىلداردىڭ اقتالاتىنى، ولار جاڭا الاتاۋ اۋدانىنا قاراتىلىپ، باسپانالارى زاڭداستىرىلاتىنى تۋرالى جىلى لەبىز ەستىدىك. البەتتە، قۋاندىق. قازاقتى ءوز جەرىنە سىيعىزباي جەلكەلەپ قۋ سياقتى سۇمدىق تىيىلاتىن كۇنگە جەتتىك دەستىك. الايدا، سوڭعى كەزدە داۋ-داماي قايتا شىعا باستادى. باياعى «كەت تە كەت!». جۇيكەسى توزىپ تيتىقتاعان جاندار: «ءۇيىمدى بۇزعاننىڭ قولىندا ولەمىن!» دەپ وتىر. بۇل نە؟ قازاقتىڭ باسپاناسى تاعى دا بۇزىلۋى، تاعى دا ءولىم، تاعى دا تۇرمە كەرەك پە؟ كىمگە؟ كىمدەرگە؟

كەيبىر شەنەۋنىكتەر ايتادى: - ول اۋىلدار گاز قۇبىرلارى توسەلگەن جەرلەرگە ورنادى، ولاردى كوشىرمەي بولمايدى! - دەيدى. ءتىپتى سولاي بولعان كۇننىڭ وزىندە گاز قۇبىرلارىن نەگە كوشىرمەسكە؟ ويتۋگە جۇمسالاتىن شىعىن نەندەي قۇبىر بارىن بىلمەي باسپانا سالعان ونداعان مىڭ قازاقتىڭ كوز جاسىنان قىمبات پا؟ زاڭنىڭ جىلىگىن شاعىپ، مايىن ءىشىپ جۇرگەن باسشىلار الماتىنىڭ ءىشى-سىرتىنداعى الما باقتارىن قۇرتىپ، ورنىنان ويىنا كەلگەن قۇرىلىستى سالىپ، مەدەۋ مەن شىمبۇلاقتىڭ تابيعاتىن توز-توز ەتىپ جۇرگەندەرگە نەگە نازار اۋدارمايدى، ول وزبىرلىقتار قاشانعا دەيىن «ايتاسىڭ دا قوياسىڭ» بولادى؟

2. قالا كوشەلەرىنە ەرتەرەكتە كىمدەردىڭ اتى قويىلعانىن قاراپ وتىرساق، نە قازاققا، نە قازاقستانعا ەشبىر قاتىسى بولماعان كەڭەستىك ۇلكەن شەنەۋنىكتەردىڭ، ءتىپتى بەيماعلۇم الدەكىمدەردىڭ فاميليالارىن كورەمىز. اكىم ۆ. حراپۋنوۆتىڭ تۇسىندا شىعارىلعان «الماتى كوشەلەرى» دەلىنگەن سۋرەتتى كىتاپقا كوز جۇگىرتكەن شىعارسىز، ياعني مىسال كەلتىرۋىم قاجەت بولماس.

الماتىنىڭ، استانانىڭ دا كەلىستى ءبىر كوشەسىنە اتى قويىلۋى كەرەك ءبىر تۇلعا بار. ول - جازۋشى الەكساندر الەكساندروۆيچ فادەەۆ. رەسەيدىڭ شوۆينيست سولجەنيتسىندى تۋ ەتۋشى كەيبىر «بىلگىشتەرى» مارقۇم فادەەۆتى (ونى عانا ما؟!) «جازۋشى ەمەس، ءستالينشىل بەلسەندى!» دەپ بەتالدى عايباتتاپ ءجۇر، ال انىعىندا ول رەپرەسسيا كەزىندە قالامگەرلەردى شاماسى كەلگەنىنشە قورعاپ وتىرعان. وداقتاس رەسپۋبليكالارداعى ۇلت جازۋشىلارىنا جاساعان جان-جاقتى قامقورلىعى ءوز الدىنا. بىزگە قاتىستىسى - ادەبيەتىمىزدىڭ ەكى الىبى مۇحتار اۋەزوۆ پەن عابيت مۇسىرەپوۆتى «حالىق جاۋلارىن» ىزدەپ الاسۇرعان الباستىلاردان قورعاپ قالعان¬دىعى. مۇحاڭ ستۋدەنت-شاكىرتى ءانۋار ءالىمجانوۆتىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن 1953-جىلى كوكتەمدە ماسكەۋگە جاسىرىن اتتاندىرىپ جىبەرىلدى. ول وقيعا جايىندا مۇحاڭنىڭ: - مەن ءۇشىن باسىن بالتانىڭ استىنا توسقان ءانۋاردىڭ ازاماتتىعىنا ولسەم توپىراعىم رازى! ەگەر ول قاشىپ كەتۋدىڭ الۋان ءتۇرلى ايلاسىن تاپپاسا، مەن قازىر ماسكەۋدىڭ مىنانداي تورىندە ەمەس، الماتىداعى تۇرمەلەردىڭ بىرەۋىنىڭ تۇبىندە وتىراتىن ەدىم، - دەگەنى بار. اقيقات ءسوز. ا.فادەەۆتىڭ وداقتىق، رەسپۋبليكالىق پارتيا باسشىلارىنا مۇحاڭدى جازىقسىز قۋدالاۋدى توقتاتۋ تۋرالى حات جازىپ، قيماس دوسىن قاشان جاعداي تۇزەلگەنشە ءبىر جىلدان اسا ماسكەۋدە ۇستاپ، مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتكە جۇمىسقا ورنالاستىرىپ، امان ساقتاپ قالعانى حاقىندا مەن ناقتى اقپارلى حيكايا جازدىم. ال ا. فادەەۆتىڭ عابەڭە قانداي جاقسىلىق جاساعانى قالامگەر-عالىم توقتار بەيىسقۇلوۆتىڭ «عابيت مۇسىرەپوۆ قالاي امان قالدى؟» دەپ اتالعان ادەبي-تاريحي زەرتتەۋ ەڭبەگىندە («جانتالاس ءومىر» جيناعى) تياناقتى جازىلعان.

دەمەك، احمەتجان سماعۇلۇلى، قالانىڭ كورنەكتى جاڭا كوشەلەرىنىڭ بىرىنە ا. ا.فادەەۆتىڭ اتىن قويىپ، وڭتايلى تۇسىنا نە ءۇشىن قويىلعانى ايتىلعان ەسكەرتكىش تاقتا ورناتۋ ءجون بولادى ەمەس پە؟

3. «ليميتى»، زاپروشەننىە رۋكوۆوديتەليامي رەگيونالنىح پارتورگانيزاتسي ي ۋتۆەرجدەننىە پب (پوليتبيۋرو، - ع. ق.). رەگيون - كازاحسكايا سسر. راسسترەل - 2346. ۆىسىلكا - 4403... ەجوۆ (يلي ەگو پوموششيكي) سۆەل ۆوەدينو داننىە و نامەچاەمىح ماسسوۆىح رەپرەسسياح، پولۋچەننىە ۋجە پراكتيچەسكي يز ۆسەح رەگيونوۆ سترانى. ي، نەسكولكو سكوررەكتيروۆاۆ، سدەلال يح رۋكوۆودستۆوم ك دەيستۆيۋ مەستنىح ۋپراۆلەني ۆۆەرەننوگو ەمۋ نكۆد... كازاحسكايا سسر. راسسترەل - 2500. ۆىسىلكا - 5000.

بۇل - تاريحشى يۋ. ن. جۋكوۆتىڭ «ينوي ستالين» دەگەن كىتابىنان الىندى (ماسكەۋ، «ۆاگريۋس» باسپاسى، 2007 گ.).

ل. ميرزويان قول قويعان سۇراۋدا جازالانۋى كەرەك «حالىق جاۋىنىڭ» سانى 6749 بولسا، ول 7500 بولىپ ۇستەپ بەكىتىپ بەرىلگەن.

كىتاپتا ودان كەيىن مىناداي دەرەك بار:

«13 يۋليا (1937-جىلعى، - ع. ق.) پەرۆىي سەكرەتار تسك كپ(ب) كازاحستانا ل. ي. ميرزويان ناپراۆيل ۆ موسكۆۋ نا يميا ستالينا شيفروتەلەگراممۋ سلەدۋيۋششەگو سودەرجانيا: «ۆو ۆرەميا سەزدا كومپارتي كازاحستانا كانديداتۋرا پرەدسەداتەليا كازاحسكوگو تسيك توۆ. كۋلۋمبەتوۆا پوسلە دليتەلنوگو وبسۋجدەنيا نا پلەنۋمە سەزدا تاينىم گولوسوۆانيەم بىلا پروۆالەنا. وسنوۆنىم موتيۆوم وتۆودا ي پروۆالا بىل فاكت پەرەحودا ۆ 1919 گ. توۆ. كۋلۋمبەتوۆا س ورۋجيەم ۆ رۋكاح نا ستورونۋ ۆراگا. زا پوسلەدنيە دۆا مەسياتسا پوسلە سەزدا رياد ارەستوۆاننىح ۋچاستنيكوۆ كونتررەۆوليۋتسيوننوي رىسكۋلوۆسكوي ي نۋرماكوۆسكوي ورگانيزاتسي پوكازىۆايۋت نا كۋلۋمبەتوۆا كاك نا ودنوگو يز اكتيۆنىح ۋچاستنيكوۆ ەتوي ناتسيونال-فاشيستسكوي ورگانيزاتسي...»

مۇنداي «تۇسىنىكتەن» سوڭ «ۇلتشىل-فاشيستەرگە» امان قالۋ قايدا...

1937-1938 جىلدارداعى زوبالاڭدا ءبىزدىڭ زيالىلار قاۋىمىنداعى ءبىراز اعالارىمىز ەكىلەنىپ شىعىپ، ەجەلدەن جاقسى تانىس-ءبىلىس جولداستارىنا شوقپار الا ۇمتىلىپ، «حالىق جاۋلارىن اشكەرەلەۋ» ناۋقانىن قىزدىرىپ، اۋىزدارىنا كەلگەن كەساپات ءسوزدى ايتتى، قولىنان كەلگەن جاماندىقتى جاسادى. كەشەگى دوس-جولداسىن جاۋ، فاشيست ەتىپ قارالادى. سونداي سويقان كەزىندە ءسابيت مۇقانوۆ ميرزويانعا ەكى رەت حات جازىپ، ۋشىعىپ بارا جاتقان سۇمدىقتى توقتاتۋعا كۇش سالۋدى سۇراپتى، بىراق نە اۋىزشا، نە جازباشا جاۋاپ الا الماپتى.

ميرزويان قازاقستاندى 1933-1938 جىلدارى باسقاردى. «مىرزاجان» اتانىپتى. نە ءۇشىن؟ كەلگەن بەتتە حالىققا، قازاقتىڭ ۇلتتىق مادەنيەتىنە ءبىراز جاقسىلىق جاساعانى ءۇشىن شىعار. ال سول حالىقتىڭ اسىل پەرزەنتتەرى، سول ۇلتتىق مادەنيەتتىڭ تارلاندارى ناق ميرزوياننىڭ تۇسىندا قىرىپ-جويىلدى ەمەس پە؟! ول، مىسالى، تەك قالامگەرلەرىمىزدى ايتقاندا: ساكەن، ءىلياس، بەيىمبەت، مۇحتار، ءسابيت اعالارىمىزبەن قارىم-قاتىناستا بولدى، كىمنىڭ كىم ەكەنىن جاقسى ءبىلدى. ولاردىڭ حالىق الدىنداعى قادىر-قاسيەتتەرىن كورىپ ءجۇردى. ەندەشە، الدىڭعى ءۇش ارىسىمىزدى نەگە اتتىرىپ جىبەردى؟ ماسكەۋدەن ولاردى دا اتاپ-تۇستەپ كورسەتكەن ءتىزىم تۇسكەن جوق ەدى عوي؟!. مەنىڭشە، ميرزويان دا «ءبىرىڭ ءولىپ، ءبىرىڭ قال!» ساياساتتى ۇستاندى. ونىڭ «مىرزاجان» دەپ اتالۋى دا سول ساياساتقا جەتىك بولعاندىعىنان. قايران قازەكەم مالىن قىرعان گولوششەكيندى قارعاپ-سىلەدى، ال مالىنا تيىسپەي، ءتىلىن ەمىزىپ، قايراتكەرلەرىن قىرعان ميرزوياندى ءالى كۇنگە «مىرزاجان» دەيدى. ال ءتۇسىنىپ كور.

دەمەك، احمەتجان سماعۇلۇلى، الماتى كوشەسىنەن ميرزوياننىڭ اتىن ءوشىرۋ ءجون بولماق.

4. قالا شەگىندە ءارتۇرلى ەسكەرتكىش ورناتىلىپ جاتىر. ەستۋىمىزشە، قالا قارجىسىنا ەمەس، قالتالى اعايىنداردىڭ ەسەبىنەن كورىنەدى. جاۋىرىن، اسىق، جىلىك دەيسىڭ بە، الاپەس جىلقى مەن تۇيە دەيسىڭ بە، ەڭ كورنەكتى جەرىمىز كوكتوبەدە الدەكىمدەردى بەينەلەگەن ءتوپمۇسىن دەيسىڭ بە... نەشە ءتۇرلى بار. ونىڭ ەسەسىنە ارىدان: الدار كوسە مەن قوجاناسىر، جيرەنشە شەشەن مەن تازشا بالا بەينەلەرى نەگە جوق؟ بەرىدەن: قاجىمۇقان، امىرە، بالۋان شولاق، قۇرمانعازى، كۇلاش، شارا، سەركە... نەگە ەسكەرىلمەيدى؟ قازاقتىڭ ۇلتتىق نىشانى - دومبىرا نەگە ۇمىت قالدى؟ كونسەرۆاتوريا عيماراتى الدىندا دومبىرا-ەسكەرتكىش نەگە تۇرماسقا؟ قالتالى اعايىندار يگى ءىس جوسپارىن قالا باسشىلارىمەن كەڭەسپەس پە، كەلىسپەس پە؟ سونداي-اق، جىبەك جولى كوشەسىنىڭ ابىلاي حان داڭعىلى مەن فۋرمانوۆ كوشەسى ارالىعىنداعى الاڭشانى «اربات» دەپ اتاۋ، ماسكەۋدەگى ارباتتىڭ كوشىرمەسى كىمگە كەرەك بولدى. ول ارالىقتى، مەنىڭشە، «سۋرەتشىلەر الاڭى» دەۋ دۇرىس بولادى، سەبەبى قالا عانا ەمەس، وبلىس سۋرەتشىلەرى سول جەردى جاڭا تۋىندىلارىن كورسەتەتىن، ساتاتىن ورىنعا اينالدىردى. وتە دۇرىس!

5. قۇرمەتتى احمەتجان سماعۇلۇلى، سىزگە ايتار جانە ءبىر تىلەگىم بار. مۇنى قالا تۇرعىندارىنىڭ اتىنان ايتتىم دەسەم، كىنالى بولا قويماسپىن، ويتكەنى كوپتەن ەستىپ ءجۇرمىن. پاتەراقى تولەمىنىڭ ەسەپ-شوتىندا «مۇلىك سالىعى - نالوگ نا يمۋششەستۆو» بار ەكەنىن بىلەتىن شىعارسىز. ول نە ەكەن دەسەك، پاتەرىمىزدىڭ ىرگەتاسى (فۋندامەنتى) تۇرعان اۋماق (ۋچاستوك) ەكەن. ول ءۇشىن جىلدا پالەن مىڭ تەڭگە تولەپ ءجۇرمىز. بۇل قاي قيسىن؟ قايدان، قاشان شىققان زاڭ؟ ۇلكەيمەيتىن دە، كىشىرەيمەيتىن دە، ەشقايدا كوشپەيتىن دە اۋماق ءۇشىن جىل سايىن اقى تولەۋ، مىسالى، ساۋساعىمىزداعى نەكە ساقينامىز ءۇشىن ونى ساتقان دۇكەنگە جىلدا قۇنىن تولەپ تۇرۋ ەمەس پە؟

وسىمەن ءتامام.

سىزگە تەك جاقسىلىق تىلەيمىن جانە، البەتتە، جاقسى جاۋابىڭىزدى كۇتەمىن.

"جاس قازاق ءۇنى" گازەتى №43-44   20.11-27.11.2009 ج.