1993-ءشى جىلدان بەرى «تەڭىزشەۆرويل» اتىراۋ وبلىسىنىڭ اۋماعىنداعى «تەڭىز» كەنىشىنەن تەگىن مۇنايدى قالقىپ الىپ وتىر. ءتىپتى ،جەر استى قاباتتارىنان بەرىلەتىن قىسىمنىڭ ارقاسىندا شىعىن دا شىعارمايدى. ونى ۆوگوندارعا تيەپ، كتك قۇبىرى ارقىلى نوۆوروسسيسكىگە جەتكىزىپ، قارا تەڭىز ارقىلى الىس شەتەلگە، سامارا قۇبىرى ارقىلى رەسەيگە ساتىپ كەلەدى. ال شىمكەنتتەگى، پوۆلادارداعى، اتىراۋداعى مۇناي وڭدەيتىن زاۋىتتارعا تەگىن قارا التىننىڭ قاڭسىعان قاعى دا جەتپەيدى. سويتەمىز دە ىشكى سۇرانىسىمىزعا قاجەتتى بەنزيندى رەسەيدەن ساتىپ الامىز. بۇنى ازىرقانساڭىز ۇكىمەت سوڭعى بەنزين داعدارىسىنان كەيىن 10 ميلليون توننا مۇنايدى رەسەيدەن جانە  ساتىپ الاتىن بولىپتى. ءسويتىپ جانار-جاعارماي داعدارىسانان قۇتىلۋدىڭ امالىن تاپقانداي بولىپ ەلباسىنا اقپار بەرىپ قويدى.

مۇنايدى تەگىنگە تاراتىپ بەرىپ، نە سەبەپتەن سول مۇنايدى ورىستان كەرى ساتىپ الىپ وتىرمىز؟   بۇل  شاماسى  ۇكىمەتكە نەمەسە حالىققا ەمەس، وسىنى ويلاپ شىعارعانداردىڭ جان-قالتاسىنا پايدالى ارەكەت بولسا كەرەك.ياعني باس پايداسىن ويلاعان شەنەۋنىكتەر حالىقتىڭ قازىناسىن تالان-تاراجعا سالىپ وتىرعانىن وسىدان كورۋگە بولادى. بولماسا ءوز قازىناسىنا جەر قوجاسىنىڭ بيلىگى جۇرمەيدى دەگەن ءسوز. بۇل سانقىرىلى ساياساتتاعى ءبىرىنشى سۇرقيا

1993-ءشى جىلدان بەرى «تەڭىزشەۆرويل» اتىراۋ وبلىسىنىڭ اۋماعىنداعى «تەڭىز» كەنىشىنەن تەگىن مۇنايدى قالقىپ الىپ وتىر. ءتىپتى ،جەر استى قاباتتارىنان بەرىلەتىن قىسىمنىڭ ارقاسىندا شىعىن دا شىعارمايدى. ونى ۆوگوندارعا تيەپ، كتك قۇبىرى ارقىلى نوۆوروسسيسكىگە جەتكىزىپ، قارا تەڭىز ارقىلى الىس شەتەلگە، سامارا قۇبىرى ارقىلى رەسەيگە ساتىپ كەلەدى. ال شىمكەنتتەگى، پوۆلادارداعى، اتىراۋداعى مۇناي وڭدەيتىن زاۋىتتارعا تەگىن قارا التىننىڭ قاڭسىعان قاعى دا جەتپەيدى. سويتەمىز دە ىشكى سۇرانىسىمىزعا قاجەتتى بەنزيندى رەسەيدەن ساتىپ الامىز. بۇنى ازىرقانساڭىز ۇكىمەت سوڭعى بەنزين داعدارىسىنان كەيىن 10 ميلليون توننا مۇنايدى رەسەيدەن جانە  ساتىپ الاتىن بولىپتى. ءسويتىپ جانار-جاعارماي داعدارىسانان قۇتىلۋدىڭ امالىن تاپقانداي بولىپ ەلباسىنا اقپار بەرىپ قويدى.

مۇنايدى تەگىنگە تاراتىپ بەرىپ، نە سەبەپتەن سول مۇنايدى ورىستان كەرى ساتىپ الىپ وتىرمىز؟   بۇل  شاماسى  ۇكىمەتكە نەمەسە حالىققا ەمەس، وسىنى ويلاپ شىعارعانداردىڭ جان-قالتاسىنا پايدالى ارەكەت بولسا كەرەك.ياعني باس پايداسىن ويلاعان شەنەۋنىكتەر حالىقتىڭ قازىناسىن تالان-تاراجعا سالىپ وتىرعانىن وسىدان كورۋگە بولادى. بولماسا ءوز قازىناسىنا جەر قوجاسىنىڭ بيلىگى جۇرمەيدى دەگەن ءسوز. بۇل سانقىرىلى ساياساتتاعى ءبىرىنشى سۇرقيا

ەكىنشى سۇرقيا بۇدان دا سوراقى.   1 ميلليون گەكتار جەردى  ايداھار اۋىلى سۇراپتى. وعان قازاقتار قارسى بولدى.ەگەر قازەكەڭ قاباعىن شىتپاعاندا ۇكىمەت بايقاماعان بولىپ بەرە سالار ما ەدى كىم ءبىلسىن. ايتەۋىر قالىڭ ەلدەن سەسكەنگەن ۇكىمەت «جوق، جەردى بەرمەيمىز، تەك جالعا بەرەمىز، ينۆەستيتسيا تارتامىز»  دەپ الدارقاتىپ جاتىر. سوندا بۇل كىمدى مازاق ەتكەنى. جالعا بەرگەننەن كەيىن ونى ۇيلەستىرۋ ءۇشىن قىتايلاردىڭ قاپتامايتىنىنا كىم كەپىل؟

سۇرقيانىڭ سوڭعىسى ساتقىندىق. ۇلتقا دەگەن قاستاندىق. نەگە كەرەك «ەل بىرلىگى» دوكتريناسى. وسىنى ويلاپ شىعارعان اقىلدى دا قالعانىمىز اقىماقپىز با؟ ۇيالماي ولجاس سۇحبات بەرەدى. قازاق ءتىلىنىڭ عالىمدارىنا اقىل ۇيرەتەدى. ءوز تىلىڭدە سويلەي المايسىڭ عوي. بەرگەن سالەمىمدى قازاقشا الا الماعانىڭدى امستەردامنىڭ اۋەجايىندا كورگەنىم بار. ۇلتىن بىلمەيمىن، كوزىلدىرىك كيگەن سارى كەلىنشەگىڭمەن قولتىقتاسىپ پاريجگە كەتىپ بارا جاتقانسىڭ سول كەزدە. 

ءتۇيىن. قازاقستاننىڭ باتىسىندا مول مۇنايدىڭ بارىن كەزىندە دىنمۇحامەد قوناەۆ بىلگەن. بىراق گەولوگتارعا «جوعارىعا ايتپاڭدار»  دەپ تاپسىرما بەرىپتى. ونى كوزى ءتىرى گەولوگ مۇنايشىلار دالەلدەپ بەرە الادى. ديماش اتامىز سوندا ارزان اتاقتى ەمەس، ەلىنىڭ كەمەل بولاشاعىن ويلاعان ەكەن عوي. ال، قازىر نە ىستەپ جاتىرمىز؟ جەر استى بايلىعىن تەگىس جاريا ەتتىك. بىراق، سونىڭ ءبارى ۇستاعاننىڭ قولىندا، تىستەگەننىڭ اۋزىندا كەتىپ بارادى. قازاقى اقيقاتىمىز انىق  وسى...