ەر جانىبەك تويى: ەرلىككە ەلدىك تاعىزىم
ەسىمى اباق كەرەيدىڭ ۇرانىنا اينالعان، حالقىمىزدىڭ داڭىقتى باتىرى جانىبەك بەرداۋلەتۇلىنىڭ تۋعانىنا بيىل 300 جىل بولىپ جاتىر.
الاش جۇرتىنىڭ جۇرەگىندە «ەر جانىبەك» بولىپ ۇيالاعان ءباھادۇردىڭ باتىرلىقپەن بىرگە، ناعاشىسى قاز داۋىستى قازىبەك بيدەن دارىعان شەشەندىك ونەرى دە بولعان. ەر جانىبەكتىڭ شايقاستا تۇلپارى بولدىرىپ قالعان ابىلاي حانعا استىنداعى كوك دونەنىن ءتۇسىپ بەرگەن كورەگەندىگى; جەكپە-جەكتە قالماقتىڭ ەكى باتىرىن جەڭگەن ەرلىگى; قاراكەرەي قابانباي, قانجىعالى بوگەمبايلارمەن تىزە قوسا وتىرىپ، جوڭعار شاپقىنشىلىعىنا قارسى سوعىستىڭ اياعىنا دەيىن شايقاسقان تاباندىلىعى; كىشى ءجۇز حانى ابىلقايىر رەسەي يمپەرياسىنىڭ بوداندىعىن قابىلداعان الماعايىپ تۇستا كەرەي تايپاسىن باستاپ، سىر بويىنان ۇدەرە كوشىپ، قالبا تاۋىنا، ودان ارى التاي اسىپ، شىڭجاڭ ولكەسىنە قاراستى بايىرعى مەكەنىنە اپارىپ ورنالاستىرعان كوسەمدىگى ەل جۇرەگىنە ورناپ كەتكەلى قاشان!؟
ازاتتىق تۋى جەلبىرەپ، الىپتارىمىز قايتا ورالا باستاعان تۇستا، ەر جانىبەك جونىندە حالىق جۇرەگىندە ساقتالعان التىن قازىنا قاعاز بەتىنە مولىنان تۇسە باستادى. ال، قازىرگى قىتاي تەرريتورياسىندا ءومىر ءسۇرىپ جاتقان قازاقتار بۇل جۇمىستى ءتىپتى ەرتەرەك، سوناۋ سەكسەنىنشى جىلداردىڭ باسىندا قولعا الىپ ۇلگىرگەن بولاتىن. ولار ەكى سەريالدى فيلم ءتۇسىردى، باتىر تۇلعاسىن سومداعان كولەمدى روماندار، زەرتتەۋ ەڭبەكتەر جازىپ شىعاردى.
ەسىمى اڭىزعا اينالعان قاسيەتتى تۇلعانىڭ اتىنا ەلىمىزدە قوعامدىق قور قۇرىلىپ، 290 جىلدىعى سول قوردىڭ جەبەۋىمەن، ازاماتتاردىڭ اتسالىسۋىمەن دۇركىرەپ وتكەنى ەسىمىزدە. قالباتاۋ وڭىرىندە ەڭسەلى ەسكەرتكىشى تۇرعىزىلىپ، الماتى قالاسىنىڭ الاتاۋ اۋدانىنان ءبىر كوشەگە ەسىمى بەرىلگەن بولاتىن.
مىنە، سودان بەرى تاعى ءبىر ون جىل زۋىلاپ وتە شىعىپتى. ەر جانىبەككە دەگەن حالقىنىڭ ىقىلاسى ءتىپتى ارتا تۇسكەنى بايقالادى.
سول قالىپتاسقان داعدى بويىنشا الىس-جاقىنداعى باتىر ۇرپاقتارى الماتىدا باس قوسىپ، ەندى ۇلى تۇلعانىڭ ءۇش ءجۇز جىلدىعىن اتاپ كەڭ كولەمدە وتكەلى جاتىر. وسى ارادا استىن سىزىپ ايتاتىن ءبىر ءسوز، ەر جانىبەك ۇرپاعى باتىر بابا تويىن بۇل جولى دا ءوز قارجىلارىنا وتكىزگەلى وتىر. قىسقاسى، ۇكىمەتتىڭ ەسىگىن قاعىپ، باسشىلاردىڭ مازاسىن الماعان. ءبىر جانىبەك ەمەس، وسپان باتىردىڭ ءجۇز جىلدىعى، تاڭجارىقتىڭ 110 جىلدىعى، قاجىعۇماردىڭ اسى دا وسىلاي اتالىپ وتكەنىن ءبىز جاقسى بىلەمىز. جاراتقاننىڭ ءار كۇنىن ەڭبەكپەن وتكەرىپ، اششى تەرىمەن تاپقان تابىستارىنىڭ ءبىر بولگىن ورتاق قورجىنعا سالىپ، بەرەكەنىڭ، جومارتتىقتىڭ ۇلگىسىن كورسەتىپ وتىرعان وسىناۋ اعايىندارعا العىستان باسقا نە ايتاسىڭ، تەك ازاتتىق اڭساعان بابالار رۋحى جەبەپ، جەلەپ جۇرە بەرسىن دەيسىڭ!
ءدۇبىرلى تويدىڭ باعدارلاماسىنا قاراعاندا، ەر جانىبەككە ارنالعان بۇل شارا بىلتىر عانا كوكشەتاۋدا اتالىپ وتىلگەن ابىلاي حاننىڭ 300 - جىلدىعىنان اسىپ تۇسپەسە، كەم سوعاتىن ءتۇرى جوق. اقىلدى ازاماتتار الىس-جاقىننان كەلگەن اعايىننىڭ باسىن قوسىپ، باتىر بابامىزعا مامىردىڭ 11-ءى كۇنى تۇستە الماتىداعى «Rixos Almaty» مەيرامحاناسىندا قۇران وقىتىپ، اس بەرمەك. ەرتەسى (12- مامىر) كەشتە قازاق ونەر جۇلدىزدارىنىڭ قاتىسۋىمەن رەسپۋبليكا سارايىندا «ەلىنە ۇران بولعان ەر جانىبەك» اتتى گالا كونتسەرت وتەدى. ماۋسىم ايىنىڭ ون توعىزىندا (06.19) استانادا حالىقارالىق عىلمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنتسيا بولادى. كونفەرەنتسياعا قاتىسۋشى قوناقتار ەرتەسى كۇنى قالباتاۋعا جولعا شىعادى. تويدىڭ دۋماندى تۇسى 21-ماۋسىنان باستاپ قالباتاۋدا جالعاسادى. مۇندا دا كوك قاسقا تايعا باتا جاسالىپ، الامان بايگە، اقىندار ايتىسى، قازاق كۇرەسىنەن توپ جارعاندار قوماقتى جۇلدەمەن ماراپاتتالادى. تەاترلانعان قويىلىم بولادى. جىل سايىن شقو-دا ءوتىپ كەلە جاتقان «شىعىس شىنارى» دا بيىل ەر جانىبەكتىڭ مەرەي تويىنا ارنالىپتى. باس بايگەگە اۆتو كولىك تىگىلىپتى. قىسقاسى، بۇل شارا جىل اقىرىنا دەيىن جالعاسىن تابادى.
اينالامىزدا مىلتىق داۋىسى ەستىلىپ، دۇنيەنىڭ ءدۇبىرى كوبەيىپ، ەسىل بابالارىمىز بىلەكتىڭ كۇشى، نايزانىڭ ۇشىمەن قورعاپ قالعان بايتاق دالامىزعا پيعىلى تەرىس جاندار تاعى دا كوز سۇعىن قاداپ، قيسىنسىز سوزگە ەرىك بەرىپ وتىرعان تۇستا وتكىزىلىپ جاتقان ەر جانىبەكتىڭ 300 جىلدىعى، ارينە، ەرىككەننىڭ ەرمەگى، اتاق شىعارۋدىڭ ايلاسى ەمەس، ناعىز ەرلىكتىڭ تويى، بەرەكەنىڭ ۇيتقىسى بولماق دەگەن ويدامىز.
Abai.kz