– جارىلقاپ مىرزا، «اڭىز ادام» جۋرنالىنىڭ كەزەكتى سانى ادولف گيتلەرگە ارنالۋى جۋرنالدىڭ شىعۋ مەرزىمى تۇرعىسىنداعى كەزدەيسوقتىق پا، جوق الدە 9 مامىر مەن ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق كەلىسىمىنە قول قويۋ قارساڭىنا ارنالعان جوسپارلى رەداكتسيالىق ساياسات پا ەدى؟

– ءبىز بۇرىن 9 مامىر قارساڭىندا حالىق قاھارمانى باۋىرجان مومىشۇلىنىڭ ءومىرى مەن قىزمەتىن ايتا وتىرىپ، ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ بۇرىنعى كسرو-عا جانە ءبىزدىڭ قازاقستانعا قاتىسىن جان-جاقتى ءسوز ەتكەنبىز. بۇل جولى  ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ تىكەلەي ۇيىمداستىرۋشىسى بولعان ادولف گيتلەردىڭ ءومىربايانىن ايتا وتىرىپ، ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ بۇكىل بەس قۇرلىقتىڭ حالقىنا تيگىزگەن زالالىن، ادامزات الەمىندەگى ەڭ سۇراپىل سوعىس تاريحىن اۋقىمدى تۇردە اشپاق بولدىق. ءسويتىپ، قازاق وقىرماندارىن گيتلەر سەكىلدى تاريحي تۇلعالاردىڭ ۇلتشىلدىق ءىس-ارەكەتىنەن ساقتاندىرعىمىز كەلدى. بۇگىنگى تاڭدا وعان ۇقساپ كەلە جاتقان پۋتيندىك رەسەيدىڭ قىرىمدى كۇشپەن قوسىپ العانى جانە بۇرىنعى كەڭەستەر وداعىن قايتا قالپىنا كەلتىرمەك بولعان يمپەريالىق-شوۆينيستىك ساياساتى بىزگە قوسىمشا اسەر ەتكەنى راس. پۋتين رەسەي بيلىگىنە كەلگەننەن بەرى سكينحەدتەر مەن ءفاشيزمدى جاقتاۋشىلار قاتارى كوبەيدى. رەسەيدىڭ ۇلكەن قالالارىندا سۆاستيكالى جالاۋدى جەلبىرەتكەن جاستار توبىنىڭ پايدا بولۋىنىڭ ءتۇبى جاقسىلىققا اپارمايدى. كەشەگى تولستويدىڭ، پۋشكيننىڭ، دوستوەۆسكيدىڭ مادەنيەتتى رەسەيى بۇگىن نەوفاشيستىك پۋتيندىك رەسەيگە اينالىپ بارا جاتقان جوق پا دەپ قورقامىز.

ال ەندى «نەگە «اڭىز ادام» جۋرنالى گيتلەر تۋرالى جازادى؟» دەپ قايتا-قايتا سۇراي بەرەتىن سوعىس ارداگەرلەرى مەن وقىرماندارعا ايتارىم: ءبىزدى تۇسىنبەي قالماسىن دەپ، جۋرنالىمىزدىڭ العىسوزىندە جوعارىداعى ويىمدى جازعانمىن. بىراق، وكىنىشكە وراي، ەشقاشان قازاق تىلىندەگى جۋرنالدى وقىپ كورمەگەن ورىس ءتىلدى قاۋىم گيتلەردىڭ فوتوسۋرەتىنەن شوشىپ، وقىماي جاتىپ، قاتە قورىتىندى جاساپ، ماسەلەنىڭ بايىبىنا بارماي جاتىپ، بايبالام سالۋدا. وقىپ كورگەن ادامعا ءبىز جۋرنالدا ءفاشيزمدى ناسيحاتتاپ، گيتلەردى دارىپتەپ وتىرعان جوقپىز. قايتا اشكەرەلەپ وتىرمىز. جانە سول اشكەرەلەۋ ماقساتىمەن عانا جازدىق.

– ءسىز جۋرناليست رەتىندە ەسىڭىزگە الىڭىزشى: قازاقتىڭ جەرىن ساتۋعا رۇقسات بەرەتىن زاڭ شىققاندا، قازاقتىڭ بالاسىن ءار جەرلەردە باسقا ۇلتتىڭ وكىلدەرى قاستاندىقپەن ولتىرگەندە، ەلدىڭ قامى ءۇشىن ازاماتتىق قارسىلىققا شىققان زامانبەك پەن التىنبەكتى اتىپ كەتكەندە، ت.ب. ۇلتتى ءھام ەلدىك ماسەلەگە اراشا ءتۇسۋ قاجەت بولعاندا، ءۇنى ەستىلمەيتىن قوعامدىق-مىس ۇيىمداردىڭ گيتلەرگە قاتىستى بولار-بولماس ماسەلەگە بايلانىستى سىزگە شۇيلىگۋىندە قانداي سەبەپ بار دەپ ويلايسىز؟

– ونىڭ سەبەبى ءبىزدىڭ جاسى ۇلكەن ۇرپاقتىڭ كەڭەستىك كەزدەن قالىپتاسىپ قالعان ەسكى، قاتاڭ سوۆەتتىك تۇسىنىكتەن ارىلا الماعاندىعىنان شىعىپ وتىر. ولار سوۆەتتىك يدەولوگيانىڭ جەتەگىندە قالىپ، تاريحتىڭ بۇرىن ايتىلماعان جاڭا شىندىعىن، ادام قۇقى مەن ءسوز بوستاندىعىن قابىلداعىسى كەلمەيدى. وسىنى پايدالانعان رەسەي اقپاراتتىق اگەنتتىگى باستاپ، ونى جەرگىلىكتى رەسەيگە بۇيرەگى بۇرىپ وتىرعان ءباسپاسوزدىڭ جابىلا قوستاۋىمەن قازاقشا وقي المايتىن بىرقاتار سوعىس ارداگەرلەرىن قازاق جۋرنالىنا قارسى قويىپ وتىر.

رەسەي ءباسپاسوزىنىڭ جانىنا باتقانى – تاريحشىلار مەن عالىمدارىمىزدىڭ قازىرگى ءپۋتيننىڭ ۇلتشىلدىق-شوۆينيستىك ساياساتىن گيتلەردىكىمەن ۇقساستىرعانى بولار. ولار ءوز مەملەكەتىنىڭ ۇلتتىق مۇددەسىن كوزدەپ وتىر. ال بىزدەردىڭ ءباسپاسوز بەن بيلىگىمىز قاي ەلدىڭ مۇددەسى ءۇشىن جۇمىس ىستەۋدە؟ سوندا ءسوز بوستاندىعى مەن وي ەركىندىگىنە رۇقساتتى ءبىز رەسەي بيلىگىنەن الۋعا ءتيىسپىز بە؟

– جارىلقاپ قالىبايدى تۇقىرتۋ، ءتىپتى ونى سوتتاۋ ناۋقانىن ىشكى ساياسات ماماندارى مەن بيلىكتىك ورگاندار ۇيىمداستىرىپ وتىر دەگەن پىكىرگە نە الىپ-قوسار ەدىڭىز؟

– ءيا، «رەگنۋم» اتتى رەسەيلىك اقپارات اگەنتتىگىنىڭ «جاپتىم جالا، جاقتىم كۇيە» دەگەن جالعان اقپاراتىن تەكسەرىپ، ءبىلىپ الماي تۇرىپ، وعان مەملەكەتتىك بيلىك ورگاندارى دا قوسىلىپ كەتتى. ماسەلەن، بيلىك «نۋر.كز» پەن «زاكون.كز»، «تەنگرينيۋس.كز» سايتتارىنىڭ رەسەي اقپارات اگەنتتىگىنەن تەكسەرمەي كوشىرىپ باسقان ساندىراعىنا سەنىپ، زاڭسىز تۇردە مەنى سىرتىمنان قىلمىستىق كودەكستىڭ 164-بابىمەن ايىپتى ەتتى. مەملەكەتتىك ورگاننىڭ زاڭسىز پىكىرىن تىلگە تيەك ەتكەن «مير»، «ەۋرازيا»، «كتك» تەلەارنالارى بۇل جالعان اقپاراتتارمەن قارۋلانىپ، جارياعا جار سالدى. رەسەي ەلشىلىگى وسىنداي سىلتاۋ تابا الماي وتىرعانداي، ءبىزدىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنە نارازىلىق نوتاسىن جولدادى. ءبىزدىڭ مينيسترلىكتىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى   جەدەل جاۋاپ بەرىپ، ونىسىن بۇكىل بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىندا تاراتتى. وسىلايشا مەن 1937 جىلداعىداي ەشقانداي كىنام بولماسا دا، «حالىق جاۋى» بولىپ شىعا كەلدىم. مۇنداي بولادى-اۋ دەپ ءۇش ۇيىقتاسام تۇسىمە كىرمەپتى. ەندى ولار ءوز قاتەلىگىن اقتاپ الۋ ءۇشىن قالاي دا مەنى قىلمىستى ەتۋگە بۇكىل مەملەكەتتىك ماشينانىڭ كۇشىن قوسۋدا. مەملەكەتتىك بيلىك تاراپىنان جاسالىپ جاتقان اتالمىش جۋرنال سانىنىڭ ساراپتامالىق قورىتىندىسىنىڭ قانشالىقتى ءادىل بولارىن ءبىر قۇداي بىلەدى.

– جارىلقاپ مىرزا، اپتا باسىندا 28 پانفيلوۆشىلار اتىنداعى ساياباقتا «اڭىز ادامعا» قارسى شارا وتكىزىلدى. ونداي شارانى وتكىزۋ ءۇشىن جەرگىلىكتى اكىمدىكتەن رۇقسات الۋ كەرەك. بيلىك ولارعا دەم بەرمەسە، ءبىر تۇندە سوعىس ارداگەرلەرىن، اۋعان سوعىسىنا قاتىسقانداردى جۋرناليستەر «جەلكەلەپ» اكەلە الادى دەپ ويلايسىز با؟

– جۋرنالدىڭ تۇراقتى وقىرمانى بولىپ تابىلاتىن قۇقىق قورعاۋشى زاڭگەر ماقسات ءىلياسۇلى مەن اۋعان سوعىسىنىڭ ارداگەرى، قىزىل جۇلدىز وردەنىنىڭ يەگەرى نۇرداۋلەت بەلعوجاەۆتىڭ ايتۋىنشا، 28 پانفيلوۆشىلار ساياباعىندا جۋرنالعا قارسى ۇيىمداستىرىلعان شاراعا قاتىسۋشىلاردىڭ اراسىنان الماتى قالالىق اكىمدىگىنىڭ ىشكى ساياسات باسقارماسىنىڭ جەتەكشىسى ەربولات اۋەزوۆ پەن ونىڭ ورىنباسارىن كورىپتى. بەلسەنىپ العانداردىڭ ءبىرى ء«باسپاسوز ءماسليحاتىنا بارىپ، جارىلقاپتىڭ جاعاسىنان الىپ، سوققىعا جىعامىز» دەگەندى ەستىگەن سوڭ، قۇقىق قورعاۋشى ماقسات ءىلياسۇلى الگى جەرگىلىكتى بيلىكتىڭ ەكى شەنەۋنىگىنىڭ جانىنا بارىپ: «مىنالارىڭ نە سۇمدىق، قالاي جول بەرىپ قويدىڭدار؟ سەندەر زاڭسىز شەرۋگە قالايشا جول بەرىپ وتىرسىڭدار؟» – دەگەن ەكەن، انا ەكەۋى قاشا جونەلىپتى. ال بۇگىن ە.اۋەزوۆ رەداكتسياعا حات جولداپ، جۋرنالدى باسقان باسپاحانانىڭ اتىن كورسەتكەنىمىزبەن، بىراق مەكەن-جايىن جازۋدى ۇمىتىپ كەتكەنىمىزدى بايقاپ قالىپ، اكىمشىلىك سوتقا بەرەتىنىن حابارلاپ ۇلگەردى. ياعني، وسى ىسكە بيلىك وكىلدەرىنىڭ قاتىسى بولعانى ايدان انىق.

رەسەيدىڭ مەملەكەتتىك دۋماسىنىڭ دەپۋتاتى، پارلامەنتتىك فراكتسيا جەتەكشىسى جيرينوۆسكي ەلىمىزدىڭ تۇتاستىعى مەن شەكارالىق اۋماعىنا بايلانىستى 20 جىلدان بەرى ايتپاعانى جوق، بىراق ءبىزدىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى ەشقاشان رەسەيگە نوتا جىبەرگەن ەمەس. ال سوڭعى جولعى سوزىنە ءبىزدىڭ ەلشىلىك جاۋاپ تالاپ ەتسە، سىزدەر ونىڭ ءسوزىن دۇرىس تۇسىنبەي قالعانسىزدار دەپ كىنانى وزىمىزگە اۋدارىپتى.

– ال جەكەلەگەن ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنە قاراعاندا، بۇل داۋ-دامايدىڭ ءتۇپ-توركىنى گيتلەرگە ەمەس، رەسەيدىڭ پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتينگە ءتيىپ تۇر دەيدى. ماسەلەن، رەسەيلىك ينتەرنەت-سايتتار وتىن ۇرلەگەن «گيتلەردى ناسيحاتتاۋ» ماسەلەسى كرەملگە جەتكەن سوڭ، قازاقستاندىق بيلىك رەسەي پاتشاسىنا ادالدىعىن دالەلدەۋدىڭ ارەكەتىن جاساپ جاتىر دەگەن پىكىرگە نە ايتار ەدىڭىز؟

– وسى پىكىرگە مەنىڭ دە قوسىپ-الارىم جوق، ماسەلەنىڭ ءتۇپ-توركىنىنىڭ ۇستىنەن ءدوپ ءتۇستىڭىز. ءبىزدى وسىنداي جاعدايعا جەتكىزىپ وتىرعان ەلىمىزدەگى رەسەيشىل جۋرناليستەر مەن بيلىك وكىلدەرى.

– رەسەيدىڭ قىرىمدى باسىپ الىپ، ۋكرايناعا قاتىستى اگرەسسيالىق ساياسات جۇرگىزىپ وتىرعان جاعدايىندا ءبىزدىڭ بيلىك قازاق جەرىنىڭ سولتۇستىگىن قورعاۋعا قاتىستى ماسەلە كوتەرىپ جاتقانى بەلگىلى. بالكىم، وسى دۇرمەكتىڭ استارىندا ۇلت پاتريوتتارىن تىقسىرۋدىڭ ارەكەتى جاتقان جوق پا ەكەن؟

– مەنىڭ قورقاتىنىم – بيلىك ەلدىڭ تاۋەلسىزدىگىن قورعايتىن ءباسپاسوزدى وزگەنىڭ الدىندا جىعىپ بەرەتىن بولسا، ۇلت پاتريوتتارىن رەسەي شوۆينيستەرىنىڭ تابانىنا تاپتاتسا، كۇنى ەرتەڭ ۋكرايناداعىداي ستسەناريمەن ەلىمىزدىڭ ءبىر پۇشپاعىن ءبولىپ بەرۋگە دە قارسىلىق تانىتپايتىن شىعار دەگەن كۇمانىمىز جوق ەمەس. ءتىپتى ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق ءۇشىن تاۋەلسىزدىكتى دە قۇربان ەتپەسە ەتتى دەپ الاڭبىز. رەسەيگە بۇرىن اۋە كۇشتەرىنە قارسى قورعانىس كەڭىستىگىن بەرىپ ەدىك، سوسىن سولتۇستىك شەكارالىق اۋماقتاعى كەدەن بەكەتتەرىن بەردىك، اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىكتى دە رەسەيگە بيلەتىپ قويدىق. ەندى سولاردىڭ بودانى بولۋ عانا قالدى. بيلىكتىڭ وسى ساياساتىن تۇسىنبەي-اق قويدىم.

– ءسىزدىڭ جۋرنالىڭىزعا قاتىستى بەلگىلى ءانشى بەكبولات تىلەۋحان عالامتوردا تاراتىلعان بەينەجازباسىندا رەسەيدىڭ ۇستانىمىنا قاتىستى ۋشىعىپ تۇرعان ماسەلەگە ماي قۇيدى دەگەن سياقتى پىكىرىن ايتىپتى...

– بەكبولات باۋىرىمىز – كەرەمەت ءانشى. ول اقتامبەردىنىڭ تەرمەسىن ورىنداعاندا، ءاربىر قازاقتىڭ جۇرەگى شىمىرلاپ، ۇلتتىق رۋحى كوتەرىلىپ كەتەدى. قايتالانباس عاجاپ ءانشى. سول تالانتىمەن ونەرىن جالعاستىرىپ، تىڭداۋشىسىن ءسۇيسىندىرىپ جۇرە بەرگەنى ابزال ەدى. بىراق سونداي ءانشىنىڭ بۇگىندە  ساياساتكەرگە اينالىپ بارا جاتقانىن كورىپ، جانىڭ اشيدى.   مەنى رەسەيشىل، ورىس ءتىلدى باق جان-جاقتان تالاپ جاتقاندا، ەكىنشى جاقتان ءوز قازاعىم قوسىلا «ۇرىپ» جاتقانىنا نە جورىق؟ كىمدى كىمگە قارسى قويىپپىز؟ گيتلەر سياقتى زۇلىمدى اشكەرەلەگەنىمىز ءۇشىن جازىقتىمىز با؟ اتا زاڭىمىزداعى ءسوز بوستاندىعىنا سايكەس قوعام قايراتكەرلەرى مەن عالىمدارعا «گيتلەر كىم؟» دەگەن سۇراق قويىپ، بەرگەن جاۋاپتارىن جاريالادىق. ىشىندەگى ءبىر ادامنىڭ جەكە پىكىرىن جۇلىپ الىپ، ءبۇتىن ءبىر باسىلىمدى قارالاۋ اكتسياسىنا قازاقتاردىڭ قوسىلىپ كەتكەنى وكىنىشتى...

– ءارتۇرلى ورىس ءتىلدى سايتتاردىڭ تاراتقان اقپاراتى ءسىزدىڭ جەكە باسىڭىزعا نەمەسە «اڭىز ادام» جۋرنالىنا جاسالىپ جاتقان ارەكەت پە؟..

– ويتكەنى ءبىزدىڭ ەكى باسىلىمنىڭ ارتىندا ءجۇز مىڭداعان وقىرمان بار. سول وقىرمانداردىڭ وتباسىنىڭ مۇشەلەرىن قوسا ەسەپتەسەك، قالىڭ بۇقارا تۇر. قازاق قوعامى ۇلتتىق ماسەلەنى كوتەرمەۋى ءۇشىن، ەرىكتى، ازات قوعامعا ۇمتىلعان ۇرپاقتىڭ جولىنا كەدەرگى قويۋدىڭ امالى دەپ بىلەم. ورىسشا سويلەيتىن، رەسەيگە بودان بولۋدان نامىستانبايتىندار ءۇشىن قازاقتىڭ ۇلتتىق مۇددەسىنىڭ قۇنى بەس تيىن.

مەنىڭشە، قازىر ءبىزدىڭ قوعامدا ۇلتشىلدىق ورداسىن ىزدەۋ ناۋقانى ەتەك الدى. ول رەسەيلىك يدەولوگيامەن اۋىرعان رەسەيشىل پيعىلداعى وتانداستارىمىزدىڭ باسقارۋىمەن ءجۇرىپ جاتىر. وعان بيلىك تارماقتارىنداعى رەسەيشىل باستىقتار دا ۇلەس قوسىپ وتىر. ەگەر كىمدە-كىم مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ قۇقىن قورعاسا، قازاق ۇلتىنىڭ ار-نامىسىن قورعاسا، وسى ەلدىڭ پاتريوتى رەتىندە ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ ماسەلەسىنە باسىن قاتىرسا، سول ادامعا رەسەيشىل اقپارات «ۇلتشىل» ەتىپ ايدار تاعادى، سوسىن جوعارىداعىلار وعان قىسىم كورسەتە باستايدى. بىزدە بارلىق ماسەلەنى تەك بيلىك شەشىپ، باسقالارى ەل تاعدىرى مەن جەر تاعدىرىنا ارالاسپاي، ءوز كاسىبىمەن عانا شۇعىلدانۋى كەرەك سياقتى. ياعني، باسقا وركەنيەتتى ەلدەردەگىدەي جەكە ادامدى ازامات (گراجدانين) رەتىندە تانۋ، قالىپتاستىرۋ جاعى قالىس قالعان. تەك قارىننىڭ قامىمەن جۇرگەن قاراپايىم تۇرعىن بولعانىمىزدى قالايدى. ال ەل تاعدىرى مەن جەر تاعدىرىنا باس قاتىرعان ادامدى «سەن ءبىزدىڭ باقشاعا ءتۇسىپ كەتتىڭ» دەگەندەي، بيلىكتەگىلەر قۋدالاۋعا سالادى. مۇنداي ەلدىڭ بولاشاعى جوق. وتانىمىزعا قاۋىپ تونگەن جاعدايدا ونى قورعايتىن پاتريوتتار تاربيەلەي العان جوقپىز. ال رەسەي اقپاراتى ءدال وسى ماقساتتى كوزدەپ وتىر.

– جارىلقاپ مىرزا، ءسوز سوڭىندا كىمگە سەنەسىز دەگەن سۇراقتىڭ رەتى كەلىپ تۇر...

– قالىڭ قازاعىما، وقىرمانىما سەنەمىن. وزىمە سەنەمىن. باسقا سەنىم ارتار كۇشتى كورىپ تۇرعان جوقپىن. ساياساتپەن اينالىسىپ جۇرگەن جان ەمەسپىن، جۋرنالىمدى شىعارىپ، جۋرناليستىك مىندەتىمدى جاقسى اتقارىپ ءجۇرمىن دەپ سانايمىن. «اڭىز ادام» سياقتى مەديا-جوبا تمد اۋماعىندا جوق دەسەم بولادى. تاريحي تۇلعالار مەن تاريحي وقيعانى كەزەڭ-كەزەڭىمەن زەرتتەپ، كوپشىلىككە ۇسىنامىز. اتاتۇرىك ارقىلى تۇرىك رەسپۋبليكاسىنىڭ قالاي قۇرىلعانىن، وتكەنى مەن بۇگىنگى تاريحىن جاريالادىق. ماو تسزە دۋنعا قاتىستى ومىرباياندىق دەرەكتەر ارقىلى كورشىمىز قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ تاريحىن، ال گيتلەر ارقىلى ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ تاريحىن بۇگىنگى ۇرپاققا، جۋرنال وقىرماندارىنا جەتكىزدىك. مەكتەپ وقۋلىقتارىنان تىس قالعان تاريحي دەرەكتەردى جاريالادىق.

ءسوزىمنىڭ سوڭىندا مەنى فاشيزممەن كۇرەسكەن ارداگەرلەردىڭ پاتريوتتىق سەزىمىن تاپتادى دەپ قارالايتىندارعا ايتارىم: مەن دە سول سوعىسقا قاتىسقان بۋىننىڭ ۇرپاعىمىن! ناعاشى اتام – قىدىرباي ايتبايۇلى ستالينگراد شايقاسىندا ءبىر قولى مەن اياعىنان جارالانىپ، ەلگە ورالدى. اتامنىڭ قولىنداعى جاراسىنان سارىسۋلى ءىرىڭىنىڭ تاۋسىلماي اققانىن سوعىستان 14 جىلدان كەيىن تۋعان مەن دە كوردىم. ءفاشيزمنىڭ جويىلۋىنا ۇلەس قوسقان ارداگەرلەردىڭ الدىندا باسىمدى يەمىن، ولاردىڭ ەرلىگىن دارىپتەۋ – مەنىڭ پەرزەنتتىك پارىزىم! مەنىڭ گيتلەردىڭ فاشيستىك-باسقىنشىلىق ءىس-ارەكەتىن اشكەرەلەگەنىم ءۇشىن جازىقتى بولعانىم – قازاق تاريحىندا بولماعان جاعداي. مەنى بۇگىن قارالاعاندار كۇنى ەرتەڭ ۇرپاعىنىڭ الدىندا ۇيالاتىن بولادى...

قوزىباي قۇرمان،

«D»

ىقشامدالىپ الىندى.

تۇپنۇسقاداعى تاقىرىپ: گيتلەردىڭ زۇلىمدىعىن اشكەرەلەيمىن دەپ،

«حالىق جاۋى» بولىپ شىعا كەلدىم

«وبششەستۆەننايا پوزيتسيا»

(پروەكت «DAT» № 16 (240) وت 24 اپرەليا 2014 گ.