ۋكراينانىڭ جاڭا سايلانعان پرەزيدەنتى پەتر  پورەشەنكو ءوزىن ۇلىقتاۋ راسىمىندە ەل باسشىسى رەتىندە قانداي قادامدار جاسايتىنى تۋرالى بايانداپ، ۋكراينادا جالعىز مەملەكەتتىك ءتىل بولۋى كەرەك، ول ۋكراين ءتىلى دەپ اتاپ كورسەتكەن. ول ءوز سوزىندە: «ەلدىڭ جالعىز مەملەكەتتىك-  ءتىلى ۋكراين ءتىلى. بۇل - ۋكراينانىڭ ءوز تاڭداۋى»، - دەدى.

ايتا كەتەتىن بولساق، اتالعان ۇلىقتاۋ شاراسىنا جيىرمادان استام مەملەكەتتىڭ باسشىسى باردى. ولاردىڭ ىشىندە بەلارۋس پرەزيدەنتى الەكساندر لۋكاشەنكو، پولشا پرەزيدەنتى برونيسلاۆ كوموروۆسكي، اقش-تىڭ ۆيتسە پرەزيدەنتى دجو بايدەن، ليتۆا پرەزيدەنتى داليا گريباۋسكايتەلەر بار. 56 ەلدەن شاقىرىلعان قوناقتار تىزىمىندە رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتيننىڭ عانا اتى جوق.

50 ميلليونعا جۋىق حالقى بار ۋكراينا رەسپۋبليكاسىندا 8 ميلليوننان اساتىن ورىس دياسپوراسى تۇرادى. ول بار بولعانى ۋكراينا حالقىنىڭ 16 پايىزىن قۇرايدى. 90 جىلداردان سوڭ سسسر قۇرامىندا بولعان مەملەكەتتەردە  ورىس ءتىلى مەملەكەتتىك تىلمەن تەڭ مارتەبەلى بولىپ كەلدى. الدىڭعىلاردىڭ ءبىرى بولىپ وزبەكستان ورىس تىلىنەن باس تارتتى. وزبەكستاننىڭ  1989 جىلعى مەملەكەتتىك ءتىل تۋرالى زاڭىندا ورىس ءتىلى ۇلتارالىق قارىم-قاتىناس ءتىلى دەپ كورسەتىلگەن. 1995 جىلعى رەداكتسيا بويىنشا ورىس ءتىلى ول مارتەبەسىنەن ايىرىلدى. كورشىلەس قىرعىز رەسپۋبليكاسى بىلتىر - 2013 جىلى مەملەكەتتىك ءتىل تۋرالى زاڭدى قايتا قاراپ، ونداعى ورىس تىلىنە مارتەبە بەرىپ تۇرعان باپتى الىپ تاستادى. ازەربايجان رەسپۋبليكاسىندا 2002 جىلعى گەيدار اليەۆتىڭ «ازەربايجان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ءتىلى» تۋرالى بۇيرىعى بويىنشا ەلدەگى ورىس ءتىلىنىڭ ىقپالى ءبىر جولا جويىلدى. ال 2007-2008 جىلدارداعى ازەربايجان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق كەڭەسىنىڭ شەشىمىمەن ەل اۋماعىندا رەسەي ارنالارىنىڭ تارالىمىنا تىيىم سالىندى.

قازىرگى تاڭدا ورىس ءتىلى مەملەكەتتىك ءتىل مارتەبەسىن العان رەسەيدەن باسقا بىرنەشە مەملەكەت بار. ولار بەلارۋسيا(اق ورىستىڭ جايى تۇسىنىكتى), وڭتۇستىك وسەتيا(بۇنداي مەملەكەت بار ەكەنىن كوپتەگەن ەلدەر مويىندامايدى.),  پريدنەستروۆ مولداۆا رەسپۋبليكاسى(بۇل ەلدە بار جوعى جارتى ميلليون حالىق تۇرادى، ونىڭ 170 مىڭى ورىس ۇلتى). ال ورىس ءتىلىن مەملەكەتتىك تىلىمەن قاتار قولدانىپ، ۇلت ارالىق قارىم-قاتىناستىڭ ءتىلى ەتكەن جالعىز مەملەكەت – قازاقستان. قازاقستاندا ورىس ۇلتىنىڭ ۇلەسى 20 پايىز عانا. سوڭعى ساناق بويىنشا قازاقستاندى باعزى زاماننان مەكەن ەتىپ كەلە جاتقان قازاق ۇلتى حالىقتىڭ 70 پايىزعا جۋىق ۇلەسىن ۇستادى.

سسسر-دان ەڭ سوڭعى بولىپ شىققان قازاقستان، ورىس تىلىنەن دە ەڭ سوڭعى بولىپ باس تارتا ما، الدە ورىس ءتىلى ماڭگىلىك ەلدىڭ ماڭگىلىك قارىم-قاتىناس ءتىلى بولىپ قالا ما؟ بۇل سۇراققا ءازىر ناقتى جاۋاپ بەرە المايتىن سياقتىمىز. 

نۇرعالي نۇرتاي

Abai.kz