جاقىندا عانا قارعالى وزەنىنىڭ ارناسى كەنەت بۋىرقانىپ، تاڭعى ۇشتە ۇيلەرىن تاستاي قاشقان الماتىنىڭ ءۇش بىردەي اۋدانىنىڭ حالقى ءبىر اپاتتان امان قالدى. وسى سالاعا تىكەلەي جاۋاپتى توتەنشە جاعدايلار كوميتەتىنىڭ ساباز باسشىسى بوجكو ادەتتەگىدەي ەرتەسى ءتۇس اۋا الماتىعا جەتىپ، «كۇن ىسىعان سوڭ سۋ تاسىدى» دەدى دە ء ىسىن تىندىردى. وقىرمان قاۋىمنىڭ ەسىندە بولسا، Abai.kz سايتى «ۆلاديمير بوجكو – اپات ادام» اتتى ماقالا جاريالاعان بولاتىن. ماقالاعا بايلانىستى وقىرمانداردىڭ بىلدىرگەن پىكىرىنە زەر سالايىق:

«بارلىق اپاتتاردىڭ الدىن الۋعا بولادى. سۋ قويماسىنىڭ سىيىمدىلىعى بەلگىلى عوي. سۋ قويماسىنا سەكۋندىنا قانشا سۋ قۇيىلادى، سۋ قويماسىنان سەكۋندىنا شليۋز ارقىلى قانشا سۋ اعىپ شىعاتىنىن سۋدىڭ جىلدامدىعى مەن كولەمى ارقىلى وپ-وڭاي-اق ەسەپتەلەدى عوي. ەگەر، سۋ قويماسىنا قۇيىلىپ جاتقان سۋ شليۋز ارقىلى سىرتقا اعىپ جاتقان سۋدان ارتىق بولسا، سول ارتىق سۋ قويمانى قانشا ۋاقىتتا تولتىراتىنىن وڭاي ەسەپتەپ شىعارۋعا بولادى ەمەس پە؟

مۇندايدا: "كوتەرە المايتىن شوقپاردى بەلىڭە بايلاما", دەيدى. مەنىڭشە، توتەنشە جاعدايلار ورىن العان كەزدەردە كوپ قاراجاتتى قالتاعا باسىپ الۋعا بولادى. سوندىقتان، وسىندايلاردى وسىنداي "مايلى" جەرلەرگە ادەيى وتىرعىزىپ قويادى. بولماسا، ءبىر كۇندە تەحنيكالىق سالادا جۇمىس جاساپ، كۇردەلى تەحنيكالىق شەشىم شىعارىپ كورمەگەن، تىمىسكىلەۋمەن عانا اينالىسقان تىڭشىنى، وسىنداي-جاۋاپكەرشىلىگى وتە جوعارى، كۇردەلى تەحنيكالىق شەشىم قابىلداۋدى قاجەت ەتەتىن سالاعا ءجاي اشەيىن وتىرعىزىپ قويۋعا بولا ما؟ بۇل-ناعىز كەشىرىلمەس قىلمىستىڭ ءوزى.كليماتتىڭ قاتتى وزگەرىسكە ۇشىراعانىن كورە تۇرا، الدىن-الا، ساقتىق شارالارىن جاساماعانى ءۇشىن، ءوز فۋنكتسيونالدىق مىندەتتەرىنە ءاتۇستى قاراپ، وسىنداي اپاتقا جول بەرگەنى ءۇشىن، توتەنشە جاعدايلار كوميتەتىنىڭ جانە دە باسقا جاۋاپتى ادامداردى ورنىنان بوساتىپ، ولارعا قىلمىستىق ىستەر قوزعاپ، قاتاڭ جاۋاپقا تارتۋ قاجەت»، - دەيدى ماقالاعا 22-بولىپ پىكىر جازعان وقىرمان.

ال، «اقىلشى ۇستاز» ەسىمدى وقىرمان: «بوجكو مىرزا! وسى سالاعا ءسىز كەلگەلى، قازاقستاندا اپاتتىڭ الدىن الۋ جۇمىستارى السىرەپ، الدىن الۋعا بولاتىن اپاتتار كوبەيىپ، ادام شىعىندارىنا اكەلۋدە. ءوزىڭىزدىڭ يكەمسىزدىگىڭىزدىڭ ءبارىن تابيعاتقا جاۋىپ، جۇمىسىڭىزدىڭ كوزىن تاپپاي، وسىلاي قاشانعا دەيىن حالىققا، مەملەكەتىمىزگە قياناتىڭىزدى تيگىزىپ، شىعىنعا باتىرىپ، ورىندى بوساتپاي وتىرا بەرەسىز؟ جاسىڭىز بولسا كەلدى. ەندى،تاعى دا، ۇلى قىرعىن جاساماي تۇرعانىڭىزدا، جاڭا زاماندا جاڭاشا جۇمىس جاساي بىلەتىن، ءبىلىمدى، اۆتوريتەتپەن ەمەس، باسپەن عانا جۇمىس جاسايتىن، قولى تازا، ەلىمىزدىڭ شىن پاتريوتتارىنا، جىگەرلى جاستارعا ورنىڭىزدى بوساتىپ بەرۋگە قالاي قارايسىز؟»، - دەپ سۇراۋلى وي تاستايدى.

تجك-عا كوڭىلى تولماي، كەيىس بىلدىرگەندەر اراسىندا ءبىر وقىرمان «تابيعي اپاتقا دايىن ەمەسپىز، سوعىس بولسا ءبارىمىز اتتانىپ تا ۇلگەرمەيدى ەكەنبىز» دەپ جازىپتى. راس ايتادى. بوجكو مىرزا مينيستر بولىپ تا، كوميتەتتىڭ باستىعى بولىپ تا جۇمىس ىستەپ جارىتقان جوق. قاشان دا بولارى بولىپ، بوياۋى سىڭگەن سوڭ وزىندە عانا بار تىكۇشاعىمەن اپاتتى ايماققا جەتىپ، شىرەنىپ جۇرەدى. سۋ تاسىسا كەلەدى دە قايىق ءمىنىپ الادى.

2011 جىلعى قىزىلاعاش اپاتىنان رەسمي مالىمەت بويىنشا 45 ادام قازا تاپتى. ولاردىڭ ورنىندا تەك مىناۋ ۇسقىنسىز ەسكەرتكىش قالدى.

2014 جىلى كوكپەكتى تاسقىنىنان 5 ادام قازا تاپتى.

ادام شىعىندارىنان تىس، جىل سايىن بولاتىن تاسقىن مەن ورمان، جايىلىم ورتتەرىنەن، اقتۇتەك بوراندا قالعانداردان مەملەكەتكە قانشا شىعىن كەلگەنىن ەسەپتەۋگە جۇرەگىڭ داۋالامايدى. سولاي بولا تۇرا بوجكونىڭ قۇيرىعى تج باسشىسى ورىنتاعىنا نەگە جابىسىپ قالعانىن ءتۇسىنۋ قيىن.

مينيسترلىك بولعان «توتەنشە جاعداي» قازىر كوميتەت بولىپ ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنە ۆەدومستۆو رەتىندە باعىندىرىلعان. الايدا، توتەنشە جاعداي بولعان كەزدە ىلعي دا اسكەري كۇشتەر جۇمىلدىرىلادى. ولاردىڭ جۇمىلدىرىلاتىن ءجونى دە بار، سەبەبى اسكەر مەملەكەتتىڭ قورعانىسىنا تىكەلەي جاۋاپتى. ولار كۇندىز-ءتۇنى سەرگەكتىكپەن، قانداي جاعدايعا دا ءاردايىم ءازىر قالپىندا بولادى. وپەراتيۆتى قيمىلدايدى. قورعانىس سالاسىنىڭ وسىنداي ارتىقشىلىعى بارىنا قاراماستان «توتەنشە جاعدايدى» ءىىم-نەگە قوسقانى بەلگىسىز. بوجكونى ورنىنان الىپ، جاۋاپكەرشىلىگى مىقتى بىرەۋدى تاعايىنداۋ ماسەلەسى ءوز الدىنا، تاسماعامبەتوۆ سياقتى ىسكەر ادام باسقاراتىن قورعانىس مينيسترلىگىنە «توتەنشە جاعدايدى» قوسىپ بەرۋ كوپ كەڭەسەتىن ماسەلە ەمەس. سەبەبى ەلدىڭ اماندىعى - مەملەكەتتىڭ تىنىشتىعىنان كەم تۇسپەيتىن بايلىق.

Abai.kz