2015  جىلدىڭ باسىنان بەرى قاراي بايقوڭىر عارىش ايلاعى مەن قالاسىندا 600-دەن استام مامان جاپپاي قىسقارتۋلاردان كەيىن جۇمىسسىز قالعان.  بۇل تۋرالى «regtv.kz» پورتالى  «الماتى» ارناسىنا سىلتەمە جاساي وتىرىپ حابارلاعان.

بايقوڭىرداعى جاپپاي قىسقارتۋلار تۋرالى اڭگىمەنىڭ اۋانى پايدا بولعاندا، قازاقستاندىق باق ماسەلەنىڭ ءمان-جايىن بىلمەك بولىپ،  قىزىلوردا وبلىسى اكىمدىگىنە حابارلاسقان. ال قىرىمبەك كوشەرباەۆ مىرزا جەتەكشىلىك ەتەتىن  اكىمدىك وكىلدەرى  جىل باسىنان بەرى قاراي 641 ادامنىڭ جۇمىستان بوساتىلعانىن راستاپ وتىر. ولاردىڭ ىشىندە (رەسەي جالداپ وتىرعان بايقوڭىر عارىش ايلاعىنداعى جۇمىستان قۋىلعانداردىڭ) 409-ى قازاقستان ازاماتى ەكەن (http://regtv.kz/kyzylordinskaya-oblast/sotszashchita/item/5828-na-bajkonure-idut-massovye-uvolneniya-sluzhashchikh.html?_utl_t=fb).

ال كوشەرباەۆ كابينەتىندەگى ماماندار قازاقستان ازاماتتارىنىڭ قىسقارتىلۋىن، رەسەيلىك عارىش اگەنتتىگىنىڭ قارجىلاندىرۋدى توقتاتۋىمەن بايلانىستىرادى. اكىمدىك قىزمەتكەرلەرىنىڭ اقپاراتىنا سۇيەنسەك، «روسكوسموس» اگەنتتىگى بايقوڭىردى جالداپ وتىرعان جىلداردان بەرى قاراي، قالانى كوركەيتۋگەت (اباتتاندىرۋعا) ء«بىر تيىن» دا بولمەگەنىن ايتادى. سونىمەن قاتار، قالاداعى پەريناتالدى ورتالىقتىڭ 240 قىزمەتكەرى بىرنەشە جىل قاتارىنان جۇمىسسىز، ۇيدە وتىرۋعا ءماجبۇر بولعان. سەبەبى، تاعى سول «ايلىقتى» جالعا الىپ الىپ وتىرعان «ارەنداتورىمىز» ءتۇرلى سىلتاۋمەن 2008 جىلى اشىلعان ورتالىقتى ءوز باللانسىنا الۋدان باس تارتىپ كەلگەن.

ال ءوڭىر باسشىسى قىرىمبەك مىرزا كوشەرباەۆ، استاناعا ارنايى بارىپ، «روسكوسموس» ۇستىنەن شاعىم تۇسىرگەن. سونداعى ءۋاجى، بايقوڭىر قالاسىن جالعا بەرىلىپ وتىرعان «ايلاق» وبەكتىسىنەن شىعارىپ، وبلىس اكتيۆىنە قوسىپ الۋ بولسا كەرەك. دەگەنمەن، كوشەرباەۆ ۋاجىنە قۇلاق اسقان استانا جوق.

اكىمدىكتەگىلەردىڭ ايتۋىنشا، وسىدان كەيىن وبلىستىق اكىمشىلىكتىڭ سەلەكتورلىق وتىرىسىندا عارىش اگەنتتىگىنەن قۋىلعان قىزمەتكەرلەردى وزگە جۇمىس ورىندارىنا ورنالاستىرۋ ماسەلەسى تالقىلانعان. قازىرگى تاڭدا جۇمىسسىز قالعان قازاقستان ازاماتتارىنىڭ 75-ىنە كوشەرباەۆ مىرزا قىزمەتكە الىپتى. دەگەنمەن، تاعى 350-دەي ادام ەكى قولعا ءبىر كۇرەك تابا الماي وتىرعانى جاسىرىن ەمەس. ءيا، دەيمىز-اۋ، كوشەرباەۆ مىرزا ءوز ەلىندە، ءوز جەرىنەن، ءوز قىزمەتىنەن قۋىلعان قىزمەتكەرلەردىڭ بارلىعىن جۇمىسسىز قالدىرماۋعا ۋادە بەرىپتى. «كەرەك بولسا، كەلەر جىلى تاعى 1,5 مىڭ ادامدى «بيرجاعا» الامىن. مەن جاعدايدى باقىلاۋدا ۇستاپ وتىرمىن»،-دەپ انت-سۋ ىشكەن اكىمدى ايىپتاۋ ويىمىزدا جوق. تەك رەسەي بيلىگى تاعى دا ۋادەسىنەن تايقىپ، جالعا العان جەردى  (ياعني، «روسكوسموس» اكتيۆىنە تيەسىلى جەردى) اقشا ءبولىپ، اباتتاندىرۋدىڭ ورنىنا، قازاقستاندىق قىزمەتكەرلەردى قىسقارتىپ جاتقانى قانىمىزدى قايناتادى. اكەلەرىمىز ايتاتىن، ء«اي، دەيتىن اجە، قوي دەيتىن قوجا جوق» دەگەن وسى عوي. ءاي، بىراق، رەسەيدىڭ «روسكوسموسى» بايقوڭىردى ەسكى-قۇسقى  پراتوندارىن قۇلاتىپ، ۋلى «گەپتيلمەن» حالىقتى ۋلاپ جاتقاندا ۇندەمەگەن ۇكىمەت (الگى ايتىپ وتىرعان استانا) كوشەرباەۆتىڭ سوزىنە پىسقىرىپ قاراسىن با؟!

ونىڭ ۇستىنە، قر ستاتيستيكا كوميتەتى تاراتقان اقپاراتتارعا سۇيەنسەك،  قازاقستاندا 2015 جىلدىڭ قاڭتار-قازان ايلارى ارالىعىندا جۇمىسسىزدار سانى 441 مىڭ ادامنان اسىپ جىعىلعان.  راس، كوميتەتتىڭ وسى جىلعى ون ايداعى مالىمەتتەرى بويىنشا، جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى ەڭبەككە جارامدى حالىق سانىنىڭ 4,9 پايىزى بولعان ەكەن (دات گازەتىنىڭ دەرەگى).

وسى رەتتە، تاقىرىپقا تۇزدىق رەتىندە تاعى ءبىر دەرەككە نازار اۋدارعانىڭىز ءجون. 015 جىلدىڭ ءۇش توقسانىندا جۇمىستان قىسقارعان ازاماتتار سانى بىلتىرعى وسى مەرزىممەن سالىستىرعاندا ءۇش ەسە كوپ (http://www.azattyq.org/content/kazakhstan_reducing/27313910.html). 

ءتۇيىن: ەگەر استاناداعى اق جاعالىلار كوشەرباەۆ زارىنا قۇلاق ءتۇرىپ،  قىسقارتۋعا ۇشىراعان قازاقستاندىقتارعا كومەك قولىن سوزباسا،  «ارەندا» اقىسىن تولەۋدەن جالتارىپ وتىرعان الاياق رەسەيدەن ەش ءبىر قايىر جوق ەكەنى انىق.

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz