قوعامدىق احۋالدى جiتi زەردەلەپ جۇرەتiن ساياسي ساراپشىلار سايلاۋ ءدۇبiرiنiڭ جاقىنداپ كەلە جاتقانىن ايتادى. مۇنى پارتيالاردىڭ قىزۋ قاربالاستىعىنان دا اڭعارۋعا بولادى. ادەتتە ساياسي ساحنادا جيi كورiنە بەرمەيتiن «اۋىل» پارتياسى «پاتريوتتارمەن» بiرiگiپ، الداعى سايلاۋ دوداسىندا سالماقتى كۇشكە اينالماق نيەتتە. قازiر جەر-جەرلەردە كەزدەسۋلەر ۇيىمداستىرىپ، پارتيانىڭ پارمەندiلiگiن ارتتىرۋعا كۇش سالىپ جاتىر. ەندi ولار اۋىلدىڭ عانا ەمەس، تۇتاس قوعامنىڭ وتكiر ماسەلەلەرiنە جiتi نازار اۋدارۋدى كوزدەۋدە. ال، ەلiمiزدەگi ساياسي ينستيتۋتتاردىڭ كوشباسشىسى سانالاتىن «نۇر وتان» پارتياسى ەلباسىنىڭ ۇلت جوسپارىن جۇزەگە اسىرۋ جولىنداعى ۇلكەن مۇراتتى iسكە جول اشۋدا. الەمدەگi قارجىلىق داعدارىس پرەزيدەنتتiك پارتيانىڭ جۇمىسىن جۇيەلەپ، بەلسەندiلiكتi بارىنشا ارتتىرۋدى تالاپ ەتiپ وتىر. سوعان وراي سايلاۋشىلاردىڭ پارتياعا دەگەن شىنايى سەنiمiن قالىپتاستىرۋ جولىندا پارتيانىڭ جۇمىس ادiستەرi مەن فورمالارىن قايتا قاراۋ ماسەلەسi كوتەرiلiپ جاتىر. بۇل جونىندە "وڭتۇستىك قازاقستان" گازەتىنىڭ ءتىلشىسى حابارلايدى.

جاقىندا «نۇر وتان» پارتياسى توراعاسىنىڭ بiرiنشi ورىنباسارى اسقار مىرزاحمەتوۆتiڭ پارمەنiمەن وبلىستىق فيليالدا اۋىس-ءتۇيiس ورىن الدى. وبلىستىق فيليال توراعاسىنىڭ ورىنباسارلىعىن 5 جىلدان اسا ۋاقىت زور بiلiكتiلiكپەن اتقارعان الماسبەك مامىتبەكوۆتi بەرiك وسپانوۆ الماستىردى. جاڭا ورىنباسار وبلىستىق فيليالدىڭ كەزەكتەن تىس XXV كونفەرەنتسياسىن وتكiزiپ تە ۇلگەردi. بۇگiندە پارتيا فيليالىندا 88 مىڭنان استام مۇشە تiركەلگەن. «جاس وتان» جاستار قاناتىندا 23 مىڭنان استام جاس بار. وبلىستىق ماسليحاتتاعى 50 دەپۋتاتتىڭ 47-سi, اۋداندىق جانە قالالىق ماسليحاتتارداعى 263 حالىق قالاۋلىسىنىڭ 249-ى «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ مۇشەسi. بۇل كەز كەلگەن ماسەلەنi شەشۋگە مۇمكiندiك بار دەگەن ءسوز. جانە دە وبلىس تۇرعىندارىنىڭ پارتياعا دەگەن سەنiمiنiڭ شىنايى كورسەتكiشiن ايعاقتايدى. كونفەرەنتسيادا وبلىستىق فيليال توراعاسى، وبلىس اكiمi بەيبiت اتامقۇلوۆ فيليال باسشىلىعىنا قاداۋ-قاداۋ تاپسىرمالار جۇكتەدi. ونىڭ ماڭىزدى دەگەندەرiنە توقتالا كەتكەندi ءجون كوردiك.

وبلىس اكiمi الدىمەن بيۋدجەت قاراجاتى مەن ۇلتتىق قوردان بولiنگەن قارجىنىڭ ءوز ماقساتىندا جانە تيiمدi يگەرiلۋiن باقىلاۋدى كۇشەيتۋدi تاپسىردى. بۇل ءسوز جوق، يگi باستاما. جىل سايىن رەسپۋبليكالىق جانە جەرگiلiكتi بيۋدجەتتەردiڭ كولەمi ارتىپ كەلەدi. ونىڭ iشiندە ينۆەستيتسيالىق باعدارلامالاردىڭ سانى دا ۇلعايۋدا. ال، بولiنگەن قارجىلاردىڭ ەكونوميكانىڭ نەگiزگi سالالارىن دامىتۋعا جانە الەۋمەتتiك باعدارلامالاردى شەشۋگە باعىتتالاتىنى بەلگiلi. وسىعان وراي «نۇروتاندىقتاردىڭ» الدىندا ۇلكەن مiندەت تۇر. ول – بيۋدجەتتەن قارالعان قارجىنىڭ ورنىمەن جۇمسالۋىن قاداعالاۋ، قورجىنداعى اقشانىڭ تالان-تاراجعا تۇسپەۋiن قامتاماسىز ەتۋ. بەرiك وسپانوۆتىڭ مالiمدەۋiنشە، بيۋدجەت قارجىسىن قاداعالاۋ ماقساتىندا 4 كوميسسيا جاساقتالعان. ولار الەۋمەتتiك ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ، تۇرعىن ءۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىعى، شاعىن جانە ورتا بيزنەستi قولداۋ، كولiكتiك-لوگيستيكالىق ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ باعىتتارىن قامتىماق. قوس بۇيiردەن قىسقان داعدارىس كەزiندە سالىق تولەۋشiلەردەن جينالعان قاراجاتتىڭ قاتاڭ قاداعالانۋى ۇنەمدiلiككە ءارi ساپالى جۇمىسقا جول اشادى دەيدi ماماندار.

وبلىستىق پارتيا فيليالىنىڭ، ونىڭ iشiندە باستاۋىش پارتيا ۇيىمدارىنىڭ بەلسەندiلiگiن ارتتىرۋ كەرەك. بۇل، اسiرەسە، جەرگiلiكتi ۇيىمدارعا تiكەلەي قاتىستى. كوپشiلiگiندە تۇرعىندارمەن يدەولوگيالىق جۇمىس جۇرگiزۋ دۇرىس جولعا قويىلماعان. كوبiنەسە پارتيانىڭ اتريبۋتتارىن iلۋمەن جانە بiر رەتتiك اكتسيالار وتكiزۋمەن شەكتەلەدi. تەك قاعاز جۇزiندە بولماسا، پارتيانىڭ قوعامداعى ءرولiن ارتتىرۋعا باعىتتالعان شارالاردىڭ قۇندىلىعى كەمشiندەۋ سوعىپ تۇرعانى جاسىرىن ەمەس. ەندi جەرگiلiكتi ۇيىمداردىڭ پارتيالىق جاۋاپكەرشiلiگiن ارتتىرۋ ماقساتىندا ولاردىڭ قىزمەت دارەجەسiنە قاراماي ەسەپ بەرۋ جۇيەسi ەنگiزiلەدi. بارلىق دەڭگەيدەگi پارتيا قىزمەتكەرلەرiنiڭ تاعى بiر ماڭىزدى ماسەلەسi – وڭiردەگi پارتيا مۇشەلەرiن كوبەيتۋ جانە iشكi پارتيالىق-كادرلىق جۇمىستىڭ ساپاسىن ارتتىرۋ.

پارتيالىق باقىلاۋدىڭ فورماسى مەن جۇمىس جۇرگiزۋ جۇيەسiن پىسىقتاۋ قاجەت. بۇل قوعامدىق قابىلداۋ مەن سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى iس-قيمىل جونiندەگi قوعامدىق كەڭەس جۇمىسىنىڭ ناتيجەلiلiگiن ارتتىرۋعا نەگiزدەلەدi. بۇگiندە ادiلدiك iزدەگەندەر «نۇر وتانعا» بارادى. ءتۇرلi ماسەلەمەن، سان قيلى تاعدىر تاۋقىمەتiمەن كەلەتiندەر وتە كوپ. ودان باسقا، قياناتتىڭ قامشىسى تيiپ، ناقاقتان جالا جابىلسا دا الەۋمەت ەلباسىنىڭ پارتياسىنا جۇگiنەدi. بيلiك پارتياسىنىڭ ورەسi بيiك، تۇعىرى مىعىم، بۇقاراعا بiر تابان جاقىن ەكەندiگiنە سەنەدi. سوندىقتان «نۇر وتاننىڭ» قابىلداۋىنا جازىلىپ جاتادى. ال، ونداعى ايتىلعان ماسەلەلەردiڭ ورىندالۋى قاي دەڭگەيدە؟ تۇرعىندار قوعامدىق قابىلداۋلارعا قانشالىقتى سەنiمدi? وسى تاقىلەتتەس ساۋالداردىڭ جاۋابى ەندi تەرەڭ زەردەلەۋدەن وتەدi. بۇدان بىلاي وبلىستىق فيليال ازاماتتاردىڭ ارىز-شاعىمدارىن مەكەمەلەرگە جولداۋ فۋنكتسياسىنان ارىلىپ، ارىزدى مەملەكەتتiك ورگاندارمەن بiرلەسە شەشۋ جولدارى قاراستىرىلادى. جۇمىس ارىزدىڭ سانىنا ەمەس، ناتيجەسiنە قاراي جۇرگiزiلەدi.

فيليال توراعاسى وڭiردە پارتيالىق جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋ بەلسەندiلiگiن ارتتىرۋ قاجەتتiلiگiنە توقتالدى. پارتيا قولعا العان 12 جوبا قوعام مۇشەلەرiنiڭ الەۋمەتتiك ماسەلەلەرiن جۇيەلi شەشۋگە باعىتتالعان. ناتيجەسiز دە ەمەس. باسقاسىن ايتپاعاندا، «كەدەرگiسiز كەلەشەك» جانە «ارداگەرلەرiمiزدi ارداقتايىق!» اتتى پارتيا جوبالارى وڭiرiمiزدە قانات جايعالى قانشاما مۇمكiندiگi شەكتەۋلi جاندار مەن ارداگەرلەرiمiزدiڭ تۇرمىس-تiرشiلiگi زەردەلەندi. بەيبiت باكiرۇلىنىڭ ايتۋىنشا، پارتيالىق جوبالار بارلىق الەۋمەتتiك توپتاردى، اسiرەسە، جاستاردى قامتۋى تيiس. ولار جالاڭ ۇراننىڭ جەتەگiندە كەتپەۋi قاجەت. ول ءۇشiن جاڭا قازاقستاندىق پاتريوتيزمدi قالىپتاستىرۋ ماقساتىندا جاستاردىڭ برەندتiك يدەياسىن iسكە اسىرۋ مەحانيزمدەرi قاراستىرىلادى.

ىنتالاندىرۋدىڭ بiر جولى رەتiندە پارتيا مۇشەلەرiن مەملەكەتتiك قۇرىلىمدارىنىڭ باسشىلىعىنا ۇسىنۋ تەتiكتەرi رەتتەلەدi. اسiرەسە، باستاۋىش پارتيا ۇيىمى جۇمىسىنداعى نەگiزگi سالماق توراعالارعا تۇسەتiنi بەلگiلi. «ولار نەگiزگi جۇمىسىنان بولەك، ۋاقىتتارىنىڭ باسىم بولiگiن پارتيانىڭ يدەولوگيالىق ۇستانىمدارى مەن ەلiمiزدەگi رەفورمالارعا ارنالعان پرەزيدەنتتiك باعىتتى ناسيحاتتاۋعا ارنايدى. بۇل قاجىرلى ەڭبەك لايىقتى باعالانۋى تيiس» دەيدi وبلىس اكiمi. جاستار ءۇشiن بۇل مانساپقا جەتۋگە كەرەمەت مۇمكiندiك. ءارi ءوز كەزەگiندە جاستار قوزعالىسىن دامىتۋعا ىنتا تۋعىزادى.

قازiر كەز كەلگەن اعا بۋىن وكiلiن اڭگiمەگە تارتا قالساڭىز، كەڭەستiك قوعامنىڭ بiرپارتيالى جۇيەسiن ۇلگi تۇتۋدان جالىقپايدى. يدەولوگياسىن ايتادى، ادامي قۇندىلىقتارىن العا تارتادى. ارينە، كەلiسەتiن تۇستارى دا بار. الايدا، ۋاقىت العا جىلجىعان سايىن قوعام دا وزگەرۋدە. الەمدiك تاجiريبەگە سۇيەنiپ، بiز دە كوپپارتيالى ەل بولۋعا ۇمتىلىپ جاتىرمىز. ال، ولاردىڭ اراسىنان پوزيتسياسى ايقىن، تۇعىرناماسى نىق، حالىقتى سوڭىنان ەرتە الاتىندارى ءوزi-اق دارالانىپ شىعادى. ونىڭ ۇستiنە بۇگiنگi جەدەل وزگەرiپ جاتقان الەم، ونداعى ەكونوميكالىق داعدارىس كiم-كiمدi دە شيراي تۇسۋگە، اينالاعا سەرگەك قاراۋعا ۇندەپ وتىر. «نۇر وتان» پارتياسى دا سونداي سiلكiنiستi باستان كەشۋi تيiس. وبلىس باسشىسىنىڭ فيليال جۇمىسىن جانداندىرۋ باعىتىنداعى تاپسىرمالارىن ەلمەن ەتەنە بولۋدىڭ قادامى دەپ تۇسiندiك. ناتيجەسiنە – ۋاقىت تورەشi.

داۋلەت تۇرسىنۇلى

Abai.kz