«مۇرات ءۇشىن مايدان». باس كەيىپكەر – ءاليحان بوكەيحان
«اق جول» دەموكراتيالىق پارتياسىنىڭ توراعاسى، ءماجىلىس دەپۋتاتى ازات پەرۋاشەۆ – ءاليحان بوكەيحان تۋرالى «مۇرات ءۇشىن مايدان» پەساسىن ساحنالاۋدى ۇسىندى.
«اق جول» دەموكراتيالىق پارتياسىنىڭ توراعاسى، ءماجىلىس دەپۋتاتى ازات پەرۋاشەۆ بيىلعى قازانىنىڭ 14-ءى كۇنى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەمەر-ءمينيسترى ك.ق.ماسىموۆكە ءاليحان بوكەيحاننىڭ 150 جىلدىعىن لايىقتى دەڭگەيدە وتكىزۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميسسيا قۇرۋ قاجەتتىگى تۋرالى دەپۋتاتتىق ساۋال جولداعانى بەلگىلى. ال 2012 جىلى الاشتىڭ 95 جىلدىعىن ەلىمىز بويىنشا اتاپ وتكەن “اق جول” پارتياسى پارلامەنتتە
ءاليحان بوكەيحان باستاعان الاش ارىستارىنا ەسكەرتكىش ورناتۋ تۋرالى باستاما كوتەرىپ، ۇكىمەتكە دەپۋتاتتىق ساۋال جولداعان ەدى. ەندى مىنە، ازات پەرۋاشەۆ ءاليحان بوكەيحاننىڭ 150 جىلدىق تۋعان كۇنىنىڭ قارساڭىندا الاشوردا ومىرىنەن جازىلعان «مۇرات ءۇشىن مايدان» پەساسىن ساحنالاۋدى ۇسىنادى.
«مۇرات ءۇشىن مايدان» پەساسىن، ونىڭ باستى كەيىپكەرلەرىنىڭ ءبىرى – ءاليحان بوكەيحاننىڭ 150 جىلدىق تۋعان كۇنى قارساڭىندا، 2016 جىلدىڭ ناۋرىزىنا دەيىن استانا، الماتى قالالارىنىڭ دراما تەاترلارىندا ساحنالاۋ، سونداي-اق الاشوردا ومىرىنەن جازىلعان بۇل درامانى وبلىستارداعى تەاترلاردىڭ 2016-2017 جىلعى رەپەرتۋارلارىنا ەنگىزۋ تۋرالى ۇسىنىس جىبەرىلدى. بۇل تۋرالى «اق جول» دەموكراتيالىق پارتياسىنىڭ توراعاسى، ءماجىلىس دەپۋتاتى ازات پەرۋاشەۆ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى ارىستانبەك مۇحامەديۇلىنا جولداعان حاتىندا مالىمدەدى.
2017 جىلى – «الاش» ۇلت-ازاتتىق قوزعالىسىنىڭ 100 جىلدىعى، ال ودان ءبىر جىل بۇرىن، كەلەسى، 2016 جىلى – سول قوزعالىستىڭ نەگىزىن قالاۋشى جانە جەتەكشىسى، الاشوردا ۇكىمەتىنىڭ توراعاسى ءاليحان بوكەيحاننىڭ 150 جىلدىعى. پاريجدەگى يۋنەسكو اتقارۋشى كەڭەسىنىڭ بيىلعى جىلى قاراشا ايىنا بەلگىلەنگەن وسى ۇيىمنىڭ باس كونفەرەنتسياسىندا قابىلداۋ ءۇشىن جىبەرگەن ۇسىنىستارىنىڭ ىشىندە 2016 جىلى قوعام جانە مەملەكەت قايراتكەرى ءاليحان بوكەيحاننىڭ تۋعانىنا 150 جىلدىعىن يۋنەسكو كولەمىندە اتاپ ءوتۋ جايى قاراستىرىلىپ وتىر.
سوندىقتان دا ازات پەرۋاشەۆ قازاقستاننىڭ «اق جول» دەموكراتيالىق پارتياسىنىڭ پارلامەنتتىك فراكتسياسىنىڭ اتىنان اعىمداعى جىلى قازان ايىنىڭ 14-ءى كۇنى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەمەر-ءمينيسترى ك.ق.ماسىموۆكە ءاليحان بوكەيحاننىڭ 150 جىلدىعىن لايىقتى دەڭگەيدە وتكىزۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميسسيا قۇرۋ قاجەتتىگى تۋرالى دەپۋتاتتىق ساۋال جولداعان بولاتىن. «ەگەر بۇل ۇسىنىسقا قولداۋ بىلدىرىلسە، اتالعان كوميسسياعا جالپىمەملەكەتتىك، ايماقتىق جانە حالىقارالىق دەڭگەيدەگى كەشەندى باعدارلامالار دايارلاۋ ءىسى جۇكتەلۋگە ءتيىس دەپ سانايمىن»،- دەيدى پارتيا كوشباسشىسى، – ەلباسى جاريا ەتكەن «ماڭگىلىك ەل» مۇراتى دا الاش جولىن ەلىمىزدە دە، حالىقارالىق دەڭگەيدە دە زەردەلەي تۇسسەك، باياندى بولاتىنى كۇمانسىز. قالاي بولعاندا دا وسى زامانالىق ماڭىزى بار وقيعاعا ءۇن قوسىپ، تانىمدىق، تاعىلىمدىق تۇرعىدان قوعامدىق ساناعا سىلكىنىس تۋعىزاتىن مازمۇندى شارالاردى ىسكە اسىرۋدى قامتاماسىز ەتۋ قاجەت»، - دەدى «اق جول» دەموكراتيالىق پارتياسىنىڭ توراعاسى.
ونىڭ ءبىر جولى – الاش مۇراتى مەن تۇلعالارىنىڭ بەينەسىن كوركەمونەر كۇشىمەن ءتۇسىندىرۋ، ۇقتىرۋ ارقىلى مەملەكەتىمىزدىڭ، ۇلتىمىزدىڭ، اسىرەسە جاس ۇرپاقتىڭ رۋحىن وياتاتىن ءىس-ارەكەتتەر جاساۋ. وسىعان وراي، ىزدەگەنگە سۇراعان دەگەندەي، الاشوردا ومىرىنەن جازىلىپ، بىراق اياقتالىپ ۇلگەرمەگەن، «مۇرات ءۇشىن مايدان» اتتى 4 پەردەلى، 6 سۋرەتتى دەپ جوسپارلانعان دراما-پەسا تابىلىپ وتىر. ونىڭ اۆتورى مۇقتىزار تيتاقوۆ – 1937 جىلعى ساياسي قۋعىن-سۇرگىننىڭ قۇربانى. ءبىز ءۇشىن پەسانىڭ تابىلۋى ءبىر جاڭالىق بولسا، ەكىنشىدەن پەسا اۆتورى الاش قوزعالىسىنداعى تىڭ ەسىم دەپ اتاپ كورسەتىلگەن حاتتا. پەسا اۆتورى تۋرالى از عانا دەرەكتەر، سونداي-اق بۇل تۋىندىنىڭ تۇپنۇسقاسى قر ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى شىعىس قازاقستان وبلىسى بويىنشا دەپارتامەنتى سەمەي قالاسى باسقارماسىنىڭ مۇراعاتىندا ساقتالعان. م.تيتاقوۆتىڭ سوناۋ 1935-1936 جىلدارى ساياسي قۋعىن-سۇرگىن كۇش الا باستاعان ەڭ قاۋىپتى شاقتا الاش ۇكىمەتىنىڭ قايراتكەرلەرى تۋرالى پەسانىڭ بىرنەشە كورىنىسىن قاعازعا ءتۇسىرۋىنىڭ ءوزى قايسار رۋحتان تۋاتىن ارەكەت. «اق جول» پارتياسىنىڭ تاپسىرىسىمەن ەلگە تانىمال جازۋشى-دراماتۋرگ وتەن احمەت 1937 جىلدىڭ قۇربانى، الاش ساربازى مۇقتىزار تيتاقوۆتىڭ اياقتاي الماعان پەساسىن جانداندىرىپ، تولىققاندى پەسا ەتىپ شىعاردى. ل.ن.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە، وسى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ پرورەكتورى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى عىلىم اكادەمياسىنىڭ كوررەسپوندەنت-مۇشەسى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور ديحان قامزابەكۇلى باس بولىپ، «مۇرات ءۇشىن مايدان» پەساسىنىڭ تانىستىرىلىمى ءوتتى. بۇل درامانى الاشتانۋشى عالىمدار، شىعارماشىلىق، ادەبي-عىلىمي ورتا قازاق دراماتۋرگياسى ءۇشىن توسىن جاڭالىق، ءساتتى شىققان دۇنيە دەپ باعالاپ، ەلدىك تاريحىمىزدىڭ اسا قۇندى جادىگەرى ساناپ وتىر. ونىڭ ۇستىنە درامانىڭ جازىلعانىنان بەرگى 80 جىلعا جۋىق ۋاقىتتا، تاۋەلسىزدىك العانىمىزعا 24 جىل بولعانىن قوسا العاندا، الاش مۇراتى تۋرالى بىردە-ءبىر پەسا جازىلماپتى.
ەندى مىنە وسى ولقىلىقتىڭ ورنىن تولتىرۋدىڭ مۇمكىندىگى تۋىپ تۇر. «اق جول» پارتياسىنىڭ توراعاسى، پارتيانىڭ پارلامەنتتىك فراكتسياسىنىڭ جەتەكشىسى ازات پەرۋاشەۆ قر مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى ارىستانبەك مۇحامەديۇلىنان «مۇرات ءۇشىن مايدان» پەساسىن، ونىڭ باستى كەيىپكەرلەرىنىڭ ءبىرى – ءاليحان بوكەيحاننىڭ 150 جىلدىق تۋعان كۇنى قارساڭىندا، 2016 جىلدىڭ ناۋرىزىنا دەيىن استانا، الماتى قالالارىنىڭ دراما تەاترلارىندا ساحنالاۋ، سونداي-اق وبلىستارداعى تەاترلاردىڭ 2016-2017 جىلعى رەپەرتۋارلارىنا ەنگىزۋ ماسەلەسىن شەشۋىن سۇراپ وتىر. ول ءوزىنىڭ مينيسترگە جولداعان حاتىن «بۇل مادەنيەت مينيسترلىگىنىڭ الاشوردا ۇكىمەتىنىڭ 100 جىلدىعى مەن ونىڭ توراعاسى ءا.بوكەيحاننىڭ 150 جىلدىعىنا ارناعان زور تارتۋى بولار ەدى» دەپ تۇيىندەيدى.
Abai.kz