«ساباقتى ينە – ساتىمەن» دەمەي مە؟  ۇزاق ۋاقىت، وتە ۇزاق، باقانداي 20 جىل. ىشىمدە بۇرق-سارق  قايناپ، كوڭىلىمدە الاي-دۇلەي داۋىلداي ۇلىپ جۇرگەن بىلەۋدەي ۇلى مۇراتىمنىڭ جۇلدىزى جانىپ، جارىق ساۋلەسى ەندى عانا جارقىراي باستادى-اۋ دەيمىن.

سوناۋ 1994-جىلى قحر اسپانىن قاق ايىرعان اقپا جۇلدىزداي، ءدۇبىرلى جۇرتتى  ءدۇر سىلكىندىرىپ، ەلەۋسىز دە، ەسكەرۋسىز جۇرگەن كوشپەندى حالىق – قازاق ۇلتىنان عاجايىپ مۇرا، تەڭدەسىز بايلىق، جويقىن شىعارما  «شيپاگەرلىك بايان» جارق ەتە ءتۇستى. جالىنىدا وراسان زور بولدى. كىتاپ باسپادان شىعار-شىقپاي جاتىپ، كۇلى قازاق بالاسى جاپاتارماعاي جاتا-جاستانا وقي باستادى دا. ا، دەگەندە ءبارىمىز دە سەنەر-سەنبەسىمىزبى بىلمەي  اڭتارىلىپ قالعانىمىز شىندىق. سەبەبى، بۇل جويقىن شىعارمانىڭ بايانداۋ ءتاسىلى، بۇرىن-سوڭدى كوپ ەستىمەگەن دە، كورمەگەن ءتىل مانەرى، ءىشىنارا  مۇلدەم ەستىمەگەن اتاۋلار مەن وسىعان دەيىن ەش تاريحي دەرەكتەردە كەزدەسپەگەن تۇلعالار، ۋاقيعالار،  الۋان ءتۇرلى عىلىم-ءبىلىمنىڭ ءبىر قازاندا بىتە  قايناپ قويىرتپاقتالۋى، اسۋىن وڭاي –وسپاققا الدىرا قويمايتىن اسقارالى الىپ بەلدىگىندە ەدى.  

عىلىم زەرتتەۋ – ەكىنىڭ ءبىرى ەگىزدىڭ سىڭارىنىڭ قولىنان كەلە بەرمەيتىنى دە انىق قوي. اپ ەتپەدە، كوبىسى قىزدى-قىزدىمەن ءبىر-ەكى رەت وقىپ كوردى دە، ايقايدامعا سالىپ، اربادان قايتقان اتتاي شەگىنشەكتەپ  قايتادان  جىلى جاۋىپ قويعانداي بولدى. سول جۇرت قاتارىندا مەن دە بىرنەشە رەت وقىپ شىققان-تۇعىم. ءبىرىنشى وقۋىمدا شىنىن ايتسام پالەندەي بىرنەمە ءبىلدىم دەي المايمىن. ەسەسىنە ءتۇپسىز تەرەڭ تۇڭعيىق دۇنيەنىڭ سۇلباسىن ەلەستەتكەندەي بولدىم. ەكىنشى رەت وقۋىمنان باستاپ ازداپ بىرنەمە جۇعا باستاعانداي بولدى. سودان بەرمەن قاراي اۋىق-اۋىق وقىپ كەلەم. وقىعان سايىن شىت جاڭا ويلاردىڭ جەتەگىنە  جەتەلۋمەن سيقىرلى عالام سىرىنا باتىپ، تاڭعاجايىپ دۇنيەلەرگە عاشىق  بولامىن. 

1996 جىلى الماتىدا «جالىن باسپاسى» جاعىنان د.ءماسىمحانۇلى مەن ك.ەلەمەسۇلىنىڭ قوتارۋىندا بۇل ەڭبەك كيريليتسادا جارىق كوردى. بىزدەگى ءبىراز كوزعاراقتى  عالىمدار مەن اۋەسقوي كىتاپپازدار ازداپ زەرتتەۋ ماقالالارىن جازعان بولدى. ماقالالار جيناعى رەتىندە «كونەنىڭ كوزى، دانانىڭ ءسوزى» اتتى كىتاپ تا ومىرگە كەلدى. بۇل ازاماتتارعا العىستان باسقا ايتار جوق. دەگەنمەن ۇلتتىمىزدى ۇلىقتار، مەملەكەتىمىز مەرەيىن اسقاقتاتار، بۇگىنگى قازاق عىلىمىن ورگە سۇيرەر وسىناۋ عىلىمنامالىق سۇبەلى ەڭبەكتى، تابانى كۇرەكتەي 20 جىلدا ءار قىرىنان  تولىق اشىپ، حالىق يگىلىگىنە وتان ماقتانىشىنا، ادامزات وركەنيەتىنە  اينالدىرا الماي وتىرعانىمىز، بىلگەنگە وزەكتى وتتاي ورتەيتىن وكىنىشتى شارۋا، ۇياتتى ءىس ەدى.

كەز-كەلگەن ءىستىڭ پىسىپ جەتىلەتىن ۋاعى بولادى دەۋشى ەدى عوي. وسى عىلىمنامالىق كىتاپ  جايلى وتىرعان-تۇرعان قانشاما جەرلەردە اڭگىمە ەتتىك، پىكىر-پايىمدار ايتتىق سەلت ەتىپ سەرپىلگەن، ارىنداپ العا شىعىپ «بۇل شارۋانى قولعا الايىق!» دەگەن بىردە-بىرەۋدى بايقاماعان ەكەم. سويتسەم، مەن، اسىلىندا ءوز جاناشىرىن، قامقورشىسىن كەزىكتىرە الماي جۇرسەم كەرەك. وتكەن جىلى باسقا ءبىر تاريحي كىتاپتى جارىققا شىعارۋ ءۇشىن (اكەم قۇدايبەرگەن سايدۋاقاسۇلىنىڭ «مەن تانىعان شىندىق» اتتى كىتابى) توقان اتتى ويى سەرگەك، كورەگەن كوڭىلدى، اقەدىل اعامنىڭ تانىستىرۋىمەن ءساتى كەلىپ، جاقىپجان نۇرعوجاەۆ اتتى اعامەن تانىسىپ قالعانمىن. ارعى-بەرگى تاريحي تاقىرىپتاردا كوپ اڭگىمەلەسە كەلىپ، وي ءورىسىمىزدىڭ، كوزقاراسىمىزدىڭ، مىنەز- قۇلقىمىزدىڭ، ارمان-تىلەگىمىزدىڭ جاقىندىعى ءبىزدى ۇلكەن ءبىر جۇمىستىڭ توڭىرەگىندە جىمداسۋىمىزعا الىپ كەلدى.

كوپتى كورگەن كورەگەن ازامات، عۇمىر بويى باسپا سالاسىندا ەلەۋلى ەڭبەك ەتىپ ەرشىمدى قىزمەت اتقارىپ كەلگەن ۇلت مادەنيەتىنە، وركەنيەتىنە، تامىرلى تاريحىنا بەي-جاي قاراي المايتىن  اعامىز بىردەن جۇمىستى قولعا الدى دا، ماعان وسى عىلىمنامالىق ەڭبەك جايلى قانداي زەرتتەۋلەردىڭ ءجۇرىپ جاتقاندىعى تۋرالى تاپسىرما بەرگەن ەدى. سول بويىنشا جاقىندا قىتايعا ساپارلاي بارىپ كەلگەنمىن.

«بىتەر ءىستىڭ باسىنا جاقسى كەلەر قاسىنا» دەمەكشى، ساپارىمدى، سوناۋ، 1994 جىلدارى « شيپاگەرلىك بايان» جارىق كورە سالا، بار ىنتى-شىنتىمەن بەرىلە  ۇمسىنىپ، تالايلار بايىبىنا بارا الماي دال بولىپ جۇرگەندە، ەش ەكىۇداي بولماي زەرتتەۋگە كىرىسىپ كەتكەن بۇل كۇندەرى، قحر، ىلە پەدينستيتۋتىنىڭ پروفەسورى، حاكىم اباي فيلوسوفياسىن تىڭعىلىقتى زەرتتەۋشى شايتقازى العازىۇلىنىڭ قارسى الۋىنان باستادىم. شاكەڭنىڭ الدىمنان ايقارا قۇشاق اشىپ شىعۋىنىڭ وزىندىك سەبەبى: وسىدان از ۋاقىت بۇرىن ءوز ارا ءتىل بايلاسىپ، بىزگە «شيپاگەرلىك باياننىڭ» مەديتسينالىق فيلوسوفياسى» اتتى تاقىرىپتاعى عىلىمي زەرتتەۋ كىتابىن ء(الى باسپادان شىقپاعان)  جىبەرىپ بەرگەن بولاتىن. تاعى ءبىر جاعىنان وسىناۋ ۇلى ەڭبەكتىڭ ۇلى وتان يگىلىگىنە، حالىق قاجەتىنە جاراسا  دەگەن ىزگى نيەت، ىزەت قۇرمەتى دە ەدى. وسى ءبىر ۇلاعاتتى شارۋانىڭ جۇزەگە اسۋىنا كومەك قولىن سوزۋدى  ازاماتتىق بورىشىم، پەرزەنتتىك مىندەتىم دەپ بىلگەن شاكەڭ مەنىمەن بىرگە ۇرىمجىگە اتتاندى. ەكەۋارا اڭگىمەمىز جاراسىپ، قىتايدىڭ قۇلجا قالاسىنان شىققان جۇيتكىگەن پويىزىمەن  بار-جوعى ون ساعات شاماسىندا ۇرىمجىگە بارىپ تۇستىك. ورنىعىپ العان سوڭ ازداپ دەم الدىق تا، كوڭىلگە العان ويعا بۇككەن ءبىراز ادامدارمەن تەلەفون بايلانىسىنا شىعىپ، كەزدەسەتىن ۋاقىتىمىزدى بەلگىلەدىك، ءارى كەلىسىلگەن ساعاتىندا ۋاعدالى جەردە جۇزدەستىك. ءبىزدى، ءبىر امان اتتى (شينجياڭ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ اسپيرانتى)  جاس جىگىت كۇتىپ تۇرعان ەكەن، اماندىق ساۋلىقتان سوڭ دەرەۋ ءبىر سالتاناتتى سارايدىڭ ءۇشىنشى قاباتىندا ورنالاسقان رەستورانعا ەرتىپ كىردى. قولى-باسىمىزدى جۋىپ،  انە-مىنە دەگەنشە  «و، قۇرمەتتى قوناقتار كەشىككەنىمە كەشىرىم سۇرايمىن!» دەپ،  جۇمىر دەنەلى، ورتا بويلاۋ قاراتورى، جايدارى ءجۇزدى جاس ازامات كەلىپ جاعىمدى اۋەزبەن  ارقا-جارقا امانداسا كەتتى. سالەم سوڭىن ۇزگىسى كەلمەگەن  شاكەڭ، ماعان،  «بۇل ازامات  الگى سىزدەردىڭ تەلەارنادا تانىستىرعان جاسارات ءدايفۋ (دارىگەر)  عوي» دەدى. مەن دە، « و، الگى جاڭالىق جاراتقان قازاعىم دە!» دەپ قوشامەتتەپ قولىن قايتا الىپ قىسىپ قويدىم. سوسىن جايلانىپ وتىرىپ جايما شۋاق اڭگىمەگە كوشتىك. ارينە، ءسوزدى  ەكەۋمىزدى دە جاقسى تانيتىن شاكەڭ باستادى. الدىمەن قىسقاشالاپ مەنى تانىستىردى دا، ءارى قاراي ويعا الىپ كەلگەن عىلىمي جۇمىسىمىز جايىندا اڭگىمەلەدى. «ىزدەگەنگە-سۇراعان» دەگەندەي وي ارمانى عىلىمعا شەكسىز بەرىلگەن جاسارات مىرزا دا اڭگىمە تيەگىن ءوزى اشقان جاڭالىعىنان اعىتتى دا جىبەردى. «مەن، قازاق دەگەن تالانتتى حالىقتىڭ پەرزەنتى بولعانىما ماقتانامىن. قازاقتىڭ تالانتىلىعىنا دالەل-دايەگىم دە جەتكىلىكتى» دەپ، ءبىراز تاريحتان ايتا كەلىپ، «شيپاگەرلىك بايان، مەنىڭ وڭ جامباسىما كەلگەن بايلىعىم. ماماندىعىما ساي كەلگەنىن قاراشى! وسى ۇلى ەڭبەكتىڭ عىلىمي نازارياسىنان پايدالانىپ، توبىق ارتىنداعى تىرسەك ءسىڭىرىن جالعاۋ ءتاسىلىن ءارى ۇلكەن ادامداردا جامباس ۇرشىعىنىڭ شىعۋىن بۇرىنعى پىشاقپەن كەسىپ گيپسپەن پالەن اي قاتىرىپ تاستاۋداي ازاپتان قۇتقاراتىن تەك ەش جەرىن كەسپەي دە، تەسپەي ورنىنا  تۇسىرەتىن كيىم ۇلگىسىن (مەديتسينا قۇرالىن)  جاساپ شىقتىم. تاعى دا وسىعان ماندەس كەلەتىن، اسىرەسە، ءبىزدىڭ قازاق بالالارىندا ءجيى كەزدەسەتىن تۋادان جامباس ۇرشىعىنىڭ تايىڭقىلىعىن، بۇرىنعى ادىستەن الدەقايدا يكەمدى، ءارى جىلدام نە ءبارى 17-اق كۇندە  قالپىنا كەلتىرەتىن كيىم ۇلگىسىن دە (مەديتسينا قۇرالى)  جاساپ شىعىپ تابىستى بولدىم. بۇل جەتىستىكتەرىم مەملەكەت جاعىنان عىلىمعا قوسقان جاڭالىعىم رەتىندە جوعارى باعالانىپ پاتەنتتەلدى. قازىر، الەمدىك پاتەنتتى الۋ جۇمىسى جۇرگىزىلىپ جاتىر. سونداي-اق،  ءبىز  وسى  جەتىستىكتەرىمىزگە جەلپىنبەي، «شيپاگەرلىك باياندى» ونان سايىن زەرتتەپ، قازاق حالقىنىڭ ادامزات بالاسىنا قوسار ۇلەسىن مولايتۋ ماقساتىندا، «شيپاگەرلىك باياننىڭ» مۇراگەرى نۇرتاي مىرزانىڭ ءتول شاكىرتى قاليبەك قانجاربايۇلى باۋىرىم  ەكەۋمىز بىرىگىپ « شيپاگەرلىك ارنا» اتتى تاقىرىپتا زەرتتەۋ كىتابىمىزدى دا جازىپ باسپاعا دايىنداپ وتىرمىز» دەدى. ايتپاقشى، اڭگىمە-دۇكەن ۇستىندە، سۇڭعاق بويلى اقسارى كەلگەن بۇيرا شاش، ادەمى جىگىت كەلىپ تانىسقان بولاتىن. تانىسا كەلە بۇل ازاماتتىڭ شينجياڭ ولكەلىك «قازاق ءدارى-دارمەك زەرتتەۋ ورتالىعى» زەرتتەۋ ءبولىمىنىڭ باستىعى بولات ماقابىلۇلى ەكەندىگىن بىلگەن ەدىك. بۇل دا ءبىر، ەلىم دەسە ەت-جۇرەگى ەزىلىپ، ۇلتىم دەسە اعىنان اقتارىلعان، عىلىم دەگەندە ىشكەن اسىن جەرگە قوياتىن تالانت-تالعامى مول، اقەدىل ازامات بولىپ شىقتى.

ەرتەسى كۇنى وسى بولات مىرزانىڭ جەتەكشىلىگىندە، 20 جىل بويى تالىعۋدى دا جالىعۋدى دا بىلمەي «شيپاگەرلىك باياننىڭ» جىلىگىن شاعىپ مايىن ىشكەن جەكە زەرتتەۋشى، دارا جۇيرىك ءارىن سارجانۇلى اعامىزدىڭ ۇيىنە ارنايى ىزدەپ بارعان ەدىك. ۇيدە وسى كىسىنىڭ قۇداي قوسقان قوساعى راقيا التىنبەكقىزى اپكەمىز ءبىزدى قىزۋ ىنتامەن قارسى الدى. ءارىن اعامىزدىڭ قان قىسىمى كوتەرىلىپ اۋرۋحاناعا ءتۇسىپ قالعان ەكەن. كەلگەن شارۋامىزدى بىلىسىمەن راقيا اپكەمىز اعىل-تەگىل اڭگىمەسىن اقتاردى-اۋ كەپ. ناعىز زەرتتەۋشىنى اياق استىنان كەزىكتىرىپ قالعانىمىزعا اڭ-تاڭ بولىپ اۋزىمىز اڭقيدى دا قالدى. اڭ-تاڭ بولاتىن جايىمىز: بۇل كىسى «شيپاگەرلىك بايانداعى» كەيبىر زەرتتەۋشىلەرگە كۇمان-كۇدىك تۋدىرىپ كەلگەن، جاڭساق باسىپ جاڭىلىس كەتكەن تۇيىندەرىن ارنايى زەرتتەپ «وتەيبويداق» دەگەن اتپەن بەيجىڭدەگى «ۇلتتار» باسپاسىنان جاڭا عانا كىتابىن شىعارعان ەكەن. جۇيەلى ءسوز، تارتىمدى تالعام، ورەلى ويلارىنا ءدان ريزاشىلىعىمىزدى بىلدىرە وتىرىپ، ءوز قولىمەن بەرگەن  «وتەيبويداق»، «التى وزەگى تۇعىر – جيىرما ەكى تايانىش»، «وتەيبويداقتىڭ جانتانۋ عىلىمى تۋرالى»، «وتەيبويداقتىڭ ارەكەتتىك مۇردە بورشالاۋ عىلىمى» اتتى ءارىن اعامىزدىڭ كىتاپتارىن قۇشاقتاپ، بولنيتساعا تىكە تارتتىق. قالا سىرتىنا تامان جايلاسقان ءزاۋلىم عيمارتتى بولنيتسادان ءارىن سارجانۇلىنىڭ جاتقان بولمەسىنە كىرىپ سالەمدەستىك. ناۋقاسى اۋىرلاۋ اعامىزدى قولتىعىنان دەمەپ جاتقان ورنىنىن زورعا وتىرعىزدىق. قول-اياعى يكەمگە جاقسى كەلىڭكىرەمەي ءتىلى دە قايتا-قايتا كۇرمەلىپ مازاسى بولماي تۇرسا دا،  سونىڭ وزىندە ىشكى رۋحىنىڭ كۇشتىلىگىنىڭ ارقاسىندا بىزگە «شيپاگەرلىك باياننىڭ» ۇشان-تەڭىز بايلىعىنان مەيىرلەنە ۇزدىك-سوزدىق  بايانداپ، «عۇمىرىم جەتسە ءالى تالاي كىتاپ جازارمىن» دەپ، زور ءۇمىتىن اقتاردى. ءبىز بۇل كىسىنى قيناپ الماساق جارار ەدى دەگەن ويمەن، كوپ سوزگە قىستىرمالاماي تەك قولىمىزدا تۇرعان ءۇش كىتابىن باسپادان شىعارۋ تۋرالى  رۇقسات بەرۋىن وتىندىك.  اعامىز شەكسىز ريزالىقپەن «قازاق حالقىنىڭ اسىل مۇراسىن، اۋەلى قازاق ءوزى يگىلىكتەنۋى كەرەك قوي. الىڭدار، باسپادان شىعارىڭدار. كوپتىك ەتپەسە ۇيىمدە شيپاگەرلىك باياننىڭ ءتىلى تۋرالى زەرتتەۋ كىتابىم قول جازبا كۇيىندە جاتىر سونى دا بەرەيىن» دەپ، اعىنان جارىلدى. بۇعان قوسا قازاق تاريحىنا تىكەلەي قاتىسى بار بۇعان دەيىن ەش ءبىر جەردە جارىق كورمەگەن، ەشبىر اۆتوردىڭ اۋزىنان ەستىمەگەن عاجايىپ ءبىر سىرساندىقتىڭ اۋزىن اشقانداي بولدى. اڭگىمەمىز ۇزارىپ كەتپەس ءۇشىن، بۇل ارادا بۇل مازمۇندى دوعارا تۇرۋدى ءجون كوردىم. وتەيبويداق بابامىز “ ...قادىرىن ءبىلىپ ۇستانا بىلگەنگە قانعىسىز بۇلاق، بىلمەگەنگە وتباسى وشاق قاسىندا جاتىپ توزاتىن تۋلاق” دەپ، بۇگىنگى بىزدەردىڭ سالعىرت كۇيىمىزدى ءدوپ باسىپ ايتقان-اۋ شاماسى» دەپ ويعا باتتىم، ارىندەي دارا شاپقان تۇلپار تۇياقتى تۇلعالى اعانى كورگەندە.

ء(ۇرىمجىنى بەتكە العاندا، قازاقتىڭ تاعى ءبىر اردا ازاماتى بۇگىنگى قىتاي قازاقتارىنىڭ اعالاپ العا شىقان  اعارتۋشىسى، جاسى سەكسەننىڭ سەڭگىرىنە شىققان، ناعىز عالىم اعامىز  اۋەلقان قالي  ەدى. وكىنىشتىسى، ءدال وسى كەزدە ول كىسىنىڭ وتباسىندا قارالى جاعداي بولىپ، جۇزدەسۋدىڭ رەتى كەلمەي تەك تەلوفون ارقىلى قىسقا حابارلاسىپ قاپى قالدىق).  ءسويتىپ ءۇرىمجى ساپارىنان كوڭىلىمىز كوپشىپ، مەرەيىمىز تاسىپ، شالقار شابىت قۇشاعىندا قۇلجاعا قايتا ورالدىق.

جاسارات مىرزانىڭ، ىلەدە مۇرات دەگەن تاعى دا ءبىر ەرەكشە تالانتى «شيپاگەرلىك باياننان» ناتيجەلى زەرتتەۋلەر جاساپ جۇرگەن جىگىتتى تانىستىرۋىمەن  ارنايى ىزدەپ بارىپ كەزدەسكەن ەدىم. بۇل جىگىتىمنىڭ سالماعى تىپتەن ەرەسەن بولدى. قالاي دەيسىز عوي. ءوزىنىڭ ايتۋى بويىنشا، «شيپاگەرلىك باياندا» ساقتالىپ ازعانتاي شيپاشاق (رەسيپ) امان قالعان ەكەن. سول شيپاشاقتىڭ بىرەۋىن شەت ەل عالىمدارىمەن بىرلىكتە جوعارى تەحنيكامەن عىلىمي زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، زور تابىسقا جەتىپ، جەتىستىگىن  حالىقارالىق( Journal of Medicinal Plants Research)  جۋرنالدا  جاريالاعان ەكەن. قىتايدا دا جوعارى باعالانىپتى. قازىر «شيپاگەرلىك باياندى» جالعاستى زەرتتەۋ ۇستىندە ەكەن. ۇكىمەت ورنى بۇل ازاماتتان، قازاقي ءدارى -دارمەكتى زەرتتەۋ بويىنشا زور ءۇمىت كۇتىپ ۇلكەن مىندەتتەر جۇكتەگەن كورىنەدى. سونىڭ ايعاعى ىسپەتتى، مۇراتتى ۇرىمجىدەگى مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىنەن ىلە قازاق اۆتونوم وبلىسى ورتالىعى قۇلجا قالاسىنا ارنايى ۇسىنىسپەن اۋىستىرىپ اكەلىپ، وبلىستىق قازاق ءشوپ دارىلەرىن زەرتتەۋ ورتالىعىن قۇرىپ، سول ورتالىقتىڭ ورىنباسار جاۋاپتىسى ەتىپ قويىپتى. مۇرات قىزايبەك باۋىرىمنىڭ مىنا ءبىر ءسوزى كوڭىلىمدى  ەرەكشە كونشىتتى: «قازىر قىتايدا باتىسشا ەمدەۋدەن گورى، وسى ءداستۇرلى (تابيعي ءشوپ دارىلەرمەن) ەمدەۋگە باسا ءمان بەرىپ وتىر. بۇل سالادا، ءبىرىنشى ورىندا جۇڭ يە (قىتايدىڭ ءداستورلى ەمدەۋ ءتاسىلى) ەكىنشى ورىندا تيبەتشە (زاڭزۋ ۇلتتىق ەمدەۋ ءتاسىلى), ءۇشىنشى ورىندا ۇيعىر تيبابەتى (ۇيعىر ۇلتتىق ەمدەۋ ءتاسىلى) تۇرادى. ال ءبىز، قازىرشە بەسىنشى-التىنشى ورىندامىز. قۇداي بۇيىرسا، از جىلدان سوڭ  بىزدەر ءۇشىنشى ورىنعا بارىپ قالامىز. بۇعان كۇمان جوق. ءبىزدىڭ التاي ايماعىندا تۇراتىن ماناتبەك قالي، قاليبەك قانجاربايۇلى  باستاعان ەڭبەكقور ازاماتتارىمىز «شيپاگەرلىك باياندى» نەگىز ەتىپ، «قازاق شيپاگەرلىگى نەگىزدەرى» اتتى جولمەن ون ەكى كىتاپ وقۋلىق قۇرالىن قۇراستىرىپ، قازىردىڭ وزىندە پايدالانىلا باستادى. مىنە، ءبىزدىڭ نەگىزىمىز وسىلاي مىقتاپ قالانىپ وتىر» دەدى.

ونسىزدا ۇزاقتان «شيپاگەرلىك باياندى» جان-جاقتىلى زەرتتەپ، “حالىق يگىلىگىنە نەگە جاراتپايمىز؟” دەگەن مازاسىز ويىمدى، شەت ەلدە جۇرگەن وسىن-اۋ اسىل ازاماتتاردىڭ ەرەن ەڭبەكتەرى تولقىتىپ، شاتتىق ءشارباتىنان سۋسىنداتىپ قايتاردى.

شاياحمەت قالي

Abai.kz