كۇزگى سىر
ءبىز بۇگىن پوەزيا الەمىنە جاڭادان قانات قاققان مەرۋەرت التىنبەك اتتى قارىنداسىمىزدىڭ ءبىر توپ ولەڭدەرىن نازارلارىڭىزعا ۇسىنىپ وتىرمىز. جاس تالاپتىڭ قالام سىلتەسىنە باعانى سىزدەر بەرىڭىزدەر، قادىرمەندى وقىرمان!
انام
اق شاشىڭا سەبەپكەر بولعان،
ەت جاقىنىڭمىن انا!
ۋايىمدى دا، قۋانىشتى دا،
قاتار سىيلاپپىن ساعان...
ىڭكار جانىما ىزگىلىك ەكتىڭ،
پاكتىكتىڭ ءتاڭىرى مە ەدىڭ؟
رۋحىڭدى جالعاستىرار،
جانىڭنىڭ مۇراگەرىمىن.
سان الۋان ساتسىزدىكتەرىمدە،
سالمادىڭ سابىرعا كىسەن،
سۇرىنسەم سىرقىراي كەتەر،
مەن سەنىڭ ون ءۇشىنشى مۇشەڭ.
تالىمىڭە ءتاۋ ەتىپ،
وتەر ءومىر كەرۋەن.
اينىماس ءبىر مەزەتكە دە،
مەن سەنىڭ ارىڭ ەكەم...
انا!
كۇزگى سۋرەت
التىن باستى اعاشتار مۇڭعا ورانىپ،
بۇگىننىڭ ىرگەسى سوگىلىپ جاتىر.
سار جاپىراقتار تال-تەرەكتىڭ شاشتارى،
ساۋىلداپ كارىلىكتەن توگىلىپ جاتىر.
جەلكەم كەپ جاڭعالاقتاتىپ جاپىراقتارىن،
ءولىمشى قايىڭداردى شۋىلداتتى.
سىبدىرمەن سىرىن ايتقان تابيعات ءۇنىن،
جەل وسەكتەپ ولەڭگە ءىزىن تارتتى.
كۇن پاتشا ايىرىلعان كارىنەن،
بوپ-بوز بوپ بۇلتتارعا جولىن بەردى.
ال ۋاقىت، تاقىمعا سىيمايتۇعىن،
كەزەكتى ساپارىنا شەرۋلەندى...
كوشپەلى قۇستاردىڭ كوڭىلسىز قيقۋى،
كۇڭىرەنتتى اسپاننىڭ ءجۇزىن.
قۇلازىپ قالسا دا كەرميىق كۇندەرىم،
بۇل مەنىڭ ساعىنعان كۇزىم...
ماحابباتىم
ماحاببات،
مەن سەنى كۇتپەيمىن!
كۇتپەيمىن زارىعا... جولىڭدى توسىپ.
قىزىقسىز ەركەلەۋ دە ەندى،
قورعان كەۋدەگە باسىمدى قويىپ.
جوعالدى نازىكتىگىم.
مەن ونى ىزدەمەيمىن.
ۇيرەندىم مىقتىلىقتى،
جەتىمدەي تاس مەيىرىم...
جالعىزدىق تورىقتىرماس.
باياعىشا باعىمدى بايلاپ.
مەن ونىمەن سىرلاس بولعانمىن،
جۇبىم ءبىر جازىلماستاي بوپ...
***
جىلدار-جىلدار سەن ماعان نە ىستەدىڭ؟...
جالعىزدىققا قۇمارتتىم كەمىس پە ەدىم؟
تانىعان سوڭ ءۇمىتتىڭ اڭعالدىعىن،
تىكەندەلدى جازيرا تەگىس بەلىم...
جۇرەگىمنىڭ ايقارىپ اق سارايىن،
ساعان قاراي رياسىز اياڭدادىم.
قول بەرىپ قارسى السام دا ءوزىڭدى،
ۋ بەرىپ ايارلاندىڭ...
تاستاي قاتتى جانىمنىڭ جۇمساق تۇگى.
سودان بەرى سەزىمنىڭ ءسوندى دەمى.
قابىرىنە كەلىپ ول تىرىلتەم دەپ،
سيقىر سۋىن سەپپەسە ەرتەگىنىڭ –
تىرىلمەيدى...
كۇز
تۇمانعا باتقان دۇنيە،
تومسارعان مىنا ءتۇرىڭ نە؟
جاپىراق جاۋعان باعىڭدا،
جۇرگەندە بەزىپ ۇيىمنەن.
تورى كۇز جاۋىپ قۇلاعىن،
تىنىشتىققا سۇرانعان.
اپتىعى كەتىپ جازبەنەن،
تۇرعانداي ۋاقىت سىر اڭدىپ.
مۇڭ تۇنىپ تۇرعان دۇنيە،
نۇرىنان ىستىق كۇنىمنىڭ.
كوگىلجىم ءجۇزى اسپاننىڭ،
قوپ-قويۋ بولىپ تۇيىلگەن.
جاپىراق كىلەم توسەنگەن.
اياق ءىزى جوقكوشەڭدە،
شيىرلارىممەن سان-تاراۋ،
ەن سالىپ كەلەم مەزگىلگە...
اي اپكە
اي اپكە!
الىپ كەتشى اسپانىڭا...
شومىلىپ ءتۇننىڭ قارا شاشتارىنا.
جۇلدىزدار قۇشاعىندا جۇبانايىن،
بەزىنىپ دۇنيەدەن قاشقانىمدا.
اي اپكە!
شىعاردى ءومىر سىلىكپەمدى.
سەن عانا ۇعا الارسىڭ كۇيىمدى ەندى.
جەتەگىنە كوندىردى قۇلا تاعدىر،
سۇيگىزىپ امالسىزدان كۇيىكتەردى.
ءتۇن ارۋدىڭ ءتاجىسىڭ ساف لاعىلداان.
ساعان عانا مۇڭ شاعىپ اقتارىلام.
جالعاندىعىن جانىممەن سەزە تۇرا،
مەن الەمدى قالايشا اقتاي الام؟
قۇشاعىڭدى-اش، اي اپكە، توسىىلماشى!
قوسىلماستار مەنىمەن قوسىلماسىن.
جازىلمايتىن جاندارعا داۋا بار ما؟
ءومىروزى سىيلىعىن ۇسىنعاسىن.
اي اپكە!
كوڭىلىم مەنىڭ تىنشىمايدى.
ولەڭ بولىپ ومىرگە جول سۇرايدى.
سەڭگىرىنە كوگىمنىڭ سەن كەلگەندە،
سەزىمدەرىم جىن قاعىپ شىمشىلايدى.
قارا ءتۇن!-
تىنىىشتىقتىڭ پاتشالىعى.
تۇسىنبەس ءاربىر ادام استارىڭدى.
اي اپكە!
مەن دە وزىڭدەي ءتۇندى سۇيەم.
ءتۇن مەنىڭ سىنامايدى جاستارىمدى...
مەن
مەن –
جىر جازا الماي كوسىلىپ،
قۇسا كوڭىل زاپىرانىن توكپەستەن.
تاما-تاما تاريحتارعا توگىلىپ،
ءبىر تومپەشىك بوپ كەتسەم.
كىمگە ارنالار گۇل-دەستەڭ،
ءومىر؟!
ءتاڭىرىم!
نەنى كۇتتىڭ پەندەڭنەن؟
جاراتتىڭ دا القىنعان ساعىنىشتان.
اسىعىمدى اسپانعا الىپ ۇشتىڭ.
سانام سەرگەلدەڭ...
تىنشىمايتىن تابىسپاي،
كوككە عاشىق باسىم-اي،
شىنىم...
مەنىڭ شىن مەكەنىم-
شىن ادامدار ەلىندە.
شاشتارى-بۇلت،
كوزدەرى-كۇن توگىلگەن.
ەلگە بارام-
باعى جۇلدىز جەلەكتى.
ال، جەردەگى قۋىرشاقتار جۇرەكتى،
كۇنىبۇرىن مەزى ەتتى...
ءولىم!
قورىقپايمىن شەنىڭنەن.
مەن جەرىنسەم سەنەن ەمەس،
لاس ومىردەن جەرىنەم.
سەن جەتكەنشە ارمانىمدى،
تابىستىرىپ كوگىممەن،
ال، سونان سوڭ،
ءۇنسىز عانا تىنىشتىققا بەرىلەم...
باقىتتىمىن
مەن باقىتتىمىن!
قاناتسىز ۇشا بىلگەنىم ءۇشىن.
زەڭگىر كوكتەگى اقشا بۇلتتاردان،
كورە العاندىقتان ءار-الۋان ءمۇسىن.
باقىتتىمىن!
مۇزدان دا جىلىلىق سەزەم.
ومىرگە كىنا ارتام نەگە؟
تاعدىردىڭشىرمالعانى-
دانالىققا باستار كەزەڭ...
باقىتتىمىن!
كىرىپتار ەمەسپىن ەشكىمگە.
ەركىنمىن جەلدەي بەس كۇندە.
حانشاداي بولماي-اق كەسكىنىم،
سۇلۋدىڭ تەڭ كورمەن ەشبىرىن...
باقىتتىمىن!
جاقسىنى جازباي تانىدىم.
ارامنىڭ كورمەگەن ارىمىن.
ءتىرى جۇرگەنىمە سىن بىراق،
تۇسپەسە جۇرتقا جارىعىم...
مەرۋەرت التىنبەك
Abai.kz
