كەشەلى-بەرى باق پەن بۇقارانىڭ نازارى بۋرىلداعى وقيعاعا اۋعانى بەلگىلى. ويتكەنى، جامبىل وبلىسى، بايزاق اۋدانىنا قاراستى بۋرىل (روۆنوە) اۋىلىنداعى بالا ولىمىنە قاتىستى وقيعانىڭ اياعى تۇرعىنداردىڭ نارازىلىعىنا  ۇلاسۋدا.

بۋرىل تۇرعىندارىنىڭ تولقۋىنا وسى اۋىلدا التى جاسار كىشكەنتاي ۇل بالانىڭ كىسى قولىنان قازا تابۋى تۇرتكى بولعان. جەرگىلىكتى تۇرعىنداردىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، كۇدىكتى ۇلكەندەر جۇمىستا بولعان كۇندىزگى ۋاقىتتا ۇيگە ۇرلىققا كىرگەن. جىلىستاپ كىرىپ، جىمقىرىپ كەتپەك بولعان كەزدە ءۇي ىشىندە التى جاسار بالا كۇدىكتىنى كورىپ قويعان. كەيىن كۇدىكتى 6 جاسار بالانى 11 جەرىنەن پىشاق سالىپ ولتىرگەن. جامبىل وبلىستىق ءىىد مالىمەتتەرىنە سۇيەنسەك،  كۇدىكتىنىڭ ۇلتى تۇرىك ەكەنى ايتىلدى. 

رەسمي ورگاندار اقپارات بلوكاداسىن جاساعانىمەن، الەۋمەتتىك جەلىلەر جانە كەيبىر بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ مالىمەتتەرىنە سۇيەنسەك، وسى قىلمىس اشكەرە بولعان كۇننىڭ ەرتەسىنە جەرگىلىكتى قازاق ۇلتىنىڭ 200-گە جۋىق وكىلى اۋىلداعى ەتنوستىق تۇرىك ۇلتىنىڭ ۇيلەرىن قيراتا باستاعان.

جاپپاي تارتىپسىزدىكتى توقتاتۋ ماقساتىندا، قازىر وقيعا ورنىنا ارنايى جاساق جۇمىلدىرىلعان.

ءۇش كۇننەن بەرى باسىلماي كەلە جاتقان داۋعا باسۋ ايتۋ ءۇشىن، وبلىس اكىمى ك.كوكىرەكباەۆ باستاعان وبلىستىق ءىىد باستىعى، پروكۋراتۋرا، پوليتسيا جاساقتارى مەن قارۋلى اسكەر كەلگەن.

قازىر اتالعان اۋىلعا كومەندانت ساعاتى ەنگىزىلگەن.

دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، جەرگىلىكتى پوليتسيا سول بويدا-اق، كۇدىكتىنى ۇستاپ، قاماۋعا العان. الايدا جەرگىلىكتى تۇرعىندار ۇستالعان كۇدىكتىنى ءوز قولدارىنا تاپسىرۋدى سۇراپ، كوشەگە شىققان.  وقيعا ءورشىپ كەتكەن سوڭ، پوليتسەيلەر كۇدىكتى مەن ونىڭ وتباسىن تاراز قالاسىنا كوشىرىپ جىبەرگەن. ال ونىڭ تۋىستارىن سوبر ارنايى جاساعى قورعاپ تۇر.

جامبىل وبلىستىق ءىىد ءباسپاسوز قىزمەتىنىڭ رەسمي مالىمدەمەسى:

«2016 جىلعى 15 اقپان كۇنى ساعات 17:00-دە جامبىل وبلىسى، بايزاق اۋدانى، بۋرىل سەلوسىنداعى زورلىقپەن ءولتىرىلۋ بەلگىسى بار، كامەلەت جاسىنا تولماعان ا. س. دۇيسەنبەكتىڭ ولىگى تابىلدى. فاكت بويىنشا قىلمىستىق كودەكستىڭ 99-بابى، 2-بولىگى، 14-تارماعى نەگىزىندە («كىسى ءولتىرۋ») قىلمىستىق ءىس قوزعالدى».

سونىمەن، جامبىل وبلىسى، بايزاق اۋدانى، بۋرىل اۋىلىنداعى وقيعانىڭ ۇزىن-ىرعاسى – وسى. وقيعا تۋرالى قوعام بەلسەندىلەرى نە دەيدى؟ تىڭداپ كورەلىك:

بيلىكتىڭ قاتارىندا ەل قۇلاق اسار كەلىسسوزشىلەر بار ما؟

ءامىرجان قوسانوۆ، ساياساتكەر: 

- ارينە، وسىنداي اسقان ايۋاندىقپەن بەيكۇنا ءسابي - پەرىشتەنىڭ ءومىرىن قيعان جاۋىزدى اسقان قاتالدىقپەن جازالاۋ كەرەك! مەنىڭشە، بۋرىلداعى وقيعاعا قاتىستى قوعام دا، بيلىك تە ءتيىستى، اسا سابىرلى ءارى ساليقالى ۇستانىمدا بولۋ قاجەت. ول قىلمىسكەر باسقا ۇلت وكىلى بولا تۇرىپ، قازاقتىڭ بوبەگىن ولتىرگەنى، ءسوزسىز، بۇل وقيعاعا قوعامدىق، ۇلتارالىق، ساياسي استار بەرەدى. وعان بارشامىز دا تۇسىنىستىكپەن قاراۋىمىز كەرەك. «ەكى ادامنىڭ اراسىنداعى وقيعا، ونداي-مۇنداي ادام اراسىندا بولا بەرەدى» دەگەن ءۋاج بۇل جەردە جارامايدى دەپ ويلايمىن. اسا اۋىر قىلمىس نەگە ورىن الدى؟ ونىڭ العىشارتتارى قانداي؟ نەلىكتەن وقيعا باسقا ۇلت وكىلدەرى شوعىرلانعان جەردە بولدى؟ مىنە، وسى جانە باسقا ساۋالدارعا ناقتى دا شىن جاۋاپتار بەرىلۋى ءتيىس. قازىر ەلدىڭ ونسىز دا جۇيكەسى توزعان. تەك قانا ۇلتارالىق ەمەس، كەز كەلگەن، سونىڭ ىشىندە، جاي تۇرمىستىق نە باسقا ءبىر الەۋمەتتىك سىلتاۋ تابىلا قالىپ، ول نارازىلىق پەن قارسىلىق ۇلكەن وقيعالارعا ۇلاسۋى مۇمكىن. وسى تۇرعىدان العاندا بۋرىل اۋىلىنا قۇقىق قورعاۋ كۇشتەرىنىڭ قارۋ اسىنىپ بارۋى مۇلدەم قيسىنسىز ءارى ارانداتۋشىلىق ارەكەت دەپ سانايمىن! بەيبىت حالىقپەن بەيبىت تۇردە، وركەنيەتتى تىلدە سۇحبات قۇرىپ، مامىلەگە كەلۋ كەرەك! وسى وقيعا سونىمەن بىرگە ء«بىزدىڭ بيلىكتىڭ قاتارىندا ەل الدىنا شىعىپ، داۋ-دامايدى، ۋشىعىپ بارا جاتقان قاقتىعىستى توقتاتا الاتىن، سوعان مورالدىق، قوعامدىق، ساياسي قاقى مەن مۇمكىندىگى بار تۇلعالار، كەلىسسوزشىلدەر بار ما وسى؟» - دەگەن وزەكتى ساۋالدى تۋدىرادى. بىلىق پەن شىلىققا باتقان بيلىك وكىلدەرى مە؟ بيلىككە ءبىر اۋىز سىن ايتا الماي، شەنەنۋىكتەر الدىندا بۇگەجەكتەپ جۇرگەن پارتياسىماقتاردىڭ جەتەكشىلەرى مە؟ رەسمي باق ارقىلى بەتتەرى بىلشيىپ الىپ، وتىرىك-شىندى ارالاستىرىپ جۇرگەن «مەديالىق» تۇلعالار ما؟ ولاردىڭ ەشقايسىسىنا ەل سەنبەيدى! وسى جاعىن دا مىقتاپ ويلانۋىمىز كەرەك!

مۇحتار تايجان، قوعام بەلسەندىسى:

-مەنى قاتتى الاڭداتاتىنى سول، ءبىزدىڭ ەلىمىزدە جاپپاي تارتىپسىزدىكتىڭ قانداي دا ءبىر فاكتىلەرى تىركەلە قالسا، بيلىك وكىلدەرى قۇقىق ورعاۋشىلار مەن پوليتسەيلەرگە قارۋ تاراتادى. مىسالى، بۋرىلداعى وقيعاعا ارنايى جاساق اسكەريلەرى قارۋ اسىنىپ بارعان. بيلىك ەگەر ماسەلەنى ۇلتارالىق قاقتىعىستارعا ۇلاستىرعىسى كەلمەسە، بۇعان جول بەرمەۋى كەرەك ەدى. وندا، سۋمەن اتقىلايتىن كولىكتەر، كوزدى جاساۋراتاتىن قارۋلار، رازەڭكە وقتار ت.ب. بار. نەگە ول جەرگە قارۋلى اسكەر جىبەرىلدى؟ سوندىقتان، قازىر بيلىك ورگاندارىنا قارسىلىق كورسەتۋ بەكەرشىلىك. اياعىندا جاپا شەگەتىن تاعى سول قاراپايىم حالىق بولادى.

پوليتسيا ارانداتۋشىنىڭ ءرولىن اتقارىپ وتىر

رۋزا بەيسەنباي تەگى، قوعام بەلسەندىسى:

-بۋرىل اۋىلىنا بيلىكتىڭ قارۋلى پوليتسيا جاساعىن توككەنىن حالىق دۇرىس قابىلداپ جاتقان جوق. بۇدان كەيىن  ەل ءىشى تولقىپ شىنىمەن دە ۇلتارالىق ماسەلە ۋشىعا ءتۇسۋى مۇمكىن. جاستار جاعى، اسىرەسە، قاتتى نارازىلىق تانىتۋى ىقتيمال. سولاي بولىپ تا جاتقانعا ۇقسايدى. ويتكەنى بۇل جاي قىلمىس قانا بولسا، الاقانداي اۋىلعا پوليتسيا وسىنشا قاپتاپ بارماۋشى ەدى. سوندىقتان، مەنىڭ ويىمشا، مۇندا پوليتسيا ارانداتۋشىنىڭ ءرولىن اتقارىپ وتىرعان سەكىلدى. بىراق نە ءۇشىن؟ تەڭگەنىڭ قۇلدىراۋىنان باستالعان، قازىر تەرەڭدەپ كەلە جاتقان حالىقتىڭ قيىن جاعدايىن باسقاعا اۋدارۋ ءۇشىن بە؟ بىراق، وندا باسقا جاقتان نارازىلىق كۇتۋگە بولادى عوي. ماعان بيلىكتىڭ نە ىستەپ وتىرعانى تۇسىنىكسىز. حالىق كۇنكورىستەن قينالۋدا، ىزالى. ءورت قاي جاقتان دا بولسىن شىعىپ كەتۋى مۇمكىن. سوندىقتان، پوليتسيا، ولاردى يتەرمەلەپ وتىرعان كۇشتەر، ەلدەگى تۇراقتىلىقتىڭ جاۋى سياقتى كورىنەدى ماعان.

تۇراقتىلىقتى قالايتىن بيلىك، ىڭ-شىڭسىز، ءادىل تەكسەرىسكە، ءادىل جازالاۋعا ۇمتىلارى حاق. باسقا بۇل جەردە نە ىستەيدى؟ دياسپورا كەشىرىم سۇراپ وتىر، قۇن دا تولەپ وتىر...

تۇرىك دياسپوراسىنىڭ وكىلدەرى كۇدىكتى وتباسى تۇرعان ءۇيدى ءجابىر كورۋشى سەمياعا بەرۋ تۋرالى شەشىم قابىلداعان. تۇرىكتەر قىلمىسكەردىڭ قاتاڭ جازالانۋىن تالاپ ەتىپ وتىر.

دۋنيادار ابدۋللاەۆ، وبلىستىق تۇرىك دياسپوراسىنىڭ وكىلى:

-بۇل – تۇرمىستىق سيپاتتاعى قىلمىس. ۇيگە ۇرلىققا تۇسكەن ادام ءوزىن كورىپ قويعان بالانى ولتىرگەن. مىنە، ەڭ كۇردەلى تۇسى – وسى. ءبىز بۇل قىلمىسقا كىنالىگە ەڭ اۋىر جازا بەرۋ كەرەك دەپ ايتتىق.

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz