مەن، مەنى كىم دەپ تۇرسىز؟.. مەن المالى وبلىسى، تالحيز اۋدانى، جالپىاياق اۋىلى، قايمانا قازاق كوشەسىندەگى ەلۋىنشى ءۇيدىڭ «قۇرمەتتى ازاماتىمىن»! بۇل، بۇل مەنىڭ ءوزىمنىڭ ءۇيىم بولعاندىقتان مۇنداي اتاقتى الۋعا تولىق قۇقىم بار.

ۇيدەگى قاتىن باستاپقىدا بۇل اتاعىما قارسى بولدى. «سەن بۇل ءۇيدىڭ «قۇرمەتتى ازاماتى» اتانۋىڭ ءۇشىن داڭعاراداي ءۇي سال، بالالاردى ءىشىپ-جەمنەن تارىقتىرمايتىنداي قور جينا، استىما ەسىك پەن توردەي كولىك اپەر. سوسىن، اكەسى-اۋ، مەن ساعان اتاقتى ايايىن دەپ تۇرعام جوق. قايمانا قازاق كوشەسىندەگى ەلۋىنشى ءۇيدىڭ «قۇرمەتتى ازاماتى» دەگەن اتاققا ەرىنگۇل ەسكەرمەسقىزىنىڭ «قۇرمەتتى كۇيەۋى»، «ەرىنگۇلدەن تۋعان بالالاردىڭ «قۇرمەتتى اكەسى» دەگەن مانساپتى قوسىپ بەرەيىك» دەدى.

ايەلدىڭ سوزىندە جان بار. اتاق الۋ ءۇشىن سول اتاققا لايىق قىزمەت جاساۋ قاجەت قوي. مۇنى نەگە ويلاماعانمىن؟. مەن دەرەۋ جالپىاياق اۋىلىنىڭ اكىمىنە باردىم. داڭعاراداي كەڭسەگە سىيماي وتىرعان اكىم مەنىڭ كەلگەنىمە قۋانىپ-اق قالدى. دەسە دە، ءوزىڭىز بىلەسىز؟ قازىرگى شەندىلەر تەگىڭنىڭ ارتىندا تەلەجكىدەي تىركەمە بولماسا، ءسوزىڭىزدى تىڭدامايدى. باسقانى ۇقپاسام دا، مۇنى جاقسى بىلەمىن. كىم تەكسەرىپ جاتىر دەيسىڭ. اكىمنىڭ قولىنان قىسىپ ۇستاپ تۇرىپ: «قۇرمەتتى، اكىم مىرزا! مەن  قايرات نۇرتاستى تىرىدەي كورگەن، MS سايلاۋبەكپەن ءبىر تويدا، ءبىر داستارحاندا (مۇنىم وتىرىك ەندى) وتىرىپ تاماق ىشكەن، بولاشاق قايمانا قازاق كوشەسىندەگى ەلۋىنشى ءۇيدىڭ «قۇرمەتتى ازاماتى» مانساپقۇمار مىقتىبەكوۆ دەگەن ءىنىڭىز بولامىن»، – دەدىم.

– بۇل اتاعىڭدى دالەلدەيتىن قاعازىڭ بار ما؟ – دەدى اكىم مەس قارنىن قولىمەن سيپالاپ.

مەن اۋىز اشقانشا ءوزى سويلەپ كەتتى.

– مەنى بىلەسىز، جالپىاياق اۋىلىنىڭ بىلدەي اكىمىمىن. مىنە، اكىم ەكەنىمدى دالەلدەيتىن قۇجات.

سىرتىندا ەلتاڭبا بەدەرلەنگەن، قويۋ كوك، وتە سۇستى قۇجاتتى قولىما ۇستاتا سالدى. وقىپ شىقتىم، بۇ كىسى راسىندا دا وسى اۋىلدىڭ اكىمى ەكەن.

– مەن «نۇر-وتان» پارتياسىنىڭ مۇشەسىمىن، مەن اۋداندىق ءماسليحاتتىڭ دەپۋتاتىمىن، مەن... مەن... مەن...

الدىمدا تاۋ بولىپ، قىزىلدى-كوك قۇجاتتار، انىقتامالار، مەدال مەن وردەندەر ءۇيىلىپ قالدى. سول قۇجاتتارعا كومىلىپ قالعان مەن بايقۇس اكىمنىڭ الدىنان قايتىپ قاشىپ شىققانىمدى بىلمەيمىن، ءبىر ەسىمدى جيسام، تالحيز اۋدانى اكىمىنىڭ الدىندا وتىرمىن.

ول كىسىنىڭ اتاق-داڭقى اۋىل اكىمىنىكىنەن ەكى ەسە كوپ كورىنەدى. سول مانساپتارعا تاعى كومىلدىم. قاشىپ كەتپەك ەدىم، اكىم دەرەۋ اياعىمدى بايلاتىپ تاستادى. «قايرات نۇرتاستى تىرىدەي كورگەن، MS سايلاۋبەكپەن ءبىر تويدا، ءبىر داستارحاندا وتىرىپ تاماق ىشكەن، بولاشاق قايمانا قازاق كوشەسىندەگى ەلۋىنشى ءۇيدىڭ «قۇرمەتتى ازاماتى» ەكەنىڭدى دالەلدە» دەيدى.

قۇداي وڭدادى، ايتەۋىر! ءدال وسى كەزدە ءبىز وتىرعان كەڭسەگە المالى وبلىسىنىڭ اكىمىنىڭ ءوزى كىرىپ كەلمەسى بار ما؟ مانا عانا داڭقتىڭ بۋىنا ماساتتانىپ تۇرعان شوڭ ادام ءاپ ساتتە شوڭايناعا اينالىپ كەتتى. وبلىس قوجاسىنا جابىسىپ، اۋەكتەپ ءولىپ بارادى. مۇنداي جيىركەنىشتى بولار ما، پاتشاعار! ءداپ ءبىر جىنىسىن وزگەرتكەن «كوگىلدىر» جانداي قوجاسىن اينالىپ-تولعانعاندا اتاقتى بولۋدىڭ وڭاي شارۋا ەمەس ەكەنىن تۇسىنگەندەي بولدىم.

ءنان اكىم ءمان-جايدى سۇراپ بىلە سالىپ، كومەكشىسىنە قوڭىراۋ شالدى. ون مينۋت ءوتتى مە، وتپەدى مە ءبىر توپ ادام، قۇشاق-قۇشاق اتاقتاردى كەڭسەگە كوتەرىپ كىرگىزە باستادى. ات شاپتىرىم بولمە قاعازعا لىققا تولدى.

– مىنە، مەنىڭ ەڭبەگىمنىڭ دالەلى. سەنىڭ دالەلىڭ قايسى؟، – دەدى ءداۋ اكىم ىزادان بۋلىعىپ.

مەن جىلاپ جىبەردىم. جىلاپ جاتىپ: «اكىم مىرزا، قاعاز جۇزىندە ءبارى كەرەمەت شىعار. جوعارى جاقتاعىلاردىڭ مەدالدەرى بۇدان دا كوپ. مەملەكەتمىزدىكىن ايتساڭىزشى، ەكسپو-نى وتكىزۋىمىزدىڭ ءوزى قانداي مارتەبە؟ بىراق، حالىق نەگە كەدەي؟ نەگە قايىرشى؟ سىزدەي ءنان مىرزالار باسقارعان ەل نەگە گۇلدەنىپ كەتپەيدى؟» دەگەن بولدىم ەڭكىلدەپ...

وبلىس اكىمىنىڭ يمانى بار ەكەن. قولىنا تەلەفونىن الىپ، كومەكشىسىن شاقىرىپ، ءمور سۇراتتى. سول ارادا ءبىر اق قاعازعا «قايرات نۇرتاستى تىرىدەي كورگەن، MS سايلاۋبەكپەن ءبىر تويدا، ءبىر داستارحاندا وتىرىپ تاماق ىشكەن، قايمانا قازاق كوشەسىندەگى ەلۋىنشى ءۇيدىڭ «قۇرمەتتى ازاماتى» – مانساپقۇمار مىقتىبەكوۆ» دەپ جازىپ، استىنا قول قويىپ، ءمور باستى. ءسويتتى دە، قولىما سالتاناتتى تۇردە اتاعىمدى تابىس ەتتى.

تەگىندە مەن دە ادام بولمايمىن عوي. ايەلىمنىڭ ايتقاندارىن تىزبەلەپ، مىڭگىرلەي باستاپ ەدىم، ەكى اكىم بايلاۋداعى اياعىمدى شەشىپ، قۇيرىعىمنان ءبىر تەپتى.

ەندى مىنە، وزدەرىڭىز كورىپ وتىرسىزدار! مەن قايرات نۇرتاستى تىرىدەي كورگەن، MS سايلاۋبەكپەن ءبىر تويدا، ءبىر داستارحاندا وتىرىپ تاماق ىشكەن، قايمانا قازاق كوشەسىندەگى ەلۋىنشى ءۇيدىڭ "قۇرمەتتى ازاماتىمىن"!

ەندى داڭعاراداي ءۇي سالىپ، بالالاردى ءىشىپ-جەمى ءۇشىن اۋرەلەنىپ قاجەتى جوق. اتاق قولدا، بالا-شاعا تۋعان اكەسىنەن بەزەر دەيمىسىز...

قانات ابىلقايىر

Abai.kz