تۇركىستان قالاسىندا تاۋەلسىزدىكتىڭ 24 جىلدىعىنا وراي، 24 يگى ءىس-شاراسى ۇيىمداستىرىلىپع وتكىزىلۋدە. ۇلىق كۇندى ۇلىقتاۋعا ارنالعان وسى باعدارلاما اياسىندا كيەلى شاھار تۇرعىندارى 9 الەۋمەتتىك نىساننىڭ اشىلۋىنا كۋا بولدى. 

مۇندا ازاتتىق مەرەكەسى مەملەكەتتىك-جەكە ارىپتەستىك اياسىندا بوي كوتەرگەن 120 ورىندىق «جان-نۇر» بالاباقشاسىنىڭ اشىلۋ سالتاناتىنان باستاۋ الدى. ايماقتاعى تۇرعىنداردىڭ قۋانىشىن ەسەلەگەن الەۋمەتتىك نىسان قالا بويىنشا بالعىنداردى مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمەمەن قامتۋ كورسەتكىشىن 76,6 پايىزدان 77,12 پايىزعا ارتۋىنا سەپ بولدى.

وسىنداي يگىلىكتى ءىس قالا ورتالىعىنداعى ع.مۇسىرەپوۆ كوشەسىندە جاڭادان سالىنعان «جاستار مەن جاسوسپىرىمدەر ورتالىعى» عيماراتىنىڭ اشىلۋىمەن جالعاسىن تاپتى. نىسان كەلەشەكتە قالا جاستارىنىڭ باس قوسىپ، كەلەلى ىستەردى تالقىعا سالاتىن ورداسىنا اينالماق.

مەرەكەدەگى باستى قۋانىشتاردىڭ ءبىرى قالاداعى كوپقاباتتى 2 ءۇيدىڭ ورتالىق جىلۋ قازاندىعىنا قوسىلۋى بولدى. تۇركىستانداعى تولە بي جانە ءجۇسىپ قىدىر كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىندا ورنالاسقان كوپقاباتتى قوس ءۇي كەڭەستىك كەزەڭنىڭ كۇيرەۋىنە بىرگە ۇشىراپ، مۇنداعى تۇرعىندار بۇگىنگە دەيىن قاتتى وتىن جاعىپ، پاتەرىن جىلىتقان. بۇل جاعدايدى ءجىتى باقىلاۋعا العان قالا اكىمدىگى باس-اياعى 2 جىل ىشىندە وسى ۇيلەردىڭ الدىمەن ەسكىرگەن اۋىز سۋ ماسەلەسىن شەشتى. بۇدان سوڭ تۇرعىن ءۇيدى جاڭعىرتۋ باعدارلاماسى بويىنشا قوس ءۇي كۇردەلى جوندەۋدەن ءوتىپ، وبلىس بيۋدجەتىنەن بولىنگەن قارجىعا جىلۋ قازاندىعىنان قۇبىر تارتىلىپ، ونداعى 122 پاتەرگە جىلۋ جەتتى.

بۇدان بولەك، قالانىڭ 6 باعىتتاعى شىعا بەرىس كوشەلەرى تۇگەل جارىقتاندىرىلدى. سونداي-اق، ورتالىق 6 كوشەدە جاڭادان ەلەكتر باعانالارى ساپ تۇزەپ، ولاردىڭ دا ماڭدايىنا شامدار ورناتىلدى.

ەندى تۇركىستاننىڭ ءسۇتى وبلىس اۋماعىنداعى دۇكەندەردە ساتىلۋى مۇمكىن. قالاعا قاراستى قاراشىق اۋىلىندا ورنالاسقان «تۇران» شارۋا قوجالىعى ءسۇت ونىمدەرىن وندىرمەك. بۇعان دەيىن ماقتا ەگىپ، ماتا شىعارىپ، قالا بەردى ماقتا مايى مەن وزدەرىنىڭ سۋ سابىنىن نارىقتا ساۋدالاپ جۇرگەن قوجالىقتا بۇدان بىلاي اعارعان شىعارىلادى. قوسىمشا 10 ادامدى جۇمىسپەن قامتىپ وتىرعان تسەحتا جىلىنا 1800 توننا ءسۇت ونىمدەرى ءوندىرىلىپ، جىلدىق تابىس كولەمىن 270 ملن. تەڭگەگە جەتكىزۋ جوسپارلانۋدا.

مەرەكە قارساڭىندا تۇركىستان ءوڭىرىن كەسىپ وتكەن «بەينەۋ-شىمكەنت» ماگيسترالدى گاز قۇبىرىنان اۆتوماتتاندىرىلعان گاز تاراتۋشى ستانساسى جانە ەسكى يقان اۋىلىنا دەيىن گاز جەتكىزگىش قۇبىرىنىڭ قۇرىلىسى ءبىتتى. الداعى ۋاقىتتا بۇل گاز قۇبىرىنان وسى ايماقتاعى 20 مىڭنان ءاستام ۇش اۋىلدىق وكرۋگ تۇرعىندارى تابيعي گاز تۇتىنۋى ءتيىس.

بۇدان بىلاي تۇركىستاندا تازا اۋىز سۋدان تارشىلىق بولماۋى ءتيىس. ەگەمەندىك كۇنى اياسىندا كەنتاۋ قالاسىنان تۇركىستان شاھارىنا دەيىن كەلگەن قۇبىردىڭ سۋ وتكىزگىش بولىگىنىڭ سۋ تاراتقىش قۇرىلعىسىنىڭ قۇرىلىسى تولىقتاي اياقتالدى. ەندىگى جەردە 160 مىڭ تۇرعىنى بار شاھارعا كەلەتىن اۋىز سۋ كوزىنەن اقاۋ شىقپايدى. كەزەڭ-كەزەڭىمەن جۇرگىزىلگەن قۇرىلىس جۇمىستارى 2013 جىلدان باستاۋ الىپ، وسى جىلى پايدالانۋعا بەرىلىپ وتىر.

بۇدان بولەك، تاۋەلسىزدىككە تارتۋ رەتىندە قالاداعى 30 مىڭ حالقى بار «بەكزات» مولتەك اۋدانىنداعى ەلەكتر قۋاتىنىڭ ساپاسىن ارتتىراتىن جانە وسىنداعى يندۋستريالدى ايماققا قاجەتتى 5 مۆت ەلەكتر قۋاتىن تاراتاتىن 110/35/10 كۆ «كوممۋنالنايا» قوسالقى ستانساسىنىڭ قۇرىلىسى ءوز مەجەسىنە جەتىپ، ىسكە قوسىلدى. وسىلايشا، تۇرعىنداردىڭ يگىلىگىن ەسەلەپ، يندۋستريالدى ايماقتاعى كاسىپورىنداردىڭ كوكجيەگىن كەڭەيتەتىن نىسان زامان تالابىنا ساي ساپالى قىزمەت كورسەتەتىن بولادى.

تۇركىستاندا اشىلعان 9 الەۋمەتتىك نىساننىڭ سوڭعىسى - قالاداعى سارقىندى سۋ جۇيەسىنىڭ قۇرىلىسى ەدى. ەستەرىڭىزدە بولسا، 2014 جىلدىڭ كۇزىندە تۇركىستاندا «عاسىر جوباسى» دەپ اتالعان سارقىندى سۋ تازالاعىش ستانساسى جانە سارقىندى سۋ جۇيەلەرى ىسكە قوسىلىپ، اقپارات قۇرالدارى رەسپۋبليكا كولەمىندە سۇيىنشىلەپ، جاڭالىق تاراتقان-دى. وسى جۇمىستاردىڭ جالعاسى رەتىندە 70,2 ملن. تەڭگەگە  بيىل تاعى دا قالا ىشىلىك سارقىندى سۋ جۇيەسى جۇرگىزىلىپ، 13 ءبىلىم مەكەمەسى، ورتالىق كىتاپحانا مەن حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعى وسى ورتالىقتاندىرىلعان سارقىندى سۋ جۇيەسىنە قوسىلدى.

تۇركىستانداعى توي مۇنىمەن عانا شەكتەلمەيدى. مەرەكە اياسىندا شاھاردا وزگە دە ءىس-شارالاردى ۇيىمداستىرۋ جوسپارلانعان. 18 جەلتوقسانعا دەيىن تاۋەلسىزدىك مەرەكەسىن تويلايتىن كيەلى ءوڭىر جۇرتشىلىعى ءالى قايىرىمدىلىق شارالارمەن قاتار، رۋحاني جان دۇنيەنى بايىتاتىن قالا مەن اۋىلدارداعى مادەني كەشتەردىڭ دە كۋاسى بولادى. ودان بولەك سپورتتىق سايىستاردان وبلىستىق، قالالىق بىرىنشىلىكتەردىڭ تۋى كوتەرىلەدى.  

تۇركىستان قالاسى اكىمىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى

Abai.kz