قازاقستاننىڭ ۇكىمەتى اۋىل شارۋاشىلىعىنا تيەسىلى 1,7 ميلليون گەكتار جەردى اۋكتسيون ارقىلى ساتۋعا شىعاراتىنىن ايتقان كۇننەن باستاپ, ءدۇيىم جۇرت دۇرلىگىپ, بابادان قالعان بايتاق دالانى كولدەنەڭ كوك اتتىنىڭ مەنشىگىنە بەرىپ جىبەرۋگە قارسىلىق ءبىلدىرىپ جاتىر.  سول قارسىلىقتارعا بايلانىستى بۇگىن قر ۇلتتىق ەكونوميكا ۆيتسە-ءمينيسترى قايىربەك وسكەنباەۆ مىرزا «Abai.kz» پورتالىنا ارنايى، ەكسكليۋزيۆتى سۇحبات بەرىپ، جەر ساتۋدىڭ ءجاي-جاپسارىن ءتۇسىندىردى.

(سۋرەتتە قر ۇلتتىق ەكونوميكا ۆيتسە-ءمينيسترى قايىربەك وسكەنباەۆ)

-قايىربەك ايتبايۇلى، اڭگىمەمىزدى قوعامنىڭ نارازىلىعىن تۋدىرىپ وتىرعان «جەر ساتۋ» ماسەلەسىنەن باستاساق. وسى جەردى ساتۋ تۋرالى يدەيانىڭ اۆتورى كىم؟ ۇكىمەت پە؟ پرەزيدەنت اپپاراتى ما؟

-جوق. جەر تۋرالى كودەكس ەڭ ءبىرىنشى رەت 2003-جىلى قابىلداندى عوي. سول جەر كودەكسىندە جىل سايىن وزگەرتىلىپ وتىراتىن تەتىكتەر بار. مىناۋ 48-باپتى قاراساڭىز، سوندا اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى  جەر ۋچاسكىلەرى تەك قانا كونكۋرستىق اۋكتسيون ارقىلى، اشىق ساۋدالانادى دەپ ناقتى كورسەتىلگەن. جانە بۇعان 2009-جىلى وزگەرتۋلەر ەنگىزىلگەن. جالپى بۇل زاڭنىڭ 19 پوزيتسياسى بار. سونىڭ ىشىندە مەملەكەتكە كەرەك، سونىڭ ماقساتىنداعى جەرلەردى ەشقانداي دا (اۋكتسيون، كونكۋرستىق) جولمەن ساتۋعا بولمايدى. سوندىقتان بۇل كەشە عانا تۋىنداعان ماسەلە ەمەس، تەك بيىل عانا ءبىز اۋكتسيون ارقىلى جەردى ساۋداعا شىعارايىق دەپ باستاما كوتەردىك. جانە ءبىز جەرگىلىكتى باسقارۋشى ورگاندارعا، اكىمشىلىكتەرگە تەك قانا اۋىل شارۋاشىلىق ماقساتىنداعى جەرلەردى ساتىڭدار دەپ قاتاڭ ەسكەرتۋ جاسادىق.

-ەسكەرتۋ؟..

-مۇنداي تالاپتار قويعان سەبەبىمىز، كوپ حالىق رەنجيدى، قازىر. مىسالى، مەنىڭ ءوزىمنىڭ تۋىپ-وسكەن اۋىلىمدا 500-دەي ادام تۇرادى. ال جەرگىلىكتى اكىم-قارالار بۇل جەر ۋچاسكىلەرىن وزدەرىنىڭ تامىر-تانىستارىنا تاراتىپ جاتىر. جەر كىمگە، قاشان ساتىلىپ جاتقانىنان ەشقايسىسىنىڭ حابارى جوق. مۇمكىن ول سول اكىمنىڭ جاقىن تانىسى  شىعار، تۋىسى شىعار بالكىم. ونى اۋكتسيون ارقىلى بەرىپ جاتىر ما، الدە باسقاشا جولمەن بەرىپ جاتىر ما، وعان كۇنى بۇگىنگە دەيىن ەشقانداي باقىلاۋ بولماي كەلدى.

سوندىقتان ءبىز جەرگىلىكتى اكىمدەرگە قاتاڭ تالاپ قويدىق. جەرلەردى اشىق اۋكتسيون تۇرىندە عانا، حالىققا جاريا تۇردە ساتاسىڭدار دەپ. دەمەك، ەندى اكىمدەر ء بىرىنشى كەزەكتە ءوزى باسقارىپ وتىرعان اۋداننىڭ، وبلىستىڭ حالقىن اۋكتسيون وتەتىندىگى تۋرالى قۇلاقتاندىرۋى ءتيىس. سودان كەيىن كىمنىڭ قالتاسى كوتەرەدى، كىم قاي جەرلەردى ساتىپ العىسى كەلەدى،  مارحابات، اۋكتسيونعا قاتىسىپ الۋىنا بولادى.

-نەگە كەنەت ۇكىمەت وسىنداي قادامعا بارىپ وتىر؟

-جەردىڭ ساپاسى ازايىپ بارادى. اۋىل شارۋاشىلىق ماقساتىنداعى جەرلەردىڭ قازىر قۇنارسىزدانىپ، ساپاسى تومەندەپ جاتقانى راس. ويتكەنى قاراپايىم حالىق، شارۋالار قازىرگى كۇندەرىن ويلاپ، اقشالارىن ساناپ، ارتىق قاراجاتىن سول جەرلەرگە سالماي وتىر (مىسالى ورگانيكالىق كۇتىمگە).  سوندىقتان ءبىز ويلادىق، حالىقتى ءوز جەرىنە ءوزىن يە ەتىپ، قولدارىنا تابىستايىق دەدىك. بۇل جەرلەر وسى قازاقتىڭ ەرتەڭگى بالالارىنا، ۇرپاقتارىنا قالۋى ءتيىس. حالىق وسى جەرمەن كۇن كورىپ وتىر. ويتكەنى حالىقتىڭ بار بايلىعى جەرى عوي. ونىڭ ۇستىنە بۇدان تۇسكەن قاراجات ۇلتتىق قوردى تولىقتىرۋعا جۇمسالادى.

-ۇلتتىق قور قازىناسىن تولتىرۋدىڭ جەردى ساتۋدان باسقا جولى تابىلمادى ما؟

-ءبىزدىڭ ماقساتىمىز جەردى ساتۋدان پايدا تابۋ ەمەس. سەبەبى، اۋكتسيوننان  تۇسكەن قاراجاتتىڭ بارلىعى ۇلتتىق قورعا تۇسەدى. بۇل اقشا بيۋدجەتكە بارمايدى. ال حالىق ويلايدى: بيۋدجەتتە وسى كۇنا اقشا جەتپەي جاتىر، قازىر اقشا كەرەك بوپ ۇكىمەت جەردى اۋكتسيون ارقىلى ساتىپ جاتىر دەپ. بۇل قاتە تۇسىنىك.

-وسى ۋاقىتقا دەيىن تىپ-تىنىش جاتىپ كەلىپ، ەندى عانا ۇلتتىق قوردى تولتىرۋ دەگەن قيسىنسىزداۋ عوي..

-جوق، نەگىزى ۇلتتىق قور دەگەنىڭىز ەلدىڭ بايلىعى عوي. قازىرگىدەي قيىن-قىستاۋ، ەلىمىزگە سىرتتان كەلەتىن ينۆەستيتسيالار ازايعان كەزدە، ۇلتتىق قوردان ەلباسى اقشا ءبولىپ، ەكونوميكانى العا جۇرگىزدى. ەندى سونى تولتىرۋ كەرەك. سول سەبەپتەن ۇلتتىق قورعا  بۇكىل ەلدىڭ بايلىعى جينالادى. مىناۋ مۇنايدان تۇسەتىن، جەردەن تۇسەتىن اقشا سول قورعا قۇيىلادى. ول - ەلدىڭ بايلىعى. بۇل اقشالار ەرتەڭگى كۇنى جۇمسالاتىن قاراجاتتىڭ كوزى. ونى كەپ، مەملەكەتتىڭ بيۋدجەتىن تولتىرۋ ءۇشىن جەردى ۇكىمەت ساتقالى جاتىر ەكەن دەگەن جاڭساق تۇسىنىك بولادى.

-بايلىعى جوق، ساتىپ الۋعا مۇمكىندىگى مۇلدەم تومەن وتباسىلار مەن ازاماتتار قازىردىڭ وزىندە قالا ساعالاپ، جەرسىز ءجۇر. ەگەر جەردىڭ ءبارى بايلاردىڭ قولىنا وتسە، قاراپايىم حالىق ەرتەڭگى كۇنى نەمەن كۇنەلتەدى؟

-وسى سۇراعىڭىز وتە ورىندى. دۇرىس ايتىپ وتىرسىز، قاراپايىم حالىقتىڭ اقشاسى جوق. بۇنى قالاي ساتىپ الادى؟ قازىر ءبىزدىڭ ماقساتتا 100 ميلليون گەكتار جەر اۋىل شارۋاشىلىعىنا قارايدى. بۇل 100 ميلليوننىڭ ىشىندە 1,2 ميلليون گەكتار جەر ۋچاسكىلەرى ساتىپ الىنعان جەرلەر. ال قالعان 98 ميلليونعا جۋىق جەردى ازاماتتار جالعا الىپ وتىر. ەندى ول جەرلەر اۋكتسيونعا شىعارىلمايدى. ول جەرلەردى جالعا الىپ وتىرعان شارۋالارعا ءبىز ايتامىز، 49 جىلعا جالعا الدىڭ با، سول 49 جىل سول جەردە ءوز شارۋاڭدى ىستەي بەر. ەشكىم ولارعا تيىسپەيدى، ەشكىم ولاردىڭ جەرىن تارتىپ المايدى. سول بۇرىنعى بەتىڭمەن جۇمىسىڭدى ىستەي بەر. بىراق، ەرتەڭ نەمەسە ءبىر جىلدان كەيىن، جوق ون جىلدان كەيىن بولسىن، ءتىپتى 49 جىلدان كەيىن  سول جەردى ساتىپ الامىن دەسە، سول كۇنى اكىمشىلىككە بارىپ، شارتقا قول قويادى دا، سول جەردىڭ قۇنى 10 ميلليون تەڭگە بولسا، كاداستر بويىنشا قۇنىن 5 ميلليونعا دەيىن تومەندەتىپ، 10 جىلعا دەيىن ءبولىپ تولەۋىنە بولادى. جاڭاعى 5 ميلليوندى 500 مىڭنان  10 ايدا تولەي مە، الدە  جىل بويى 100 مىڭنان تولەپ، قالعانىن  ءبولىپ تولەيمىن دەي مە، اكىمشىلىكپەن شارتقا وتىرعان كەزدە ارنايى گرافيكپەن كەلىسىپ الۋىنا بولادى. ول كاداستردى دە وزگەرتىپ وتىرعان جوقپىز. بۇرىنعى 2003 جىلى قابىلدانعان زاڭ بويىنشا قالىپ وتىر. بۇل دەگەنىڭىز، ەگەر قازىر ول جەردى ساتىپ الۋعا اقشاسى جوق بولسا، ونى سول 10 جىلدىڭ ىشىندە ءبولىپ تولەسە دە بولادى دەگەن ءسوز عوي. سونى حالىق دۇرىس تۇسىنبەي وتىر.

ەكىنشىدەن، ەشكىم قازىر شارۋالارعا قيانات جاساپ، جەرىڭدى قازىر تارتىپ الامىز دەپ وتىرعان جوق. قازىر بولماسا، جاعدايىڭ بولعان كەزدە ساتىپ الاسىڭ. بۇل جەرلەر شارۋالاردىكى بولعان سوڭ، ءبىز وسىنداي جەڭىلدىكتەردى جاساپ وتىرمىز.

-الايدا، جەردى ساتۋعا حالىق قارسى بولىپ وتىر. بۇدان قورىقپايسىزدار ما؟ ەگەر ەرەۋىل، شەرۋ، تولقۋ بولسا، قانداي امال قولداناسىزدار؟

- بۇنىڭ بارلىعى ەندى تۇسىنىسپەۋشىلىكتەرگە بايلانىستى عوي. نۇرەكە، مىنا ينتەرنەتتى قاراساڭىز ءبىز وسى زاڭدى قابىلداردىڭ الدىندا اۋدان اۋدانداردى ارالاپ، شارۋالارمەن كەزدەسىپ، ءبىرىنشى كەزەكتە ولارعا ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزگەن ەدىك. ال مىناۋ وزگەرىستەر قابىلدانعاننان كەيىن، 1-شىلدەدەن باستايمىز دەدىك قوي. ونى قازىر تاعى دا ءتۇسىندىرىپ جاتىرمىز. ينتەرنەتتى قاراساڭىز ءجاي شارۋالار ماسەلە كوتەرىپ، نارازىلىق ءبىلدىرىپ وتىرعان جوق. ول مىناۋ ءبىزدىڭ زيالى قاۋىم. كوپ ادامدار سىرتتان ەستىپ الادى دا، "ويباي، مىنالار تۇگەل جەردى  شەتەلدىكتەرگە ساتىپ جاتىر", "قالتاسى قالىڭ، بايلارعا عانا ساتىپ جاتىر" دەپ ويلايدى. سول سەبەپتەن دە تۇسىنىسپەۋشىلىكتەر ورىن الىپ جاتىر. ول زيالى قاۋىم كۇندەلىكتى وسى جەرمەن اينالىسىپ جاتقان جوق قوي. بىزدە قازىر 300 مىڭداي شارۋا تىزىمدە تۇر. ولاردىڭ ءبىرى كەلىپ، باس كوتەرىپ جاتقان جوق. "ەي، مىنالارىڭ دۇرىس ەمەس", - دەپ جاتقان جوق شارۋالار. ەگەر بۇل باستاما دۇرىس ەمەس بولسا، سول 300 مىڭ شارۋا الدەقاشان دالاعا شىعىپ، ميتينگ وتكىزىپ، شۋلاپ كەتەر ەدى. ويتكەنى بۇل ولاردىڭ نان تاۋىپ جەپ وتىرعان جەرلەرى. سەبەبى، ولارعا الدىن الا ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى.  سوندىقتان، الەۋمەتتىك جەلىلەر مەن باق-تا قارسىلىق كورسەتىپ جاتقاندار  – جەرگە قاتىسى جوق، بىراق ۇلتقا جانى اشيتىن ازاماتتار عانا عوي، نۇرەكە. بۇل ءجاي قاۋىپ. جەرىمىزدەن، ەلىمىزدەن، بيلىگىمىزدەن ايىرىلىپ قالامىز با دەگەن قاۋىپ قانا. ال ماسەلەگە تەرەڭىرەك ۇڭىلسەڭىزدەر بۇل حالىق ءۇشىن، سول شارۋالار ءۇشىن جاسالىپ جاتقان دۇنيەلەر.

سوندىقتان ءبىزدىڭ جۇمىسشى توبى وسى ماسەلەنى ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن ايماق-ايماقتاردا جۇرگىزىپ جاتىر. مەن ءوزىم دە ەرتەڭ قوستانانايعا بارىپ، سونداعى حالىقتىڭ وكىلدەرىمەن كەزدەسۋ وتكىزەمىن.

-قايىربەك ايتبايۇلى، جەر شەتەلدىكتەرگە ساتىلمايتىنى ايتىلدى. قازاق جەرى شەتەلدىكتەرگە 25 جىلعا جالعا بەرىلگەن كۇننىڭ وزىندە وعان مەملەكەت تاراپىنان قانداي باقىلاۋلار بولادى؟

-نۇرەكە، بىرىنشىدەن قازاقستاننىڭ بۇكىل جەرى  شەتەلدىكتەرگە بەرىلمەيدى. قازاقستان بويىنشا تەك قانا اۋىل شارۋاشىلىعىنا قارايتىن اۋداندار بار. سونىڭ ىشىندە 62 اۋدان شەكارالىق ايماقتاردا ورنالاسقان. ول جەرلەردى شەتەلدىكتەرگە بەرۋگە دە، جالداۋعا دا تىيىم سالىنعان. تەك قانا قازاقستاننىڭ ورتالىعىندا ورنالاسقان شيكى-مايدا جەرلەردى شەتەلدىكتەرگە جالعا بەرۋگە بولادى. ەكىنشىدەن، شەتەلدىكتەرگە جەردى  بىلاي بەرە سالادى دەگەن اڭگىمە جوق مۇندا. تەك قانا ينۆەستورلىق ماقساتتا عانا جالعا بەرىلەدى. ونىڭ وزىندە مەملەكەتتىك باقلاۋلار بويىنشا 25 جىلعا عانا.

-نەگە 25 جىل؟

-دۇرىس، نەگە 25 جىل؟! ءبىزدىڭ جالعا بەرگەلى وتىرعانىمىز جەر. ول مۇناي، گاز ەمەس قوي، بۇگىن سالدىم، ەرتەڭ الدىم دەيتىن. اۋىل شارۋاشىلىق جەرلەرى. وعان الدىمەن كۇتىم جاسالىپ، ادامدار سالىمىن سالعاننان كەيىن ول سالىمدار جەمىس بەرگەنشە ورتاشا ەسەپپەن 13-15 جىل ۋاقىت كەتەدى ەكەن. ءبىز بۇنى زەرتتەپ كوردىك. ينۆەستورلار 15 جىل بويى اۋەلى سول جەرگە سالعان اقشاسىن شىعارىپ الادى دا، ءارى قاراي تاعى 10 جىل ۇستەمە پايدا كورۋگە مۇمكىندىك الادى. 25 جىل دەگەنىڭىز سودان شىعادى.

ودان كەيىن، جەرگىلىكتى اۋىل، اۋدان اكىمدەرى ول جەرلەردى شەتەلدىكتەرگە ءوز ەركىمەن بەرە المايدى. بىرىنشىدەن، اۋدان اكىمى وبلىس  اكىمىنەن، وبلىس اكىمى ۇكىمەتتەن رۇقسات سۇراۋى كەرەك. ۇكىمەتتە جەر ماسەلەسىنە جاۋاپتى ءبىز بولعاندىقتان وبلىس اكىمدەرى جەردى شەتەلدىكتەرگە جالعا بەرۋ ءۇشىن ءبىرىنشى بىزدەن رۇقسات سۇراۋى ءتيىس. سوندىقتان ول جەرلەردى اكىمدەر وتىرىپ الىپ، بەرە بەرمەيدى. جانە ۇكىمەتتىڭ بەلگىلى تالاپتارى بار. سول تالاپتاردى ورىنداماعان جاعدايدا ول جەرلەردى قايتارىپ الۋعا مەملەكەت قۇقىلى بولىپ تابىلادى.

-ول قانداي تالاپتار؟

- شەتەلدىكتەر ول جەرلەردى ينۆەستورلىق ۇسىنىسپەن عانا جالداي الادى. دەمەك، ينۆەستيتتسيالىق جوسپار بويىنشا ولار اتالعان جەر تەلىمدەرىنە قانشا قاراجات جۇمسايدى،  وعان قانداي كۇتىم جاسايدى - مىنە وسىنىڭ ءبارى مەملەكەتىڭ باقىلاۋىندا بولادى. ەگەر جوسپاردان از كۇتىم جاسلاتىن نەمەسە جوسپاردا كورسەتىلمەگەن ماقساتتاردا جۇمىستار جاسالسا،  اۋەلى ەسكەرتۋ جاسالادى. سوسىن بارىپ ول جەرلەر قايتارىلىپ الىنادى. ال ءبىزدىڭ ۇكىمەتتە ءدال وسى اۋىل شارۋاشلىىعى ماقساتتارىنداعى جەرلەردىڭ ساپاسىن تۇسىرمەۋ ءۇشىن قويىلاتىن قاعيدالار بار. سول بويىنشا باقىلاۋ جۇرگىزىلەدى.

-ول تەك جالعا الىپ وتىرعان شەتەلدىك ازاماتتارعا عانا قويىلاتىن تالاپتار ما؟

-جوق، بۇل جەردى جالداپ وتىرعاندارعا دا، ساتىپ العان ازاماتتارعا دا قاتىستى. مىسالى، ءسىزدىڭ جەرىڭىز ەگىستىك جەر بولسا، ءسىزدىڭ ودان الاتىن ءونىمىڭىز، سول اۋداننىڭ جىلدىق ءونىمىنىڭ 85 پايىزىنان از بولسا، دەمەك ءسىز جەرگە دۇرىس كۇتىم جاساماعاندىقتان دەپ ەسەپتەلىپ، سىزگە ەسكەرتۋ جاسالادى جانە 3 جىل ۋاقىت بەرىلەدى. سول ءۇش جىلدا ءسىزدىڭ سول جەرلەردەن تاپقان ءونىمىڭىزدىڭ كورسەتكىشى وسپەيتىن بولسا، وندا سوت ارقىلى ول جەرلەردى قايتارىپ الۋعا مەملەكەت قۇقىلى. ءتىپتى سول جەرلەردەن الىناتىن ءونىم كولەمى بەلگىلەنگەن كورسەتكىشتەن اسىپ كەتەتىن بولسا دا، ول جەرلەرگە دۇرىس كۇتىم جاسالماعان دەگەن سەبەپپەن قايتارىلادى.

-كەشە ءمالىم بولعانداي، بۇنداي ماقساتتاعى جەرلەر «ورالماندارعا» سالىتمايتىنى ايتىلدى. سوندا بۇل ۇلتارالىق ديسكريميناتسيا،  ەتنيكالىق قازاقتاردىڭ مۇددەسىن تاپتاۋ ەمەس پە؟

-ايتىپ وتىرعانىمىزداي، مىناۋ شەتەلدىك ازاماتتارعا، زاڭدى تۇلعالارعا، «ورالماندارعا» جەر ساتىلمايدى. ويتكەنى ولار قازاقستاننىڭ ازاماتتارى ەمەس. ءتىپتى ول ازاماتار ەرتەڭ ازاماتتىق الا ما، الماي ما؟ بۇل ءوز الدىنا بولەك سۇراق. سول سەبەپتەن تۋىنداپ وتىرعان شەكتەۋ عوي بۇل.  ولار ەرتەڭ قازاقستان ازاماتتىعىن الىپ، تولىق قازاقستاندىق بولسا، سول كۇنى-اق، ولار سول جەرلەردى ساتىپ الا الادى.  ال قازىر، ازاماتتىق الماي جاتىپ، ول ازاماتتارعا جەر ساتىلمايدى.

-ۋاقىت ءبولىپ سۇحبات بەرگەنىڭىزگە راحمەت!

-سىزدەرگە دە ۇلكەن راحمەت!

رS: دوساەۆ مىرزا جەردى ساتقالى جاتقانىن ايتقان كۇننەن باستاپ «Abai.kz» پورتالى ءوز الاڭىندا قازاق جەرىن باي-باعلاندار مەن شەتەلدىكتەردىڭ مەنشىگىنە بەرۋگە بولمايتىنىن ايتىپ، دۇركىن-دۇركىن ماقالالار جاريالادى  (http://abai.kz/post/view?id=7601).  

جەردى اۋكتسيون ارقىلى ساتۋداعى زاڭنىڭ وسال تۇستارىن ويىپ تۇرىپ كورسەتتى، ۇكىمەتكە (http://abai.kz/post/view?id=7418) .

قازاق جەرىنىڭ لاتيفۋنديستەردىڭ مەنشىگىنە بەرىلگەلى جاتقانىن دا جازدى (http://abai.kz/post/view?id=7369).

قازاقتىڭ سەرگەك سانالى ازاماتتارىنىڭ، ۇلت زيالىلارىنىڭ باسىن ءبىر الاڭعا بىرىكتىرىپ، ماسەلەنىڭ كەيبىر كەمسىن تۇستارىنا ۇكىمەتتىڭ نازارىن بۇردى (http://abai.kz/post/view?id=7479).

ءتىپتى، شيرەك عاسىردان بەرى ۇيقىعا كەتكەن پارلامەنتتىڭ دە نازارىن اۋدارىپ، جەر ساتۋ ماسەلەسىن ماجىلىستە كۇن تارتىبىنە سالىپ، قايتا قاراۋدى تالاپ ەتتى (http://abai.kz/post/view?id=7526).

قازاق شارۋالارىنىڭ جالداپ وتىرعان ميلليونداعان گەكتار جەر ۋچاسكەلىرىن شەتەلدىكتەرگە ساتۋعا  ءۇزىلدى-كەسىلدى قارسىلىق ءبىلدىردى (http://abai.kz/post/view?id=7479).

كۇنى كەشە عانا استانادا ۇلتتىق ەكونوميكا ۆيتسە-ءمينيسترى بريفينگ وتكىزىپ، قازاق جەرى شەتەلدىكتەرگە ساتىلمايتىنىن ايتتى.

ەستەرىڭىزدە بولسا، وسىدان 6 جىل بۇرىن قازاق بيلىگى ەلىمىزدىڭ ميلليونداعان گەكتار جەرىن قىتايعا بەرىپ جىبەرمەك بولعاندا ءدال وسى «Abai.kz» پورتالى باس بولىپ، بيلىكتىڭ بەتىن بەرى قايتارعان ەدى (http://old.abai.kz/content/deuren-kuat-tart-kolyndy-tereshchenko), (http://old.abai.kz/node/2798), (http://old.abai.kz/node/2669).

بۇل «Abai.kz» پورتالىنىڭ كەزەكتى جەڭىسى! سىزبەن ءبىزدىڭ كەزەكتى جەڭىسىمىز، قادىرلى قانداستار!

سۇحباتتاسقان - نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz