جامبىل بابامىزدىڭ يمانىنا كامىلدىگى
(باللادا)
جامبىل بابامىز سول كەزدەگى جۇماباي شاياحمەتوۆكە: «قاراعىم، مەن ۇزبەي ناماز وقىعان اداممىن. مەن ولگەندە وبالىما قالماي جانازامدى شىعارتىپ، باعىمنىڭ ىشىنە قوي. سوعان ۋادە بەر. بولماسا اناۋ ستالينىڭە ايتىپ كەلىسىمىن الامىن»، - دەپتى. كەيىن جاكەڭ قايتىس بولعاندا جاسىرىن تۇردە جانازاسىن شىعارىپ، اقىرەتىنە وراپ، تابىتقا سالىپ شىعارعان ەكەن.
ءبىسمىللا، ءسوز باستادىم جامبىلشا مەن،
اللاعا ەڭ الدىمەن سالدىم سالەم.
قۇدايدى اۋزىنا العان كۇناھار بوپ،
قانشا جان وتكەن ەكەن زار-قۇسامەن.
بۇعاۋلاپ ءدىنسىز قوعام، تىزگىندەگەن،
«قۇدايسىز «كوسەم» جولىن» – نۇرلى ءىز دەگەن.
ء«دىن – اپيىن» دەپ ساناپ، اداستىرىپ،
اللانىڭ اق جولىمەن جۇرگىزبەگەن.
سول قوعام قىزىل-جاسىل، قارا ساتال،
قاتىنى-بي، ەرى-قۇل، بالاشا-شال.
ادامزات جاراتىلعان مايمىلدان دەپ،
ساندالعان ماركس دەيتىن قابا ساقال.
سول قوعام ءوزى دە لاس، ءسوزى دە لاس،
نادانى جاراتقاندى سەزىنە الماس.
ابايدان اسىپ ايتقان جان بار ما ەكەن،
«اللانىڭ ءسوزى دە راس، ءوزى دە راس».
ورەپكىپ، توسكە شاۋىپ، بەتتەن الىپ،
جۇرەتىن يماندىنى شەتكە قاعىپ.
سول قوعام تەكسىزدەرى قۇداي ءۇيى،
جىبەرگەن مەشىتتەردى اتقورا-عىپ.
پىسىعى ء ىشى مەرەز، سىرتى جىلماڭ،
ارباعان قىلىعىمەن تۇلكى بۇلعاڭ.
تويىپ اپ ارام سۋعا كەكىرەيىپ،
نامازحان جۇرتشىلىقتى كۇلكى قىلعان.
«مايمىلدان ادام بولىپ جەتكەمىن» دەپ
اق جولدان اداسۋمەن وتكەنى كوپ،
سولارعا قاھارلانعان باتىر باۋكەڭ،
مايمىل ەمەس، تەگىمىز – كوكبورى دەپ!..
دەسەك تە، تۇسكە اينالدى سول ءبىر زامان،
ءداستۇردى، ۇيات، نامىس، اردى ۇرلاعان.
ساجدەسىنە باس ءيىپ وتكەن ماڭگى،
يمانىنا كامىل جان جامبىل بابام.
سول جاكەڭ نامازعا ۇيىپ كرەملدە،
مەيىرىم، شۋاق تۇنعان نۇر وڭىندە.
قاھارى دا جەتپەپتى قاندى قولدىڭ،
قۇلدىعىنان تۇرعىزىپ جىبەرۋگە.
كىم ءبىلسىن، ء بىر عاجاپتىڭ سىرىن ۇقتى،
الدە ول مويىندادى ۇلىلىقتى.
جاكەڭنىڭ جولبارىسى ىقتىردى ما،
ءداستۇرىن بۇزبالىق دەپ جىميىپتى.
ەشقاشان قۇلشىلىعىن جاسىرماعان،
اللادان وزگە ەشكىمگە باس ۇرماعان.
سول جاكەڭ جاناسىز كەتەم بە دەپ،
ويلاعان ماڭگىلىگىن اسىل بابام.
ءتاۋ ەتكەن اللاعا ەمەس، ۇلىعىنا،
سەنبەگەن «قىزىل قوعام» بىلىعىنا.
جانازامدى شىعارت دەپ تاپسىرىپتى،
بيلىكتەگى يماندى ءبىر ۇلىنا.
قاراشى مىنا عاجاپ عالاماتقا،
بىلسە دە جامالارىن جامان اتقا.
جاسىرىن جانازاسىن شىعارتىپتى ول،
قيانات جاساي الماي – اماناتقا.
جانازا – سوڭعى ساپار ماڭگىلىككە،
تارازى – باعامدايتىن قالدىرىپ نە؟!.
جانازا – ادال بارۋ اللا الدىنا،
پەندەگە تىرلىكتەگى سوڭعى نۇكتە.
جانازا – اقىرعى ءسات، اقتالۋ ما،
قيامەت كوپىرىنەن ساقتانۋ ما.
ول بالكىم بار كىنادان تازالانۋ،
كىرلەنگەن بۇل جالعاننىڭ سوقپاعىندا.
جانازا – جەتكەن بار ما سىرىنا بۇل،
پەندەمىز، كۇتەر ءبىزدى قۇبىلا كىل.
تىرلىكتەن سوڭ ءومىردىڭ دە بار ەكەنىن،
مەڭزەگەن ۇرپاعىنا ۇلى جامبىل.
ول سولاي تەكسىزدىكتەن ساقتاندىرعان،
زامانعا قارسىلىق پا، «قاقپان قۇرعان».
ۇقتىرعان اقىرەتتە اۋىرلىعىن،
جاناسىز مايىتكە اتتاندىرعان
... اعايىن امانبىز دەپ تاسىمالىق،
ەش پەندە قاشا المايدى باسىن الىپ.
اللانىڭ اق جولىمەن وتكەندەردىڭ،
جانازا نامازىنا اسىعالىق.
سەركىجان قاجي
Abai.kz
