كارىبوز قاڭتارۇلى – 1916 جىلعى قارقارا جارمەڭكەسىندەگى البان كوتەرىلىسى باسشىلارىنىڭ ءبىرى. ول – باتىر ۇزاق, داناگوي جامەڭكەمەن قاتار ءجۇرىپ, ەلدىڭ بىرلىگىمەن ىنتىماعىن, بىرتۇتاستىعىن جانە اق پاتشانىڭ وتارلاۋ ساياساتىنا قارسى شىققان كۇرەسكەر. ءوز ورتاسىندا بەدەلدى, ۇلكەن قۇرمەتكە يە بولعان, ءدىني ساۋاتى مىقتى, اراب-پارسى ءتىلىن جاقسى بىلگەن ادام. بىلىمدىلىگىمەن البان مەن قىرعىزدىڭ بۇعىسىنا تانىمال بولعاندىعى جونىندە ەل اۋزىندا اڭگىمە ايتىلادى.

كارىبوزدىڭ بىلىمدىلىگى مەن بىلگىشتىگىن جامەڭكە دە جوعارى باعالاپ، جۇرتتىڭ: «الباندا ءتورت بىلگىش بار، سونىڭ ءبىرى كارىبوز» دەۋى تەگىن ەمەس. جانە دە بەلگىلى اقىن كودەك بايشىعانۇلى ولەڭدەرىندە «ەلدىڭ ىشىندەگى بەتكە ۇستار ءبىلىمدىسى كارىبوزدى» دەپ جىرعا قوسقان.1916 جىلعى قاندى قىرعىن تۋرالى جىرلاعان اقىنداردىڭ ولەڭدەرىندە ونىڭ ەسىمى كەزدەسەدى. ونىڭ وسىنداي دارەجەگە جەتۋى – قارقارا جارمەڭكەسىندە دۇنيەنىڭ ءتورت بۇرىشىنان كەلگەن جارمەڭكەدە الۋان كىتاپتاردى كادەگە جاراتىپ، ءوزىنىڭ اينالاسىنا بىلگەنىن ايتىپ، ناسيحاتتاۋى، كوزى اشىق، كوڭىلى وياۋ جانداردى ساۋات اشۋعا، ءبىلىمدى بولۋىنا ىقپال ەتكەندىگى. سونىمەن بىرگە ءوزى وقىعان كىتاپتاردى رۋحاني ازىق ەتكەن. دۇنيەتانىمدىق كوزقاراسىن جەتىلدىرۋمەن قاتار قىردىڭ بالالارىن وقىتىپ، شاكىرت تاربيەلەگەن.

كارىبوزدىڭ تاعى ءبىر ەرەكشەلىگى قازاقتىڭ العاشقى گازەت-جۋرنالدارى «شولپان جۇلدىزى» مەن «ۇشقىندى» دا وقىپ، ونداعى ماتەريالداردى قالىڭ جۇرتشىلىققا جەتكىزىپ وتىرعان. ول ءوز زامانىندا جەتىسۋعا تۇركىستان جاقتان كەلگەن اۋىز ادەبيەتىنىڭ بىلگىرى جۇسىپبەكقوجا شايحىسلامۇلىمەن دە بىرگە جۇرگەن. ەلدىڭ ىشىندەگى اۋىز ادەبيەتكە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى جوعارى بولۋمەن قاتار، ونى جيناستىرۋدا ءماشھۇر ءجۇسىپ كوپەەۆپەن دە بايلانىسى بولعاندىعى كەيبىر دەرەكتەردە كەزىگەدى. بۇل جونىندە م.ج.كوپەەۆتىڭ ەڭبەكتەرىندە كارىبوزدىڭ ەسىمى اتالاتىن شىعارمالار دا بار.

سونىمەن قاتار كارىبوز دا ءوزىنىڭ شىعارمالارىن كىتاپ ەتىپ شىعارۋعا نيەت ەتكەن ەكەن. سونىڭ ءبىرى 1912 جىلى «قازان» باسپاسىنان «ماحرابايا رامازان» اتتى ءدىني قيسساسى. قيسسا مۇسىلماننىڭ بەس پارىزىنىڭ ءبىرى – ورازا ايىنا ارنالىپ جازىلعان تۋىندى. ونى وقىعان ادام ورازانىڭ قادىر قاسيەتىن، قۇدىرەتتىلىگىن تەرەڭ سەزىنىپ، تانۋىنا ىقپالى زور. ءبىر عاسىردان بۇرىن شىققان قيسسانىڭ ءمانى مەن ماعىناسى ۋاقىت وتسە دە ومىرشەڭدىگىن جوعالتپايىنى بۇعان دالەل بولادى. «رامازان – ون ەكى ايدىڭ پاتشاسى, بۇل ايدا قابىل بولار كوزدىڭ جاسى» دەپ جىرلاعان كارىبوز ورازا ۇستاعان مۇسىلمان قاۋىمعا ايدىڭ ۇلىلىعىن سيپاتتاي وتىرىپ، ورازاعا ءتان نارسەنىڭ بارلىعىن قيسساعا قوسىپ جىرلاعان. ءپىتىر مەن زەكەت تۋرالى دا جۇرشىلىققا تۇسىندىرەدى. «بيداي بولسا, بەس قاداق ءبىر ادامعا, ارپا بولسا, ون قاداق ءاربىر جانعا. اقشا بولسا, سول بيدايدىڭ باعاسىن بەر, ءار نارسە ءۇشىن ساۋاپتان قۇرى قالما» دەپ ورازانىڭ جاقسى جولىن كورسەتەدى. وتىز كۇنگى ورازاداعى مۇسىلماندىق پارىزدىڭ قاسيەتى قيسسادا تابىلادى. جالپى كارىبوز قاڭتارۇلىنىڭ بۇل تۋىندىسى مۇسىلمان قاۋىم ءۇشىن ورازا ايىندا ارناپ جازعان ءدىني قيسسانىڭ ءبىرى دەسە ارتىق ەمەس. قيسسا ۇزاق جىل عىلىمي اكادەميانىڭ قورىندا ساقتالىپ كەلىپتى. ونى فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى توقتار الىبەك مۇسىلمانشا ارىپتەن ءبىزدىڭ ارىپكە ءتۇسىرىپ، جارىققا شىعارعاندىعى. بىراق قيسسا بۇدان كەيىن ءوز وقىرمانىنا تولىق جەتپەگەنى وكىنىشتى. كارىبوزدىڭ بۇدان باسقا شىعارمالارى بولعان بولۋى كەرەك. بىراق ول ساقتالماعان. ال كارىبوز قاڭتارۇلىنىڭ كۇنى بۇگىنگە دەيىن بەيمالىم بولىپ كەلۋى، ول ءدىني ادام بولعاندىعىنان كەڭەس زامانىنا لايىق ەمەس بولىپ، زەرتتەلمەي قالۋىندا. البان كوتەرىلىسىنىڭ باسشىلارى جونىندەگى ءبىر دەرەكتەردە كارىبوز قاڭتارۇلى 1860 جىلى قۇرمان بولىسىنداعى تۇزكول اۋىلىندا تۋعان، وقىمىستى، ورتا بويلى، دەمبەلشەڭ كەلگەن، قوي كوزدى، قابا ساقال، اقسارى ءوڭدى كىسى بولعان دەپ جازادى. باسقا دەرەك جوق.

1916 جىلعى البان كوتەرىلىسىنىڭ باسشىسى دەپ قارقارا جارمەڭكەسىندە ۇستالعان 16 ادامنىڭ ىشىندە قۇرمان بولىسىنان ۇزاق ساۋرىقۇلى، كارىبوز قاڭتارۇلى، سىبانقۇل ارعىنۇلى جانە سازا توبەۇلى قاراقول قالاسىنا ايدالىپ، اباقتىدا اتىپ ولتىرىلگەنى ۇلى جازۋشى مۇحتار اۋەزوۆتىڭ «قيلى زامان» كىتابىندا جازىلعان. وسىنداي دەرەكتى قاراقولدىڭ اباقتىسىنان ءۇش جەرىنەن وق ءتيىپ، امان شىققان اۋباكىر سولتانبەكۇلىنىڭ ەستەلىگىنەن دە تابامىز. «قاماۋدا 10 كۇن جاتتىق. 11-كۇنى التى سولدات كەلىپ: «اۋباكىر، جامەڭكە، ۇزاق – ۇشەۋىن سۋديا شاقىرادى»، – دەدى. بۇل ۋاقتا جامەڭكە، ۇزاق ەكەۋى دە كىسەندەۋلى ەدى. جامەڭكە – جامان اۋرۋ. ۇشەۋمىزدى سولداتتار ايداپ شىقتى. مەن جامەڭكەنى سۇيەپ الىپ كەلدىم. ايداعان سولداتتار جول بويى قارقىلداپ، بالدىرلاپ: «اۋباكر باتىر... ۇزاق باتىر... جامانكە باتىر... ءۇش باتىر...» دەپ مازاقتاپ كۇلىپ كەلدى. سوتتىڭ قوراسىنا كىرگىزدى. قورانىڭ ىشىنە سوت ۇستەلىن، جازۋشىسىن الىپ شىعىپ، سۇراي باستادى.ءبىزدىڭ سوتقا بەرگەن جاۋابىمىز ءبىر جەردەن شىقتى. جاۋابىمىزعا قاناعاتانباعان سوت ءبىزدى بوقتاپ، تاقتايىن تاعى تەپكىلەدى. قايتىپ التى سولدات ايداپ، اباقتىعا جاپتى. ارتىنان ىلە-شالا «مىنا ءدارىنى جامەڭكەنىڭ اۋرۋىنان ەمدەلۋگە سۋديا جىبەردى»، – دەپ قۇمىرامەن ءبىر ورىس ءدارى اكەلدى. مەن: «جاكە، ىشپەڭىز، بۇل ۋ»، – دەدىم. ۇزاق باتىر: ء«ازىر بىزگە قاستىق قىلمايدى، دومبىتىپ ءجۇر عوي»، – دەدى. جامەڭكە دە جانىنا باتىپ وتىرعان اۋرۋعا الگى ءدارىنى ءبىرازدان سوڭ ىشكىسى كەلدى دە، ءىشتى. ءىشتى دە دوڭبەكشىپ، تالاۋراپ بارىپ، ەكىندىدە جامەڭكە ءولىپ كەتتى. جامەڭكەنى ءوزىمىز كونۆويمەن ءجۇرىپ، مۇسىلمان قاۋىمىنا اپارىپ قويدىق. ودان كەيىن امان-ەسەن 5 كۇن تۇرمەدە جاتتىق. باسقالاردان ءبىر دە جاۋاپ سۇراعان جوق.

تۇرمەدە بىزبەن بىرگە جاتقان 7 ورىس بار ەدى. مۇنىڭ ءبىرى ايەل بولاتىن. بۇلار بۇرىنعى قىلمىستى ادامدار بولسا كەرەك. بۇلاردى «مۇناپاس» بولدىڭ دەپ ءبارىن بوساتىپ جىبەردى. ءبىز وڭكەي قازاق قالدىق.

سول كۇنى تۇستە مىلتىعىمەن اباقتىنىڭ ەسىك الدىنا 3 سولدات كەلدى دە، تەسىكتەن سى­عا­­لاپ «اۋباكىر باتىر، سەندەرگە پاتشادان «مۇ­ناپاس» كەلدى. ساعات 2-دە شىعاسىڭدار»، – دە­دى. مەن: «توقتا، باعانا ورىسقا كەلگەن مۇ­نا­پاس بىزگە نەگە بىرگە كەلمەدى. ونان دا سا­عات 2-دە اتىلاسىڭ دەسەڭشى، اتاڭنىڭ اۋزىن ...»، – دەپ بوقتاپ جاتىرمىن. ۇزاق: «اتتەڭ-اي، مۇنى بەكەر ايتتىڭ عوي. نەگە ءولتىرۋشى ەدى؟» – دەدى. كوپشىلىك ماعان يلاندى. دەمبە قاعىپ، كارىبوزدى يمام قىپ، بەسىن وقىدىق. «ياسيندى» وقىتىپ، اتا-بابامىزدىڭ ارۋاعىنا دۇعا قىلدىق، – دەپ جازادى. ياسين سۇرەسى نە ءۇشىن وقىلاتىن مۇسىلمان جۇرتشىلىعىنا بەلگىلى جايت. الايدا ونىڭ قۇدىرەتتىلىگى مەن سۇرەنىڭ قاسيەتتىلىگىن كوبىمىز بىلە دە بەرمەي­مىز. ياسيندى كارىبوز جامەڭكە قاتتى قينالعاندا وقىدى دەپ اۋەزوۆ تە جازادى. سوندا دا ياسين سۇرەسىنە توقتالىپ وتكەندى ءجون كوردىك.

– ياسين – قۇرانداعى ەڭ ۇلىق سۇرە. اللا تاعالا ياسين سۇرەسىن 7 جارىم ميلليون ەتىپ ءتۇسىرىپتى. كەيبىر شاريعات كىتاپتارىندا ياسين 8 بولسا، دۇنيەدەن قايتقاندارعا جان سالماق ەكەن. سۇرەنىڭ كۇشتىلىگى وسى. ءياسيندى ءولىم قالىندە جاتقاندارعا، دۇنيەدەن قايتقاندارعا وقيدى. قۇراندى تولىق قاتىم قىلماسا دا ياسيندى وقىپ قاتىم جاسايدى. سۇرە 83 اياتتان تۇرادى. اياتتار ءار نارسەگە سەبەپتە بولاتىن قاسيەتى بار. اۋرۋ-سىرقاۋلارعا، جۇيكەسى سىر بەرگەندەرگە، اۋىزى باسى قيسايعاندارعا ياسين سۇرەسىن وقىپ، دەم سالادى. دەنە مۇشەلەرى اجىرقالانىپ نەمەسە كەكجيىپ قالعاندا ياسين سۇرەسىن وقۋ ارقىلى قالپىنا كەلتىرەدى. مىسالى جامەڭكە ۋدان ۋلانعاندا كارىبوز ياسين سۇرەسىن وقىعان. بىراق ۋدىڭ قۋاتتىلىعى كۇشتى بولعاندىقتان ول كىسىنىڭ بەتى بەرى قاراماعان. الايدا قينالعان جامەڭكەنىڭ جانى جۇمساق ءارى ۇيىقتاعان ادامداي ءجۇرىپ كەتۋىنە سەبەپشى بولعان. ءۇزىلىپ بارا جاتقان ومىرگە دەم سالعاندا، ادام جانى ەش قينالىسسىز كەتەدى. سول ءۇشىن كارىبوز ياسين سۇرەسىن وقىعان. «كارىبوز ءاربىر قاۋىپ ۇستىندە ىستەيتىن ادەتى بويىنشا سۇرە «ياسيندى» وقي باستادى» دەپ جازعان جازۋشى كىتابىندا. ياعني سۇرەنىڭ قۇدىرەتىنەن اۋەزوۆ تە حاباردار بولعان. سۇرەنى كەز كەلگەن مولدا وقي بەرمەيدى. ونى جاقسى بىلگەن، وقىعاندا ارىپتەرىن تاستاماي، قيراعاتىنا كەلتىرىپ، ەرەجەسىنە ساي وقۋ كەرەك. شىدامى مىقتى مولدا عانا وقيدى،– دەيدى الماتى وبلىسى تالعار اۋدانى تۇرار رىسقۇلوۆ اۋىلىنىڭ نايب يمامى اسىلبەك قاجى ىڭكانۇلى.

بۇدان ءبىز كارىبوزدىڭ ۇلكەن ءىلىمدى مولدا بولعاندىعىن بايقايمىز. اباقتىدا ول جولداستارىمەن بىرگە يمام بولىپ ناماز دا وقيدى. جامەڭكە ولگەننەن كەيىن اباقتىدا وتىرعانداردىڭ ءبارىن قىرعان. ول اۋەزوۆتىڭ كىتابىندا جانە اۋباكىردىڭ ەستەلىگىندە دە ايتىلادى. «ناماز وقىپ بولعاندا الگى ءۇش سولدات تاعى كەلدى. بىرىندە بەساتار، بىرىندە امىركەن تاپانشا، ەندى بىرىندە بەردەڭكە بار ەدى. كەلە سالا تەمىر ەسىكتىڭ تەسىگىنەن مىلتىقتىڭ استىنا الدى. ءتۇتىن، تۇمان بولدى. ورنىمنان «اللالاپ» اتىپ تۇرىپ، قالپاعىمدى كيگەنىمدە ارقاما ەكى وق ءتيدى. قايتا اينالعاندا سۇبەمنەن ءبىر وق ءتيدى. ۇستەلدەن ىرعىپ ءتۇسىپ، ەسىكتىڭ تاساسىنا تىعىلدىم. وق تيگەن التى كىسى توردە اۋناپ جاتىر. بۇلار: نۇكە، سازا، قۇدياربەك، جامپەيىس، قازبەك، كارىبوز ەدى. بۇلار بىرىنە-ءبىرى قاقتىعىپ جىعىلىپ جاتىر» دەپ اۋباكىر قاندى قىرعىن وقيعانىڭ قالاي بولعانىن جازعان. ءبىر كامەرادا وتىرعان 18 ادامنان اۋباكىر، جايشىبەك جانە تۇرلىقوجا عانا ءتىرى كەتكەن. ءبىر دەرەكتە قاراقول اباقتىسىندا وتىرعانداردىڭ 14-ءىن اتۋ جازاسىنا بۇيىرسا، سىبانقۇل ارعىنوۆ پەن كارىبوز قاڭتاروۆتى 25 جىل كاتورگاگا ايداۋعا ۇكىم شىعارعانى جونىندەگى دەرەك كەزدەسەدى. بىراق كوتەرىلىس باسشىلارىن تۇرمەدەگىلەر 12 تامىز كۇنى قىرىپ سالعان. سەبەبى بۇل كەزدە قاراقولدا قىرعىزداردا كوتەرىلىپ، قىرعىن سوعىستان كوپ ادامدار قىرىلىپ، ولگەن. سول ءبىر قىرعىندا البان كوتەرىلىسىنىڭ باسشىلارى قاراقول اباقتىسىندا اتىلعاندا سولاردىڭ ىشىندە كارىبوز دا بولعان.

كارىبوز قاڭتارۇلى الباننىڭ قۇرمان رۋىنداعى كيىكباي اتادان تارايدى. ولاردىڭ اتا-بابالارى وتىرعان جەرى كورنەكتى جازۋشى بەردىبەك سوقپاقباەۆتىڭ تۋعان اۋىلى قوستوبە. قوستوبەدە ۇلى جازۋشى مۇحتار اۋەزوۆتىڭ «قيلى زامان» كىتابىنداعى تاريحي كەيىپكەرلەردىڭ ۇرپاقتارى از تۇرمايدى. سولاردىڭ ءبىرى كارىبوزعا جاقىن تۋىسقان بولىپ كەلەتىن ءسادۋ بورانباەۆ قارياعا جولىققان ەدىك.

– ءبىز 1916 جىلعى قارقاراداعى الباندار كوتەرىلىسىنە قاتىسىپ، اباقتىدا اتىلعان كارىبوز قاڭتارۇلىنىڭ تۋىسىمىز. كارىبوز تۋرالى اكەلەرىمىز كوپ ايتاتىن. قاراقول تۇرمەسىندە اتىلعاننان كەيىن كارىبوزدىڭ ءولى دەنەسىن اكەلەرىمىز تەكەس وزەنىنىڭ جاعاسىنداعى ءيىنجار دەگەن جەرگە قويىپ، باسىنا مازار تۇرعىزدىق دەيتۇعىن. مۇنى ءبىزدىڭ ۇلكەن اكەمىز ءنۇسىپ بورانبايۇلى ايتقان ەدى. بورانبايدىڭ اكەسى نازارباي كارىبوزدىڭ شاكىرتى بولىپ، تاربيە العان جانە قاسىندا ءجۇرىپ، اتقوسشى قىزمەتىن اتقارىپتى. اتامىز 1969 جىلى 9 قازاندا 83 جاسىندا قايتىس بولدى. اتام ءوزىنىڭ دۇنيەدەن وتەر الدىن ءبىلدى مە مەنى شاقىرىپ الىپ، «بالام، باستىقتارىڭنان رۇقسات سۇرا. مەنىڭ جاعدايىم ونشا ەمەس، ولاي-بۇلاي بولىپ كەتسەم، مەنى قاڭتاردىڭ كارىبوزىنىڭ قاسىنا جەرلەڭدەر» دەپ وسيەت ايتتى. مەن وندا كولحوزدىڭ مالىن باعاتىنمىن. سودان كەيىن كوپ ۇزاماي اتامىز باقيلىق بولدى. ءبىز اتامنىڭ وسيەتىن ورىنداپ، ۇستازىنىڭ قاسىنا قويدىق. كارىبوزدى ەل ءاجىنىڭ بالاسى دەيدى ەكەن. سەبەبى قاڭتار قاجىعا بارعان ادام كورىنەدى. ال اتام نۇسىپكە كەلەتىن بولساق، ساۋاتتى، ءىلىمدى كارىبوزدىڭ شاكىرتى بولعان، دىنگە مىقتى ەدى. كوپ نارسەنى بىلەتىن. ۇلكەندەرمەن اڭگىمەسىندە كارىبوزدىڭ ولەڭدەرىن جاتقا ايتىپ، اڭگىمە جاسايتىن. كارى­بوزدىڭ ولەڭدەرىن جازدىرىپ تا قويعان. ونى بىرەۋلەر سۇراپ الىپ، كەيىن بەرمەي كەت­تى. ال ءوز اكەم سەيداحمەت دومبىراشى، كۇي­شى بولعان ادام. كارىبوزدىڭ بالاسى اكىم، ماحمۇد. اكىم 1970 جىلى قايتىس بولدى. ولاردان ۇرپاقتار بار. اتام ۇيرەتكەن كارىبوزدىڭ «دۇنيە ءتاسىل» جانە رامازان ايىنداعى ورازا تۋرالى ولەڭدەرى ەسىمدە. بۇدان دا باسقالارىن بىلەتىنمىن. جاس كەلگەن سوڭ ۇمىت بولدى. ونىڭ كوبى ءدىني ولەڭ بولعان سوڭ، وعان كوپ ءمان بەرمەپپىز، – دەيدى ءسادۋ قاريا.

دءۇنيە تءاءسىل 

بىرەۋ ءوءتىپ, بىرەۋدەن قالعان دءۇنيە,

كءۇن ءوتسە دە ارتىندا ارمان دءۇنيە.

قىزىل بەلگى تءۇلكىسى سەكىلدەنىپ،

ءار بەرىپ الداپ قويعان جالعان دءۇنيە.

زامان قايتىپ, تءۇزەلەر بۇزىقتىرىپ,

دءۇنيەنى كءوزىنە ءبىر كءورسەتسەڭ,

مءانساپ قالار ما ەدى قىزىقتىرىپ.

بءاتشاعاردى الدىمەن ۇستاپ الىپ،

اۋزى باسىن قان قىلارما بۇزىپ تۇرىپ.

دءۇنيە جءۇر پەندەسىن مەكەنىنە قىزىقتىرىپ,

زامان قايدان تءۇزەلەر بۇزىقتىرىپ.

بءاتشاعاردى ايدالادا ۇستاپ الىپ،

نايزا الىپ قۋارما ەدىم قىزىقتىرىپ.

قازانعا ەتىن اسىپ، بىلىقتىرىپ,

ەكى كءوءزىن ويىپ جەسەم مۇجىپ تۇرىپ.

بەس كءۇندىك بايانى جوق جالعان دءۇنيە,

اجال قارماق جاعادان ۇستاعاندا,

ءبىر قاسىق سۋ بولادى قالجاڭ دءۇنيە,

دءۇنيەگە قىزىعىپ جءۇرگەنىڭدە.

ءبىر كءۇءنى ۇشارسىڭ جاردان دءۇنيە.

ەش پەندە قىزىعىنا تويىپ بولماس،

قۇداي ءارۋاق ءوءزىڭە بار-بار-بار دءۇنيە.

ورازا ايى تۋرالى

ورازا ون ەكى ايدىڭ پاتشاسى،

بۇل ايدا قابىل بولار كءوءزدىڭ جاسى.

ورازانى قۇرمەتتەپ اتتاندىرساڭ,

قۇدايدىڭ تيەدى ەكەن ىقىلاسى.

ورازا ون ەكى ايدىڭ شامشىراعى,

قۇرمەت ەتكەن ادامنىڭ ارتىق باعى.

ورازانى قۇرمەتتەپ ءبىر ات بەرسەڭ,

ماقشاردان بەرەدى ەكەن مىڭ پىراعى.

ورازا ون ەكى ايدىڭ قوجاسى ەكەن،

يمان مەن ورازا جولداس ەكەن.

ون ءبىر ايدىڭ ىشىندە كءۇنءا قىلساڭ,

وسى ايدا كەشۋگە ۋءادەسى ەكەن.

ورازانىڭ ءپىتىرىن قالدىرماي بەر،

ايتتان بۇرىن ەستىگەن تىڭداعان ەر.

ءپىتىردىڭ ورازا ەكى قانات,

سوندىقتان قابىل ەتەر پءاۋاردىگەر.

ورازا ۇشا الماسا قارعايدى ەكەن

قاناتتارى شىقىرلاپ شارلايدى ەكەن.

ءازىرەتتىڭ الدىنا بارمايدى ەكەن،

ۇستاعانعا ساۋابى بولمايدى ەكەن.

                                                                       ***

جىگىتتى جاقسى كءورسەتكەن الدىنداعى اعاسى,

اتتى جاقسى كءورسەتكەن تءورت اياقتاعى تاعاسى.

كەلىندى جاقسى كءورسەتكەن بەسىكتەگى بالاسى،

جاقسى كيىم كيدىم دەپ، جاعاسىنا قاراما,

جاقسى ات ءمىندىم دەپ ساۋىرىنا قاراما.

Abai.kz