مەملەكەت باسشىسىنىڭ توراعالىعىمەن ەلدىڭ 2016 جىلعى 4 ايداعى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋ قورىتىندىلارىنا ارنالعان كەڭەس ءوتتى، - دەپ حابارلادى اقوردانىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى.

ورتالىق مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ باسشىلارى، وبلىستاردىڭ جانە استانا مەن الماتى قالالارىنىڭ اكىمدەرى قاتىسقان كەڭەستە ەلدىڭ 4 ايداعى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋ قورىتىندىلارى، نەگىزگى مەملەكەتتىك باعدارلامالاردى وڭىرلەردە جۇزەگە اسىرۋ ماسەلەلەرى، تاۋەلسىزدىكتىڭ 25 جىلدىعىن مەرەكەلەۋگە دايىندىق بارىسى تالقىلاندى.

مەملەكەت باسشىسى ەكونوميكاداعى قيىندىقتارعا قاراماستان، ەلدىڭ وڭدەۋشى ونەركاسىبىندە ءوسىم بايقالىپ وتىرعانىن، اۋىل شارۋاشىلىعىندا كولەم 2,6%-عا، كولىك سالاسىندا  4%-دان اسا، قۇرىلىستا 6,5%-عا ۇلعايعانىن اتاپ ءوتتى.

– ەلدىڭ توعىز وڭىرىندە ءوندىرىس كولەمىنىڭ ءوسىمى قامتاماسىز ەتىلدى. بىلتىر ينۆەستيتسيالار يندۋستريالاندىرۋ باعدارلاماسىنىڭ باسىمدىعى بار سالالارىندا، سونىڭ ىشىندە ماشينا جاساۋ وندىرىسىندە 7 ەسەگە، تاماق ونەركاسىبىندە 30%-عا، مۇناي وڭدەۋ ونىمدەرى وندىرىسىندە 81%-عا ءوستى. بۇل – اتالعان سالالارعا تىكەلەي شەتەل قاراجاتىن سالۋدىڭ ناتيجەسى. جالپى، نەگىزگى كاپيتالعا سالىناتىن ينۆەستيتسيالار ەل بويىنشا 15%-عا ارتتى. بۇل ينۆەستورلار تاراپىنان مۇددەلىلىكتىڭ  ساقتالىپ وتىرعانىن ايعاقتايتىن كورسەتكىش، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.

نۇرسۇلتان نازارباەۆ ەگىس ناۋقانى اياسىندا ەلدىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى ءونىمىن وندىرۋشىلەر بارلىق قاجەتتى نارسەمەن قامتاماسىز ەتىلگەنىنە، سوعان بايلانىستى بۇل سالادا جاقسى ناتيجەلەرگە ءۇمىت ارتۋعا بولاتىنىنا نازار اۋداردى.

قازاقستان پرەزيدەنتى الەۋمەتتىك سالاداعى وڭ كورسەتكىشتەرگە دە توقتالدى.

– ءبىز جۇمىسسىزدىقتىڭ ارتۋىنا جول بەرمەي، ونىڭ دەڭگەيىن بۇرىنعى 5 پايىزدىڭ دەڭگەيدە ساقتاي الدىق. بيۋدجەت تۇسىمدەرىنىڭ قىسقارعانىنا قاراماستان، مەن مەملەكەتتىڭ بارلىق الەۋمەتتىك مىندەتتەمەلەرىن ورىنداۋعا ناقتى تاپسىرما بەردىم. حالىق تۇرمىسىنىڭ تومەندەۋىنە جول بەرۋگە بولمايدى. بۇل – بارلىق دەڭگەيدەگى مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ نەگىزگى مىندەتى. ءبىز بيىل بيۋدجەت سالاسى قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقىسىن ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا  – 29%-عا، دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا – 28%-عا، وزگە سالالاردا 40%-عا كوتەردىك. ستۋدەنتتەردىڭ ستيپەنديالارى، سونداي-اق مۇگەدەكتىككە جانە اسىراۋشىسىنان ايرىلۋعا بايلانىستى جاردەماقى كولەمى 25%-عا ۇلعايدى. ىنتىماقتى زەينەتاقى تولەمدەرىنىڭ كولەمى 9%-عا كوتەرىلدى. وسىنىڭ ءبارى داعدارىسقا قارسى ۋاقتىلى قابىلدانعان شارالاردىڭ ناتيجەسى بولىپ سانالادى، – دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.

مەملەكەت باسشىسى بەس ينستيتۋتسيونالدىق رەفورما اياسىندا قۇرىلىمدىق وزگەرىستەر جۇرگىزىلىپ جاتقانىن، ولار ەكونوميكانىڭ كەز كەلگەن جاھاندىق سىن-قاتەرگە قارسى تۇرۋ قابىلەتىن نىعايتۋعا باعىتتالعانىن ايتتى.

نۇرسۇلتان نازارباەۆ داعدارىسقا قارسى شارالاردىڭ ماڭىزدى بولىگى يندۋستريالاندىرۋ جانە «نۇرلى جول» مەملەكەتتىك باعدارلامالارىن جۇزەگە اسىرۋ بولىپ سانالاتىنىن ايتتى.

– يندۋستريالاندىرۋدىڭ التى جىلىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا بارلىق وڭىردە 900-گە جۋىق جاڭا كاسىپورىن ىسكە قوسىلدى. ءدال وسى كاسىپورىنداردىڭ جۇمىسى ەكونوميكامىزدىڭ قازىرگى جاعدايىنا تىرەك بولدى. بۇل رەتتە ىسكە قوسىلعان كاسىپورىنداردىڭ ءبارى بىردەي جوبالىق قۋاتىنا جەتكەن جوق. ماسەلەن، 21 جوبا توقتاپ تۇر، 13 جوبا پروبلەمالى نىسان رەتىندە تىزىمنەن شىعارىلعان. بيىلعى ءتورت ايدىڭ ستاتيستيكاسى يندۋستريالاندىرۋ باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋ ناشار جۇرگىزىلىپ، ەكونوميكانى ءارتاراپتاندىرۋ ىسىمەن اينالىسپاعان جەردە قۇلدىراۋ بولاتىنىن كورسەتىپ وتىر. كەمشىلىكتەردى ەسكەرە وتىرىپ، باعدارلامانى جۇزەگە اسىرۋ قاعيداتتارىن باسەكەگە قابىلەتتىلىك، بيزنەس-مودەلدىڭ تيىمدىلىگى مەن قارجى ناتيجەلىلىگى ولشەمدەرى نەگىزىندە قايتا قاراۋ قاجەت. قايتىمى بولاتىن جوبالاردى عانا قارجىلاندىرۋ كەرەك، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.

قازاقستان پرەزيدەنتى بيىلعى ەكونوميكالىق ساياساتتىڭ ۇستىنى «نۇرلى جول» مەملەكەتتىك باعدارلاماسى بولعانىنا نازار اۋداردى.

– ول ءوزىنىڭ الەۋمەتتىك سالاعا باعدارلانعاندىعىمەن ماڭىزدى. بىراق مۇنى اكىمدەردىڭ ءبارى بىردەي تۇسىنبەگەن سياقتى كورىنەدى. باعدارلامانى جۇزەگە اسىرۋعا قارجى ءبولۋ جونىندە مەن اقپاندا حابارلاعان بولاتىنمىن. بيىل 840 ميلليارد تەڭگە ءبولۋ قاراستىرىلعان، ناۋرىزدا قىزۋ جۇمىس ءجۇرىپ جاتۋى ءتيىس ەدى. الايدا، بۇگىندە وسى قاراجاتتىڭ وڭىرلەرگە تەك 8%-ى تۇسكەن، – دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.

مەملەكەت باسشىسى «بيزنەستىڭ جول كارتاسى – 2020» اياسىنداعى ينفراقۇرىلىمدىق جوبالار قۇرىلىسى بويىنشا جۇمىستىڭ ءتيىستى دەڭگەيدە باستالماعانىنا دا نازار اۋداردى.

– «جول كارتاسىنا» باعىتتالعان اقشا باسپانا، جول، اۋرۋحانا، سۋمەن قامتۋ نىساندارى قۇرىلىسى ارقىلى حالىققا قىزمەت ەتۋى جانە پايدا اكەلۋى ءتيىس، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى. 

نۇرسۇلتان نازارباەۆ 2015-2019 جىلدارعا ارنالعان «نۇرلى جول» باعدارلاماسىن، سونداي-اق «جۇمىسپەن قامتۋ-2020» جول كارتاسىن جۇزەگە اسىرۋعا بولىنەتىن قاراجاتتى ۋاقتىلى جانە ساپالى يگەرۋدى قامتاماسىز ەتۋدىڭ ماڭىزدىلىعىنا دا توقتالدى.

بۇدان بولەك، وبلىستاردىڭ، استانا مەن الماتى قالالارىنىڭ اكىمدەرىنە جۇمىس ورىندارىنىڭ ساقتالۋىن، وندىرىستىك كاسىپورىنداردىڭ تۇراقتى  جۇمىسىنىڭ قامتاماسىز ەتىلۋىن جانە ولاردىڭ وندىرەتىن ونىمدەرىنىڭ وبلىسارالىق كووپەراتسيا ارقىلى دا جەتكىزىلۋىن قاداعالاۋ تاپسىرىلدى  

قازاقستان پرەزيدەنتى 5 مامىرداعى كەڭەس بارىسىندا ءوزىنىڭ بىرقاتار ماڭىزدى تاپسىرما بەرگەنىن ەسكە سالدى.

– مەن جەر تۋرالى زاڭنامانىڭ بىرقاتار ەرەجەلەرىنىڭ ىسكە اسىرىلۋىن توقتاتۋ تۋرالى جارلىققا قول قويدىم. ءتيىستى كوميسسيا قۇرىلىپ، ءوز جۇمىسىن باستادى. ونىڭ العاشقى وتىرىسى زور رەزونانس تۋدىردى. كوميسسيا مۇشەلەرى جەر تۋرالى زاڭنامانى جەتىلدىرۋ جونىندەگى ۇيلەسىمدى ۇستانىمدارىن ازىرلەۋگە ءتيىس. جەر ءۇشىن شىنىمەن جانى اۋىراتىنداردىڭ ءبارى ءوز ءسوزىن ايتۋى كەرەك، – دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.

وسى ورايدا مەملەكەت باسشىسى وبلىستاردىڭ، استانا مەن الماتى قالالارىنىڭ اكىمدەرىنە بۇل ماسەلەنى حالىق اراسىندا ءتۇسىندىرۋ جۇمىسىن بەلسەندى تۇردە جۇرگىزۋدى تاپسىردى.

سونداي-اق نۇرسۇلتان نازارباەۆ الدا كەلە جاتقان تاۋەلسىزدىكتىڭ 25 جىلدىعى قازاقستاندىقتارعا جانە بۇكىل الەمگە  جەتكەن جەتىستىكتەرىمىزدى كورسەتۋدىڭ جاقسى مۇمكىندىك بەرەتىنىن ايتتى.

– ەلىمىزدىڭ جەتىستىكتەرىن باعالاي ءبىلۋ قاجەت، بولاشاق ۇرپاق ونىمەن ماقتانۋعا ءتيىس. وسى كەزەڭدە بىزگە سىرتتان سىناي قاراپ وتىرعاندار كوپ. ءبىز الەم الدىندا ۇياتقا قالماي، كۇردەلى ماسەلەنى سىندارلى سۇحباتپەن شەشە الاتىنىمىزدى پاش ەتە ءبىلۋىمىز قاجەت. العا قويعان ماقساتىنا جۇمىلا ۇمتىلاتىن ەل ەكەنىمىزدى كورسەتۋىمىز كەرەك، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.

Abai.kz