جەتىمىن جىلاتپاعان ۇلتتىڭ ۇرپاعى رەتىندە سول ءۇردىستىڭ جالعاسىپ كەلە جاتقانىنا قۋاناسىڭ. «جەتىم كوڭىلى تاسباۋىر» دەيدى. تاعدىر تالكەگىنە ۇشىراعان بالالارعا مەملەكەت تاراپىنان زور دەمەۋ بولىپ جاتقانىن جۇرتشىلىق بىلسە كەرەك.

ماشات شاتقالىنداعى «سامال» جازعى ساۋىقتىرۋ لاگەرىندە تولە بي، سايرام اۋداندارىنىڭ، ارىس قالاسىنىڭ بالالار ءۇيىنىڭ تاربيەلەنۋشىلەرى دەمالىپ جاتقانىن ەستىپ، اتقا قوندىق. مەزگىل قىزىعىنا كەنەلگەن 300-گە جۋىق بالانىڭ ىشىندە اۋدانىمىزداعى «باۋىرجان» وتباسىلىق نەگىزدەگى بالالار اۋىلىنان 69 وقۋشى بار ەكەن. وسىنداعى دەنەشىنىقتىرۋ ءپانىنىڭ مۇعالىمى دارىن مىڭبايدىڭ ايتۋىنشا، لاگەردە 4 مەزگىل تاماق بەرىلىپ، سپورتتىق ءىس-شارالاردىڭ كورىگى قىزادى ەكەن. بالالار ءوزارا دوستاسادى. ۇلكەندى سىيلاۋدى ۇيرەنەدى. ءوزى تىم كوڭىلدى. اۋىلداعى مەكتەپتەن بولەك وسىندا 10 جىلدان بەرى تاجىريبە جيناعان. ءبىز وندا بولمىسى جاسىقتاۋ كەلەتىن جەتىمدىكتىڭ قاياۋ كورىنىسىن سەزبەدىك. بالا كوڭىلى بارىنە ريزا. فۋتبول، ۆولەيبولدان ءتىپتى جۇزۋدەن جارىس بولعاندا بالالار شۋىلى اسپانداپ-اق كەتەدى. تۇنگى الاۋ ماڭىنداعى مادەني ءىس-شارالار دا ەرتەڭىنەن ءۇمىت كۇتتىرەتىندەردى ىزگىلىككە تاربيەلەيدى. سول كۇنى قۇدايى تاماق بەرىلدى. ارۋاقتارعا  قۇران باعىشتالدى. وعان دەمەۋشى بولعان اۋداندىق ماسليحاتتىڭ  دەپۋتاتى سيقىمباي ساعىندىقوۆ سىربازدىعىمەن تاعى ءبىر رەت كوزگە ءتۇستى. ال، «اقارىس» اۋىلىنىڭ يمامى ارىستان وسپانوۆ پەن قاسىمبەك داتقا اۋىلىنىڭ ءدىندار ازاماتى قۋانىش شامسۋللين تاربيە مەن يسلام باعىتىن بالالارعا تۇسىنىكتى ەتىپ، ادەمى جەتكىزدى. جالپى، وسى ەكى اۋىلدىڭ جاستارى، ىسكەر ازاماتتارى كومەككە مۇقتاج جاندارعا قول ۇشىن سوزاتىنى باسقا زامانداستارىنا ۇلگى بولسا دەيسىڭ...بالالارعا باس-كوز بولىپ جۇرەتىن تاربيەشى جانات الىبەكقىزى «وقۋشىلارىمىز مۇندا تابيعات عاجايىپتارىنا كۋا بولادى. «ۇشتاسقا» بارىپ، جار جاعالاپ، ۇلكەن تاستاردى كەزسە، «قۇس بازارىنداعى» قاناتتىلاردىڭ سايراعان سازىن تىڭدايدى» دەيدى. قالاي بولعاندا دا قالقاتايلارعا قالقان بولار ەلى باردا، سول پەرىشتەدەي جاندار زار-زاپىران تاعدىردى ەلەي قويماس.

دياس ەسىمدى 6 جاستاعى بالامەن تانىستىم. تۇنىق كوزىندە ءبىر تىلسىم جاتقانداي. كەكىلىنەن سيپاپ وتىرىپ، سىر سۋىرتپاقتادىم. 8 جاستاعى اعاسى، 12 جانە 14 جاستاعى اپكەلەرىمەن وسىندا بىرگە ءجۇر ەكەن. ءبىر وتباسىنىڭ پەرزەنتتەرى اكە-شەشەدەن ءبىر-اق كۇندە ايىرىلىپتى. جازىمىشتىڭ قاتالدىعى-اي، دەيسىڭ. سەبەپ-قۇرىپ كەتكىر جول اپاتى. «اعا، ءسىز ۇنەمى كەلىپ تۇراسىز با؟ دەيدى دياس. بالانى الداماۋ كەرەك...ءۇنسىز قالدىم. «مامام تۇسىمە ەنەدى» دەيدى كەنەت كوزى جادىراپ...ەكەۋمىز ءبىراز قىزىقتى اڭگىمە ايتتىق. باۋىرلارىن جاقسى كورەدى ەكەن. «ۇلكەيگەندە ۇشقىش بولامىن» دەيدى اسپانعا قاراي قول سوزىپ. ەرتەدە مۇسىلمان دىنىنە كوزقاراسى ءتۇزۋ، حالقىن يماندىلىققا باستاعان ھارۋن راشيد دەگەن پاتشا كوز جۇماردا: «ە، مۇلكى تايماس قۇدىرەتتى پاتشا! جەردەگى مۇلكى تايعان پەندەڭە راحىمدى بول!» دەپ كوككە قاراپ، قول جايىپتى. اتا-اناسىز ءوسىپ كەلە جاتقان ءبۇلدىرشىن جولىنا مەن دە جاراتۋشىدان راحىم نۇرىن تىلەدىم. اۋىر جولعا ۇرىنباسىنشى.

مارتوبە گازەتى،

تورەمۇراتوۆ نۇرعيسا تۇردىمۇراتۇلى

Abai.kz