سەنبى, 23 قاراشا 2024
دەپ جاتىر 4795 0 پىكىر 8 قاراشا, 2016 ساعات 13:33

اقىندار دانەشتى جىرعا قوستى

الماتى وبلىسىنىڭ «تامشىبۇلاق» ادەبيەتشىلەر قاۋىمداستىعى مەن دانەش راقىشەۆ اتىنداعى قوردىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن قازاقتىڭ جەزتاڭداي ءانشىسى، سازگەر، قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى دانەش راقىشۇلىنىڭ 90 جىلدىق مەرەيتويىنا وراي ء«ان قاناتىنداعى جىر» اتتى رەسپۋبليكالىق جازبا اقىندار بايقاۋى تالدىقورعان قالاسىندا دۇركىرەپ ءوتتى، - دەپ حابارلايدى ادەبيەت پورتالى.

20-40 جاس ارالىعىنداعى اقىندار قاتىسقان، ەكى تاپسىرمادان تۇراتىن بۇل بايقاۋدىڭ شارتى بويىنشا، ء«ان ونەرىنىڭ اقبەرەنى» اتتىءبىرىنشى بولىمدە اقىنداردىڭ دانەش راقىشۇلىنا ارناعان ولەڭى وقىلدى. ء«ان قاناتىنداعى جىر» اتتى ەكىنشى بولىمدە دانەش راقىشۇلى ورىنداعان اندەرگە ارنالعان ولەڭ سايىسى وتكىزىلدى. قۇرامىندا اقىن، جازۋشى، قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسi, قازاقستان جاستار وداعى مەن حالىقارالىق «الاش» ادەبي سىيلىقتارىنىڭ لاۋرەاتى، قازىلار ادىلبەك الپىسباي (قازىلار القاسىنىڭ توراعاسى), اقىن، جۋرناليست، قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسi, قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ ستەپەندياتى، وبلىستىق «جەتىسۋ» گازەتى رەداكتورىنىڭ ورىنباسارى ءنۇسىپباي ءابدىراحىم، اقىن، اۋدارماشى، الەم حالىقتارى جانە قازاقستان جازۋشىلار وداقتارىنىڭ مۇشەسى، تۇرىك دۇنيەسى پوەزيا فەستيۆالىنىڭ لاۋرەاتى جۇكەل حاماي، اقىن- ەتنوگراف، قازاقستان جازۋشىلار جانە جۋرناليستەر وداقتارىنىڭ مۇشەسi, قازاقستان رەسپۋبليكاسى مادەنيەت جانە ءبىلىم بەرۋ ءىسىنىڭ ۇزدىگى، الماتى وبلىسى جانە پانفيلوۆ اۋدانىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى ادەپحان جاقىپباي، دانەش راقىشۇلىنىڭ قىزى، جاركەنت ونەر مەكتەبىنىڭ ديرەكتورى گۇلنار راقىشەۆا بار قازىلار القاسىنىڭ شەشىمى بويىنشا قاتىسۋشىلار اراسىنان مىنا اقىندار جۇلدەگەرلەر مەن جەڭىمپازدار رەتىندە قاتارىنان كورىندى.

50 مىڭ تەڭگەدەن ىنتالاندىرۋ سىيلىعىنا داستان اقاش (استانا), ءساتجان كارىپباەۆ (سەمەي), مۇحتار كۇمىسبەك (تالدىقورعان), قۇرمانعازى جۇماعۇلۇلى (استانا), پانفيلوۆ اۋدانى اكىمىنىڭ ارنايى جۇلدەسىنە (50 مىڭ تەڭگە) تاڭساۋلە ەركىنقىزى (قاراعاندى), يە بولدى.

ء ۇش ءۇشىنشى ورىندى (70 مىڭ تەڭگە) اباي وراز (قاراعاندى وبلىسى، جەزقازعان), نۇرجان بايتۋسوۆ (شىعىس قازاقستان وبلىسى، اباي اۋدانى), ەركىن يساحان (الماتى وبلىسى، پانفيلوۆ اۋدانى) ءوزارا ءبولىستى.

 ەكىنشى ورىنعا (100 مىڭ تەڭگە) توقتارالى تاڭجارىق (الماتى قالاسى) پەن ولجاس قاسىم لايىق دەپ تانىلدى. ءبىرىنشى ورىنعا تىگىلگەن 150 مىڭ تەڭگەگە استانادان كەلگەن اقىن ىقىلاس وجاي يە بولسا، باس جۇلدەنى تالدىقورعاندىق بەلگىلى اقىن ەرلان ءجۇنىس جەڭىپ الىپ، 200 مىڭ تەڭگەگە يە بولدى.

 تومەندە اتالعان جىر دوداسىندا جۇلدەگەر اتانعان اقىنداردىڭ ولەڭدەرىن جاريالاپ وتىرمىز.

ەرلان ءجۇنىس (باس جۇلدە)

دانەش-عۇمىر

 1. قۇس قاناتى

بىلمەيمىن، قوڭىر كۇز بە، قىس پا، كوكتەم،

قاي ءبىر جىل – قايتا ورالماس تۇسقا كەتكەن،

شاشىلىپ قاۋىرسىنى قاناتىنان،

تالدىنىڭ توبەسىنەن قۇستار وتكەن.

 

قۇس وتكەن تالدى اسپانىن تامىلجىتىپ،

اڭساتىپ، زارىقتىرىپ، ابىرجىتىپ،

زاماننىڭ سول ءبىر كەزەڭ – تۇرعان ءساتى،

وت بۇركىپ، مۇزدى شايناپ، جالىن جۇتىپ.

 

سۇرىنان ەل شوشىنعان، جۇرت ىعىسقان،

شىعىسقا ىعىسقان جۇرت ۇمتىلىسقان،

قۇس ەمەس، سول قازاقتىڭ ءانى ەكەن عوي،

قوناتىن جان تابا الماي ۇركىپ ۇشقان.

 

ءان ەكەن – قۇس قاناتى قايىرىلعان،

سالى مەن سەرىسىنەن ايىرىلعان،

سەكىلدى دومبىرانىڭ شەگى ۇزىلگەن،

سەكىلدى الماس قىلىش مايىرىلعان.

 

ءان ەكەن قۇستاي بولىپ قاڭقىلداعان،

دالانىڭ مۇڭىن ايتىپ ساڭقىلداعان،

جاس بالا سول قۇستاردان كوز المايدى،

جانارى اتقان تاڭداي جارقىلداعان.

 

قيقۋلاپ جەتىسۋدىڭ دالاسىنا،

ءوتتى قۇس – ال، توقتاتا الاسىڭ با؟!.

....ءبىرى كەپ قوندى يىعىنا جاس بالانىڭ،

شىعىسقا شىققان كوشتىڭ اراسىندا.

 

2. ات جالى

نەگە ادام زامانامەن ەگەسەدى،

كىم ءبىلسىن، نە قالادى، نە كوشەدى؟!

...ءبىر بالا تاۋلار جاققا كوز سالىپ تۇر،

سول بالا – راقىشۇلى دانەش ەدى.

 

كوزىندە سول بالانىڭ دالا جاتىر،

دالادا عاجاپ ءومىر – قارا دا تۇر:

ءبىر سۇلۋ قوس بۇرىمىن سيپاي ءورىپ،

ءبىر جىگىت ات جەتەكتەپ بارا جاتىر.

 

دالادا قالدى-اۋ، شىركىن، ەسىل ارمان،

سول ارمان – بالا كۇننەن دوسى بولعان:

ءبىر سۇلۋ جۇرەگىنە شوق ءتۇسىرىپ،

ءبىر سەرى ءان-جىرىمەن ەسىن العان.

 

زاماننىڭ سول شاقتاعى تارتساڭ زارىن،

سەزەرسىڭ جاس جۇرەكتى دەرت شالعانىن:

ءبىر زالىم اباقتىعا قاماپ ونى،

ءبىر جالىن وزەگىنە ءورت سالعانىن.

 

ءان سالدى سوندا دانەش اسپانداتىپ،

كوزىنەن ىڭكار جۇرتتىڭ جاس پارلاتىپ،

ءان عانا شالقۋشى ەدى كەڭ دالادا،

ءان عانا شىعۋشى ەدى اسقارعا تىك.

 

اڭساتسا اتا-قونىس – جەر كىندىگى،

جەلپ ەتىپ قالۋشى ەدى ەل تۇندىگى.

اندە ەكەن – ءوزىنىڭ دە بوستاندىعى،

اندە ەكەن – ەلىنىڭ دە ەركىندىگى.

 

ءان ەكەن – وي قارۋى، جان قارۋى،

باقىتى – اننەن باسقا – بار ما مۇڭى؟!

اتا جۇرتتى اڭساعان – جان ازابىن،

العاش مارتە ەمەس قوي اڭعارۋى.

 

ءان سالدى سوندا دانەش ساڭقىلداتىپ،

قۇستارىن قوس مەكەننىڭ قاڭقىلداتىپ،

ءانى ۇشتى – كۇنگە توسىپ اق ماڭدايىن،

باۋىرىن اق بۇلتتارمەن سالقىنداتىپ.

 

ايتقاندا «ەلىم-ايلاپ» ەل ەستەلىك،

كەتەردەي كۇيزەلەتىن ەلەسكە ەرىپ.

...كەشەگى كوشتە كەتكەن بالا ىڭگاسى –

ورالدى دالا ءانى – دانەش بولىپ!

 

ورالدى دانەش ءانشى، ءان ورالدى،

كەشەگى سەرىلىكتىڭ ءسانى ورالدى،

سول انمەن – اسەت، اقان، ءبىرجان سەرى،

شاشۋباي، ەستاي اقىن – ءبارى ورالدى!

 

جاڭعىرتتى كەڭ دالانى دانەش ءانى،

الاۋلاپ ءاربىر ۇيدە ءان وشاعى.

سوزىندە – كەڭ قازاقتىڭ كىسىلىگى،

كوزىندە – قۇس قاراعان بالا شاعى!

 

ءان سالدى سوندا دانەش، سال-سال ءاندى،

ءاندى دە ارتىپ تۋعان جان سالادى،

انىڭمەن وتكەن شاققا ارزۋ ايتتىڭ،

انىڭمەن بولاشاق تا قارسى الادى!

 

انگە اينالعان جۇرەك

عۇمىردان – جاي وتىنداي جارقىن-جارىق،

دۇنيە جانارىندا جارقىل قالىپ،

ءان سالىپ جۇرگەن سىندى ول تاۋلار جاقتا،

جۇرەگى قۇسقا اينالىپ، قاڭقىل قاعىپ،

 

ىزدەسەڭ، تاۋلارعا بار ونىڭ ءانىن،

ىزدەسەڭ، باۋلارعا بار ونىڭ ءانىن،

تاباسىڭ تىنىشتىقتى تىڭدار بولساڭ،

دالانىڭ دابىل قاققان قوڭىراۋىن.

 

سەن ونى جانىن سۇيگەن كۇننەن سۇرا،

سەن ونى ءانىن سۇيگەن گۇلدەن سۇرا،

كەلەدى كوز الدىما دانەش دەسە –

تاۋلارعا سۇيەپ قويعان ءبىر دومبىرا.

 

قوس ىشەك بەبەۋلەپ قۇس قاناتىنداي،

دۇنيە قالىڭ ويعا شوماتىنداي،

قولعا الىپ سول ءبىر قوڭىر دومبىرانى،

دانەش بوپ دالا دا ءان سالاتىنداي.

 

سول انمەن قۇستار ۇشىپ قوناتىنداي،

سول انمەن وزەن تولقىپ، تولاتىنداي،

سول انمەن گۇلدەر قاۋىز جاراتىنداي،

قوس ىشەك بەبەۋلەپ قۇس قاناتىنداي.

 

اۋەدەن اۋەلەتىپ ءان كەلەردەي،

بۇيىققان تىرشىلىككە جان بەرەردەي.

«تالدىنىڭ» ءار بۇلاعى تەبىرەنىپ،

تاۋلارى «جەتىسۋدىڭ» تەربەلەردەي.

 

ءان قالقىپ بايتاق قازاق دالاسىندا،

التاي مەن الاتاۋدىڭ اراسىندا،

بوزداتىپ دالا سالعان سول ءبىر ءاندى،

قوزداتىپ ساعىنىشتى سالاسىڭ با؟!...

 

سول ءاندى، قانشا تىڭدا، توياسىڭ با،

سابيدەي شالىقتايسىڭ اياسىندا،

«اڭشىداي» بىردە كەزىپ كەڭ دالانى،

تىنىعارسىڭ «المانىڭ ساياسىندا».

 

اتى وشپەس، ارداقتىم-اي، ءانى وشپەسە،

ءانى وشپەس – ەلدىڭ ىڭكار جانى وشپەسە.

...مۇزتاۋعا ءىلىپ قويعان ءبىر دومبىرا،

كەلەدى كوز الدىما دانەش دەسە!

 

ىقىلاس وجايۇلى ء(بىرىنشى ورىن)

 داۋىس

( دانەش راقىشۇلىنا )

التى قىردىڭ استىنان ۇيتقىپ ءبىر سوققان داۋىسى

التى قانات بوز ءۇيدى شايقالتا سوعىپ كەرنەگەن.

سول ءبىر اششى دىبىسقا

قوعالى كولدىڭ قۋى مەن شاعالا قۇسى شولدەگەن.

 

مىنا جەتى قات عالامنىڭ

جەتى نوتاسىن مەڭگەرگەن،

مەنىڭ توپىراعىمنىڭ ءار ءشوبى

كۇي بولىپ كىسىنەيدى

قۇبا دوڭدەردەن،

قوپ-قوڭىر دومبىرامنان اۋماعان

قوڭىر جەلمەنەن.

 

كۇرپ-كۇرپ ەتكىزىپ كۇي شالسام،

نۇرلانىپ جان ءىشى،

وزگەرىپ قانىمنىڭ اعىسى،

دانەشتەي قومدانىپ،

قيقۋلاپ ءان سالسام،

اۋىزىمنان توگىلگەن

اسپاننىڭ داۋىسى.

 

وسى دىبىستار دالامنىڭ زارى شىن،

قوس ىشەك تولعاتقان

قاسىرەت-قايعىسىن.

كيىك قول قاريالاردىڭ

سار جەلگەن ساۋساعىنان تىرىلگەن قاعىسىن،

ءھام دومبىرانىڭ

قوڭىر بۇيرا داۋىسىن،

ەسەر ەستراداشىل بۇل قوعام

ەندى قايدان تانىسىن؟!

 

قوس ءومىر اعادى قوس ىشەك قىلىمەن

تۇيسىكپەن قابىلداپ،

تۇسىنگەم مۇنى مەن.

جۇرەكتىڭ دىبىسىن سوندىرگەن سوقىرلار،

سوقىرلار سويلەيدى دۇنيە تىلىمەن،

كوزدەردىڭ شەلىمەن،

كەۋدەنىڭ جەلىمەن.

 

سولار عوي بىزدەردى باۋىزداپ تاستاعان،

قانجارداي شالباردىڭ قىرىمەن.

اتتەڭ، شىركىن!

اسپان دەنەلى الىپتار قالدىرعان

«سارىارقا» كۇيلەرىم،

سامعاۋىق اندەرىم،

سەندەرمەن ماڭگى ەدىم.

 

ازدىڭ سەن بىلەمىن

تاپ-تاقىر دالام-اي،

اۋىزىمەن وزگەنىڭ.

جەردىڭ جىنىققان جۇلدىزقۇرتتارىن

«جۇلدىز» دەپ ويلايتىن

اۋمەسەر كۇندەرىم.

 

مەنىڭ قوپ-قوڭىر دومبىرامدى نەگە قورلادىڭ؟

... ەندى يەسىز قالدىم با؟

كيەسىز قالدىم با؟

بىلمەدىم...

 

ءان

«قىسمەت» سورعالادى كوكتەن تونە،

مايدا ۇنگە مايداي ەردى بالقىپ دەنە.

ءبىر داۋىل كومەكەيدەن كوتەرىلدى،

«كەتپەسىن ءۇيدى جىعىپ، باقان تىرە».

 

كەۋدەدەن كەر دالانىڭ كەڭدىگى ەسىپ،

داۋىلى بۇيرا-بۇيرا بۇلت كوشىرىپ،

جۋسانداي جۇپار شاشقان مۇنداي ءاندى

جاراتقان ەتەر مە ەكەن ەندى ءناسىپ؟

 

پاي، پاي، پاي، نەتكەن داۋىس ءدىرىلى مۇڭ؟!

جانىمدى، جازعانىم-اي، ءۇزىلدىردىڭ.

مىناۋ كىم جەتى تۇندە جەلدەي ۇيتقىپ،

جەلپىگەن اق بوز ءۇيدىڭ تۇڭىلىگىن؟

 

ءان وسى ءار ناقىشىن التىنداتىپ،

ۇنىنە ۇزىلدىرگەن ءتان بالقىتىپ.

سىڭسىعان قاز بەن قۋدىڭ سۇڭقىلىنا

جانىڭدى ءبىر شايقاعان سالقىنداتىپ.

 

 ابىزدىڭ دومبىرا عوي دۋالىسى،

الاشتىڭ ارۋاعى، بۇلا كۇشى.

سەزسەڭىز، ەڭىرەگەن ەكى ىشەكتەن

بۇرقىراپ بوزجۋساننىڭ تۇرادى ءيسى.

 

بۇل يىستەن اڭداساڭىز ماعىنانى،

جانىڭىز جۇپار بۇركىپ اعارادى.

سول مەزەت...

الپىس ەكى تامىرىڭنان

قان ەمەس،

قان ورىنىنا ءان اعادى.

 

بەبەۋى ەكى ىشەكتى ەمىندىرىپ،

شالقىعان، شاراسىنان توگىلدىرىپ...

كۇمىستەي سىڭعىرلاعان ەستى انىمە

ەسىمدى ءبىر الايىن شومىلدىرىپ.

 

 

ولجاس قاسىم (ەكىنشى ورىن)

ءان-عۇمىر!

شەرتسەم دە قايتا تولعاپ دومبىرامدى،

دانەشتەي ايتا الماسپىن سول ءبىر ءاندى.

لاپىلداپ جالىن اتقان ءان الاۋى،

وشەر مە جۇرەگىمنەن ەندى ماڭگى؟!

 

ءان ەدى ول اققۋدايىن مامىرلاعان،

دۇنيە ىرعاعىنا باعىنباعان.

شىعانداپ، قياعا ورلەپ، شىڭعا شىعىپ،

نوسەردەي اعىل-تەگىل ساۋىلداعان.

 

ءان بولدى ساعىنىشى تەربەگەن شاق،

كەتكەندە كىندىك كەسكەن جەردەن الشاق.

سارعايىپ سان جىلدان سوڭ ارنا تاۋىپ،

شاقىرعان جەتىسۋىن كەلدى ول اڭساپ.

 

كەلدى دە قۇيدى بىردەن تىڭ اعىسپەن،

تولتىرىپ ءان دارياسىن بۇلا كۇشپەن.

جەتىسۋ تەبىرەنە تولقىن اتتى،

ساپىرىپ اق كوبىگىن قۋانىشپەن.

 

سول وزەن دانەش ەدى ارنا بولعان،

سامالداي ەسەتۇعىن سارناپ الدان.

ۇزىلمەس ءۇمىتىنىڭ نازىك قىلىن،

انىمەن جەتىسۋعا جالعاپ العان.

 

سىيلايتىن جەتى بوياۋ ماعان كەرىم،

تاپقان ول جەتىسۋدان ءان ورنەگىن.

دانەشتىڭ اندەرىنەن جەتى وزەننىڭ،

سىلدىرىن ەستيتىنىم سودان مەنىڭ.

 

مىڭ اۋەن قۇيقىلجيتىن وردەن ورگە،

سىيقىرىن كورگەن دە بار، كورمەگەن دە.

ءانشىنىڭ اسەمقوڭىر سازىمەنەن،

اسەت تە قايتا اينالىپ كەلگەن ەلگە.

 

سول داۋىس اتامەكەن كوگىنە ورگەن،

قاسىم1 بوپ ارىنداعان، تەبىرەنگەن.

شاكارىم2, تاڭجارىقتار3 تۇردى سويلەپ،

داۋىلپاز دانەش سالعان قوڭىر اننەن.

 

 ... قايدا ەكەن ءان جۇلدىزى شامداي جارىق،

تۇراتىن ءجاۋدىر دۇنيە تاڭداي قاعىپ.

جادىگوي جالعان ءومىر جالت بەرگەندە،

ماڭگىگە كەتتى بىلەم انگە اينالىپ.

 

ءدال سولاي، مەكەندەيدى ول ءان الەمىن،

جاقسى انگە جۋىمايدى-اۋ جامان ءولىم.

قۋارىپ، قۇلازىعان ساتتەرىمدە،

دەرتىمنىڭ عۇمىرلى اننەن تابام ەمىن.

 

 شەرتسەم دە قايتا تولعاپ دومبىرامدى،

دانەشتەي ايتا الماسپىن سول ءبىر ءاندى.

لاپىلداپ جالىن اتقان ءان الاۋى،

وشەر مە جۇرەگىمنەن ەندى ماڭگى؟!

 

 *اقىن قاسىم امانجولوۆ

*اقىن شاكارىم قۇدايبەردىۇلى

*اقىن تاڭجارىق جولدىۇلى


 

ايالاعان ارمان تۋرالى ولەڭ


موماقان قوڭىر كەشتە، قويلى اۋىلدا،

وڭاشا وتىرۋشى ەم وي باعىندا.

سول كەشتە تۇڭعىش رەت كەزدەستىم مەن،

داڭعايىر دانەش سالعان «جايقوڭىرعا».

 

كوڭىلدىڭ سوندا شالقىپ كوبەلەگى،

داريعا – اي، ءبىز كەشكەن ءسات ادەمى ەدى.

كەۋدەنى كەرىم ءبىر ساز كەرنەپ كەتىپ،

«شاتتىقتىڭ تولقىنى» بوپ اۋەلەدى.

 

سوققاندا انمەن بىرگە ەل جۇرەگى،

جانىمدا سىيقىرلى اۋەن مولدىرەدى.

باردە ءانشى «جەر ءجانناتى - جەتىسۋ» دەپ،

جەتەلەپ «الماتىعا» كەلدى مەنى.

 

ءۇمىتىم ۇمىتىمە ءساتتى ۇلاسىپ،

شاھارعا سان اسۋدى جەتتىم اسىپ.

كەلگەندە ءان ساڭلاعى تاعى مەنى،

اياۋلى «ارمانىما» ەتتى عاشىق.

 

الماتى ارمانىمدى قۇزار قىلعان،

تۇرعىزدى قۋسام قاشىپ، ءجۇز ورنىمنان.

ارماندى قۋىپ كەلە جاتقانىمدا،

جولىقتى «27 قىز» الدىمنان.

 

سىيلاماي بىردەن وڭاي سەزىمدى ىزگى،

وسىلاي سىنايدى ەكەن ءومىر ءبىزدى.

جولىققان «27 قىز» ىشىنەن،

اقىرى تاڭداپ الدىم «قوڭىر قىزدى».

 

قوندى عوي سول اققۋىم قولعا گۇل بوپ،

دەپ ىشتەي قۋانىمىن «ارمانىم جوق».

تاۋىپ اپ ءدۇريا سەزىم ءدۇلدىل اننەن،

وتىرام «ساياسىندا المانىڭ» كوپ.

 

جايناعان جەتىسۋدىڭ اقبەرەنى،

سىيلادى مارجان انمەن ءساتتى ادەمى.

ەلىتىپ، ءبىر ەركە اۋەن تۇر شاقىرىپ،

كۇلىمدەپ ەكەۋمىزدى «ماقپال» ءوڭى.!

 

 توقتارالى تاڭجارىق (ەكىنشى ورىن)

 داۋىلپاز

(دانەش راقىشەۆ رۋحىنا ارنايمىن)

قۇلا ءتۇز قوينىندا، سارى دالا توسىندە

كەزەدى ۇزىلمەس ءتاتتى ارمان،

قوم سۋلار قوڭىرقاي تولىقسىپ،

مىڭ جىلدىق تاريحىن اقتارعان.

 

تارايدى ءبىر اۋەن

سىڭسىعان نۋلەر مەن مۇلگىگەن باقتاردان،

تارايدى قوجىر تاۋ، تاپ-تارعىل تاستاردان.

 

مەن كەشە سول اۋەن ىشىندە «تەربەلدىم»،

كوز الدى بۇلدىراپ – وتكەن شاق، كورگەن كۇن،

جوڭكىلگەن ۋاقىتتىڭ كوشىنەن ءجون تاپپاي،

ۇيىرىنەن اداسقان بوكەندەي سەندەلدىم...

 

ساۋ جەرى قالماعان كەۋدەمنىڭ!

 

قاپىدا قاناتى قايىرىلىپ،

ءوز وتى ورتەگەن اۋەن-اي،

سىيمايتىن بۇگىنگى ۇعىمعا.

 

مەن قايدا سامعايىن،

سەن قونباي تۇعىرعا.

جانىمنىڭ داۋاسى مورلەنگەن ەكەن عوي

دانەشتىڭ اقسۇڭقار ءانى مەن

داۋىلپاز جىرىندا.

 

ءدال تانىر كىمىڭ بار

دانەشتىڭ حيكمەت كەۋدەسىن...

ماڭ تولى بوتەن وي، وزگەشە ءۇن،

قۇرسايدى جانىمنىڭ بولمەسىن...

 

قاريا ساۋساقتار قالتىراپ بارادى

قوسا الماي قوس ىشەك، باسا الماي پەرنەسىن!..

دەرتىنە ەم ىزدەپ، جابىققان باۋىرىم،

يەنگە كوز تاستاپ، وكسيسىڭ سەن نەسىن؟..

 

داۋىلپاز دانەش-اي!

ءار سالعان انىنەن مىڭ اڭىز گۇلدەگەن،

جىلقىلار كىسىنەپ، بوز جۋسان بۇرلەگەن.

كور سوقىر كەۋدەلەر، وتىنەم،

كيەلى ءۇنىڭدى بوساتشى «تۇرمەدەن»...

سەبەبى، ءسوزىنىڭ قادىرىن بىلمەگەن –

ءوزىنىڭ قادىرىن بىلمەگەن!..

 

اڭشىنىڭ ءانى

 تاڭ اتا تاۋ جاقتى بەتكە الىپ،

ارتىڭدا شۇبالىپ الىپ قىر.

بارا اتساڭ وتكەن كۇن قۇمارىن ەسكە الىپ،

«اڭشىنىڭ انىنە» سالىپ ءبىر.

 

جولداسىڭ ساياتشى الدەنە ءسوز ەتسە،

ءۇن-ءتۇنسىز سول سوزگە ەلىتسە شارتاراپ.

تەزىرەك جەتسەم دەپ زارىقتى مەزەتكە،

قىراننىڭ جانارى قانتالاپ...

 

بەتىڭدى شىمشىلاپ تاڭعى ءبىر ۇسكىرىك،

اينالا تۇسكە ەنىپ بوزامىق.

جۇيرىك ات ومبى قار ىشىندە پىسقىرىپ،

پاڭ دالا العاشقى شاپاققا بويالىپ...

 

قۇساڭدى ۇمىتىپ قۇرساڭ ءبىر سەرۋەن،

اڭ تولى ولكەنىڭ توسىندە.

قىرقالار – سەكىلدى توقتاعان كەرۋەن،

ماڭگىلىك جاتتالىپ قالاتىن ەسىڭدە.

 

كوز ۇشى كوكجيەك – نۇكتە مەن سىزىقتار،

مىڭ سىرلى كارتينا – ادەمى ساتتەر ەڭ...

قانسونار كەزىندە ۋايىمسىز قىزىقتاپ،

اڭعا ءبىر شىقپادىم، اتتەگەن!..

Abai.kz

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1468
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3243
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5395