كەشە ۇكىمەت ۇيىندە مەملەكەتتىك حاتشى گۇلشارا ابدىقالىقوۆانىڭ جەتەكشىلىگىمەن پرەزيدەنت جانىنداعى ايەلدەر ىستەرى جانە وتباسىلىق-دەموگرافيالىق ساياسات جونىندەگى  ۇلتتىق كوميسسيانىڭ كەزەكتى وتىرىسى ءوتتى، - دەپ حابارلايدى "ەگەمەن قازاقستان" گازەتىنىڭ ءتىلشىسى.

وتىرىستى اشقان مەم­لەكەتتىك حاتشى ءبىرىنشى كەزەك­تە ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ بيىلعى 1 قىركۇي­ەكتە وتكەن پارلامەنت سەسسيا­سىنىڭ اشىلۋىنداعى: «قازاق­ستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ 25 جىل­دىق مەرەيتويىن قارسى الۋ – جىلدىڭ ەڭ نەگىزگى وقيعاسى. بىزگە ەلىمىزدىڭ بارلىق جەتىستىگىن سارالاپ، ماڭىزدى ناتيجەلەردى قازاق­ستاندىقتارعا جەتكىزۋ وتە قاجەت»، دەگەن ءسوزىن ەسكە سالدى. ودان ءارى گ.ابدىقالىقوۆا ۇلت­تىق كوميسسيا باستاماسىمەن قولعا الىنعان «25 پايدالى ءىس» اتتى رەسپۋبليكالىق اكتسيا­سىن وتكىزۋدە ايەلدەر قاۋى­مىنىڭ ۇلكەن ۇلەسى بار ەكەنىن جەتكىزدى. «اكتسيا اياسىندا دا­رىندى جەتىم بالالاردى قولداۋ، بالالار دارىگەرلىك مەكەمەلەرىن جابدىقتاۋ، كاسىپكەر ايەلدەردى تەگىن وقىتۋ جانە باسقا دا ماڭىزدى شارالار ۇيىمداستىرىلدى»، - دەدى ول.

بۇدان كەيىن جوعارعى سوت، باس پروكۋراتۋرا، ىشكى ىستەر مي­نيستر­لىگى، دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە الەۋ­مەتتىك دامۋ مينيسترلىگى وكىل­دەرىنىڭ «ايەلدەرگە قاتىستى كەمسى­تۋ­شىلىكتىڭ بارلىق نىساندارىن جويۋ تۋرالى» تۇجىرىمدامانى جۇزە­گە اسىرۋ، سونداي-اق، جامبىل جانە باتىس قازاقستان وبلىستارى اكىم­دىكتەرىنىڭ قازاقستان رەسپۋبلي­كاسىندا 2006-2016 جىلدارعا ار­نالعان گەندەرلىك تەڭدىك ستراتەگيا­سىن ورىنداۋ جونىن­دەگى اقپاراتتارى تىڭدالدى.

اتالعان اقپاراتتار بويىنشا، ەلىمىزدە ايەلدەردىڭ قۇقىقتارى مەن مۇمكىندىكتەرىن كەڭەيتۋ ءىسى دۇ­رىس جولعا قويىلعان. بۇل ماسەلە­دە قازاقستان دۇنيەجۇزىلىك ەكونو­مي­كالىق فورۋمنىڭ جاھاندىق رەي­تينگىندە 47-ورىنعا يە بولىپ وتىر.

سونداي-اق، جيىندا اتاپ وتىل­گەندەي، ۇلتتىق كوميسسياعا ءادىل تورە­لىككە قول جەتكىزە الماي جۇرگەن ايەلدەردەن شاعىمدار ءجيى تۇسۋدە. مىسالى، 2015 جىلى سوتتارعا تۇس­كەن قىلمىستىق ىستەر بويىنشا جا­بىر­­­لەنۋشىلەردىڭ 43,1 پايىزى ايەل­دەر مەن بالالارعا تيەسىلى بولىپتى.

سونىمەن بىرگە، وتىرىستا ەلىمىزدە تۇرمىستىق زورلىق-زوم­بى­لىقتى ازايتۋعا باعىتتالعان ناقتى شارالار قابىلدانىپ وتىرعانى، قۇقىق بۇزۋشىلارعا ىقپال ەتۋدىڭ ناتيجەلى ءتاسىلى زاڭدىق تۇرعىدا ەنگىزىلگەنى، قۇقىق بۇزۋشىلارمەن پروفيلاكتيكالىق اڭگىمە جۇرگىزۋ، قورعاۋ ۇيعارىمدارىن شىعارۋ جولعا قويىلعانى ءسوز بولدى. بۇعان قوسا، جيىندا سوت الدىندا قۇقىق بۇزۋشىلاردىڭ تارتىبىنە ەرەكشە تالاپتار قويۋ وكىلەتتىگى بەرىلگەنى، «تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىقتىڭ الدىن الۋ تۋرالى» زاڭدى قابىل­داعان كەزدەن بەرى ىشكى ىستەر ورگاندارى قىزمەتكەرلەرىنىڭ ارالاسۋىمەن 206 مىڭنان استام قورعاۋ ۇي­عارىمى شىعارىلعانى، سوتتار تاراپىنان قۇقىق بۇزۋشىلاردىڭ تارتىبىنە قاتىستى 22,5 مىڭ ەرەكشە تالاپتار قويىلعانى ايتىلدى.

ءوز كەزەگىندە دەنساۋلىق ساق­تاۋ جانە الەۋمەتتىك دامۋ مينيس­تر­لىگىنىڭ وكىلى «جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جول كارتاسى-2020» باعدارلاماسى شەڭ­بەرىندە ايەلدەردى جۇمىسقا ور­نا­لاستىرۋعا قاتىستى قابىل­دانىپ جاتقان ءىس-شارالار تۋرالى مالى­مەت بەردى. بۇل مالىمەتكە قارا­عاندا، قا­زىرگى تاڭدا الەۋمەتتىك كەلى­سىم­شارتقا 74,8 مىڭ ايەل قول قوي­عان. ولاردىڭ 46,8 پايىزى اۋىل تۇر­عىندارى كورىنەدى. سونىمەن قاتار، ايەل­­دەرگە اۋىر جۇك كوتەرۋ مەن ونى قوز­عاۋدى شەكتەۋ نورمالارى قا­راس­­تى­رىلعان 287 جۇمىس ءتىزىمى بەكى­تىلىپتى.

وتىرىستا مەملەكەت باسشى­سى­نىڭ تاپسىرماسى بويىنشا تۇزىلگەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2030 جىلدارعا دەيىنگى وتباسىلىق جانە گەندەرلىك ساياساتىنىڭ تۇجىرىم­داما جوباسىنىڭ تۇساۋكەسەرى وتكى­زىلدى. اي­تا كەتەيىك، بۇل تۇجى­رىم­داما قا­زىرگى الەمنىڭ ناقتى ەرەك­شەلىكتەرىن ەسكەرە وتىرىپ، ەلىمىزدە وتباسىلىق جانە گەندەرلىك ساياساتتى جاڭا ساپالى دەڭگەيگە كوتەرۋگە باعىتتالعان.

جيىن سوڭىندا وتىرىستى قو­رى­تىندىلاعان گ.ابدىقالىقوۆا قارالعان ماسەلەلەر بويىنشا مەملەكەتتىك ورگاندارعا ءتيىستى تاپسىرمالار بەردى.

جولدىباي بازار

Abai.kz