ساحنادان كورىنبەي كەتكەن ونەر ادامدارى
ونەر الەمىندە جاسىنداي جارىق ەتىپ، حالىقتىڭ جۇرەگىنەن ورىن العان، بۇگىندە ساحنادان كورىنبەي كەتىپ، ونەر سۇيەر قاۋىمدى ساعىندىرعان ونەر ادامدارىن، تانىمالى تۇلعالاردى سانامالاپ كوردىك.
بەكبولات تىلەۋحان ول مۇحتار ماعاۋيننىڭ «الداسپانىن» دومبىرادا سويلەتتى. ول ماعجاننىڭ جىرىن تىڭداۋشىسىنا دومبىرانىڭ ۇنىمەن جەتكىزدى. ول حالىقتىڭ شىنايى سۇيىكتى ءانشىسى بولدى. ونىڭ ونەردە جۇلدىزى جانعان شاعى 1992 - 2001 جىلدارى - قۇرمانعازى اتىنداعى الماتى مەملەكەتتىك كونسەرۆاتورياسىنىڭ وقىتۋشىسى، دوتسەنتى، حالىق اندەرى كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى بولعان كەزى ەدى. ءانشى بەكبولات وسى ون جىلدا ەرەكشە جەتىلدى. حالىقتىڭ ىزدەپ ءجۇرىپ تىڭدايتىن جىرشىسىنا اينالدى.
ول ءوزى تۋعان ارقانىڭ عانا ءانىن ايتىپ قويعان جوق، قازاقتىڭ ءار ايماعىنىڭ مەكتەبىن بويىنا بىردەي ءسىڭىرىپ، بابالار مۇراسىن ناسيحاتتادى. 2001 جىلدان كەيىن بەكبولات تىلەۋحان شەنەۋنىك بەكبولات بولدى. قر مادەنيەت جانە قوعامدىق كەلىسىم ۆيتسە-ءمينيسترى، 2003-2011 جىلدار اراسىندا قر پارلامەنتى ءماجىلىسى III جانە IV شاقىرىلىمىنىڭ دەپۋتاتى بولدى.
ەلۋگە ەندى عانا كەلگەن بەكبولاتتىڭ ەل ەسىندە قالعان ەڭ سوڭعى كونتسەرتى 2009 جىلى استانادا بەرگەن ۇلكەن كونتسەرتى. «ەلىم مەنىڭ» دەپ اتالاتىن وسى كونتسەرتتە قولىنا قوبىزىن الىپ، كومەيىن قازتۋعانشا بۇلكىلدەتكەن بەكبولاتقا كونتسەرتكە كەلگەن ءماسىموۆتىڭ ءوزى بالقىپ، ەركىسىز باسىن شايقاي بەرگەن. سودان كەيىن بەكبولاتتىڭ كونتسەرتىنە كەتىپ بارا جاتىرمىز دەپ، رەسپۋبليكا سارايىنا، كونگرەس-حوللعا قاراي اسىققان ەشكىمدى كورمەدىك.
راس، بەكبولات قانايۇلى ەۋروپاداعى قانداستار اراسىنا بارىپ، تۇركياداعى، قىتايداعى قانداستارىن جاعالاپ ارەدىك ءان ايتىپ كەتىپ ءجۇر دەگەندى ەستىدىك. الايدا ول ءانى مەن جىرىنا شولىركەگەن اتاجۇرتتاعى اعايىنعا 7 جىل ىشىندە ءبىر كونتسەرت وتكىزبەدى. 2011-2015 جىلدار اراسىندا دەپۋتات تا بولمادى. قولى بوس ەدى. بىلەتىندەر ول VI شاقىرىلىمداعى ماجىلىسكە قايتا دەپۋتات بولىپ سايلانعانعا دەيىن قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق سپورت تۇرلەرى قاۋىمداستىعىن باسقارۋمەن قاتار قوسىمشا ات باپتاپ، تىنىش قانا نامازىن وقىپ ءجۇردى دەسەدى.
مۇحامەدجان تازابەكوۆ بۇگىندە ءدىنىي تانىمدىق «اسىل ارنا» تەلەارناسىنىڭ باسشىسى قىزمەتىندە جۇرگەن مۇحامەدجان ورازبايۇلى حالىققا ايتىسكەر اقىندىعىمەن تانىلعان. ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيلولوگيا فاكۋلتەتىن ۇزدىك تامامداعان مۇحامەدجان، ستۋدەنت بولعان 90 جىلدارى ايتىس الەمىنە دۇركىرەپ كەلدى.
حالىقتىڭ ىقىلاسىن الىپ، ءجۇرسىن ەرماننىڭ قولىنان تالاي كولىك ءمىندى. مۇحامەدجان تازابەكوۆ «دۇنيەجۇزى قازاقتارىنىڭ ءى قۇرىلتايى» قۇرمەتىنە وتكىزىلگەن، «ورداباسىداعى «قازاقتىڭ ءۇش بيىنە» ارنالعان، قاراساي باتىردىڭ 400 جىلدىق، بوگەنباي باتىردىڭ 300, سىپاتاي باتىردىڭ 210, ابايدىڭ 150, ت.رىسقۇلوۆ پەن م.جۇماباەۆتىڭ 100 جىلدىقتارىنا، باۋىرجان مومىشۇلىنىڭ 90 جىلدىعىنا، جامبىل وبلىسىنىڭ 60 جىلدىعىنا وراي وتكەن حالىقارالىق، رەسپۋبليكالىق ايتىستاردىڭ جەڭىمپازى بولدى.
ول تەك ايتىس اقىنى ەمەس، ءاندى دە جاقسى ايتاتىن. ءان قۋىپ پرەزيدەنتتىك وركەستەردە دە ىستەدى. ايتىستارىن جۇرت الىكۇنگە دەيىن ىزدەپ كورەتىن ول كينوعا دا ءتۇستى. 1996 جىلى «جامبىلدىڭ جاستىق شاعى» فيلمىندە جامبىلدىڭ وبرازىن شەبەر سومداپ شىققان م. تازابەك قر ۇلتتىق سپورت تۇرلەرى قاۋىمداستىعى «نۇر وتان» پارتياسى، «سامۇرىق-قازىنا» ۇلتتىق ءال-اۋقات قورىنىڭ قولداۋىمەن تۇسىرگەن، ۇلتتىق ويىن كوكپار سپورتىن ناسيحاتتاۋدى كوزدەيتىن «دودا» تولىقمەتراجدى ءفيلمىنىڭ باس پروديۋسەرى (2013) دە بولدى.
سوڭعى ون جىلدا انىمەن، ايتىسىمەن ساحنادان كورىنبەي كەتكەن مۇحامەدجان ورازبايۇلى قازىر دىندارلىعىمەن تانىمال. ونىڭ دىنگە بەت بۇرۋى «قازاقستان» ۇلتتىق تەلەارناسىندا 2001-2002 جىلدارى ونىڭ جۇرگىزۋىمەن جارىق كورگەن «جۇماداعى جۇزدەسۋ» حابارىنان باستالسا كەرەك.
بالعىنبەك يماشەۆ كازگۋگرادتان(قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنە ءوزى قويىپ كەتكەن اتاۋ. –رەد) تۇلەپ ۇشقان بالعىنبەك يماشەۆ تانىستىرۋدى قاجەت ەتپەيتىن تۇلعا. 13 جاسىندا دومبىرا ۇستاپ، توپتان وزعان اقىن سۇيكىمدى ايتىستارىمەن تالاي توپتى جارعان.
رەسپۋبليكالىق، حالىقارالىق ايتىستاردىڭ لاۋراەتى بولعان ول ايتىستان العاش رەت «ميلليون تەڭگە» اقشالاي جۇلدە العان «ميلليونەر» اقىن. ارينە كوپ ارىپتەسى سياقتى ون نەشە تەمىر تۇلپار ءمىندى. ايتىستىڭ ارقاسىندا ءۇيلى دە بولدى. ماسكەۋ قالاسىندا وتكەن ايتىستىڭ، استانا قالاسىندا وتكەن «ەل باسقارار ەرىڭ كىم؟»، الماتىدا بولعان «الماتىقۇرىلىستىڭ» 50 جىلدىعىنا ارنالعان ايتىستاردىڭ باس جۇلدەگەرى بولدى. 2006 جىلى اكادەميك ر.نۇرعاليدىڭ جەتەكشىلىگىمەن «ايتىستاعى ساتيرا مەن يۋمور» اتتى تاقىرىپتا كانديداتتىق ديسسەرتاتسيا قورعاعان بالعىنبەك، ءوز ايتىسىندا دا يۋمور مەن ساتيرانى ءساتتى قولداندى. كوپتەگەن قوعامدىق ماسەلەنى ءاجۋالاپ جەتكىزدى. ارىپتەستەرىنە قاراتقان قالجىڭدارى تالاي رەت تىڭدارمانىن كۇلكىگە قارىق قىلدى.
2014 جىلعى ايتىستا «التىن دومبىراعا» يە بولعان اقىن ءدال ءبىر جىل بۇرىن ءوزىنىڭ ايتىستان كەتەتىنىن مالىمدەدى. 2015 جىلى 21 قازاندا الماتى وبلىسىنىڭ ورتالىعى تالدىقورعان قالاسىندا ءسۇيىنباي ارونۇلىنىڭ 200 جىلدىق مەرەيتويىنا ارنالعان حالىقارالىق اقىندار ايتىسىندا بالعىنبەك يماشەۆ وسىدان كەيىن ايتىسقا شىعۋدى دوعاراتىنىن ايتتى.
ماقسات بازارباەۆ ول جاقىندا 40 جاسقا تولدى. ونەردى مۋزارتپەن باستاعان ماقسات 40-قا مۋزارتسىز تولدى. 4 جىلىن مۋزارتپەن بىرگە وتكىزگەن ماقساتتىڭ وزىندىك قوڭىر داۋىسى بار. تىڭداۋشىسى بار. ارمانىندا جۇرگەن «دۇڭگەن قىزى» بار.
مۋزارتتان كەتكەن سوڭ ماقسات بازارباەۆ ساحناعا سيرەك شىقتى. ول جەكە كونتسەرت بەردى دەگەندى دە ەستىمەدىك. ول ءوزى اندەتەتىندەي اسەل اتتى قىزدى جار ەتكەن. بۇگىندە ماقسات بازارباەۆتىڭ باستى ماقساتى - ۇلدارىنا ۇلگى بولۋ. جۇلدىزدى وتباسى بۇگىندە اڭسار، ايبار، ايات ەسىمدى ءۇش بىردەي اتقامىنەردىڭ اتا-اناسى.
ولار بيىل ءساۋىر ايىندا 3 ۇلدىڭ ارتىنان بەسىگىنە قىز سالىپ، قۋانىشقا بولەنگەن بولاتىن.
باقاي توبى ءبىر كەزدە باقاي «كىم كىنالى؟» دەپ ءان ايتسا، جۇرت باقاي كىنالى دەپ ازىلدەيتىن. باقاي توبىنىڭ داۋرەنى 2004-2006 جىلدارى ءجۇرىپ تۇردى. باقاي توبىنىڭ مۇشەسى بەك ءشارىپتىڭ ايتۋىنشا ولار ايتقان «كىم كىنالى» ءانى بولعان وقيعانىڭ ىزىمەن جازىلعان. "بۇل – بولعان وقيعانىڭ ىزىمەن جازىلعان ولەڭ. ءسوزىن ايجامال دەگەن قىز جازعان.
ءبىر تويدا ءبىر جىگىت جىلاپ تۇرىپ ايجامالعا باسىنان وتكەن وسى وقيعانى ايتىپ بەرىپتى. ول ۇيىنە كەلە سالا ەستىگەندەگى اسەرىمەن ءبارىن اق قاعازعا تۇسىرگەن. ايجامال مەنىڭ سىنىپتاسىمنىڭ اپكەسى بولاتىن. 11-سىنىپتا مۋزىكاعا قىزىعىپ جۇرگەنىمدى ءبىلىپ، دوسىم ايجامالدىڭ ولەڭ داپتەرىن اكەپ بەردى. شىنىمدى ايتسام، بۇل داپتەر مەندە بەس جىلداي سارعايىپ جاتتى. سول ارالىقتا ايجامالدىڭ ولەڭدەرىنەن انا تۋرالى، «جاڭا جىل» دەگەن اندەر جازدىم. بىراق وسى «كىم كىنالىنىڭ» ءتورت-بەس پاراققا سوزىلعان ولەڭىن اتتاپ كەتە بەرەتىنمىن. «مۇنىڭ بارىنەن قانداي ءان شىعادى؟» دەپ، وقىپ بىتىرمەي ەرىنىپ قويا سالاتىنمىن. ۇيقىم كەلمەگەن ءبىر كۇنى وقىپ شىعىپ ەدىم، ماعان قاتتى اسەر ەتتى. سىزىلتىپ ايتار ءان جازايىن دەسەم، ولەڭ تارماقتارى جەتپەيدى.
رەپپەن جەتكىزبەسەڭ باسقا امال جوق، سودان وسى ولەڭ ءۇشىن رەپ جانرىنا كوشىپ كەتتىم" - دەيدى بەك ءشارىپ. بىلەتىندەر باقاي توبى قۇرامى وزگەرىپ، قايتا ساحناعا ورالىپ جاتىر دەيدى. بىراق ول ءبارىبىر بۇرىنعى باقاي ەمەس قوي. انشىلەر تۋرالى ءتىزىمدى جالعايتىن بولساق، بۇل كۇندە NN BEK, الامان، نۇرلان مەن مۇرات، كاسپي سياقتى توپتار كورىنبەي ءجۇر. اقىلبەك جەمەنەي، ەرلان مالاەۆ، ەرلان ورىنباساروۆ، دينارا قىرىقباەۆا، زارينا وماروۆا سياقتى انشىلەر دە ونەردەن الىس جۇرسە كەرەك. ءبىرى تۇرمىستىڭ قامىمىەن، ءبىرى بيزنەستىڭ قامىمەن، ءبىرى جاسى كەلىپ كورىنبەي جۇرسە كەرەك. ءبىز اتاماعان، ساعىنىپ جۇرگەن ونەر ادامىڭىز كىم؟ ءسىز اتاڭىز، قادىرمەندى وقىرمان!
دەرەككوزى: qamshy.kz
Abai.kz