اسسالاۋماعالەيكۇم، اقجارقىن وقىرماندار! سىزدەرگە ايتىلار اڭگىمەنى بايبىشەم زادانىڭ ماعان ايتقان حيكاياتىنان باستايىن. كوكشەتاۋعا بارعان ساپارىمنان ۇيگە تاڭەرتەڭگى ساعات 10 شاماسىندا ورالىپ، جايعاسىپ وتىرعان سوڭ زادا كۇلە سويلەپ، بىلاي دەدى:

«كەشە، ءدال وسى ۋاقىتتا، ەسىكتىڭ قوڭىراۋى شىلدىرلادى. بارىپ اشتىم. قوڭىرقاي ءوڭدى كىسى: - عابباستىڭ ءۇيى مە؟ - دەدى. ء«يا» دەدىم. ول سالەمدەسكەن دە، اتى-ءجونىن ايتقان دا جوق، ابىڭ-كۇبىڭ كىرىپ، قولىنداعى سومكەسىن قويا سالىپ، باتىڭكەسىن اياعىن سىلكە شەشىپ تاستاپ، تورگە ءبىر-اق شىعىپ، ديۆانعا وتىرا كەتتى دە: - الماتىعا ءبىر شارۋامەن كەلىپ ەدىم، كۇندەرىڭ قانداي ىستىق، تەرلەپ، شارشاپ... ۋھ! - دەپ پەنجاعىن شەشىپ، جانىنا قويدى دا: - نە قاراپ تۇرسىڭ؟ شايىڭدى قويا بەر، مەن بەت-اۋىزىمدى سۋلاپ  الايىن، ۆاننالارىڭ قايدا؟ - دەپ ۇشىپ تۇرىپ، بولمەدەن شىقتى. مەن نە دەرىمدى، نە ىستەرىمدى بىلمەي اڭىرىپ، وعان ۆاننانىڭ ەسىگىن نۇسقادىم. ول كىرىپ كەتتى. «بۇل كىم؟» دەپ قاتتى تاڭدانىپ تۇرمىن. سەنىڭ اتىڭدى اتاپ كەلگەن سوڭ، بوتەنى ەمەس شىعار، اتى-ءجونىن ايتار، تانىسارمىز دەپ ويلاپ، شاي قامداۋعا كىرىستىم. ول بەس-التى ءمينوت مولشەرىندە ۆاننادان: -ۋھ، جانىم جاي تاپتى،  دۇرىس بولدى، - دەپ سويلەي شىعىپ، اسۇيدەگى ماعان: - ەندى شايىڭدى تەزدەت، ءشولىمدى باسايىن، - دەپ داۋىستادى. مەن ۇستەل جاساي باستادىم. ول ديۆاندا سەنىڭ مونشا ورامالىڭمەن ءسۇرتىنىپ، جەلپىنىپ وتىر. ىشتەي كۇلدىم دە، كەسەگە شاي قۇيىپ ۇسىندىم. سول ساتتە تەلەفون شىلدىرلادى. ءۇي باسقارماسىنان ەكەن. ەرتەڭ پاتەر يەلەرىنىڭ جالپى جينالىسى بولاتىنىن ايتتى. مەن جينالىستىڭ قايدا، قاشان بولاتىنىن قايتالاپ سۇراپ، انىقتاپ الدىم جانە سىرتقى ەسىك الدىنىڭ ىبىرسىپ جاتاتىنىنا رەنىش ءبىلدىردىم. سونسوڭ ورنىما وتىرىپ، كەسەمە شاي قۇيا بەرگەنىمدە ءمالىمسىز مەنمان مىرس ەتىپ: - ورىسشا سايرايدى-اق ەكەنسىڭ، ورىسشا وقىعانسىڭ-اۋ، ءا؟ - دەدى. «تەلەفون سوققان ورىس  ايەل ەدى» دەدىم. ول شايدى تەز-تەز ءىشىپ، شىعۋعا بەتتەدى. كوريدوردا سومكەسىنەن كىتاپ الىپ ۇسىنىپ: - ساعان راحمەت، شايىڭ ءتاتتى ەكەن، ءشولىم قاندى، ال مىنانى عابەكەڭە بەر، - دەپ كىتابىن بەردى دە، شىعىپ كەتتى. اڭ-تاڭ بولىپ قالدىم».

زاكەڭ وسىلاي دەپ كۇلدى دە:

- قىزىق كىسى ەكەن، ول كىم؟ -دەدى.

- ول قىزىق ەمەس، سەن قىزىقسىڭ. تانىمايتىن كىسىنى «كىمسىڭ؟» دەمەستەن ۇيگە كىرگىزىپ،  تورگە شىعارىپ...  باسىڭا ءبىر سالىپ قىلجيتىپ، ءۇيدى توناپ كەتسە شە؟ – دەپ جورتا ەجىرەيدىم.

- سەنىڭ اتىڭدى ايتىپ تۇرعان سوڭ سەندىم.

- ۆاننادان شىققان سوڭ: «جانىم جاي تاپتى، دۇرىس بولدى» دەگەن ەكەن، ول - شىنىندا دۇرىس جىگىت. سەنگەنىڭ  دۇرىس بولدى. ونىڭ كىم ەكەنىن، كىتابىن وقىپ، ابدەن ءبىلىپ ال، سوندا كەلەسى جولى «بەت-اۋىزىن» ءوزىڭ سۋلاپ بەرەتىن بولاسىڭ، - دەپ كۇلدىم (تورەجان سيلاپ بەرىپ كەتكەن كىتابىنا ەڭ بولماسا «عابباسقا» دەپ تە جازباپتى، - اي، «قىزىق كىسى»!).

- ايتپاقشى، وسەكەڭنىڭ بايبىشەسىمەن، نۇرەكەڭمەن، حابارلاسشى، ول نۇرەكەڭدى دە شوشىتىپتى.

ءبىرازدان سوڭ وسەكەڭنىڭ، وسپانحان اۋباكىروۆتىڭ، ۇيىنە تەلەفون شالدىم. نۇرسۇلۋ  ۇيدە ەكەن.

- نۇرەكە، حال-احۋالىڭ قالاي؟ - دەپ ەدىم، ول:

- ا، عابەكە، قۇدايعا شۇكىر، بىرقالىپشامىز، - دەپ ادەتىنشە اڭقىلداي سويلەپ، كۇلىپ جىبەردى دە: - زادا ايتقان شىعار، تورەجان ءماندىباي دەگەن ءوزى... قىزىق كىسى ەكەن، - دەدى.

- ساعان دا كونتسەرت قويىپ بەردى مە؟

- ويباي، ايتپا، - دەپ نۇرەكەڭ كۇلىپ الدى دا، تورەجانمەن قالاي تانىسقانىن ايتىپ بەردى.

«وسپانحاننىڭ ءۇيى مە؟» دەپ كىرگەن تورەجان  «كونتسەرتىن» ءسال باسقاشا باستاپتى. ەسىكتەن كىرە ۆانناعا تۋرا بەتتەپ، نۇرسۇلۋعا: - سەن شايىڭدى قويا بەر، - دەپ ۆانناعا كىرىپ، ەسىگىن كۇرشەگىن سىرت ەتتىرىپ ىشتەن جاۋىپ الىپتى. سوڭىنان بارىپ: «سەن كىمسىڭ ءوزى، شىق، كانە!» دەپ ەسىكتى قاققان نۇرسۇلۋعا: «كۇندەرىڭ كۇيدىرىپ جىبەرە جازدادى، سالقىنداپ الايىن، كىم ەكەنىمدى شاي ءىشىپ العان سوڭ ايتامىن» دەپتى. اشۋلانعان نۇرسۇلۋ: «شىق، كانە! شىقپاساڭ، ميليتسيا شاقىرامىن!» دەسە، توكەڭ: «شاقىرا بەر. ولار كەلگەنشە شومىلىپ ۇلگىرەم» دەپتى. شاراسى تاۋسىلعان نۇرسۇلۋ ءسال-ءپال ويلانىپ، زاداشا: «وسەكەڭنىڭ اتىن اتاپ كەلدى عوي» دەپ، شايىن باپتاي باستايدى.  جۋىنىپ-شايىنىپ، راحاتتانىپ شىققان توكەڭ  تورگى بولمەگە بارىپ، وسپانحاننىڭ كىتاپحاناسىن كورۋگە كىرىسەدى. «شايعا ءجۇرىڭىز» دەپ نۇرسۇلۋ ەنگەن كەزدە: «وسەكە-اي!» دەپ كۇرسىنەدى. سونىمەن، شاي ۇستىندە قايدان، كىم ەكەنىن ايتىپ تانىسادى. ءشولى باسىلعان سوڭ: «نۇرسۇلۋ دەسە، نۇرسۇلۋ ەكەنسىڭ، راحمەت، امان-ەسەن بول، مەن ەندى عابباس پەن ۇمبەتبايعا بارامىن»، دەپ شىعىپ كەتىپتى.

زادا مەن نۇرسۇلۋدى توسىن قىلىعىمەن تاڭقالدىرعان «قىزىق كىسى» - ءازىل-سىقاقتىڭ اقتوبەدەگى ساردارى تورەجان ءماندىباي بۇگىن سەكسەندى ەرتتەپ ءمىنىپ، توقسانعا اتتانباق. «اي، «قىزىق كىسى»، جولىڭ بولسىن! توقسانعا جەتكەنشە ءازىل-سىقاعىڭدى قاتتاپ-قاتتاپ جازا بەر، جازا بەر! قادىرىڭدى بىلەتىن  قامقورشى ىنىلەرىڭ توم-توم ەتىپ شىعارا بەرەر، شىعارا بەرەر. اگاراكي تومدارىڭ تىم كوپ بولىپ بارا جاتسا، قىڭق ەتپە، جۇزگە دە الا بارۋىڭ كەرەك قوي؟!.

قادىرلى وقىرماندار، سىزدەرگە تورەجان اعالارىڭنىڭ نەنى، نەگە، قاشان، قالاي جازعانىن باياندامادىم. مەنەن گورى وزدەرىڭىز جاقسى بىلەتىن قالامگەر جايىندا قانشا جازسام دا، سىزدەرگە جاڭالىق اشىپ بەرە الماسىمدى اڭعاردىم دا، سەگىز قىرىنىڭ ءبىر قىرىن عانا – «قىزىق كىسى» ەكەنىن ايتۋعا قاۋلى قابىلدادىم. سىزدەرگە بۇل قىرى دا بەلگىلى شىعار، ايتكەنمەن، الماتىداعى «كونتسەرتتىڭ» اتى - الماتىداعى «كونتسەرت» قوي! 

ۋا، قۇرمەتتى، قادىرلى، قىمباتتى، سيلى، سالماقتى، سالاۋاتتى توكە! ءوزىڭ نەبىر تىڭ، جاقسى وي ويلاپ، ەزۋىڭدە كۇلكى ويناپ، جۇزە ىستىقتاماي، شولدەمەي جەتكەيسىڭ! نۇرسۇلۋ مەن زادادان دۇعاي-دۇعاي سالەم!

سەنەن 1 جىل، 10 اي، 9 كۇن ۇلكەن اعاڭ، قالامداس دوسىڭ – عابباس قابىشۇلى

Abai.kz